Η κατάρρευση της αξίας της λίρας και ο αυξανόμενος πληθωρισμός εξανεμίζουν την αγοραστική δυνατότητα των Τούρκων. Πολλοί άνθρωποι στην Κωνσταντινούπολη σχηματίζουν ουρές για να προμηθευτούν φτηνό ψωμί, που μοιράζει ο Δήμος της Πόλης. Οι Τούρκοι προσπαθούν να κάνουν μικρές οικονομίες στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών τους.
Στην περιοχή Σουλτάνγαζι (Sultangazi) της Πόλης, παραδοσιακό προπύργιο του ισλαμιστικού κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δεκάδες περίμεναν να αγοράσουν ψωμί μπροστά σε ένα περίπτερο που διαχειρίζεται ο δήμος, λέγοντας ότι τα αυξανόμενα οικονομικά δεινά δεν τους αφήνουν άλλη επιλογή.
«Ο κόσμος βρίσκεται τώρα σε τόσο στενό σημείο που μετράμε κάθε μία, πέντε, 10, 20 λίρες», είπε ο 50χρονος Οζτζάν Κεθούντα στο Reuters, αφού αγόρασε ψωμί για την οικογένειά του.
Κατηγόρησε την κυβέρνηση για τις κακουχίες.
«Η κυβέρνηση πρέπει να αλλάξει γιατί εδώ και 20 χρόνια υπάρχει το ίδιο σύστημα», είπε.
«Οι περισσότεροι εδώ μπορεί να λένε “ζήτω σουλτάνε μου»”, αλλά αυτή η περίοδος τελείωσε.
»Όσοι μαζί με εμένα ψήφισαν το ΑΚΡ αντιμετωπίζουν επίσης δυσκολίες».
Ο Ραμαζάν Καμπάϋ είπε ότι η οικονομική κατάσταση της οικογένειάς του είχε επιδεινωθεί απότομα.
Συνήθιζαν να τα βγάλουν πέρα με 1.000 λίρες την εβδομάδα. Με την κατάρρευση της λίρας, η αξία τους τώρα είναι μόλις 73$ – δεν επαρκούν πλέον για τις ανάγκες τους.
«Αν παίρνεις 1.000 την εβδομάδα δεν είναι αρκετό», είπε. «Ποιοi φταίnε για αυτό;»
Για τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, που θεωρείται πιθανός αντίπαλος του Ερντογάν, οι ουρές δείχνουν αυτό που λέει ότι, δεν είναι απλώς μια οικονομική κρίση αλλά μια αποτυχία της κυβέρνησης, δείχνοντας την ανάγκη για πολιτική αλλαγή.
Ο δήμος του πουλά ψωμί για 1,25 λίρες (9 σεντς ΗΠΑ) ή περίπου στη μισή τιμή από τα κανονικά αρτοποιεία και έχει σχεδόν διπλασιάσει την παραγωγή ψωμιού σε περίπου 1,5 εκατομμύριο καρβέλια την ημέρα για να καλύψει τη ζήτηση. Αλλά είπε ότι οι ουρές δείχνουν ότι αυτό δεν είναι αρκετό.
«Αυτό δείχνει πολύ ξεκάθαρα τη φτώχεια.
»Οι άνθρωποι δεν απολαμβάνουν κάποια ευχαρίστηση περιμένοντας στην ουρά για να αγοράσουν ψωμί», είπε στο Reuters σε συνέντευξή του στα γραφεία του στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης.
Μόνο τον Νοέμβριο, η λίρα έχασε περίπου το 30% της αξίας της, ενώ ο επίσημος ετήσιος πληθωρισμός εκτινάχθηκε στο 21,3%, αφού η κεντρική τράπεζα μείωσε το επιτόκιο πολιτικής της στο 15% από 19% από τον Σεπτέμβριο υπό την πίεση του Ερντογάν.
Σύμφωνα με δημοτική υπηρεσία, το κόστος ζωής έχει αυξηθεί κατά 50% σε ένα χρόνο, με τα ενοίκια να αυξάνονται κατά 71% και τις τιμές πολλών βασικών ειδών οικιακής χρήσης να εκτινάσσονται μεταξύ 75% και 138%.
«Αυτή η τρέχουσα διαδικασία δεν είναι απλώς μια οικονομική κρίση.
»Θέλω να υπογραμμίσω ότι είναι μια πολιτική κρίση», είπε ο Ιμάμογλου.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ποσοστό αποδοχής του Ερντογάν έχει φτάσει σε χαμηλό έξι ετών και ότι μπορεί να χάσει από πιθανούς προεδρικούς αντιπάλους.
Ο Ιμάμογλου, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του το 2019 μετά την ήττα του υποψηφίου του AKP για τον δήμο της Πόλης, έχει προβληθεί ως αμφισβητίας, αλλά λέει ότι η μόνη έγνοια του είναι να κάνει τη δουλειά του ως δήμαρχος.
Ο Ερντογάν λέει ότι η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι απλοί Τούρκοι καθώς προωθεί μια νέα οικονομική πολιτική με επίκεντρο την ανάπτυξη που επικεντρώνεται στις εξαγωγές, την παραγωγή και τις επενδύσεις.
«Λαμβάνουμε μέτρα για να λύσουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο λαός μας στην καθημερινή του ζωή», είπε σε ομιλία του στη νοτιοανατολική επαρχία Σίιρτ την περασμένη εβδομάδα, λέγοντας ότι οι αυξήσεις στους μισθούς θα ελαφρύνουν το βάρος για τους φτωχότερους ανθρώπους.
Κατηγόρησε τους «άπληστους οπορτουνιστές» για τις πρόσφατες «εκβιαστικές» αυξήσεις των τιμών, λέγοντας ότι η κυβέρνηση δέχεται επίθεση μέσω της οικονομίας τα τελευταία τρία χρόνια, αλλά ότι «το έθνος μας καταλαβαίνει και μας στηρίζει».
Μεταξύ εκείνων που αγόραζαν ψωμί στο Σουλτάνγαζι, η νοικοκυρά Εμινέ Σάρι Μεχμέτ είπε ότι η κυβέρνηση χρειάζεται αλληλεγγύη από τον λαό απέναντι στις δυνάμεις που υπονομεύουν την οικονομία.
«Αυτό είναι ένα παιχνίδι που έχει στηθεί ενάντια στο κράτος μας. Αυτό πιστεύω», είπε η Μεχμέτ.
Η λύση, είπε, είναι «να στηρίξουμε το κράτος μας. Αυτό το κράτος είναι δικό μας».