Πόσο καλά φυλάσσονται τα ελληνοαλβανικά σύνορα; Το ερώτημα προκύπτει αβίαστα μετά το μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψαν στη Ρώμη (6/11) η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και ο Αλβανός ομόλογός της Εντι Ράμα για μεταφορά και εγκατάσταση χιλιάδων λαθρομεταναστών, που «διασώζονται» στη θάλασσα από ιταλικά (κυρίως πλωτά) μέσα, στην Αλβανία.
- Νικ. Σταυρουλάκις
Η συμφωνία προβλέπει τη δημιουργία – κατασκευή δύο στρατοπέδων συγκέντρωσης (αξιολόγησης) μεταναστών σε δύο κωμοπόλεις του αλβανικού Βορρά, το Αλέσιον (Λέζια – Lezhë) και το Σενγκίν ή Σενζίν (Shëngjin), με έξοδα της Ιταλίας, η οποία θα ασκεί και τη διοίκηση αυτών των κέντρων διαλογής και αξιολόγηση των περιπτώσεων.
Και ενώ ο φράχτης στον Έβρο δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί και η φύλαξη των θαλάσσιων συνόρων είναι μεν ενισχυμένη αλλά επιεικώς ανεπαρκής, η Αθήνα θα πρέπει να στρέψει την προσοχή της στον Βορρά, εκεί που από την ερχόμενη άνοιξη θα αρχίσουν να συγκεντρώνονται πλήθη παράτυπων μεταναστών από την Αφρική, «σταλμένοι» από τη Ρώμη. Η μεταναστευτική περικύκλωση της χώρας μας ολοκληρώνεται με τη διοχέτευση μεταναστών από την Ιταλία στην Αλβανία.
Η Αλβανία, ως γνωστόν, συνορεύει βόρεια και βορειοδυτικά με το Μαυροβούνιο, βορειοανατολικά με το Κοσσυφοπέδιο, ανατολικά με τη Βόρεια Μακεδονία και προς Νότον με την Ελλάδα, τη μόνη χώρα-μέλος της Ε.Ε. στην αλβανική περίμετρο. Επομένως, σύμφωνα με ευσταθείς εκτιμήσεις, οι μετανάστες που δεν θα επαναπατρίζονται (και θα είναι οι περισσότεροι) και θα επιδιώξουν να «πατήσουν» σε ευρωπαϊκό έδαφος θα έχουν διέξοδο μόνο προς την Ελλάδα.
Οι αριθμοί που ανακοινώθηκαν από Ράμα και Μελόνι μετά τη συνάντησή τους ως εκτίμηση υποδοχής προσώπων αναφέρονται σε 36.000 μετανάστες τον χρόνο! Ειδικότερα, η συμφωνία προβλέπει την κατασκευή των δύο κέντρων στην Αλβανία, τα οποία θα μπορούν να φιλοξενήσουν έως 3.000 άτομα τον μήνα (36.000 τον χρόνο). Αλλά και η διαχείριση θα γίνεται από ιταλικά χέρια. Με τις συμφωνίες αυτές η Ιταλία καταφέρνει να μετατρέψει την Αλβανία σε σκουπιδόλακκο λαθρομεταναστών, πολλοί από τους οποίους θα αφήνονται ελεύθεροι εφόσον εφοδιάζονται με τα απαραίτητα πιστοποιητικά.
Η συμφωνία έγινε ερήμην της Ε.Ε., η οποία μάλιστα δεν είχε ενημερωθεί προηγουμένως για την πρωτοβουλία. Η Ιταλία θα αναλάβει τις διαδικασίες αποκατάστασης και ταυτοποίησης των μεταναστών. Αυτά τα «κέντρα υποδοχής και πρώτου ελέγχου», τα οποία θα εγκατασταθούν σε χώρους που παραχωρεί η Αλβανία, τοποθετούνται στο Γκιάντερ (Gjader), κοντά στο Αλέσιο. Η ιταλική κυβέρνηση θα δημιουργήσει δομή τύπου CPR (Κέντρο Κράτησης και Επιστροφών), τουτέστιν προσωρινό κέντρο, μέχρι να ληφθεί απόφαση για κάθε πρόσωπο ως προς τις διαδικασίες που θα ακολουθηθούν στη συνέχεια. Στο Γκιάντερ, που βρίσκεται σε απόσταση 75 χλμ. από τα Τίρανα, υπάρχουν παλαιές στρατιωτικές εγκαταστάσεις και ένα μη χρησιμοποιούμενο στρατιωτικό αεροδρόμιο, και θεωρείται πιθανόν οι εγκαταστάσεις του να αξιοποιηθούν από τους Ιταλούς.
Ο Αλβανός πρωθυπουργός και η Ιταλίδα ομόλογός του Τζόρτζια Μελόνι, μετά τη συνάντησή τους, παραχώρησαν κοινή συνέντευξη Τύπου, στην οποία ανακοίνωσαν λεπτομέρειες του… σχεδίου. Οι λαθρομετανάστες θα οδηγούνται στο Σενζίν, έναν από τους τέσσερις λιμένες του αλβανικού λιμενικού συστήματος στην Αδριατική (Δυρράχιο, Αυλώνας, Αγ. Σαράντα και Σενζίν) και στη συνέχεια θα οδηγούνται στα στρατόπεδα. Στις δηλώσεις της η Μελόνι σημείωσε ότι οι δύο πλευρές ανέλαβαν πρωτοβουλίες για τη μετανάστευση. «Το φαινόμενο δεν αντιμετωπίζεται μόνο του. Εργαστήκαμε μαζί για να ενισχύσουμε τη συγκεκριμένη προοπτική. Συνεργαστήκαμε με τον Ε. Ράμα στο θέμα της παράνομης μετανάστευσης, ως προς την αντιμετώπισή της εντός ή εκτός της Ε.Ε. Η Αλβανία θα παραχωρήσει περιοχές της για να φιλοξενήσει πρόσφυγες».
Η αλβανοιταλική συμφωνία αφορά μόνο όσους διασώζονται στη θάλασσα
«Η Ιταλία θα συνεισφέρει οικονομικά» ανέφερε η Ιταλίδα πρωθυπουργός. Σύμφωνα με ιταλικά ΜΜΕ, το μνημόνιο δεν αφορά μετανάστες που φτάνουν στις ιταλικές ακτές, αλλά όσους διασώζονται στη θάλασσα. Οι μετανάστες απευθείας θα μετάγονται στην Αλβανία.
Εξαίρεση θα αποτελούν ανήλικοι, γυναίκες σε εγκυμοσύνη και ευάλωτα άτομα, κατά την κρίση των ιταλικών Αρχών που θα ασκούν τη διοίκηση στους δύο χώρους. Οι πρόσφυγες που ζητούν άσυλο θα παραμένουν στα στρατόπεδα μέχρι να αποφασιστεί αν το αίτημα θα γίνει δεκτό ή όχι. Η Μελόνι δήλωσε ότι η Αλβανία θα έχει ρόλο επιτήρησης (!) και συμπλήρωσε ότι «το πρωτόκολλο που υπογράφουμε σήμερα έχει πολιτικό και νομικό πλαίσιο συνεργασίας».
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός ανέφερε ότι στόχος είναι τα κέντρα να είναι έτοιμα την επόμενη άνοιξη. «Είμαι ικανοποιημένη με τη δουλειά που έγινε με τον φίλο μου Εντυ Ράμα. Θεωρώ ότι πρόκειται για μια γενικά ευρωπαϊκή συμφωνία. Πρέπει να συνεργαστούμε με ευρωπαϊκό πνεύμα. Η Αλβανία είναι φίλη της Ιταλίας και της Ε.Ε. Συμπεριφέρεται σαν να είναι πρακτικά κράτος-μέλος της Ε.Ε». Πόσο απέχει το «γλείψιμο» από την αξιοπρεπή πολιτική βούληση;
Στις δικές του δηλώσεις ο Ράμα εστίασε στη συμφωνία για την αντιμετώπιση του προσφυγικού κύματος από την Αφρική, την οποία χαρακτήρισε «μεγάλο επίτευγμα», ενώ έπλεξε το εγκώμιο της Ιταλίας. Είπε ότι «η Ιταλία είναι ο βασικός υποστηρικτής για την ένταξη της Αλβανίας στην Ε.Ε.», αγνοώντας παραδειγματικά την Ελλάδα, η οποία πρώτη κίνησε την υπόθεση της ένταξης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε.
Italia e Albania oggi firmano un importante protocollo d'intesa che si pone gli obiettivi di contrastare il traffico di esseri umani e prevenire i flussi migratori irregolari. Uno storico accordo per il quale voglio ringraziare il Primo Ministro @ediramaal e l’intero governo… pic.twitter.com/1EhVUMfHGn
— Giorgia Meloni (@GiorgiaMeloni) November 6, 2023
«Η Αλβανία δεν είναι χώρα της Ε.Ε., αλλά είμαστε στην Ευρώπη. Αυτό δεν μας εμποδίζει να είμαστε και να βλέπουμε τον κόσμο ως Ευρωπαίοι. Δεν θα κάναμε αυτή τη συμφωνία με κανένα άλλο μέλος ή χώρα της Ε.Ε., με όλο τον σεβασμό, γιατί υπάρχει μια ιστορική και πολιτιστική διαφορά και επίσης συναισθήματα που συνδέουν την Αλβανία με την Ιταλία και τους Αλβανούς με τους Ιταλούς. Αν καλέσει η Ιταλία, η Αλβανία απαντά» είπε ο Ράμα.
Συνιστά όμως θλίψη το γεγονός ότι ο υπάλληλος του Ερντογάν στα Βαλκάνια, Εντι Ράμα, υποκλίνεται στη Ρώμη, ενώ γράφει την Ελλάδα στα παλαιά του υποδήματα κρατώντας τον Φρ. Μπελέρη στη φυλακή με ψευδείς κατηγορίες, με την Αθήνα αδύναμη και «ηττημένη», η οποία πλέον θα δέχεται μεταναστευτικές πιέσεις και από τον Βορρά.
Η συμφωνία δίνει τη δυνατότητα στη Ρώμη να ωθεί πλοιάρια που κατευθύνονται στις ιταλικές ακτές προς τα αλβανικά παράλια. Παρατηρούμε εύκολα ότι η Ιταλία δεν εγκαταλείπει τα αναθεωρητικά φαντάσματα του παρελθόντος και θεωρεί την Αλβανία -αν όχι απλώς «ιταλική σφαίρα επιρροής»- προέκταση του ιταλικού εδάφους… Τη συνθήκη αυτήν επιβάλλει διαχρονικά στις διαδοχικές αλβανικές εξουσίες από την εποχή του Ντούτσε… και παλαιότερα.