Πόλεμο μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό για τον ασύλληπτο ορυκτό πλούτο της χώρας έχει αποφασίσει η Δύση αλλά χάνει στο οικονομικό ισοδύναμο της ρωσικής ρουλέτας
Η Ρωσία τους τελευταίους πέντε μήνες καταλαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερες εκτάσεις στο Donbass που είναι πλούσιες σε άνθρακα, λίθιο και ουράνιο.
Ωστόσο η συλλογική Δύση εξακολουθεί να πιστεύει ότι θα μπορέσει να αξιοποιήσει αυτούς τους πόρους για να αποπληρώσει το διαρκώς αυξανόμενο χρέος της Ουκρανίας.
Πρόκειται για οικονομική τρέλα επισημαίνει ο Βρετανός διπλωμάτης Ian Proud ειδικός στα θέματα Ρωσίας – Ουκρανίας σε ανάλυσή του στο Responsible Statecraft.
Το καλοκαίρι του 2024, οι περισσότεροι δυτικοί σχολιαστές προέβλεπαν ότι η Ρωσία είχε επικεντρωθεί στον στρατηγικά σημαντικό στρατιωτικό κόμβο του Pokrovsk στο Donetsk.
Η ρωσική τακτική άλλαξε
Τα ρωσικά στρατεύματα προχωρούσαν σταδιακά αλλά αδυσώπητα προς τα δυτικά σε ευθεία γραμμή μετά την αιματηρή μάχη για την Avdiivka που καταλήφθηκε τον Φεβρουάριο του 2024.
Αλλά από τον Αύγουστο, η ρωσική τακτική άλλαξε.
Πρώτα από τα νότια του Donetsk εισήλθαν στο Vuhledar, που κυριολεκτικά μεταφράζεται ως «Δώρο Άνθρακα», μια τοποθεσία με σημαντικά αποθέματα, και την κατέλαβαν την 1η Οκτωβρίου.
Αυτό άνοιξε το δρόμο για τους Ρώσους, προκειμένου να καταλάβουν ακόμη μεγαλύτερες εκτάσεις γης στο νότο.
Μετά τη περικύκλωση της Velyka Novosilka τις τελευταίες δύο ημέρες, ένα από τα τρία κεντρικότερα μπλοκ εξαγώγιμου λιθίου της Ουκρανίας βρίσκεται τώρα σε κοντινή απόσταση στο Shevchenko.
Οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις πολεμώντας μέσω του Selydove και σε ευθεία γραμμή για περίπου 20 μίλια, κατέλαβαν ένα ορυχείο ουρανίου σε ένα χωριό που ονομάζεται Shevchenko (όχι το ίδιο Shevchenko όπου βρίσκεται το λίθιο).
Τις τελευταίες εβδομάδες, οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν το πιο σημαντικό ορυχείο οπτάνθρακα της Ουκρανίας στο Pishchane και δύο συναφείς εγκαταστάσεις στο Udachne και το Kotlyne.
Με τον Trump η ρωσική προέλαση επιταχύνθηκε
Μαζί, αυτά τα ορυχεία από μόνα τους είχαν παραγάγει οπτάνθρακα για το 65% της παραγωγής χάλυβα της Ουκρανίας.
Στη Δύση υπάρχουν φόβοι ότι η παραγωγή χάλυβα θα μπορούσε να πέσει κατακόρυφα στο 10% του προπολεμικού της επιπέδου το 2025.
Από τον Νοέμβριο 2024, οπότε και εξελέγη πρόεδρος των ΗΠΑ o Donald Trump και η προοπτική για επιβεβλημένη κατάπαυση του πυρός έγινε πιο φωτεινή, η πρόοδος της Ρωσίας επιταχύνθηκε σταδιακά.
Σήμερα βρίσκεται στα πρόθυρα της ολοκλήρωσης της κατάληψης του πλούσιου σε άνθρακα προμαχώνα του Toretsk της μοναδικής πόλης στη γραμμή επαφής που δεν είχε αλλάξει χέρια από το 2014.
Καταρρέει η οικονομία της Ουκρανίας
Αυτά είναι άσχημα νέα για την Ουκρανία, όχι μόνο λόγω πιθανής απώλειας περαιτέρω εδάφους.
Πριν από την πολεμική κρίση στην Ουκρανία που ξεκίνησε στα τέλη του 2013, ο εξορυκτικός τομέας αντιπροσώπευε πάνω από το 1/3 των συνολικών εξαγωγών.
Σήμερα, η κατάσταση έχει ανατραπεί, με τη γεωργία να αποτελεί μακράν τον μεγαλύτερο εξαγωγικό τομέα της Ουκρανίας.
Κατακτώντας κάθε ορυχείο άνθρακα, ουρανίου και λιθίου που μπορεί, η Ρωσία κόβει μια σημαντική πηγή ουκρανικού πλούτου.
Η Ουκρανία αντιμετωπίζει βαθύτερα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, καθώς ο αγροτικός της τομέας δεν είναι σε θέση να αναπληρώσει τη διαφορά για τις χαμένες εξαγωγές ορυκτών.
Ο οίκος αξιολόγησης Fitch έχει προβλέψει ότι η Ουκρανία θα καταγράψει ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της τάξης του 6,5% και 5,7% του ΑΕΠ αντίστοιχα το 2024 και το 2025.
Με την Ουκρανία εκτός των διεθνών αγορών δανεισμού αυτό σημαίνει ότι ο μόνος τρόπος που μπορεί να καλύψει τη διαφορά είναι η βοήθεια ή δάνεια από ξένες κυβερνήσεις.
Οι πολιτικοί της Δύσης, όπως έχει παραδεχθεί ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Lindsay Graham υπολόγιζαν ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να αποπληρώσει τα δάνεια των ΗΠΑ με τον ορυκτό πλούτο της.
Το έθεσε για πρώτη φορά σε μια συνέντευξη στο CBS τον Φεβρουάριο του 2024, καθώς το Κογκρέσο προσπαθούσε να ξεκλειδώσει το πακέτο βοήθειας 61 δισεκατομμυρίων δολαρίων του πρώην προέδρου Joe Biden προς την Ουκρανία.
Επανέλαβε αυτή τη θέση ένα μήνα αργότερα στο Κίεβο.
Η Δύση θέλει τον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας συνολικής αξίας 14, 8 τρισ. δολαρίων …
Χαρακτήρισε την Ουκρανία ως μία χώρα με τρισεκατομμύρια δολάρια σε ορυκτό πλούτο και αυτό είναι καλό νέο για την οικονομία των ΗΠΑ.
Ένα μήνα αργότερα, το Κογκρέσο ενέκρινε το από καιρό καθυστερημένο πακέτο βοήθειας των ΗΠΑ προς την Ουκρανία των 61 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η απόφαση σηματοδότησε ένα ακόμη βήμα στο δρόμο προς την ανάληψη μεγαλύτερου χρέους στην Ουκρανία με την πεποίθηση ότι θα μπορούσε κάποια μέρα να αποπληρωθεί με ουκρανικό ουράνιο, λίθιο και άλλα πλούσια ορυκτά.
Αυτό εδραιώθηκε με το δάνειο των G7 ύψους 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων που συμφωνήθηκε τον Ιούνιο του 2024, στο οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεισέφεραν 20 δισεκατομμύρια δολάρια στο τέλος του περασμένου έτους.
Η παράδοση των φυσικών πόρων της Ουκρανίας στους δυτικούς εταίρους κωδικοποιήθηκε τον Οκτώβριο 2024, όταν ο Volodymyr Zelensky παρουσίασε το λεγόμενο σχέδιο νίκης του.
Υποστήριξε ότι η Ουκρανία θα υπέγραφε μια συμφωνία με τις ΗΠΑ, την ΕΕ και άλλες χώρες που θα επέτρεπε τη χρήση των φυσικών πόρων της Ουκρανίας, αξίας «τρισεκατομμυρίων δολαρίων».
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, λίγο πριν από την ορκωμοσία του Trump, ο Βρετανός πρωθυπουργός Keir Starmer υπέγραψε μια «συμφωνία εταιρικής σχέσης 100 ετών» μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ουκρανίας.
Ενώ το έγγραφο δεν έχει δημοσιοποιηθεί ακόμη, το Λονδίνο ανακοίνωσε πως θα ενίσχυε το Ηνωμένο Βασίλειο ως «προτιμώμενο εταίρο για τον ενεργειακό τομέα της Ουκρανίας, τη στρατηγική για κρίσιμα ορυκτά και την παραγωγή χάλυβα».
Οι πολιτικοί των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου βλέπουν μεγάλα πιθανά κέρδη από την πρόσβαση στον πλούτο της Ουκρανίας όταν ο πόλεμος τελειώσει, με το Forbes Ukraine να αποτιμά τα ορυκτά στα 14,8 τρισεκατομμύρια δολάρια.
… τον χάνει όμως στη ρωσική ρουλέτα
Ωστόσο, λίγο περισσότερο από το μισό από αυτό βρίσκεται στις τέσσερις ανατολικές περιοχές που έχει καταλάβει η Ρωσία και όπου κερδίζει νέο έδαφος κάθε μέρα.
Ο Proud υπενθυμίζει ότι τον Αύγουστο του 2024 ο αντιπρόεδρος του ρωσικού συμβουλίου ασφαλείας Dmitry Medvedev χαρακτήρισε τον Αμερικανό γερουσιαστή Lindsay Graham «χοντρό σκουλήκι τουαλέτας».
«Για να αποκτήσουν πρόσβαση στα πολυπόθητα ορυκτά, τα δυτικά παράσιτα απαιτούν ξεδιάντροπα από τους θαλάμους τους να διεξάγουν πόλεμο μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό…
Θα πρέπει να εξοφλήσετε τα χρέη σας πολύ σύντομα.
Βιαστείτε, αγαπητοί φίλοι!» είχε πει σχεδόν προφητικά ο Medvedev προαναγγέλλοντας κατά κάποιο τρόπο τη ρωσική προέλαση.
Κορυφαίοι Ευρωπαίοι πολιτικοί εξακολουθούν να προτρέπουν την Ουκρανία να συνεχίσει τον πόλεμό της χρησιμοποιώντας πιστώσεις με την ελπίδα ότι θα μπορούσε να επιστραφεί ένα απόθεμα φυσικών πόρων που η Ρωσία καταλαμβάνει με ολοένα μεγαλύτερη ταχύτητα.
«Αυτό είναι το οικονομικό ισοδύναμο της ρωσικής ρουλέτας με ένα γεμάτο περίστροφο που ο Vladimir Putin μας δείχνει με χαρά» αποφαίνεται ο Proud.