Η κυριαρχία στον αέρα είναι μια από τις βασικές πτυχές του σύγχρονου πολέμου, ιδιαίτερα για τις ΗΠΑ και τα συμμαχικά της κράτη.
Προς το παρόν, το ουκρανικό καθεστώς εξακολουθεί να μην βασίζεται πολύ σε ένα τέτοιο δόγμα, καθώς το μειούμενο απόθεμα αεροσκαφών της σοβιετικής εποχής επιτρέπει την πολύ περιορισμένη χρήση τους ιδιαίτερα και ενώ η ρωσική κυριαρχία στους ουρανούς είναι αδιαμφισβήτητη.
Η τεράστια επίγεια αεράμυνα μεγάλης εμβέλειας της πρώην ΕΣΣΔ αντιστάθμισε κάπως αυτό, καθώς το καθεστώς του Κιέβου κληρονόμησε μια τεράστια ποσότητα συστημάτων SAM (πύραυλοι επιφανείας-αέρος), αλλά και αυτή εξασθενεί καθώς οι Ρωσικές Αεροδιαστημικές Δυνάμεις (VKS) μπορούν να την υπερκεράσουν.
Προκειμένου να αποφευχθεί αυτό, το ΝΑΤΟ κινείται προς τις παραδόσεις μαχητικών αεροσκαφών στο Κίεβο ως το τελευταίο βήμα στην προμήθεια συμβατικών όπλων, γράφει ο γεωπολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής Drago Bosnic.
Το κύριο ζήτημα με αυτό είναι η εκπαίδευση των Ουκρανών πιλότων για να μπορούν να πετούν με αεροσκάφη του ΝΑΤΟ, καθώς η διαδικασία συνήθως διαρκεί χρόνια.
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι ότι οι ίδιοι οι πιλότοι δεν επιθυμούν πολύ να πετάξουν με δυτικά αεροσκάφη όπως το F-16, για παράδειγμα, το οποίο είναι πολύ ελαφρύτερο και λιγότερο ικανό από τα αεροσκάφη Su-27 της σοβιετικής εποχής που πετούσαν οι ουκρανικές δυνάμεις.
Πολωνία – Σλοβακία κάνουν την αρχή
Ωστόσο, η χρόνια έλλειψη ανταλλακτικών και πυρομαχικών για αυτά τα αεροσκάφη σίγουρα τα καθιστά λιγότερο βιώσιμα, ακόμη και με την ενσωμάτωση δυτικών όπλων όπως το AGM-88 HARM (High-speed Anti-Radiation Missile) και τις κατευθυνόμενες βόμβες JDAM (Joint Direct Attack Munition). )
Το ζήτημα θα μπορούσε να παρακαμφθεί εν μέρει τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες, καθώς η Σλοβακία και η Πολωνία κινούνται για να στείλουν μαχητικά αεροσκάφη MiG-29.
Η Πολωνία φαίνεται να είναι πιο κοντά στην ολοκλήρωση αυτού από τη Μπρατισλάβα, καθώς ο πολύ μεγαλύτερος αμυντικός της τομέας έχει ήδη σχέδια να αντικαταστήσει τα αεροσκάφη της εποχής του Συμφώνου της Βαρσοβίας με το F-35A και το νοτιοκορεατικό FA-50.
Από την άλλη πλευρά, η Σλοβακία ελπίζει να κάνει μια συμφωνία ανταλλαγής με τις ΗΠΑ, με στόχο να αποκτήσει F-16 για την παράδοση των MiG-29 της στο Κίεβο.
Μένει να δούμε πώς θα ανταποκριθεί η κυβέρνηση Biden σε αυτά τα αιτήματα.
Η Πολωνία είναι ο πιθανότερος υποψήφιος για άμεσες παραδόσεις, εν μέρει λόγω του μεγαλύτερου στόλου αεροσκαφών MiG-29, καθώς και του γεγονότος ότι τα περισσότερα από αυτά εξακολουθούν να επιχειρούν, σε αντίθεση με τα σλοβακικά (επισήμως αποσύρθηκαν το 2022).
Στις 16 Μαρτίου 2023, ο Πολωνός πρόεδρος Andrzej Duda επιβεβαίωσε ότι τουλάχιστον τέσσερα αεροσκάφη θα παραδοθούν στο καθεστώς του Κιέβου «μέσα στις επόμενες ημέρες», κάτι που θα σήμαινε ότι οι πολωνικές παραδόσεις έχουν επιταχυνθεί σημαντικά.
Ο Duda τόνισε ότι «τα υπόλοιπα προετοιμάζονται, συντηρούνται».
Το CNN μετέδωσε ότι ο συνολικός αριθμός των MiG-29 που πρόκειται να μεταφερθούν είναι μεταξύ 11 και 19.
Καθώς η Πολωνία διαθέτει επίσημα έως και 30 από αυτά τα αεροσκάφη, μπορεί να υποτεθεί ότι όχι περισσότερα από 19 είναι σε αρκετά καλή κατάσταση για να παραδοθούν στο Κίεβο.
Διάφορες αναφορές δείχνουν ότι τα ελαφρά αεροσκάφη FA-50 πρόκειται να παραδοθούν στην Πολωνία από τη Νότια Κορέα αυτό το καλοκαίρι, γεγονός που θα εξηγούσε την ετοιμότητα της Βαρσοβίας να επιταχύνει το σχέδιο. Επιπλέον, υπάρχει μια αυξανόμενη δικομματική πρωτοβουλία στην Ουάσινγκτον, για απευθείας αποστολή F-16 στην Ουκρανία.
Ενδοαμερικανικές πιέσεις
Δημοσίευμα του Politico αναφέρει ότι ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Lloyd Austin «δέχεται αυξημένη πίεση να στείλει τα αεροσκάφη».
Οι γερουσιαστές είναι ανένδοτοι ότι «τα F-16 χρειάζονται πολύ σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία για να δώσουν στους Ουκρανούς το πλεονέκτημα που χρειάζονται».
Η πρωτοβουλία, υπό την ηγεσία ενός Δημοκρατικού της Αριζόνα, του γερουσιαστή Mark Kelly, υποστηρίζεται επίσης από επτά άλλους γερουσιαστές και από τα δύο κόμματα.
Ωστόσο, άλλοι, όπως οι Ρεπουμπλικάνοι Tom Cotton και ο διαβόητος Lindsey Graham επιμένουν να «κάνουν περισσότερα», με τον Cotton να επικρίνει πρόσφατα τον Λευκό Οίκο για «μισά μέτρα» και να ζητά την παράδοση πυρομαχικών διασποράς.
Η κλιμακούμενη ρητορική, καθώς και οι συνακόλουθες αποστολές όπλων στο Κίεβο σίγουρα κάνουν τα πράγματα χειρότερα.
Και ενώ το ουκρανικό καθεστώς δεν μπορεί να ελπίζει ότι θα επιτύχει ουσιαστικά αποτελέσματα κατά των ρωσικών δυνάμεων ακόμη και με την παράδοση MiG-29, τα οποία μπορούν να ενσωματωθούν με σχετική ευκολία δεδομένου ότι εξακολουθεί να τα χειρίζονται, η αποστολή F-16 και άλλων δυτικών αεροσκαφών θα απαιτήσει σημαντικές αλλαγές.
Δεν είναι μόνο το ζήτημα της εξάντλησης του χρόνου του καθεστώτος του Κιέβου, αλλά και το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ θα χρειαστεί να κινητοποιήσει μεγάλο μέρος των πόρων του για να διατηρήσει έναν εξ ολοκλήρου δυτικό στόλο αεροσκαφών στην Ουκρανία, μια μνημειώδης προσπάθεια ακόμη και σε καιρό ειρήνης, πόσο μάλλον εν μέσω μιας σύγκρουσης με μια στρατιωτική υπερδύναμη που υπερασπίζεται τα σύνορά της.
Το φιάσκο με τα άρματα μάχης
Ένα άλλο σημαντικό σημείο διαμάχης είναι η προμήθεια δυτικού τύπου βαρέων αρμάτων μάχης.
Παρά τις πομπώδεις ανακοινώσεις για «επικείμενες παραδόσεις» τον Ιανουάριο, δεν προέκυψε τίποτα τους τελευταίους δύο μήνες.
Με μόνο ένα ολόκληρο τάγμα αναμένεται να είναι επιχειρησιακό μέχρι τα τέλη Μαρτίου, το ουκρανικό καθεστώς δεν θα έχει περισσότερα από 60 άρματα μάχης, ένα πενιχρό αριθμό αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι χάνει εκατοντάδες τανκς και τεθωρακισμένα οχήματα κάθε μήνα.
Αρκετά μέλη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ καθυστερούν τις παραδόσεις τους, ενώ άλλα αποσύρονται από το σχέδιο, συμπεριλαμβανομένων της Ολλανδίας, της Δανίας και της Φινλανδίας, επικαλούμενες γραφειοκρατικές διαδικασίες και δικές τους αμυντικές ανάγκες. Η δε Σουηδία αναμένει την έγκριση της υποψηφιότητάς της για ένταξη στο ΝΑΤΟ από την Τουρκία και την Ουγγαρία.
Οι πύλες της κολάσεως
Καθώς η Δύση υπόσχεται περισσότερη υποστήριξη στο ουκρανικό καθεστώς, καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολη η επίτευξη ειρηνευτικής διευθέτησης με τη Μόσχα.
Αυτό υπονομεύει την εμφάνιση μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη και στέλνοντας μαχητικά αεροσκάφη, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ ανεβάζουν τα διακυβεύματα ακόμη πιο ψηλά, καθιστώντας ουσιαστικά αδύνατη την απεμπλοκή, αφού η Ρωσία είναι υποχρεωμένη να κινητοποιήσει μεγάλο μέρος (αν όχι το μεγαλύτερο) από τους τεράστιους πόρους της για τη διασφάλιση της επιτυχίας της αντεπίθεσης κατά της επίθεσης του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη.
Οι πολιτικές ελίτ στην Ουάσιγκτον (και στις Βρυξέλλες) επιθυμούν απεγνωσμένα να κερδίσουν κάπου μετά από πολλές διαδοχικές ήττες (ιδιαίτερα μετά το Αφγανιστάν), ειδικά καθώς η Δύση εξαντλείται από την κλιμακούμενη αναταραχή τόσο στην ΕΕ όσο και στις ΗΠΑ. Είναι ένας απεγνωσμένος στόχος που μαθηματικά ανοίγει τις πύλες της κολάσεως, είναι το σημείο χωρίς επιστροφή.