Του Λεωνίδα Στεργίου
Τράπεζα της Ελλάδος, οικονομικό επιτελείο, ευρωπαϊκές αρχές ανταλλάζουν στοιχεία και βρίσκονται σε συνεχή συνεννόηση με στόχο να προχωρήσουν σε συντονισμένες κινήσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας. Οι κινήσεις αυτές περιλαμβάνουν νέα δάνεια, αναδιαρθρώσεις και επιχορηγήσεις με έμφαση στο πρώτο εξάμηνο, δηλαδή όσο διαρκεί το “ελαστικό” πλαίσιο της ΕΕ για κρατικές ενισχύσεις σε επιχειρήσεις και κλάδους που επλήγησαν άμεσα από την πανδημία. Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες σχεδιάζουν φέτος νέα δάνεια άνω των 25 δισ. και άνω των 100 δισ. στη διετία.
Οι τράπεζες παρακολουθούν στενά τα οικονομικά της πελατείας τους, φορείς συγκεντρώνουν στοιχεία για τους τζίρους των μελών τους, το οικονομικό επιτελείο και οι φορολογικές αρχές αναλύουν στοιχεία και τάσεις από φόρους και τελωνεία, ενώ η Τράπεζα της Ελλάδος βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με τις ελληνικές τράπεζες και τις ευρωπαϊκές αρχές (ΕΚΤ, SSM, EBA κλπ). Ήδη, οι φορολογικές αρχές είδαν κάποιες ενθαρρυντικές ενδείξεις για τον τζίρο της αγοράς τον Δεκέμβριο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα δούμε μεγέθη προηγούμενων χριστουγεννιάτικων περιόδων.
Με δεδομένο ότι το 2020 ήταν πολύ κακό για το σύνολο της οικονομίας, τώρα, στόχος όλων είναι η ομαλή μετάβαση στη μετά-covid εποχή για να επιτευχθεί η επανεκκίνηση της οικονομίας και να μη βρει αποδεκατισμένες χιλιάδες επιχειρήσεις, κλάδους και νοικοκυριά. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η χρονική στιγμή που ορίζεται ως μετά-covid εποχή είναι αυτή κατά την οποία το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού (περίπου 80%) θα έχει εμβολιαστεί ή το αντίστοιχο ποσοστό δεν θα απειλείται από τον ιό και δεν θα υπάρχει ανάγκη λήψης περιοριστικών μέτρων.
Οι κλάδοι που χτυπήθηκαν περισσότερο
Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τα οποία παρουσιάζουν την πτώση του τζίρου που έχουν υποστεί βασικοί κλάδοι της οικονομίας από τις αρχές του 2020 μέχρι πριν από το δεύτερο lockdown είναι εντυπωσιακά:
– Αεροπορικές μεταφορές: Ο δείκτης δραστηριότητας (κύκλος εργασιών) μειώθηκε κατά 65,8%.
– Επιβατική κίνηση Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών: Μείον 76,2%
– Επιβάτες Aegean Airlines, περιλαμβανομένων των πτήσεων charter: Μείον 82,1%
– Ξενοδοχεία και εστίαση: Μείωση τζίρου κατά 63,4%.
– Ταξιδιωτικά πρακτορεία: Μείωση τζίρου 76,1%
– Επιβατική κίνηση Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ): Πτώση 20,4%.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η Κομισιόν ανακοίνωσε επισήμως, στις 23 Δεκεμβρίου 2020, ότι ενέκρινε την επιχορήγηση ύψους 120 εκατ. ευρώ στην Aegean Airlines και ότι η επιχορήγηση αυτή είναι σύμφωνη με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Όπως εξήγησε η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργκαρέτε Βέστεϊγιερ, το άρθρο 106, παρ. 2, εδ.(β) της Συνθήκης δίνει τη δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκρίνει κρατικά μέτρα ενίσχυσης που χορηγούν τα κράτη μέλη με σκοπό την αποζημίωση συγκεκριμένων επιχειρήσεων ή ολόκληρων τομέων για ζημιές που προκαλούνται άμεσα από έκτακτα γεγονότα. “Η Επιτροπή θεωρεί ότι η έξαρση του κορονοϊού έχει τα χαρακτηριστικά ώστε να μπορεί να θεωρηθεί έκτακτο και απρόβλεπτο γεγονός με σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο. Ως εκ τούτου, δικαιολογούνται έκτακτες παρεμβάσεις από το κράτος μέλος για την αντιστάθμιση των ζημιών που συνδέονται με την πανδημία”, δήλωσε η αντιπρόεδρος.
Ελαστικότητα μέχρι τα μέσα του 2021
Τα τραπεζικά δάνεια μπορούν να συνδυαστούν με κρατικές ενισχύσεις και ευρωπαϊκά πακέτα στήριξης μέχρι τον Ιούνιο του 2021 καθώς η Κομισιόν θα επιτρέπει:
1. κρατικές εγγυήσεις για δάνεια επιχειρήσεων
2. επιδοτούμενα δημόσια δάνεια σε επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων δανείων μειωμένης εξασφάλισης
3. διασφαλίσεις για τις τράπεζες που διοχετεύουν τις κρατικές ενισχύσεις στην πραγματική οικονομία
4. άμεσες επιχορηγήσεις, εισφορές μετοχικού κεφαλαίου, επιλεκτικά φορολογικά πλεονεκτήματα και προκαταβολές
5. δημόσια βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων
6. στήριξη για έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α) που σχετίζεται με τον κορονοϊό
7. στήριξη για την κατασκευή και την αναβάθμιση εγκαταστάσεων ιατρικών εξετάσεων
8. στήριξη για την παραγωγή προϊόντων που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της έξαρσης του κορονοϊού
9. στοχευμένη στήριξη υπό μορφή αναβολής της καταβολής φόρων και αναστολής των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης των εργοδοτών
10. στοχευμένη στήριξη υπό μορφή επιδοτήσεων μισθού για τους εργαζομένους·
11. στοχευμένη στήριξη υπό μορφή ιδίων κεφαλαίων και υβριδικών κεφαλαιακών μέσων
12. στήριξη για μη καλυπτόμενες πάγιες δαπάνες επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν σημαντικές απώλειες κύκλου εργασιών λόγω της έξαρσης του κορονοϊού.