Αντίστροφη μέτρηση για την υλοποίηση επένδυσης καθαρής αξίας 1,1 δισ. ευρώ ξεκίνησε με την αποσφράγιση, την Τετάρτη, της οικονομικής προσφοράς της κοινοπραξίας Mohegan – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ από την Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ).
Παράλληλα, ένα χρόνο μετά την κατάθεση των τεχνικών και οικονομικών προσφορών στον εξαιρετικά επιτυχημένο, όπως εκ του αποτελέσματος αποδεικνύεται, διαγωνισμό της ΕΕΕΠ, ολόκληρη η ανάπτυξη του Ελληνικού βρίσκεται ένα βήμα πριν από την εκκίνησή της.
Η «φαραωνική» –για λόγους που μπορεί να γίνουν καλύτερα αντιληπτοί παρακάτω– επένδυση στο ολοκληρωμένο τουριστικό συγκρότημα με καζίνο (Integrated Resort & Casino – IRC) εκτιμάται πως θα αρχίσει να υλοποιείται στα μέσα του επόμενου χρόνου, αφού η σύμβαση περάσει από τη Βουλή και προχωρήσουν οι οικοδομικές άδειες. Το συγκρότημα, που η κοινοπραξία έχει ονομάσει INSPIRE Athens, αναπτύσσεται εντός και γύρω δύο κύριων πύργων ύψους 200 και 100 μέτρων και, σύμφωνα με την τεχνική προσφορά της κοινοπραξίας, θα περιλαμβάνει ένα υπερπολυτελές ξενοδοχείο 3.450 κλινών. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 1.700 δωμάτια, όπως εκτιμούν πηγές αγοράς. Πρόκειται μακράν για το μεγαλύτερο πεντάστερο ξενοδοχείο όχι μόνο στην Αττική αλλά και στη χώρα και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη.
Αν και η εν εξελίξει πανδημία δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον του τουρισμού εν γένει, η κοινοπραξία Mohegan – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ φαίνεται πως διαθέτει την αυτοπεποίθηση να προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση. Αυτοπεποίθηση την οποία αντλεί από το εκτενέστατο δίκτυο διεθνούς πελατείας που διαθέτει η Mohegan και η οποία, σύμφωνα με την εταιρεία, με τα κατάλληλα κίνητρα και πρωτοβουλίες που θα παράσχει επιλέγει να επισκεφθεί τις ιδιοκτησίες της ανά τον κόσμο. Ανθρωποι τόσο από τη Βόρεια Αμερική όσο και από την Ασία και την Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστικό πως ο επικεφαλής της Mohegan Gaming & Entertainment Μάριο Κοντομέρκος, που αναμένεται στην Αθήνα τις αμέσως επόμενες ημέρες, σε προγενέστερη συνέντευξή του στην «Κ» εκτίμησε πως θα μπορέσει από τα πρώτα κιόλας έτη λειτουργίας να φέρει στο resort του Ελληνικού πάνω από ένα εκατομμύριο ξένους ταξιδιώτες και μεσοπρόθεσμα πολύ περισσότερους. Στο μεταξύ, όμως, η κοινοπραξία Mohegan – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, σύμφωνα με την τεχνική προσφορά της, θα προχωρήσει στην ανάπτυξη ξενοδοχείου καθαρής επιφάνειας 120.000 τ.μ., όταν η ελάχιστη απαιτούμενη από τους όρους του διαγωνισμού ήταν 60.000 τ.μ. Παράλληλα θα αναπτύξει συνεδριακό και εκθεσιακό κέντρο, όπως δεσμεύεται στην προσφορά της, 23.700 τ.μ. έναντι ελάχιστου απαιτούμενου μεγέθους 12.000 τετραγωνικών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το μέγεθος του χώρου συναθροίσεων κοινού για αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες: η «αρένα» αυτή θα έχει δυναμικότητα 10.500 ατόμων και θα μπορεί να φιλοξενεί από συναυλίες έως ποδοσφαιρικούς αγώνες. Το καθαυτό καζίνο θα εκτείνεται σε 15.000 τετραγωνικά μέτρα, επιφάνεια που αποτελεί και τη μέγιστη επιτρεπόμενη για τον σκοπό αυτό με βάση το σχετικό προεδρικό διάταγμα. Το συγκρότημα αποτελείται από ένα πολυτελές ξενοδοχείο, χώρους ψυχαγωγίας, συνεδριακό κέντρο, καταστήματα, εστιατόρια, καζίνο, καθώς και έναν ολοκληρωμένο συνδυασμό υπηρεσιών υψηλής ποιότητας.
Το συγκρότημα συμπληρώνουν εμπορικά καταστήματα και εστιατόρια. Ετσι, το «Ελληνικό Μόντε Κάρλο», όπως κάποιοι στην αγορά έχουν ήδη αρχίσει να αποκαλούν το INSPIRE Athens –παρά το γεγονός ότι στην πραγματικότητα μοιάζει περισσότερο σε μέγεθος και λειτουργία με το Marina Bay Sands της Σιγκαπούρης, που είναι ένα από τα μεγαλύτερα του πλανήτη–, θα διεκδικήσει μια θέση μεταξύ των μεγαλύτερων ολοκληρωμένων συγκροτημάτων καζίνο παγκοσμίως.
Υπερπολυτελή κτίρια με έμπνευση από τις Καρυάτιδες
Με βάση τα προβλεπόμενα, η ολοκλήρωση της κατασκευής του συγκροτήματος και όλων των συνοδών εγκαταστάσεων πρέπει να έχει γίνει εντός τριών ετών από την υπογραφή της σύμβασης, η οποία αναμένεται εντός του τρέχοντος έτους. Πρόκειται μακράν για τη μεγαλύτερη Greenfield επένδυση, δηλαδή ανάπτυξη εγκαταστάσεων και δραστηριότητας εκ του μηδενός, τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα. Η διαδικασία ξεκίνησε πριν από ένα έτος και διενεργήθηκε από την Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ), η οποία, μαζί με τον επικεφαλής της Ευάγγελο Καραγρηγορίου, πιστώνονται μια εξαιρετικά επιτυχημένη και προσοδοφόρο για το Δημόσιο και την οικονομία διαγωνιστική διαδικασία, σχολιάζουν πηγές της αγοράς.
Το σχέδιο του κτιρίου ανήκει στο διεθνές αρχιτεκτονικό γραφείο Steelman Partners, που εξειδικεύεται στον σχεδιασμό και στην κατασκευή τέτοιων συγκροτημάτων, και η έμπνευση προέρχεται από το αρχιτεκτονικό παρελθόν της Ελλάδας και ειδικότερα από τα αγάλματα των Καρυάτιδων. Με υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις που θα αναδείξουν την Αθήνα ως κορυφαίο προορισμό MICE (Meetings, Incentives, Conferences, Exhibitions), έναν πολυχρηστικό εσωτερικό χώρο εκδηλώσεων, το INSPIRE Athens θα συνδυάζει φιλοξενία και ψυχαγωγία με έναν τρόπο που δεν έχει υπάρξει ποτέ πριν στη Νότια Ευρώπη, δηλώνει η Mohegan Gaming & Entertainment.
Μεγάλο μέρος του συγκροτήματος σχεδιάστηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να αξιοποιηθεί η προτίμηση που υπάρχει στην Ελλάδα για δραστηριότητες σε εξωτερικό χώρο, κι έτσι σχεδόν όλα τα εστιατόρια, τα μπαρ και τα νυχτερινά κέντρα θα λειτουργούν τόσο σε κλειστό όσο και σε ανοιχτό χώρο. Οι χώροι εστίασης και τα καταστήματα θα περιλαμβάνουν διεθνώς αναγνωρισμένα brands καθώς και δημοφιλή ελληνικά προϊόντα. Παράλληλα, το INSPIRE Athens φιλοδοξεί να γίνει σημείο αναφοράς στη Νότια Ευρώπη με τη διοργάνωση μουσικών συναυλιών με καλλιτέχνες διεθνούς βεληνεκούς, θεατρικών παραστάσεων, μεγάλων αθλητικών γεγονότων, καθώς και άλλων καλλιτεχνικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων υψηλής ποιότητας σε εβδομαδιαία βάση, όταν η πανδημία υποχωρήσει. Η ανάπτυξη του έργου εκτιμάται από την κοινοπραξία ότι θα δημιουργήσει περισσότερες από 7.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας στην περιοχή κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας της κατασκευής. Η ολοκλήρωση του IRC υπολογίζεται από τον επενδυτή πως μπορεί να αυξήσει τον διεθνή τουρισμό στην περιφέρεια της Αττικής τουλάχιστον κατά 10%. Η Mohegan Gaming & Entertainment ανήκει στο έθνος των Μοϊκανών που έγιναν γνωστοί παγκοσμίως από το μυθιστόρημα του Τζέιμς Φένιμορ Κούπερ «Ο τελευταίος των Μοϊκανών», μια συγκινητική ιστορία περιπέτειας και ηρωισμού που έγινε και ταινία. Η MGE είναι ένας εκ των επιχειρηματικών βραχιόνων της φυλής των Μοϊκανών, η οποία λειτουργεί υπό την καθοδήγηση του Συμβουλίου των Πρεσβυτέρων. Λειτουργεί ως ένα κρατικό επενδυτικό κεφάλαιο (sovereign fund) με μακροπρόθεσμους επενδυτικούς ορίζοντες και στόχο τη μακροημέρευση και ευημερία του έθνους των Μοϊκανών. To μότο της είναι: «Τιμούμε το παρελθόν, οικοδομούμε το μέλλον».
Πώς θα χρηματοδοτηθεί το έργο και τι θα εισπράττουν Δημόσιο και Lamda
Το κόστος της επένδυσης για την ανάπτυξη όλων των παραπάνω, σύμφωνα με την τεχνική προσφορά της κοινοπραξίας Mohegan/ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ανέρχεται σε 950 εκατ. ευρώ. Επιπλέον 150 εκατ. θα καταβληθούν στο ελληνικό Δημόσιο για την απόκτηση της άδειας λειτουργίας του καζίνο, σύμφωνα με τη δεσμευτική οικονομική προσφορά.
Η χρηματοδότηση της επένδυσης αναμένεται να γίνει σε ποσοστό 40% από ίδια κεφάλαια της κοινοπραξίας και κατά 60% από δανεισμό. Οσον αφορά τα δανειακά κεφάλαια η κοινοπραξία έχει ήδη εξασφαλίσει τη συμμετοχή της Εθνικής Τράπεζας ως Leader, με περί τα 200 εκατ. αρχικά, ευρύτερου ομολογιακού δανείου που αναμένεται να διαμορφωθεί στα επίπεδα των 600-650 εκατ. Σημειώνεται ότι η Εθνική χορήγησε τόσο την εγγυητική επιστολή που συνόδευσε την προσφορά της κοινοπραξίας στον διαγωνισμό, όσο και το Letter of Support που απαιτείτο. Εκτιμάται ότι μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα οριστικοποιηθεί η συμμετοχή και άλλων τραπεζών στο χρηματοδοτικό σχήμα του επενδυτή.
Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ άντλησε από την κεφαλαιαγορά 500 εκατ. με ομολογιακή έκδοση και στόχο ένα μεγάλο μέρος αυτών των κεφαλαίων να χρηματοδοτήσει τις δραστηριότητές της στις παραχωρήσεις. Την κατασκευή του έργου θα αναλάβει, βεβαίως, η θυγατρική της, ΤΕΡΝΑ που έτσι θα προσθέσει μια πολύ μεγάλη σύμβαση στο χαρτοφυλάκιο των έργων της. Εκτός όμως από τα οφέλη στον τομέα των κατασκευών, ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θα έχει οφέλη και στον κλάδο των παραχωρήσεων, ο οποίος βρίσκεται στη διαδικασία της αυτονόμησης, μέσω της δημιουργίας σχετικής θυγατρικής με την επωνυμία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Παραχωρήσεις. Τώρα, η ΕΕΕΠ αναμένεται να ανακηρύξει άμεσα την κοινοπραξία Mohegan Gaming & Entertainment (MGE) και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (ελέγχουν ποσοστά 65% και 35% αντιστοίχως στην κοινοπραξία) προτιμητέο επενδυτή του διαγωνισμού που ξεκίνησε με δύο υποψηφίους. Η διαδικασία αυτή αναμένεται σε κάθε περίπτωση να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη Οκτωβρίου. Κατόπιν, θα πρέπει να συνταχθεί και να υπογραφεί η σχετική σύμβαση μεταξύ Δημοσίου και προτιμητέου επενδυτή, να περάσει από το Ελεγκτικό Συνέδριο και τέλος να κατατεθεί προς κύρωση στη Βουλή.
Η ανάδειξη επενδυτή για το καζίνο και η υπογραφή της σχετικής σύμβασης είναι όρος για να προχωρήσει και το οικονομικό κλείσιμο της συναλλαγής της παραχώρησης της έκτασης του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό στη Lamda Development και η καταβολή στο Δημόσιο της πρώτης δόσης του τιμήματος των 910 εκατ. Εκτός από τη σύμβαση μεταξύ Δημοσίου και της κοινοπραξίας, η οποία προβλέπει την καταβολή των 150 εκατ. για την άδεια και ποσοστό 20% (που βαίνει κλιμακωτά μειούμενο όσο ανεβαίνει ο τζίρος, όπως σε όλα τα καζίνο) επί των ακαθάριστων εσόδων από το σύνολο των δραστηριοτήτων τυχερών παιχνιδιών (επί του Gross Gaming Revenue) και 1% στον δήμο, θα υπογραφεί και εμπορική σύμβαση μεταξύ της Lamda Development και του επενδυτή.
Να σημειωθεί πως, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το σχέδιο της σχετικής σύμβασης με τη Lamda έχει ήδη συζητηθεί πριν από την υποβολή των προσφορών, αφού οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές έπρεπε να γνωρίζουν τι θα κληθούν να καταβάλουν στην παραχωρησιούχο της έκτασης, η οποία και υποπαραχωρεί το τμήμα στο οποίο θα αναπτυχθεί το καζίνο. Με βάση αυτές τις πληροφορίες, ο λειτουργός του καζίνο θα καταβάλει ένα ελάχιστο εγγυημένο τίμημα και περίπου το 5% των ακαθάριστων εσόδων του από το σύνολο των δραστηριοτήτων, δηλαδή τόσο από τα παίγνια όσο και από το ξενοδοχείο και τις υπόλοιπες εμπορικές χρήσεις. Η κοινοπραξία βεβαίως θα καταβάλει πέραν όλων αυτών και την προβλεπόμενη φορολογία εισοδήματος κ.λπ.