Όποιος έχει περάσει ένα καλοκαιρινό απόγευμα απομακρύνοντας τα κουνούπια ή μια καλοκαιρινή μέρα ξύνοντας τα τσιμπήματα των κουνουπιών, μπορεί να συμφωνήσει: Τα κουνούπια… είναι εκνευριστικά. Αλλά οι μυρωδιές που παράγονται από τον άνθρωπο είναι ένα σημαντικό μέρος αυτού που ελκύει τα κουνούπια στους ανθρώπους.
Σε μια επιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή (19/5), οι επιστήμονες βοήθησαν στον εντοπισμό των διαφορετικών χημικών ουσιών στην οσμή του σώματος που προσελκύουν αυτά τα έντομα.
Τα κουνούπια ανήκουν στην οικογένεια των μυγών και τις περισσότερες φορές τρέφονται με νέκταρ. Ωστόσο, τα θηλυκά που ετοιμάζονται να παράγουν αυγά χρειάζονται ένα γεύμα με επιπλέον πρωτεΐνη: αίμα.
Η ελονοσία είναι μια ασθένεια που μεταδίδεται από το αίμα που προκαλείται από μικροσκοπικά παράσιτα που εγκαθίστανται στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Όταν ένα κουνούπι δαγκώνει ένα άτομο που έχει μολυνθεί από ελονοσία, απορροφά το παράσιτο μαζί με το αίμα. Αφού αναπτυχθεί στο στομάχι του κουνουπιού, το παράσιτο «θα μεταναστεύσει στους σιελογόνους αδένες και στη συνέχεια θα μπει στο δέρμα ενός άλλου ανθρώπινου ξενιστή όταν το κουνούπι τραφεί ξανά με αίμα», δήλωσε ο Δρ Conor McMeniman, επίκουρος καθηγητής μοριακής μικροβιολογίας. και ανοσολογίας στο Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health και στο Johns Hopkins Research Institute για την ελονοσία στη Βαλτιμόρη.
Η ελονοσία έχει εξαλειφθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες τον περασμένο αιώνα χάρη στις σίτες, τον κλιματισμό και τις βελτιώσεις στα συστήματα αποστράγγισης όπου μπορούν να αναπτυχθούν οι υδρόβιες προνύμφες των κουνουπιών, αλλά η ασθένεια παραμένει κίνδυνος για μεγάλο μέρος του κόσμου.
Πώς έγινε η μελέτη για τα κουνούπια
Στην περίμετρο της εγκατάστασης υπήρχαν έξι σκηνές, όπου κοιμόντουσαν οι συμμετέχοντες στη μελέτη. Ο αέρας από τις σκηνές τους, που κουβαλούσε τις μοναδικές μυρωδιές της αναπνοής και της μυρωδιάς του σώματος των συμμετεχόντων, διοχετεύτηκε μέσω μακριών σωλήνων στην κύρια εγκατάσταση πάνω σε απορροφητικά μαξιλάρια, θερμάνθηκε και προστέθηκε διοξείδιο του άνθρακα για να μιμηθεί έναν άνθρωπο που κοιμόταν.
Στη συνέχεια, εκατοντάδες κουνούπια στην κύρια εγκατάσταση 20 επί 20 μέτρων είχαν να διαλέξουν… από έναν μπουφέ με τα αρώματα των ατόμων που κοιμόντουσαν. Υπέρυθρες κάμερες παρακολούθησαν την κίνηση των κουνουπιών στα διάφορα δείγματα. (Τα κουνούπια που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη δεν είχαν μολυνθεί από ελονοσία και δεν μπορούσαν να φτάσουν στους κοιμισμένους ανθρώπους.)
Οι ερευνητές ανακάλυψαν αυτό που θα βεβαίωναν πολλοί από εμάς: Μερικοί άνθρωποι προσελκύουν περισσότερα κουνούπια από άλλους. Επιπλέον, οι χημικές αναλύσεις του αέρα από τις σκηνές αποκάλυψαν τις ουσίες που προτιμούν τα κουνούπια.
Τα κουνούπια έλκονταν περισσότερο από τα αερομεταφερόμενα καρβοξυλικά οξέα, συμπεριλαμβανομένου του βουτυρικού οξέος, μιας ένωσης που υπάρχει σε «βρωμερά» τυριά όπως το Limburger. Αυτά τα καρβοξυλικά οξέα παράγονται από βακτήρια στο ανθρώπινο δέρμα και τείνουν να μην γίνονται αντιληπτά σε εμάς.
Ενώ τα καρβοξυλικά οξέα προσέλκυσαν τα κουνούπια, τα έντομα φαινόταν να αποτρέπονται από μια άλλη χημική ουσία που ονομάζεται ευκαλυπτόλη, η οποία υπάρχει στα φυτά. Οι ερευνητές υποψιάστηκαν ότι ένα δείγμα με υψηλή συγκέντρωση ευκαλυπτόλης μπορεί να είχε σχέση με τη διατροφή ενός από τους συμμετέχοντες.
Ο Simulundu είπε ότι η εύρεση μιας συσχέτισης μεταξύ των χημικών ουσιών που υπάρχουν στη μυρωδιά του σώματος διαφορετικών ανθρώπων και της έλξης των κουνουπιών σε αυτές τις μυρωδιές ήταν «πολύ ενδιαφέρουσα και συναρπαστική».
«Αυτό το εύρημα ανοίγει προσεγγίσεις για την ανάπτυξη δολωμάτων ή απωθητικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε παγίδες για να διαταράξουν τη συμπεριφορά των κουνουπιών που αναζητούν ξενιστή, ελέγχοντας έτσι τους φορείς ελονοσίας σε περιοχές όπου η ασθένεια είναι ενδημική», δήλωσε ο Simulundu, συν-συγγραφέας της μελέτης.