Το χτύπημα στο Crocus City Hall της Μόσχας στις 22 Μαρτίου μπορεί να έχει ρίζες ηθικής αυτουργίας σε Ουκρανία μεριά, ωστόσο καταδεικνύει και κάτι άλλο: Ήταν η πιο ξεκάθαρη προειδοποίηση ότι το Ισλαμικό Κράτος (υπάρχει), που υποτίθεται πως συνετρίβη πριν από πέντε χρόνια, επιστρέφει με θεαματικές πράξεις διεθνούς τρομοκρατίας.
Και η μεγάλη αλήθεια είναι πως οι δυτικές χώρες τρέμουν στο ενδεχόμενο να γίνουν στόχοι.
Ο φόβος είναι βαθύτερος στη Γαλλία και τη Γερμανία, οι οποίες αναμένεται να φιλοξενήσουν δύο από τις μεγαλύτερες αθλητικές διοργανώσεις παγκοσμίως αυτό το καλοκαίρι: τους Ολυμπιακούς Αγώνες και το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Euro 2024.
Η τελετή κατά μήκος του Σηκουάνα για την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού άλλαξε… για να περιοριστεί ο κίνδυνος.
Ένα «Σχέδιο Β» είναι επίσης στα σκαριά.
«Αν μπορείς να το κάνεις τη Μόσχα, μπορείς να το κάνεις το Παρίσι», εξηγεί ο Gilles Kepel, ειδικός στον τζιχαντισμό.
«Η Μόσχα θα μπορούσε να είναι… προπόνηση για τους Ολυμπιακούς Αγώνες».
Η τρομοκρατία είναι «ένα θέατρο φρικτής βίας, για το οποίο τα μεγάλα γεγονότα προσφέρουν πεδίο δόξης λαμπρόν» αναφέρει ο Economist.
Υπενθυμίζεται πως ο Μαύρος Σεπτέμβρης, μια παλαιστινιακή ομάδα, συγκλόνισε την Υφήλιο όταν απήγαγε εννέα Ισραηλινούς αθλητές στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου το 1972.
Η αλήθεια είναι ότι οι τζιχαντιστές τρομοκράτες αρέσκονται στο να χτυπούν μεγάλους, γεμάτους χώρους: το θέατρο Bataclan στο Παρίσι το 2015, την αρένα του Μάντσεστερ το 2017 και τώρα Crocus City Hall.
Την ίδια στιγμή, η Δύση έχει εγκαταλείψει σε μεγάλο βαθμό τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», έχοντας ξοδέψει αίμα και χρήματα για να καταστρέψει τις ομάδες τζιχαντιστών.
Αλλά οι εξτρεμιστές έχουν ενεργοποιηθεί και πάλι…
Έχουν ξαναεμφανιστεί σε «παραδείσους» παλιούς και νέους, και ευδοκιμούν στον κυβερνοχώρο.
Επιπλέον, ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα είναι βέβαιο ότι θα ριζοσπαστικοποιήσει μια νέα γενιά μουσουλμάνων.
Η ιστορία του παγκόσμιου τζιχαντισμού είναι μια ιστορία επανεφεύρεσης υπό την πίεση της Δύσης.
Μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, η Αμερική και οι σύμμαχοί της ανέτρεψαν τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και έδιωξαν την al-Qaeda.
Οι αμερικανικές δυνάμεις σκότωσαν τον ηγέτη τους, Osama bin Laden, στο Πακιστάν το 2011.
Στη συνέχεια, ο διάδοχός του, Ayman al-Zawahiri, εξολοθρεύτηκε από επίθεση με drone στην Καμπούλ το 2022.
Η al-Qaeda. δεν έχει ακόμη ανακοινώσει νέο ηγέτη.
Εν τω μεταξύ, οι ακόμη πιο απρόβλεπτοι απόγονοι της al-Qaeda, προκάλεσαν αίσθηση με τη δημιουργία ενός «χαλιφάτου» καταλαμβάνοντας μεγάλα τμήματα του Ιράκ και της Συρίας το 2014, προσελκύοντας εθελοντές από την Ευρώπη και αλλού.
Το τελευταίο τους οχυρό καταστράφηκε το 2019 ενώ έχουν χάσει τέσσερις ηγέτες από τότε.
Ακόμα κι έτσι, οι τζιχαντιστές πολεμούν. Εξακολουθούν να υβρίζουν τη Δύση και να τροφοδοτούν εξεγέρσεις από το Μάλι μέχρι τις Φιλιππίνες.
Τo ISIS είναι πιο ακραίο. «Στον πόλεμο των ιδεών το Ισλαμικό Κράτος νίκησε την al-Qaeda, ειδικά μεταξύ των νέων» λέει ο Aaron Zelin του Ινστιτούτου της Ουάσιγκτον, μιας αμερικανικής δεξαμενής σκέψης, προσθέτοντας: «Δημιουργείται νέο χαλιφάτο, παρότι καταστράφηκε. Η al-Qaeda μίλησε γι’ αυτό».
Όλα αυτά, λέει ο κ. Kepel, προκάλεσαν τρεις αλληλοκαλυπτόμενες φάσεις βίας:
-Επιθέσεις που κατευθύνθηκαν από την al-Qaeda τη δεκαετία του 2000.
-Χτυπήματα που ενεργοποιήθηκαν ή υποβοηθήθηκαν από πιο χαλαρά δίκτυα στη δεκαετία του 2010.
-Και αυτό που αποκαλεί «ατμοσφαιρική τζιχάντ», βία χωρίς ηγέτες.
Σε κάθε περίπτωση, όσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός οργάνωσης, τόσο μεγαλύτερη είναι η σφαγή που μπορούν να επιφέρουν οι τζιχαντιστές.
Χωρίς καθοδηγητικό χέρι, οι επιθέσεις μοναχικών λύκων είναι συνήθως λιγότερο θανατηφόρες, αλλά είναι πιο δύσκολο να ανιχνευθούν και είναι τρομακτικές.
Στη Γαλλία, ένας δάσκαλος αποκεφαλίστηκε το 2020 και ένας άλλος μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου πέρυσι.
Και πολλοί ανησυχούν για τον αυξανόμενο αριθμό ανηλίκων που έλκονται από το ριζοσπαστικό Ισλάμ
Σήμερα το κίνημα των τζιχαντιστών είναι διασκορπισμένο και ρευστό.
Ορισμένες φατρίες επικεντρώνονται στην καταπολέμηση του «εγγύς εχθρού», δηλαδή των τοπικών κυβερνήσεων, και στην κατάληψη εδαφών.
Άλλοι πάλι στρέφονται προς τον «μακρινό εχθρό», τη Δύση.
Σήμερα, όπως και πριν από την 11η Σεπτεμβρίου, το Αφγανιστάν εξάγει τρομοκρατία.
Η χαοτική αποχώρηση των ΗΠΑ το 2021 οδήγησε στην άμεση επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία.
Η δολοφονία του Zawahiri ήταν απόδειξη ότι οι Ταλιμπάν προστατεύουν και πάλι στελέχη της Zawahiri, που βρίσκονται χαμηλά.
Ο μεγάλος πονοκέφαλος είναι το παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους στο Αφγανιστάν,το «Khorasan Province» (iskp).
Βγήκε στο προσκήνιο κατά τη διάρκεια της υποχώρησης της Αμερικής από την Καμπούλ, όταν ένας βομβιστής αυτοκτονίας σκότωσε περισσότερους από 180 ανθρώπους, ανάμεσά τους και 13 Αμερικανούς στρατιώτες.
Σε αντίθεση με την al-Qaeda, οι Ταλιμπάν κυνηγούν το iskp.
Σύμφωνα με την καταμέτρηση του κ. Zelin, το iskp πραγματοποίησε ή επιχείρησε μία επίθεση στο εξωτερικό το 2021, τέσσερις το 2022, 12 πέρυσι και 15 μέχρι στιγμής φέτος.
Μεταξύ των πρόσφατων στόχων της, έκανε μια φονική επιχείρηση στο Ιράν κατά τη διάρκεια τελετής μνήμης για τον Qassem Suleimani.
Η επίθεση στη Μόσχα αποδεικνύει ότι έχει την επιθυμία και την ικανότητα να προκαλέσει ζημιά, λένε δυτικοί αξιωματούχοι.
«Το iskp χτυπά όπου βλέπει ευκαιρία» υποστηρίζει ο Hugo Micheron του πανεπιστημίου SciencesPo στο Παρίσι.
«Αν δεν έχει επιτεθεί στην Ευρώπη, είναι επειδή έχει αποτραπεί μέχρι τώρα».
Η κατάσταση είναι ακόμη πιο σοβαρή, δεδομένων άλλων γεωπολιτικών περιπλοκών. Οι αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ και τη Συρία είναι ελάχιστα διασκορπισμένες και ενδέχεται να υποχωρήσουν περαιτέρω, κυρίως επειδή επανειλημμένως έχουν δεχτεί επιθέσεις από τους συμμάχους του Ιράν.
Επαναδιαπραγματεύεται
Η Αμερική επαναδιαπραγματεύεται την παρουσία των δυνάμεών της στο Ιράκ.
Και τυχόν αμερικανική φυγή από τη Συρία, την οποία υποστήριξε ο Trump και φαινομενικά συζητήθηκε από τον Biden, θα μπορούσε μοιραία να αποδυναμώσει τους Κούρδους συμμάχους και να οδηγήσει στη απελευθέρωση χιλιάδων τζιχαντιστών μαχητών που κρατούνται στα στρατόπεδά τους.
Στο Σαχέλ, εν τω μεταξύ, πραξικοπήματα ανάγκασαν τις γαλλικές δυνάμεις να εγκαταλείψουν το Μάλι, την Μπουρκίνα Φάσο και τον Νίγηρα.
Οι ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ έχουν επίσης αποσυρθεί από το Μάλι.
Τα αμερικανικά στρατεύματα είναι πιθανό να εγκαταλείψουν τον Νίγηρα και ίσως και το Τσαντ.
Στη θέση τους βρίσκεται η ρωσική ομάδα μισθοφόρων Wanger για την προστασία των πραξικοπηματιών.
Το αν μπορούν να νικήσουν τους τζιχαντιστές είναι αμφίβολο.
Μια πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ προειδοποιεί ότι περιφερειακά παρακλάδια της al-Qaeda κερδίζουν έδαφος, απειλώντας τα παράκτια κράτη της δυτικής Αφρικής και ενδέχεται να δημιουργήσουν ένα «καταφύγιο τρομοκρατών».
Φοβούνται ότι, και στις δύο περιοχές, οι τζιχαντιστές θα μπορούσαν να στραφούν κατά της Δύσης.
Παρόμοιοι φόβοι υπάρχουν για τον ισχυρό σύμμαχο της al-Qaeda στη Σομαλία, τη Shabaab, και το παρακλάδι της στην Υεμένη, την Αqap, που έχουν ιστορία διασυνοριακής τρομοκρατίας.
Ψηφιακή μάχη
Η μάχη διεξάγεται και στο ψηφιακό πεδίο.
Το φυσικό χαλιφάτο μπορεί να έχει εξαφανιστεί, αλλά το εικονικό είναι ισχυρό.
Κείμενα και βίντεο διανέμονται σε πολλές γλώσσες.
Με τον πόλεμο στη Γάζα, η ροή έχει μετατραπεί σε πλημμύρα καθώς η al-Qaeda προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την οργή του κόσμου για τα δεινά των Παλαιστινίων.
Η αναταραχή πιθανότατα θα φέρει στην επιφάνεια μια νέα γενιά Μουσουλμάνων.
Στις 25 Απριλίου, ένας μαροκινός αιτών άσυλο καταδικάστηκε για τον φόνο ενός Βρετανού συνταξιούχου «επειδή το Ισραήλ σκότωνε παιδιά».
Νέες τρομοκρατικές ομάδες «πιθανώς δημιουργούνται αυτήν τη στιγμή» λέει η Christine Abizaid, διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Καταπολέμησης Τρομοκρατίας της Αμερικής, του κύριου κέντρου πληροφοριών για τους τζιχαντιστές.
Για όλο τον τρόμο που επέβαλε η Hamas στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, πρόσθεσε, οι παλαιστινιακές ομάδες δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένες να επιτεθούν στη Δύση.
Υποβαθμισμένη από τη Hamas, την οποία περιφρονεί, αλλά ανίκανη να πλήξει το Ισραήλ, η iskp προκαλεί τους ακόλουθούς της να χτυπήσουν οπουδήποτε μπορούν.
«Λιοντάρια του Ισλάμ: Κυνηγήστε τα θηρία σας είτε είναι Εβραίοι, Χριστιανοί ή οι σύμμαχοί τους», παροτρύνει η iskp τον Ιανουάριο. Τι έρχεται;
Τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη, επιτυχείς και αποτυχημένες, ελαττώθηκαν με τον περιορισμό του χαλιφάτου, σύμφωνα με τον Petter Nesser του Νορβηγικού Ιδρύματος Ερευνών Άμυνας.
Καθώς οι τζιχαντιστές αναδιατάσσονται, ωστόσο, πιο οργανωμένος τύπος επίθεσης μπορεί να επιστρέψει στο προσκήνιο.
Στην Ευρώπη, η Γαλλία είναι η πιο ευάλωτη, εν μέρει λόγω της σύγκρουσης μεταξύ του γαλλικού κρατικού λαϊκισμού και της μουσουλμανικής δημόσιας θρησκευτικότητας.
Η Βρετανία και, όλο και περισσότερο, η Γερμανία, μπορεί να είναι οι επόμενοι στη λίστα στόχου.
Έχουν υπάρξει στόχοι στο παρελθόν.
Η Σουηδία και η Δανία έχουν προκαλέσει οργή λόγω της εκεί καύσης του Κορανίου.
«Η Ρωσία είναι στόχος» προσθέτει ο κ. Nesser, λαμβάνοντας υπόψη την παρέμβασή της στη Συρία το 2015 και τη συμμαχία της με το Ιράν.
Τζιχαντιστές που συνδέονται με το iskp έχουν συλληφθεί σε όλη την Ευρώπη.
Η ομάδα έχει στο στόχαστρό της μουσουλμάνους από πρώην σοβιετικές χώρες στην κεντρική Ασία και τον Καύκασο, γεγονός που αποτελεί αλλαγή σε σχέση με προηγούμενους κύκλους τρομοκρατίας, στους οποίους πρωταγωνιστούσαν εξτρεμιστές από τη βόρεια Αφρική και το Πακιστάν.
Ορισμένα στοιχεία της iskp στην Τουρκία σχηματίζουν αυτό που το ΟΗΕ ονομάζει «ένα λογιστικό κέντρο για τις επιχειρήσεις της [iskp] στην Ευρώπη» μεταξύ άλλων και μεταφέροντας κεφάλαια μέσω κρυπτονομισμάτων.
Η στρατιωτική εμπειρία, είτε σε στρατόπεδα εκπαίδευσης είτε σε πραγματικές τζιχαντιστικές μάχες, αυξάνει τον ζήλο και τη θανατηφόρα δράση των επιτιθέμενων.
Ευτυχώς, η ροή δυτικών εθελοντών σε περιοχές πολέμου έχει επιβραδυνθεί σε «ένα λίγο» λένε πηγές ασφαλείας.
Αλλά οι μαχητές που κρατούνται για εγκλήματα τρομοκρατίας κατά τη διάρκεια προηγούμενων περιόδων βίας μπορούν να εμπνεύσουν και να οργανώσουν άλλους μόλις αποφυλακιστούν.
Ορισμένοι τζιχαντιστές μπορεί να κρύβονται ανάμεσα στο μεγάλο πλήθος μεταναστών που κινούνται προς την Ευρώπη και την Αμερική.
Εννέα άτομα με κεντροασιατική καταγωγή, συλληφθέντα στη Γερμανία και την Ολλανδία τον περασμένο Ιούλιο για υποτιθέμενες επιθέσεις εξ ονόματος της IS, είχαν έρθει από την Ουκρανία.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, εκατοντάδες άνθρωποι με δεσμούς με την τρομοκρατία έχουν εντοπιστεί να διασχίζουν τα σύνορα με το Μεξικό και τον Καναδά από το 2022.
Αλλά η Abizaid λέει ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις γνωστών «πρακτόρων».
Οι αξιωματούχοι φοβούνται ότι οι τζιχαντιστές μπορεί να εισαγάγουν τεχνολογίες από ξένα πεδία μάχης, όπως drones που εκτοξεύουν εκρηκτικά και βόμβες.
Η τεχνητή νοημοσύνη διευκολύνει την παραγωγή και τη μετάφραση προπαγανδιστικού υλικού.
Πάντα σε εγρήγορση
Επομένως, οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν ένα τρομακτικό έργο, να παρακολουθούν ένα μωσαϊκό τζιχαντιστών στο εξωτερικό, ενώ προσπαθούν να εντοπίσουν αυτούς που ξεκινούν από μόνοι τους.
Πρέπει επίσης να παρακολουθούν ακροδεξιούς τρομοκράτες, που μισούν τους μουσουλμάνους.
Και πρέπει να παρακολουθούν μια παλαιότερη απειλή: την τρομοκρατία που υποστηρίζεται από ριζοσπαστικά κράτη όπως το Ιράν.
Σε κάθε περίπτωση, η απάντηση βρίσκεται στη συνεργασία, λέει ο Economist.
«Η Αμερική είχε προειδοποιήσει τη Ρωσία για επικείμενη επίθεση στη Μόσχα, ένδειξη του κεντρικού της ρόλου στην παγκόσμια καταπολέμηση της τρομοκρατίας».
Η Δύση ίσως ήλπιζε να τερματίσει τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Αλλά οι τρομοκράτες εξακολουθούν να βρίσκονται σε πόλεμο.
Κινδυνεύει η Ελλάδα
Σύμφωνα με πηγές, η Ελλάδα, βρίσκεται στο στόχαστρο δικτύων της σεχταριστικής τζιχάντ (εντοπίζεται σε παράνομους μετανάστες), του αποσχιστικού εθνικισμού (συνδέεται με το πολιτικό ισλάμ του τουρκικού παρακράτους στην Θράκη) και των ομάδων τρομοκρατίας πόλεων (μοναχικοί λύκοι που ζουν σε περιβάλλον τρωτότητας, κοινωνικής απομόνωσης και έλλειψης σταθερού συστήματος υποστηριξης ευάλωτοι σε εκστρατείες παραπληροφόρησης και στρατολόγησης).
Τέλος, ιδιαίτερη σημασία πρέπει να αποδοθεί στις παράλληλες (παράνομες) δομές του σουνιτικού ισλάμ που ελέγχουν τεμένη στην Θράκη όπως και στον άγνωστο αριθμό παρανόμων κι αυτοσχέδιων χώρων λατρείας που ελέγχονται ενδεχομένως από εξτρεμιστικά στοιχεία.
www.bankingnews.gr