Παρά την πρόωρη ολοκλήρωση της φετινής σεζόν, εξαιτίας της έξαρσης της πανδημίας, ο ελληνικός τουρισμός κέρδισε το στοίχημα της ασφαλούς λειτουργίας, εγγράφοντας παρακαταθήκη για ένα καλύτερο 2021. Οι πρώτες εκτιμήσεις μεγάλων ξενοδόχων και tour operators αλλά και κορυφαίων παραγόντων του κλάδου για την επόμενη χρονιά βλέπουν τη συνολική δραστηριότητα να ανακάμπτει στα επίπεδα του 50% του 2019 από το 20% του 2019 που πέτυχε η χώρα φέτος, εφόσον δεν σημειωθεί σοβαρή υποτροπή στην πανδημία και δεν υπάρξει ανεξέλεγκτη κλιμάκωση της αντιπαράθεσης με την Τουρκία. Μιλούν δηλαδή για υπερδιπλασιασμό των ξένων ταξιδιωτών τον επόμενο χρόνο σε σχέση με φέτος, κάτι που εφόσον επαληθευθεί, και υπάρχουν πολλές προϋποθέσεις γι’ αυτό, θα φέρει και σημαντική ενίσχυση στους ρυθμούς ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα των προοπτικών για το επόμενο έτος, αλλά και των προαπαιτούμενων γι’ αυτές, αποτελεί ίσως η περίπτωση των ξενοδοχείων του ομίλου Sani/ikos, ο οποίος, σύμφωνα με όσα αναφέρουν στην «Κ» πηγές της διοίκησης, έχει ήδη πουλήσει το 22% των διανυκτερεύσεων του επόμενου έτους για τις 9 μονάδες του από τώρα. Και αυτό, την ώρα που την αντίστοιχη χρονική στιγμή του 2019, πριν δηλαδή ξεσπάσει πανδημία, οι αντίστοιχες πωλήσεις δεν ξεπερνούσαν το 8%-9%. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, οι κρατήσεις αυτές δεν περιλαμβάνουν όσους ακύρωσαν φέτος τις διακοπές τους και έλαβαν voucher αλλά νέες πωλήσεις και re-bookings. Ο εν λόγω όμιλος, ο οποίος στην παρούσα φάση εμφανίζεται καλύτερα τοποθετημένος για την επόμενη χρονιά με βάση τις κρατήσεις που αναφέρει, αποδίδει την εικόνα αυτή αφενός στην πολιτική του να τεστάρει με δικά του έξοδα σε δύο φάσεις όλους τους πελάτες του και αφετέρου στα αυστηρά πρωτόκολλα λειτουργίας που εφάρμοσε. Σε συνδυασμό με το ισχυρό brand αλλά και τα απευθείας κανάλια πωλήσεων που έχει εδραιώσει, εξασφάλισε πληρότητα της τάξης του 85% με 90% για τα τρία από τα 9 ξενοδοχεία του που λειτούργησε φέτος στην Ελλάδα.
Ιδιαίτερα ικανοποιητικές επιδόσεις, δεδομένης πάντοτε της συγκυρίας, για τα ξενοδοχεία που λειτούργησε, αναφέρουν και κύκλοι της διοίκησης της Grecotel, σημειώνοντας πως αν και είναι ακόμα νωρίς για ασφαλείς προβλέψεις διαπιστώνουν ισχυρή ζήτηση για το επόμενο έτος. Προσθέτουν δε ότι με βάση τις επαφές που έχουν και με μεγάλους tour operators με τους οποίους συνεργάζονται, την προοπτική ύπαρξης εμβολίου και τις ενδείξεις πως η σεζόν το επόμενο έτος θα περιλαμβάνει τον Ιούνιο αν όχι και τον Μάιο, εκτιμούν πως κατά το 2021 μπορεί να ανακτήσουν από το 60% έως 70% των διανυκτερεύσεων του 2019. Την ίδια ώρα στελέχη της TUI AG με τα οποία συνομίλησε η «Κ», επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ισχυρής ζήτησης για το 2021 και την πεποίθησή τους ότι θα είναι μία πολύ καλύτερη χρόνια από τη φετινή. Θέτουν δε τον πήχυ για τις πωλήσεις διακοπών κατά το 2021 στο 50% αυτών του 2019 από το 30%-35% στο οποίο εκτιμούν πως θα κλείσουν φέτος. Ο εν λόγω ταξιδιωτικός όμιλος καρπώθηκε βέβαια φέτος και τα μερίδια αγοράς της χρεοκοπημένης Thomas Cook γι’ αυτό ενδεχομένως δείχνει καλύτερες επιδόσεις από τον μέσο όρο που στην Ελλάδα φαίνεται να κλείνει στο 20% της δραστηριότητας της περυσινής χρονιάς.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων Γιάννης Ρέτσος, ερωτηθείς σχετικά από την «Κ», σημειώνει πως «αν και είναι δύσκολο επί του παρόντος να γίνει οποιαδήποτε ασφαλής πρόβλεψη και μόνον διαισθητικά μπορεί κανείς να προσεγγίσει τις προοπτικές της επόμενης χρονιάς, φαίνεται πως υπό προϋποθέσεις το 2021 μπορεί να διαμορφωθεί κοντά στο 50% της δραστηριότητας του 2019». Στην εκτίμησή του αυτή καταλήγει με βάση τα τρέχοντα δεδομένα που δείχνουν πως το πρώτο τρίμηνο θα είναι κατά βάση και πάλι ένα χαμένο τρίμηνο αλλά και ότι, εφόσον υπάρξει εμβόλιο, από το δεύτερο τρίμηνο και μετά θα αρχίσει να ανακάμπτει η καταναλωτική εμπιστοσύνη στις βασικές αγορές της Ελλάδας, τονώνοντας την τουριστική κίνηση. Επιπλέον, προσθέτει, τα τρέχοντα στοιχεία από τα αεροδρόμια και τις αεροπορικές δείχνουν πως αυτές προγραμματίζουν να αξιοποιήσουν στο επόμενο έτος περίπου το 60% της δυναμικότητάς τους από πολύ χαμηλότερα επίπεδα φέτος.
Ο συνδυασμός της καλής επιδημιολογικής εικόνας της χώρας τους πρώτους μήνες του καλοκαιριού σε σύγκριση με ανταγωνιστικούς μεσογειακούς προορισμούς, ιδανικών και ειδυλλιακών τοποθεσιών, υψηλού επιπέδου υπηρεσιών, ειδικά διαμορφωμένων για την εξασφάλιση απαιτητικών υγειονομικών συνθηκών, αλλά και οι επιθετικές άμεσες πωλήσεις, έφεραν αποτέλεσμα.
Παράλληλα αναδείχθηκε ως επιτυχές και εκείνο το επιχειρηματικό μοντέλο που έχει ως βασικό στόχο την προσέλκυση ποιοτικότερου τουρισμού: οι επιχειρηματικές δραστηριότητες που απευθύνονται στα πολύ υψηλά εισοδήματα εμφανίζονται να αντιπαρήλθαν ευκολότερα από τον ευρύτερο τουρισμό την κρίση. Αυτό προκύπτει τόσο από ξενοδοχεία που απευθύνθηκαν σε αυτό το προνομιούχο διεθνές κοινό όσο και από το πολύ υψηλού εισοδηματικού επιπέδου yachting που προσήλθε στις ελληνικές θάλασσες, αλλά και τις πωλήσεις υπερπολυτελών παραθεριστικών κατοικιών.
«Βουτιά» των εσόδων κατά 81% φέτος σε σύγκριση με το 2019
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από το εξωτερικό διαμορφώθηκαν τον Αύγουστο σε 1,5 δισ. ευρώ, όσο δηλαδή και κατά ολόκληρο το προηγούμενο επτάμηνο του 2020. Αυτό προκύπτει από την πρώτη επεξεργασία των δεδομένων που έχουν στη διάθεσή τους το υπουργείο Οικονομικών, φορείς του τουρισμού αλλά και η Τράπεζα της Ελλάδος.
Το τελευταίο τετράμηνο, δηλαδή το διάστημα Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου, αναμένεται να συνεχίσει να εξελίσσεται το δεύτερο κύμα της πανδημίας, ενώ η αγορά των συνεδρίων και εκδηλώσεων καθώς και αυτή των ταξιδιών city break, που συντηρούν τον τουρισμό μετά την πάροδο του καλοκαιριού, θα παραμείνουν εκ των πραγμάτων «παγωμένες». Η εκτίμηση λοιπόν για το τελευταίο τετράμηνο, το οποίο περιλαμβάνει τον Σεπτέμβριο, που το προϊόν «ήλιος και θάλασσα» συνεχίζει να διατίθεται, υπολογίζεται πως θα εισπραχθούν από το εξωτερικό περίπου 600 εκατ. ευρώ
Ετσι, εκτιμάται πως οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από το εξωτερικό θα διαμορφωθούν φέτος συνολικά στα 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου, ποσό κατά 81% χαμηλότερο από τα 18,1 δισ. ευρώ του 2019. Αυτό είναι το βασικό σενάριο για το εύρος του πλήγματος στον τουρισμό τόσο της κυβέρνησης όσο και του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων.
Οι υπολογισμοί αυτοί επιβεβαιώνονται εμμέσως και από τα δεδομένα της αεροπορικής δραστηριότητας. Ειδικότερα, από τα στατιστικά στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας για την επιβατική κίνηση των αεροδρομίων το οκτάμηνο του 2020 (Ιανουάριος – Αύγουστος) προκύπτουν τα ακόλουθα: Ο συνολικός αριθμός των διακινηθέντων επιβατών έφθασε τα 13,4 εκατομμύρια, παρουσιάζοντας πτώση 70% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, που είχαν διακινηθεί 44,9 εκατομμύρια επιβάτες. Ομως, αν εξαιρεθούν οι επιβάτες εσωτερικού, η πτώση του αριθμού επιβατών εξωτερικού είναι πολύ μεγαλύτερη από 70%. Οσον αφορά τις πτήσεις στα αεροδρόμια της χώρας, ανήλθαν στις 161.180, από τις οποίες 83.852 ήταν εσωτερικού και 77.328 εξωτερικού, παρουσιάζοντας πτώση 56,3% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, που είχαν πραγματοποιηθεί 368.414 πτήσεις. Αναλύοντας τα επιμέρους δεδομένα της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας για τον Αύγουστο του 2020 προκύπτει ότι στα αεροδρόμια της χώρας διακινήθηκαν 4.539.902 επιβάτες, μείωση 55,7% σε σχέση με το 2019, που είχαν διακινηθεί 10.238.414 επιβάτες. Ο συνολικός αριθμός των πτήσεων ανήλθε στις 45.422 καταγράφοντας πτώση 41,4% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, που είχαν πραγματοποιηθεί 77.555 πτήσεις.
Οι αφίξεις επιβατών εξωτερικού ήταν 1.667.484 παρουσιάζοντας μείωση 58,1% σε σχέση με το 2019, που είχαν αφιχθεί 3.977.915 επιβάτες.
Οσον αφορά τις εθνικότητες προέλευσης των επισκεπτών, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε για τον Αύγουστο η Fraport Greece, οι αφίξεις από τη Βρετανία είναι οι περισσότερες στα 14 ελληνικά περιφερειακά αεροδρόμια, ενώ τον Ιούλιο οι Βρετανοί τουρίστες ήταν στην τρίτη θέση με 70.687 αφίξεις, πίσω από Γερμανούς και Πολωνούς. Τον Αύγουστο, όμως, οι Βρετανοί αναρριχήθηκαν στην πρώτη θέση με 315.840, ενώ δεύτερη εθνικότητα ήταν οι Γερμανοί με 205.959 αφίξεις.