Της Εύης Κατσώλη
Ποικίλες αντιδράσεις έχει προκαλέσει η διάταξη του νέου εργασιακού νομοσχεδίου, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση εντός του Νοεμβρίου, για τις υπερωρίες και τους συμψηφισμούς του χρόνου εργασίας. Με βάση την παρουσίαση των βασικών πυλώνων του νέου νομοσχεδίου από τον υπουργό Εργασίας, Γιάννη Βρούτση, προβλέπεται ότι οι επιχειρήσεις θα μπορούν υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις να απασχολούν εργαζομένους έως 10 ώρες ημερησίως κατά μέγιστο, χωρίς να πληρώνονται για αυτές σε χρήμα, αλλά με μειωμένες ώρες εργασίας, ρεπό ή επιπλέον ημέρες άδειας. Οι συμψηφισμοί του χρόνου εργασίας μπορούν να λαμβάνουν χώρα για ένα 6μηνο εντός ενός έτους, που αναμένεται να είναι η περίοδος αναφοράς.
Με βάση τα όσα ισχύουν έως τώρα, καθεμία επιπλέον ώρα εργασίας (με πλαφόν τις 5 ώρες ανά εβδομάδα) πέραν του 8ωρου, πληρώνεται με προσαύξηση 20% επί του καταβαλλόμενου ημερομισθίου και κάθε επιπλέον ώρα του 9ωρου αμείβεται με προσαύξηση 40% επί του καταβαλλόμενου ωρομισθίου. Το συγκεκριμένο καθεστώς ισχύει για έως 120 ώρες υπερωριών ετησίως. Με τις αλλαγές που φέρνει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο για έως δύο ώρες υπερωρίας –πέραν του 8ωρου- η πληρωμή τους θα γίνεται όχι με προσαυξήσεις επί του καταβαλλόμενου ωρομισθίου αλλά με συμψηφισμούς των υπερωριών με ρεπό, άδειες ή λιγότερες ώρες εργασίας σε άλλες ημέρες.
Οι αλλαγές αυτές δεν κρίνονται ως θετικές από πολλούς εργαζομένους. Όπως υποστηρίζουν, στην ουσία ανοίγει ο δρόμος για να γίνει το ωράριο εργασίας, ωράριο – «ακορντεόν», ανάλογα με τις απαιτήσεις των εργοδοτών και επί της ουσίας καταργείται η προσαύξηση του ωρομισθίου με την «πληρωμή» των υπερωριών σε είδος και μάλιστα σε διάστημα έξι μηνών. Επίσης εργαζόμενοι και εργατολόγοι επισημαίνουν ότι υπάρχει ο κίνδυνος αύξησης της υποδηλωμένης εργασίας, ενώ υπογραμμίζουν ότι η αναφορά στη διάταξη «για υπέρβαση του ωραρίου με τη συναίνεση του εργαζομένου» δεν διασφαλίζει τον εργαζόμενο με την έννοια ότι σε μια χώρα με μεγάλη ανεργία και υπό τον φόβο της απόλυσης πολλοί εργαζόμενοι θα αναγκαστούν να αποδεχθούν τις υπερωρίες ακόμη και αν δεν το επιθυμούν πραγματικά.
Για τις αλλαγές και τις ανατροπές που φέρνει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο μιλούν στο enikos.gr ο Γενικός Γραμματέας της ΓΣΕΕ, Νίκος Κιουτσούκης, ο εργατολόγος, Κώστας Τσουκαλάς και ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ, Βασίλης Κορκίδης.
Κιουτσούκης: Θα πρέπει να υπάρξουν δεύτερες σκέψεις – Δεν είναι θετική η αλλαγή με τις υπερωρίες
«Η διάταξη μιλά για υπερωρίες, για εργασία δύο ωρών παραπάνω και γι’ αυτή θα δοθεί ένα ρεπό ή άδεια σε διάστημα έξι μηνών. Δεν είναι θετικό κάτι τέτοιο. Θα πρέπει να υπάρξουν δεύτερες σκέψεις. Θεωρώ ότι οι υπερωρίες θα έπρεπε να αποφορολογηθούν γιατί υπόκεινται σε φόρους και εισφορές. Θα περίμενα κάτι τέτοιο και όχι να δίνεται για την υπερωριακή απασχόληση ένα ρεπό ή άδεια μέσα στο εξάμηνο. Άλλωστε σήμερα με τόσο μεγάλη ανεργία δεν θα έπρεπε να μιλάμε καν για υπερωριακή απασχόληση, αλλά θα έπρεπε οι επιχειρήσεις να προσλαμβάνουν κόσμο για να μειωθεί και η ανεργία. Όσον αφορά στις αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο, λέει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο ότι μια εταιρεία ή υπηρεσία θα πρέπει να λειτουργεί με προσωπικό ασφαλείας σε ποσοστό 40%. Τότε καλύτερα ας μας πουν ότι καταργούν την απεργία. Η απεργία είναι το τελευταίο όπλο των εργαζομένων απέναντι στις εργοδοτικές ή και κυβερνητικές αυθαιρεσίες και όταν λέμε προσωπικό ασφαλείας εννοούμε το προσωπικό που ασφαλίζει τα εργοστάσια και τις υπηρεσίες. Αν δουλεύει λοιπόν το 40%, τότε για ποια απεργία μιλάμε; Το δικαίωμα στην εργασία είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο, όπως και το δικαίωμα στην απεργία. Κανείς δεν θέλει να απεργεί, αλλάς ας μας πουν πώς θα προστατευθούμε από τυχόν εργοδοτικές αυθαιρεσίες. Πρέπει να γίνει ένας διευρυμένος και εξαντλητικός διάλογος με τους εργαζομένους για τα θέματα που τους αφορούν».
Τσουκαλάς: «Κίνδυνος για ωράριο – ακορντεόν»
«Αυξημένο κίνδυνο για υποδηλωμένη εργασία δημιουργεί η διάταξη του νέου εργασιακού νομοσχεδίου σχετικά με τις υπερωρίες. Όπως είναι γνωστό οι υπερωρίες πληρώνονται με προσαυξημένο ωρομίσθιο. Στην ουσία η συγκεκριμένη διάταξη δίνει τη δυνατότητα στον εργοδότη να αντικαταστήσει το προσαυξημένο ωρομίσθιο με άδεια ή ρεπό μέσα σε διάστημα έξι μηνών. Για την υπέρβαση του ωραρίου, σύμφωνα με τη διάταξη, θα απαιτείται και η συναίνεση του εργαζομένου. Όμως, η συναίνεση του εργαζομένου σε ένα περιβάλλον με τόσο μεγάλη ανεργία και υπό τον φόβο της απόλυσης είναι πολύ εύκολο να αποσπαστεί, ακόμη και αν στην πραγματικότητα ο εργαζόμενος δεν θέλει. Έτσι το ωράριο θα γίνει στην ουσία ωράριο – «ακορντεόν». Επίσης, από τη στιγμή που οι ελεγκτικοί μηχανισμοί είναι παροπλισμένοι ή υποδηλώνονται τα ωράρια, ο κίνδυνος για υποδηλωμένη εργασία είναι εμφανής. Ακόμη δεν έχει διευκρινισθεί πότε θα δηλώνεται το ωράριο. Δηλ. ο εργαζόμενος θα μαθαίνει την ίδια ημέρα το ωράριό του ή θα υπάρχει προγραμματισμός κάποιο χρονικό διάστημα νωρίτερα; Σχετικά με το κομμάτι που αφορά στον συνδικαλιστικό νόμο και την ηλεκτρονική ψηφοφορία πρέπει να διευκρινισθεί τι εννοεί ηλεκτρονική ψηφοφορία όλων των μελών; Στην ουσία θα είναι πολύ δύσκολη η κήρυξη της απεργίας συν το ότι έτσι καταργούνται και τα ΔΣ των συνδικάτων».
Κορκίδης: “Χωρίς καλά αμειβόμενους εργαζομένους, δεν μπορούν να υπάρξουν υγιείς επιχειρήσεις”
«Σε πρώτη ανάγνωση το νέο νομοσχέδιο κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση καθώς εκσυγχρονίζει το εργατικό δίκαιο μετά από πολλά χρόνια και προσαρμόζεται στις σύγχρονες ανάγκες εργαζομένων και επιχειρήσεων. Προς αυτή την κατεύθυνση το νέο νομοσχέδιο επιχειρεί να καταπολεμήσει τη μαύρη εργασία και τις αδήλωτες υπερωρίες αλλά και να δώσει με διαφανείς όρους τη δυνατότητα σε εργαζομένους και εργοδότες να ρυθμίζουν τον χρόνο απασχόλησης. Παρέχει, επίσης, περισσότερα δικαιώματα στους γονείς που αποκτούν παιδιά. Στο Ε.Β.Ε.Π. έχουμε επισημάνει κατά καιρούς τις διαχρονικές παθογένειες της εργατικής νομοθεσίας και ευελπιστούμε ότι το τελικό νομοσχέδιο, θα δίνει οριστικές λύσεις στα προβλήματα. Σε κάθε περίπτωση στο επίκεντρο του νέου νομοσχεδίου θα πρέπει να βρεθούν εργαζόμενοι και εργοδότες. Γιατί χωρίς καλά αμειβόμενους εργαζομένους δεν θα μπορούν να υπάρξουν υγιείς επιχειρήσεις».