Επιμέλεια Νεκτάριος Δαργάκης
Ο θάνατος των Γεβγκένι Πριγκόζιν και Ντμίτρι Ούτκιν έχει προκαλέσει χάος στη μισθοφορική οργάνωση.
Ο θάνατος των επικεφαλής της Wagner Γεβγκένι Πριγκόζιν και Ντμίτρι Ούτκιν στην αεροπορική συντριβή στη Ρωσία, για την οποία έχει ανοίξει μεγάλη συζήτηση, προκαλεί ένα κομβικό ερώτημα για το μέλλον της μισθοφορικής οργάνωσης. Θα συνεχίσει να υπάρχει μετά το πλήγμα που δέχθηκε;
Σύμφωνα με το Middle East Eye, που επικαλείται τρεις πηγές από τη Wagner, η διαβόητη οργάνωση δεν έχει σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση του θανάτου της ηγεσίας της.
Με βάση το ρεπορτάζ του MEE, οι ρωσικές αρχές έχουν ξεκινήσει να ερευνούν τι συνέβη με το αεροσκάφος που μετέφερε, ανάμεσα σε άλλους, τους Πριγκόζιν και Ούτκιν, ωστόσο δεν υπάρχουν μεγάλες αμφιβολίες ότι η συντριβή, όπως κι αν έγινε, ήταν αποτέλεσμα διαταγών από τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Άλλωστε, μόλις δύο μήνες είχαν περάσει από τη βραχύβια ανταρσία της Wagner.
Το δίκτυο της Wagner
Κατά την τελευταία δεκαετία, ο Πριγκόζιν είχε δημιουργήσει ένα δίκτυο που είχε σχέσεις με στρατιωτικούς, πολιτικούς και επιχειρηματίες στη Μέση Ανατολή και την Αφρική και πιο συγκεκριμένα σε Λιβύη, Συρία, Σουδάν και Ηνωμένων Αραβικά Εμιράτα.
Όπως υπενθυμίζει το MEE, η Wagner πολεμούσε μέχρι πρόσφατα και στα μέτωπα της Ουκρανίας, ενώ υπήρξε καθοριστική για την πιο πρόσφατη αξιοσημείωτη νίκη της Μόσχας, την κατάληψη της συμβολικής πόλης Μπαχμούτ τον περασμένο Μάιο.
Έτσι, όταν αργά το βράδυ της Τετάρτης εμφανίστηκαν πλάνα με μαχητές της Wagner να ορκίζονται εκδίκηση κατά των δολοφόνων του Πριγκόζιν, δημιουργήθηκαν προσδοκίες ότι υπήρχαν σχέδια για αντίδραση.
Η Wagner, που αριθμεί περίπου 25.000 άτομα, περιλαμβάνει πολλούς ένθερμους υποστηρικτές του Πριγκόζιν, οι οποίοι είναι ακροδεξιοί υπερεθνικιστές που επικρίνουν τον τρόπο με τον οποίο το ρωσικό υπουργείο Άμυνας χειρίστηκε τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Πολλοί κατηγορούν τον υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σoϊγκού και τον ανώτατο διοικητή Βαλέρι Γκερασίμοφ για προδοσία και κακό χειρισμό της εισβολής.
«Θα ήταν ανόητο να πούμε ότι η Wagner δεν έχει αποσυντεθεί», δήλωσε στο MEE μια πηγή κοντά στη Wagner. «Ο θάνατος του Πριγκόζιν και του δεύτερου τη τάξει (σ.σ. στην ηγεσία της οργάνωσης) Ντμίτρι Ούτκιν σόκαρε εντελώς τον κόσμο. Αν υπήρχαν σχέδια έκτακτης ανάγκης, είμαι σίγουρος ότι δεν περιλάμβαναν το ενδεχόμενο του κοινού τους θανάτου», πρόσθεσε.
Η πηγή δήλωσε ότι τα εναπομείναντα μέλη της ηγεσίας της μισθοφορικής οργάνωσης δεν θα τολμούσαν να αμφισβητήσουν τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες, που ορισμένοι πιστεύουν ότι σχεδίασαν τη συντριβή του αεροπλάνου, καθώς ήταν ήδη φοβισμένοι μετά την απάντηση του ρωσικού κράτους στην ανταρσία τους με απειλές.
«Δεν υπάρχει πλέον συμβούλιο που να διοικεί τη Wagner. Όλοι οι βασικοί ιθύνοντες είναι νεκροί. Άλλοι απλώς προσπαθούν να επιβιώσουν», πρόσθεσε η ίδια πηγή. 
Δεν απαντούν καν στο τηλέφωνο για προσλήψεις
Το ρωσικό μέσο ενημέρωσης Fontanka ανέφερε την Πέμπτη ότι το γραφείο προσλήψεων της Wagner δεν απαντούσε στις κλήσεις και τις κατηύθυνε στον τηλεφωνητή. Επίσης, όταν κάποιος πραγματοποιούσε κλήση προς το γενικό αρχηγείο της Wagner στην Αγία Πετρούπολη η γραμμή έπεφτε ή έπαιρνε αυτόματο μήνυμα ότι ο αριθμός δεν ήταν προσωρινά διαθέσιμος.
Μια δεύτερη πηγή, η οποία εμπλέκεται άμεσα με τις διεθνείς δραστηριότητες της Wagner, συμφώνησε ότι πολλά μέλη του ηγετικού συμβουλίου αποστασιοποιήθηκαν από τον Πριγκόζιν και τον στενό του κύκλο μετά την ανταρσία και δήλωσε ότι προσπάθησαν να προσεγγίσουν ισχυρούς ολιγάρχες που έχουν φιλικές σχέσεις με το Κρεμλίνο.
Το MEE υπενθυμίζει ότι νωρίτερα αυτόν τον μήνα ο Πούτιν απέλυσε τον στρατηγό Σεργκέι Σουροβίκιν, ο οποίος επί μήνες ήταν υπεύθυνος για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ως αρχηγός της Πολεμικής Αεροπορίας. Ο Σουροβίκιν θεωρείτο ότι βρισκόταν κοντά στον Πριγκόζιν.
«Ο Πούτιν κατέστρεψε τα ακροδεξιά στοιχεία εντός της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών», δήλωσε η δεύτερη πηγή. «Όλοι μιλούσαν για το πώς ο Πούτιν απέλυσε τον στρατηγό Σεργκέι Σουροβίκιν, αλλά αυτός ήταν η κορυφή του παγόβουνου, (σ.σ. ο Πούτιν) εξουδετέρωσε ολόκληρο το δίκτυο».
Η πηγή πρόσθεσε ότι ο Πριγκόζιν είχε βρεθεί στο στόχαστρο ακόμη και πριν από την εξέγερση, καθώς οι ρωσικές στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες εργάζονταν εναντίον του.
«Ο Πριγκόζιν δεν κατάφερε να λάβει την υποστήριξη που ήλπιζε από τη στρατιωτική ηγεσία κατά τη διάρκεια της εξέγερσης», προσθέτει. «Ήταν σε θέση να προελάσει μόνο με μερικές χιλιάδες ανθρώπους, ήταν σαν ένας πρωινός περίπατος στη Σιβηρία», περιγράφει χαρακτηριστικά η ίδια πηγή.
Δεν έχει λειτουργική ηγεσία
Λογαριασμοί στο Telegram που θεωρούνται προσκείμενοι στη Wagner επιβεβαιώνουν ότι η οργάνωση δεν έχει προς το παρόν λειτουργική ηγεσία.
Ο λογαριασμός Alex Parker Returns, που υποστηρίζει ανοιχτά τη Wagner, δήλωσε ότι ορισμένοι από τους διοικητές της Wagner είχαν συλληφθεί από τις αρχές και άλλοι κατάφεραν να επιβιώσουν μόνο επειδή βρίσκονταν στο δεύτερο αεροπλάνο που ανήκε στον Πριγκόζιν και πετούσε την ίδια στιγμή.
Στοιχεία στα οποία έχει πρόσβαση ο καθένας έχουν δείξει ότι το δεύτερο αεροπλάνο του Πριγκόζιν προσγειώθηκε πίσω στη Μόσχα την Τετάρτη και στη συνέχεια πέταξε για το Μπακού την Πέμπτη.
Η δεύτερη πηγή ανέφερε ότι δεν θα ήταν εύκολο να συνεχιστούν κανονικά οι επιχειρήσεις της Wagner σε όλο τον κόσμο, επειδή όλα συντονίζονταν από τον Πριγκόζιν και τον στενό του κύκλο.
Και οι δύο πηγές δήλωσαν ότι ορισμένα μέλη της Wagner είναι εξοργισμένα και αναζητούν εκδίκηση, καθώς και ότι ο Σοϊγκού θα μπορούσε να αποτελέσει στόχο, ειδικά στην Ουκρανία.
«Όλοι οι ηγέτες μεσαίου επιπέδου που θα μπορούσαν να ηγηθούν των μαχητών της Wagner αυτή τη στιγμή είναι φανατικοί εθνικιστές και συμφωνούν ότι αυτό που έγινε ήταν προδοσία», δήλωσε η δεύτερη πηγή.
«Η Wagner διαθέτει ένα δίκτυο πληροφοριών και εργάζεται με κάποιο τρόπο με μη ανιχνεύσιμα μετρητά. Για τον Πούτιν, η δολοφονία των ηγετών της Wagner μετέτρεψε έτσι μια οργάνωση που δεν μπορούσε να ελέγξει σε εχθρούς του. Τουλάχιστον κατέστησε εχθρική μια σοβαρή ακραία ομάδα εντός της οργάνωσης. Η δολοφονία των ηγετών οργανώσεων όπως η Wagner μπορεί να σε κάνει να φαίνεσαι ισχυρός, αλλά προκαλεί επίσης σοβαρά προβλήματα», τονίζει η ίδια πηγή.
«Damage control» από τον Πούτιν
Ο Πούτιν, σύμφωνα και με τις τρεις πηγές του MEE, προσπαθεί να κάνει «damage control», να περιορίσει τις συνέπειες, με την πρόσληψη δυνάμεων από τη Wagner στο ρωσικό υπουργείο Άμυνας ή σε συνδεδεμένες ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες. Μία από τις εταιρείες που βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος είναι η Redut, η οποία ιδρύθηκε το 2008 από βετεράνους των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας.
Οι πηγές ανέφεραν ότι ο κύριος όγκος των κρατουμένων που στρατολογήθηκαν από τη Wagner με την υπόσχεση αμνηστίας μεταφέρθηκε απευθείας υπό τη διοίκηση του υπουργείου Άμυνας, ενώ άλλοι μαχητές της οργάνωσης που προσχώρησαν στην ανταρσία εξορίστηκαν στη Λευκορωσία.
Η δεύτερη πηγή ανέφερε ότι ορισμένες δυνάμεις της Wagner μεταπήδησαν στη Redut μετά την εξέγερση.
Η ίδια πηγή σχολίασε ότι Wagner και Redut είναι δύο μήλα από το ίδιο δέντρο.
«Ωστόσο, υπάρχει μια σαφής διαφορά στο ότι η Redut ενεργεί υπό τον έλεγχο του Κρεμλίνου μέσω της GRU. Οι ομάδες της Redut ενεργούν ως υπάλληλοι της GRU στο πλαίσιο ειδικών μονάδων που υπάγονται στην GRU. Από αυτή την άποψη, ο Σοϊγκού έχει τον έλεγχο», τονίζεται.
«Αλλά δεν είναι δυνατόν το υπουργείο να θέσει όλη τη Wagner υπό τον έλεγχο της Redut. Η Redut δεν είναι μια ομάδα που έχει σχεδιαστεί για μια επιχείρηση αυτής της κλίμακας», προσθέτει η ίδια πηγή.
Ο στόχος του Ρώσου προέδρου
Η πρώτη πηγή πρόσθεσε ότι ο στόχος του Πούτιν δεν ήταν να πάρει τον έλεγχο της Wagner, αλλά να σκοτώσει έναν αντίπαλο.
«Χωρίς τον Ούτκιν, δεν υπάρχει κανείς να ασχοληθεί με τους στρατιώτες. Χωρίς τον Πριγκόζιν, δεν υπάρχει κανείς να κάνει συμφωνίες, να διαπραγματευτεί με το Κρεμλίνο και να πείσει τους ολιγάρχες. Αυτό είναι ήδη αρκετό για να καταστραφεί η οργάνωση», δήλωσε η πηγή.
«Για ένα διάστημα, μέλη της Wagner μπορεί να αρχίσουν να αναλαμβάνουν προσωπική δράση. Οι επόμενοι μήνες θα περάσουν με αναφορές στα τρωτά σημεία των πληροφοριών για το Κρεμλίνο, για το τι κάνουν τα μέλη της Wagner στην Αφρική. Ο Πούτιν ίσως χρειαστεί να δώσει αμνηστία για ορισμένα θέματα».
Η Cheka-OGPU, ένας λογαριασμός στο Telegram που θεωρείται ότι βρίσκεται κοντά στις ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας, ανέφερε ότι μέλη της Wagner, της εταιρείας μέσων ενημέρωσης Patriot του Πριγκόζιν και άλλων δομών που συνδέονται με αυτόν πήγαν στο γραφείο της Wagner στην Αγία Πετρούπολη την Πέμπτη το βράδυ και πήραν υπολογιστές, gadgets και έγγραφα.
«Προφανώς, ενήργησαν κατόπιν εντολής κάποιου, αφού ο καθένας πήρε μόνο τη δική του συσκευή. Πολλές συσκευές μετά από αυτό ‘αποσυνδέθηκαν’ και πλέον είναι μη προσβάσιμες», πρόσθεσε το ίδιο κανάλι.