Το Ισραήλ διαθέτει μερικές από τις πιο προηγμένες αεράμυνες στον κόσμο και υπερσύγχρονα συστήματα που έχουν υπερασπιστεί και συνεχίζουν να υπερασπίζονται τα στρατεύματα και τους πολίτες του από πυραύλους και κάθε είδους επιθέσεις.
Κατερίνα Αθανασίου
Η αεράμυνα είναι απαραίτητη για την ασφάλεια του Ισραήλ καθώς μεγάλο μέρος του πληθυσμού βρίσκεται σε απόσταση βολής από ρουκέτες και πυραύλους που εκτοξεύονται από τη Χαμάς, τη Χεζμπολάχ, αλλά και από βαλλιστικούς πυραύλους που εκτοξεύονται από τους Χούθι της Υεμένης. Αυτές οι άμυνες είναι δαπανηρές και για τον λόγο αυτό Ισραηλινοί αξιωματούχοι πριν από μερικούς μήνες τροποποίησαν τον προϋπολογισμό του 2024 και διέθεσαν 15 δισεκατομμύρια δολάρια σε πολεμικές δαπάνες.
Εξωτερική βοήθεια των ΗΠΑ προς το Ισραήλ
Περίπου το 15% του αμυντικού προϋπολογισμού του Ισραήλ προέρχεται από τις ΗΠΑ. Από την ίδρυσή του το 1948, οι ΗΠΑ έχουν στείλει στο Ισραήλ περίπου 300 δισεκατομμύρια δολάρια σε οικονομική και στρατιωτική βοήθεια, καθιστώντας το τον μεγαλύτερο αποδέκτη εξωτερικής βοήθειας των ΗΠΑ.
Σχεδόν το σύνολο της βοήθειας που έχουν στείλει οι ΗΠΑ τους τελευταίους μήνες έχει διατεθεί για τα προηγμένα αμυντικά συστήματα και τον στρατιωτικό εξοπλισμό του. Αλλά η εμπλοκή της Αμερικής στον πόλεμο του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας θεωρείται αμφιλεγόμενη καθώς από τη μια οι ΗΠΑ παρέχουν περιορισμένη ανθρωπιστική βοήθεια στους Παλαιστίνιους στη Γάζα και από την άλλη παρέχουν στρατιωτική υποστήριξη και όπλα στο Ισραήλ.
ΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ
Iron Dome (Σιδηρούς Θόλος)
Το πιο γνωστό σύστημα αεράμυνας του Ισραήλ, το Iron Dome αποτελείται από ένα δίκτυο ανιχνευτών ραντάρ και εκτοξευτών πυραύλων που χρησιμοποιούνται για την αναχαίτιση εχθρικών πυρών, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων μικρού βεληνεκούς.
Πώς λειτουργεί το Iron Dome
Αναπτύχθηκε στο νότιο Ισραήλ το 2011 μετά τον πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ, οι ΗΠΑ βοήθησαν και χρηματοδότησαν την ανάπτυξη του συστήματος άμυνας πυραύλων μικρού βεληνεκούς. Συνεισέφεραν τουλάχιστον 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια στο σύστημα Iron Dome από το 2011 έως το 2021, καθώς και άλλο ένα δισεκατομμύριο δολάρια το 2022.
Το πρώτο επίπεδο άμυνας
Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις δήλωσαν «ότι ο στόχος του Iron Dome είναι να προστατεύσει τους Ισραηλινούς πολίτες από τη συνεχή απειλή των ρουκετών αναχαιτίζοντάς τους». Οι IDF περιέγραψαν το Iron Dome με τρία επίθετα: «Ακρίβεια, ταχύτατος και ικανός».
Οπλισμένο με πυραύλους αναχαίτισης Tamir, το αμυντικό σύστημα πολλαπλών αποστολών μπορεί να καταρρίψει εχθρικές ρουκέτες και πυροβολικό έως και 43,5 μίλια μακριά. Το προηγμένο πυραυλικό σύστημα διαθέτει έναν σταθμό ραντάρ που ανιχνεύει και παρακολουθεί την πορεία των εχθρικών πυραύλων πριν εκτοξεύσει έναν πύραυλο για την αναχαίτισή τους. Οι πύραυλοι παρακολουθούν το στόχο τους με ηλεκτροοπτικούς αισθητήρες και πυροδοτούνται στον αέρα όταν πλησιάσουν.
Αν και το Iron Dome δεν έχει τέλειο ρεκόρ αναχαίτισης, έχει εμποδίσει την πλειονότητα των εχθρικών πυρών στον ισραηλινό εναέριο χώρο, ειδικά σε περιόδους έντονων πυρών από μαχητές της Χαμάς. Όμως το Iron Dome είναι μόνο ένα επίπεδο αυτού που θεωρείται ένα από τα πιο προηγμένα συστήματα αεράμυνας στον κόσμο. Οι πύραυλοι έχουν πολύ μεγαλύτερο βεληνεκές από τα βλήματα, αλλά έχουν το μειονέκτημα ότι είναι επίσης ακριβοί. Οι πύραυλοι Tamir που εκτοξεύονται από το Iron Dome εκτιμάται ότι ο καθένας κοστίζει περίπου 50.000 δολάρια.
David’s Sling (Σφεντόνα του David)
Το μεσαίο στρώμα του αμυντικού συστήματος είναι το David’s Sling, ένα σύστημα αεράμυνας μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς, σχεδιασμένο να αναχαιτίζει ρουκέτες που εκτοξεύονται από απόσταση έως και 185 μιλίων. Γνωστό και ως Μαγικό ραβδί, το ευέλικτο πυραυλικό σύστημα φέρει έως και 12 αναχαιτιστές. Το κέντρο διοίκησης και ελέγχου του, παρέχει αξιολόγηση των απειλών σχεδιάζει και ελέγχει την αναχαίτιση, που συμπληρώνεται από το ραντάρ πολλαπλών αποστολών του συστήματος που χρησιμοποιείται για την ανίχνευση και τον εντοπισμό εναέριων απειλών.
Το μεσαίο στρώμα άμυνας
Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις δήλωσαν «ότι ο στόχος του Iron Dome είναι να προστατεύσει τους Ισραηλινούς πολίτες από τη συνεχή απειλή των ρουκετών αναχαιτίζοντάς τους». Οι IDF περιέγραψαν το Iron Dome με τρία επίθετα: «Ακρίβεια, ταχύτατος και ικανός».
Οπλισμένο με πυραύλους αναχαίτισης Tamir, το αμυντικό σύστημα πολλαπλών αποστολών μπορεί να καταρρίψει εχθρικές ρουκέτες και πυροβολικό έως και 43,5 μίλια μακριά. Το προηγμένο πυραυλικό σύστημα διαθέτει έναν σταθμό ραντάρ που ανιχνεύει και παρακολουθεί την πορεία των εχθρικών πυραύλων πριν εκτοξεύσει έναν πύραυλο για την αναχαίτισή τους. Οι πύραυλοι παρακολουθούν το στόχο τους με ηλεκτροοπτικούς αισθητήρες και πυροδοτούνται στον αέρα όταν πλησιάσουν.
Αν και το Iron Dome δεν έχει τέλειο ρεκόρ αναχαίτισης, έχει εμποδίσει την πλειονότητα των εχθρικών πυρών στον ισραηλινό εναέριο χώρο, ειδικά σε περιόδους έντονων πυρών από μαχητές της Χαμάς. Όμως το Iron Dome είναι μόνο ένα επίπεδο αυτού που θεωρείται ένα από τα πιο προηγμένα συστήματα αεράμυνας στον κόσμο. Οι πύραυλοι έχουν πολύ μεγαλύτερο βεληνεκές από τα βλήματα, αλλά έχουν το μειονέκτημα ότι είναι επίσης ακριβοί. Οι πύραυλοι Tamir που εκτοξεύονται από το Iron Dome εκτιμάται ότι ο καθένας κοστίζει περίπου 50.000 δολάρια.
David’s Sling (Σφεντόνα του David)
Το μεσαίο στρώμα του αμυντικού συστήματος είναι το David’s Sling, ένα σύστημα αεράμυνας μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς, σχεδιασμένο να αναχαιτίζει ρουκέτες που εκτοξεύονται από απόσταση έως και 185 μιλίων. Γνωστό και ως Μαγικό ραβδί, το ευέλικτο πυραυλικό σύστημα φέρει έως και 12 αναχαιτιστές. Το κέντρο διοίκησης και ελέγχου του, παρέχει αξιολόγηση των απειλών σχεδιάζει και ελέγχει την αναχαίτιση, που συμπληρώνεται από το ραντάρ πολλαπλών αποστολών του συστήματος που χρησιμοποιείται για την ανίχνευση και τον εντοπισμό εναέριων απειλών.
Το μεσαίο στρώμα άμυνας
Αναπτυγμένο σε συνεργασία με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, το David’s Sling είναι «κεντρικός παράγοντας στην πολυεπίπεδη αμυντική διάταξη του Ισραήλ», σύμφωνα με το υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ, υποστηρίζοντας τα άλλα στρώματα του συστήματος αεράμυνας του, «αντιμετωπίζοντας ρουκέτες μεγάλου διαμετρήματος, βαλλιστικούς πυραύλους μικρού βεληνεκούς» και άλλους τύπους εχθρικών πυρών.
Σύστημα όπλων Arrow
Το ανώτερο στρώμα του εξελιγμένου συστήματος αεράμυνας του Ισραήλ είναι το Arrow-3, ικανό να προσβάλλει στόχους σε μεγαλύτερες αποστάσεις και μεγαλύτερα ύψη, καθώς και να αναχαιτίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια βαλλιστικούς πυραύλους.
Το αναχαιτιστικό Arrow-3 λειτουργεί με το οπλικό σύστημα Arrow Weapon System, το πρώτο επιχειρησιακό, εθνικό, αυτόνομο σύστημα αντιβαλλιστικής άμυνας βαλλιστικών πυραύλων στον κόσμο, σύμφωνα με την Israel Aerospace Industries, τον κύριο ανάδοχο του AWS.
Το Arrow-3 λειτουργεί σε συνδυασμό με τον προκάτοχό του, το Arrow-2, για την αναχαίτιση βαλλιστικών πυραύλων και άλλων πυρηνικών κεφαλών χρησιμοποιώντας έναν αναχαιτιστή δύο σταδίων.
Arrow-3
Ο αναχαιτιστής του Arrow-3 «είναι ένας πύραυλος παγκόσμιας κλάσης που, μαζί με το Arrow-2, επεκτείνει σημαντικά τις αμυντικές δυνατότητες του κράτους του Ισραήλ», σύμφωνα με το υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ.
Τον Νοέμβριο του 2023, το Ισραήλ επιβεβαίωσε την πρώτη επιχειρησιακή χρήση του Arrow-3 για να σταματήσει έναν εισερχόμενο εχθρικό πύραυλο που εκτοξεύθηκε από μαχητές Χούτι από την Υεμένη, καθιστώντας την πρώτη φορά που και τα τρία επίπεδα της εναέριας άμυνας του Ισραήλ λειτουργούσαν ταυτόχρονα.
«Όλα αυτά παρέχουν προστασία σε κάθε στρώμα της αεράμυνας και επιτρέπουν τη βέλτιστη προστασία του ισραηλινού εσωτερικού μετώπου», ανέφερε τότε ο IDF σε ανακοίνωσή του.
C-Dome
Το σύστημα αεράμυνας του Ισραήλ δεν περιορίζεται μόνο στην ξηρά. Η χώρα διαθέτει επίσης μια ναυτική έκδοση του συστήματος Iron Dome, τοποθετώντας το πάνω σε ισραηλινές πυραυλακάτους.
Η ναυτική έκδοση του συστήματος αεράμυνας, γνωστή ως C-Dome, αναπτύσσεται επί κορβετών κλάσης Sa’ar 6, τεσσάρων πολεμικών πλοίων γερμανικής κατασκευής που παραγγέλθηκαν για το ναυτικό του Ισραήλ.
Εκτός από το C-Dome, τα σκάφη Sa’ar 6 είναι επίσης εξοπλισμένα με ένα κύριο πυροβόλο Oto Melara Super Rapid των 76 χιλιοστών, το οποίο είναι αποτελεσματικό κατά των κοντινών εναέριων απειλών.
Πλοία πυραυλάκατοι
Μετά από δύο χρόνια ανάπτυξης, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι το σύστημα θαλάσσιας άμυνας χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά για την αναχαίτιση ενός «ύποπτου εναέριου στόχου» που εισήλθε στον ισραηλινό εναέριο χώρο κοντά στην πόλη Εϊλάτ, η οποία αποτελεί συχνά στόχο των Χούθι στην Υεμένη που υποστηρίζουν τη Χαμάς.
«Κατά τη διάρκεια της νύχτας, για πρώτη φορά στα χρονικά, ένα πυραυλικό πλοίο κορβέτας κλάσης Sa’ar 6 των IDF αναχαίτισε με επιτυχία ένα UAV (μη επανδρωμένο εναέριο όχημα) που είχε προσεγγίσει από τα ανατολικά και είχε περάσει στην περιοχή του Κόλπου του Εϊλάτ», ανέφεραν οι IDF.
Ο ισραηλινός ναυτικός στόλος περιλαμβάνει επίσης 11 άλλα πολεμικά πλοία εκτός από τις τέσσερις κορβέτες κλάσης Sa’ar 6, καθώς και πέντε υποβρύχια κλάσης Dolphin.
SPYDER
Για να ενισχύσει περαιτέρω την αεράμυνά του, το Ισραήλ εξετάζει επίσης ένα νέο «ολοκληρωμένο» σύστημα πυραύλων εδάφους-αέρος με την ονομασία SPYDER, το οποίο κατασκευάζεται από την ισραηλινή αμυντική εταιρεία Rafael Advanced Defense Systems.
Το Ισραήλ, σε συνεργασία με τη Rafael, δοκιμάζει μια νέα διαμόρφωση του οπλικού συστήματος, λαμβάνοντας τον εκτοξευτή πυραύλων, το ραντάρ, το σύστημα διοίκησης και ελέγχου και την τεχνολογία για την επιτήρηση και την απόκτηση στόχων και τοποθετώντας τα σε ένα οκτακίνητο όχημα.
«Το SPYDER AiO αναπτύχθηκε για να αντιμετωπίσει τις κρίσιμες επιχειρησιακές ανάγκες του σύγχρονου πεδίου μάχης, και παρέχει ένα ευέλικτο, αυτόνομο, αντιαεροπορικό μέσο, ικανό για ταχεία ανάπτυξη εντός λεπτών, σε απαιτητικά εδάφη και με σύντομους χρόνους αντίδρασης», σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο της Rafael.
Σύστημα πυραύλων «Όλα σε ένα»
Σχεδιασμένο για να μεταφέρει έως και οκτώ πυραύλους με κάνιστρα, συμπεριλαμβανομένων των I-Derby SR, I-Derby ER και Python-5 SR, μπορεί να προσβάλει έως και τέσσερις στόχους ταυτόχρονα, με μέγιστο βεληνεκές έως 24,8 μίλια και ύψος έως 7,4 μίλια, σύμφωνα με το ενημερωτικό δελτίο.
Rafael's SPYDER air defense system, in its All-In-One configuration, achieved a direct and effective hit during a recent, first of its kind test with the Israeli Ministry of Defense DDR&D. Watch the live fire test here: [YouTube Link] Another milestone in our commitment to… pic.twitter.com/FvU2iS7t5u
— Rafael Advanced Defense Systems (@RAFAELdefense) January 10, 2024
Τον Ιανουάριο, το υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ ανακοίνωσε μια επιτυχημένη δοκιμή της νέας διαμόρφωσης του οπλικού συστήματος, το οποίο είναι ικανό να αναχαιτίζει μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αεροσκάφη, πυραύλους κρουζ και βαλλιστικούς πυραύλους και πυρομαχικά ακριβείας.