Η νιρματρελβίρη (nirmatrelvir) είναι αντι-ιικό φάρμακο, που αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό του ιού SARS-COV-2 μέσω αδρανοποίησης μιας ιικής πρωτεάσης.
Η νιρματρελβίρη μεταβολίζεται από το ηπατικό κυτόχρωμα CYP3A4. Για το λόγο αυτό συγχορηγείται με τη ριτοναβίρη (ritonavir), η οποία δεν έχει αντι-ιική δράση έναντι του SARS-CoV-2, αλλά είναι ισχυρός αναστολέας του CYP3A4, εμποδίζει το μεταβολισμό της νιρματρελβίρης και λειτουργεί έτσι ως φαρμακο-ενισχυτής. Ο συνδυασμός νιρματρελβίρης/ριτοναβίρης αποτελεί το φάρμακο Paxlovid.
Η χορήγηση νιρματρελβίρης έχει δείξει ουσιαστική αποτελεσματικότητα σε μη εμβολιασμένους ασθενείς υψηλού κινδύνου που έχουν μολυνθεί με την παραλλαγή Δέλτα του SARS-CoV-2. Τα δεδομένα όμως σχετικά με την αποτελεσματικότητα της νιρματρελβίρης στην πρόληψη της σοβαρής νόσησης από την παραλλαγή Όμικρον είναι περιορισμένα. Μια νέα μελέτη από το Ισραήλ, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό New England Journal of Medicine, διερεύνησε το θέμα.
Οι Καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Στέλιος Λουκίδης (Καθηγητής Πνευμονολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής), Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα κύρια σημεία της μελέτης αυτής.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2204919
Αξιολογήθηκαν δεδομένα από 109.254 άτομα που μολύνθηκαν και ήταν 40 ετών ή μεγαλύτερα κατά τη διάρκεια της αιχμής της παραλλαγής Όμικρον στο Ισραήλ. Από αυτά, 3.902 (4%) έλαβαν νιρματρελβίρη. Μελετήθηκε η συσχέτιση της θεραπείας με νιρματρελβίρη με τα ποσοστά νοσηλείας και θανάτων λόγω COVID-19 μετά από στατιστική προσαρμογή για διάφορες παραμέτρους, όπως συννοσηρότητες και προηγούμενη κατάσταση ανοσίας έναντι SARS-CoV-2.
Μεταξύ ασθενών ηλικίας 65 ετών και άνω, τα στοιχεία νοσηλείας λόγω COVID-19 ήταν 14,7 περιπτώσεις ανά 100.000 ανθρωπο-ημέρες μεταξύ των ατόμων που έλαβαν θεραπεία σε σύγκριση με 58,9 περιπτώσεις ανά 100.000 ανθρωπο-ημέρες μεταξύ των ατόμων που δεν έλαβαν θεραπεία, δηλαδή παρατηρήθηκε 73% μείωση των νοσηλειών με την νιρματρελβίρη. Αντιστοίχως, οι θάνατοι λόγω COVID-19 στα άτομα που έλαβαν θεραπεία ήταν 79% μειωμένοι συγκριτικά με τους ασθενείς που δεν έλαβαν θεραπεία. Μεταξύ των ασθενών ηλικίας 40 ως 64 ετών, δεν ανευρέθηκαν σχετικές διαφορές ούτε για τις νοσηλείες, ούτε για τους θανάτους.
Συμπερασματικά, μεταξύ ασθενών ηλικίας 65 ετών και άνω τα ποσοστά νοσηλείας και θανάτου λόγω COVID-19 ήταν σημαντικά χαμηλότερα μεταξύ εκείνων που έλαβαν νιρματρελβίρη (Paxlovid) σε σύγκριση με εκείνους που δεν έλαβαν. Δεν ανευρέθηκαν στοιχεία οφέλους από τη χρήση του φαρμάκου σε νεότερους ενήλικες.