Τίποτα δεν μοιάζει να είναι σε θέση να σταματήσει στο Αφγανιστάν την επέλαση των Ταλιμπάν, οι οποίοι καταλαμβάνουν τη μια σημαντική επαρχιακή πρωτεύουσα μετά την άλλη. Τη νύχτα της Πέμπτης ανακοίνωσαν ότι ελέγχουν πλέον την Κανταχάρ, δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της χώρας, ενώ στη συνέχεια έγινε γνωστό ότι κατέλαβαν και τη Λασκάρ Γκα, την πρωτεύουσα της επαρχίας Χελμάντ, στο νότιο Αφγανιστάν. Οι Ταλιμπάν κατέλαβαν επίσης – χωρίς να συναντήσουν αντίσταση τη Σαγσαράν, την πρωτεύουσα της επαρχίας Γορ, στο κεντρικό τμήμα της χώρας και χθες τη Χεράτ (δυτικά), την τρίτη μεγαλύτερη πόλη του Αφγανιστάν.
Πλέον πλησιάζουν επικίνδυνα την Καμπούλ, καθώς αφού κατέλαβαν τόσο τη Γάζνι, που βρίσκεται νοτιοδυτικά της αφγανικής πρωτεύουσας, όσο και την πόλη Πουλ- ι- Αλάμ, πρωτεύουσα της κεντρικής επαρχίας Λόγκαρ στο Αφγανιστάν, η οποία είναι περίπου 80 χιλιόμετρα από την Καμπούλ. Στην Πουλ-ι-Αλάμ, οι αντάρτες κρατούν αιχμαλώτους τον κυβερνήτη και τον επικεφαλής της υπηρεσίας Πληροφοριών της πόλης, καταλαμβάνοντας πολλά κυβερνητικά κτίρια, σύμφωνα με το μέλος του τοπικού συμβουλίου Χασιμπουλάχ Στανακζάι και τον Χούμα Χαμάντι βουλευτή της επαρχίας Λόγκαρ. Είναι η 16η πρωτεύουσα επαρχίας που θέτουν υπό τον έλεγχό τους οι Ταλιμπάν μέσα σε διάστημα οκτώ ημερών.
Ουσιαστικά, μέσα σε αυτό το χορνικό διάστημα, οι Ταλιμπάν έχουν κυριεύσει περίπου τις μισές από τις πρωτεύουσες των επαρχιών του Αφγανιστάν. Ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος του βόρειου, του δυτικού και του νότιου τμήματος της χώρας. Η Καμπούλ, η Μαζάρ-ι-Σαρίφ, η μεγαλούπολη του βορρά, καθώς και η Τζαλαλάμπαντ (ανατολικά) είναι οι μοναδικές τρεις μεγάλες πόλεις που βρίσκονται ακόμα υπό τον έλεγχο των κυβερνητικών δυνάμεων.
Οι Ταλιμπάν εξαπέλυσαν ολομέτωπη επίθεση τον Μάιο, εκμεταλλευόμενοι την οριστική απόσυρση των Αμερικανικών και των υπολοίπων ξένων στρατευμάτων που απέμεναν, διαδικασία η οποία αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί την 31η Αυγούστου. Αρχικά κατέλαβαν, συναντώντας μικρή αντίσταση, αχανείς εκτάσεις στις επαρχίες, κατόπιν στράφηκαν εναντίον μεγάλων αστικών κέντρων, περικυκλώνοντας επαρχιακές πρωτεύουσες. Η προέλασή τους έχει επιταχυνθεί με δραματικό τρόπο τις τελευταίες ημέρες. Αστικά κέντρα πέφτουν στα χέρια τους το ένα μετά το άλλο, συχνά χωρίς ιδιαίτερη αντίσταση. Πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν βέβαιο πως όταν οι αντάρτες καταλάβουν τη Καμπούλ θα εγκαθιδρύσουν καθεστώς παρόμοιο με εκείνο της περιόδου 1996-2001.
Δύσκολη η θέση του προέδρου
Η θέση του προέδρου της χώρας Ασράφ Γκάνι είναι εξαιρετικά δύσκολη, εκτιμά ο Σεθ Τζόουνς αντιπρόεδρος του αμερικανικού Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών με έδρα την Ουάσιγκτον: «Υπάρχει μια μεγάλη κρίση νομιμότητας εντός της αφγανικής κυβέρνησης. Ο πρόεδρος Ασράφ Γκάνι βρίσκεται αντιμέτωπος με την απώλεια πολλών σημαντικών πόλεων της χώρας. Η υποστήριξη στο πρόσωπό του φθίνει στο Αφγανιστάν. Ο πρόεδρος γνωρίζει πολύ καλά ότι οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να τον βοηθήσουν».
Όπως όλα δείχνουν η κατάληψη ολόκληρης της χώρας από τους αντάρτες Ταλιμπάν είναι ζήτημα χρόνου. Μετά τις ραγδαίες εξελίξεις, οι ΗΠΑ αποστέλλουν στο Αφγανιστάν 3.000 στρατιώτες για να εγγυηθούν την ασφάλεια κατά τη διάρκεια της απομάκρυνσης του μεγαλύτερου μέρους του αμερικανικού διπλωματικού προσωπικού και άλλων υπηκόων των ΗΠΑ. Σε περίπτωση που και η Καμπούλ πέσει στα χέρια των Ταλιμπάν η αμερικανική δύναμη θα κληθεί να διασφαλίσει ότι από το διεθνές αεροδρόμιο της αφγανικής πρωτεύουσας θα μπορέσουν να απογειωθούν με ασφάλεια τα στρατιωτικά αεροσκάφη με Αμερικανούς πολίτες και όχι μόνο.
Σε προετοιμασίες εκκένωσης της πρεσβείας της προχωρά και η Μεγάλη Βρετανία. Το Λονδίνο ανακοίνωσε από τη δική του πλευρά πως στέλνει 600 μέλη των βρετανικών ένοπλων δυνάμεων στην Καμπούλ για τον ίδιο σκοπό. Ωστόσο, ο ΟΗΕ έχει επισημάνει ότι οι 320 εργαζόμενοί του θα παραμείνουν στην εμπόλεμη χώρα.
Μαζικές εκτελέσεις και καταστροφές σχολείων και κλινικών
Πρόσφυγες από περιοχές υπό τον έλεγχο των ανταρτών μιλούν για βία και αναρχία. Μια νεαρή Αφγανή λέει: «Οι Ταλιμπάν χτυπούν και κλέβουν τον κόσμο. Και αν υπάρχει ανύπαντρη κοπέλα ή χήρα σε μια οικογένεια, την παίρνουν μαζί τους με τη βία. Φύγαμε για να προστατέψουμε την τιμή μας».Η ύπατη εκπρόσωπος του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα Μισέλ Μπασελέ προειδοποιεί για πράξεις εκδίκησης των Ταλιμπάν σε πόλεις και περιοχές που καταλαμβάνουν: «Στις περιοχές που έχουν ήδη καταληφθεί από τους Ταλιμπάν, λαμβάνουν χώρα σύμφωνα με πληροφορίες μαζικές εκτελέσεις, νυν και πρώην κυβερνητικοί αξιωματούχοι, αλλά και οι οικογένειές τους δέχονται επιθέσεις, καταστρέφονται σπίτια, σχολεία, κλινικές και τοποθετείται μεγάλος αριθμός αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών».
«Φοβόμαστε ότι τα χειρότερα έπονται και ότι το μεγάλο κύμα της πείνας πλησιάζει γοργά (…) η κατάσταση έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας ανθρωπιστικής καταστροφής», δήλωσε ο Τόμσον Πίρι του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (WFP).
Ήδη, σύμφωνα με τον ίδιο, περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού δεν έχει διασφαλισμένα αποθέματα τροφίμων, ενώ δύο εκατομμύρια παιδιά έχουν ανάγκη από βοήθεια.
Περισσότεροι από 250.000 άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους από τον Μάιο, το 80% των οποίων είναι γυναίκες και παιδιά, επεσήμανε από την πλευρά της η Σάμπια Μαντού της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR).
Πηγή: ΑFP
Η Καμπούλ μετατρέπεται σε καταυλισμό προσφύγων
Χιλιάδες άνθρωποι φεύγουν από την ύπαιθρο και αναζητούν καταφύγιο στην Καμπούλ και άλλα αστικά κέντρα, ανέφερε άλλος αξιωματούχος του ΟΗΕ.
«Κοιμούνται στο ύπαιθρο, σε πάρκα και δημόσιους χώρους», εξήγησε ο Γενς Λέρκε εκπρόσωπος του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA). «Αυτή τη στιγμή μία μεγάλη έγνοια είναι απλώς να τους βρούμε ένα καταφύγιο».
Αξιωματούχος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έκανε λόγο για διπλασιασμό των τραυματιών που δέχονται τους τελευταίους δύο με τρεις μήνες οι κλινικές που στηρίζει. Η ίδια εξέφρασε την ανησυχία της για τις ελλείψεις σε ιατρικά εφόδια και πρόσθεσε ότι το προσωπικό εκπαιδεύεται για τη διαχείριση περιστατικών μαζικών τραυματισμών.
Από την πλευρά του το Νορβηγικό Συμβούλιο Προσφύγων (NRC) ανακοίνωσε ότι προετοιμάζεται για μια ανθρωπιστική καταστροφή. «Προετοιμαζόμαστε για μια μεγάλη ανθρωπιστική καταστροφή», δήλωσε η Τρέισι βαν Χέρντεν μεταβατική διευθύντρια της οργάνωσης για το Αφγανιστάν. «Τρομοκρατημένες οικογένειες καταφεύγουν στην Καμπούλ τις τελευταίας ημέρες. Οι καταυλισμοί είναι γεμάτοι και τα παιδιά κοιμούνται έξω. Οικογένειες δίνουν μάχη για να βρουν τροφή. Φοβόμαστε ότι η κατάσταση αυτή εξαπλώνεται σε όλη τη χώρα με πρωτόγνωρους ρυθμούς», τόνισε η ίδια.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) ζήτησε από τις γειτονικές χώρες του Αφγανιστάν να διατηρήσουν τα σύνορά τους ανοικτά, καθώς οι Ταλιμπάν προελαύνουν και ολοένα και περισσότεροι άμαχοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
«Αν δεν είναι σε θέση να αναζητήσουν ασφαλές καταφύγιο, αμέτρητες ζωές αμάχων ενδέχεται να κινδυνεύσουν. Η UNHCR είναι έτοιμη να βοηθήσει τις εθνικές αρχές να ενισχύσουν την ανθρωπιστική απάντηση, εφόσον χρειάζεται», δήλωσε εκπρόσωπος της υπηρεσίας του ΟΗΕ.
Ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Μπεν Ουάλας επέκρινε σήμερα την απόφαση των ΗΠΑ να αποσύρουν τα στρατεύματά τους από το Αφγανιστάν, λέγοντας ότι ανησυχεί για το ενδεχόμενο να ανακάμψει η αλ Κάιντα κάτι που θα «απειλήσει την ασφάλεια» όλου του κόσμου. «Δεν ήταν ούτε η κατάλληλη στιγμή ούτε η κατάλληλη απόφαση διότι πιθανόν η αλ Κάιντα θα επιστρέψει», δήλωσε ο Ουάλας μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Sky, εκφράζοντας την ανησυχία του για «την απειλή για την ασφάλεια και τα συμφέροντά μας» που θα αποτελούσε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το Αφγανιστάν θα καταλήξει ένα αποτυχημένο κράτος, το οποίο ενδέχεται να αποτελέσει πρόσφορο έδαφος για τζιχαντιστές. «Ανησυχώ πάρα πολύ ότι τα αποτυχημένα κράτη αποτελούν πρόσφορο έδαφος για αυτού του είδους τους ανθρώπους», τόνισε, εκτιμώντας ότι η αποχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν «αφήνει ένα πάρα πολύ μεγάλο πρόβλημα επί του πεδίου».
Εξάλλου ο Ουάλας επέκρινε τη συμφωνία που σύναψαν οι ΗΠΑ τον Φεβρουάριο του 2020 στη Ντόχα με τους Ταλιμπάν, εκτιμώντας ότι επρόκειτο για «λάθος, τις συνέπειες του οποίου μάλλον θα πληρώσουμε όλοι». «Η συμφωνία της Ντόχα ήταν μια κακή συμφωνία, διότι έλεγε στους Ταλιμπάν ότι είχαν κερδίσει όταν δεν συνέβαινε κάτι τέτοιο και επειδή υπονόμευσε την εξουσία της αφγανικής κυβέρνησης», σχολίασε ο Βρετανός υπουργός.
Νωρίτερα όταν ρωτήθηκε στον ραδιοφωνικό σταθμό LBC για το ενδεχόμενο το Λονδίνο να στείλει και πάλι στρατεύματα στο Αφγανιστάν ο Ουάλας απάντησε: «Θα αφήσω κάθε ενδεχόμενο ανοικτό. Αν οι Ταλιμπάν έλαβαν κάποιο μήνυμα από την προηγούμενη φορά, αυτό είναι ότι αν αρχίσουν να φιλοξενούν την αλ Κάιντα, αν αρχίσουν να επιτίθενται στη Δύση (…) μπορεί να επιστρέψουμε».
Μάλιστα σε δηλώσεις του στο BBC ο Βρετανός υπουργός Άμυνας εκτίμησε ότι το Αφγανιστάν διολισθαίνει προς τον εμφύλιο. «Η Βρετανία έμαθε τη δεκαετία του 1830 ότι πρόκειται για μια χώρα την οποία διοικούν πολέμαρχοι, υπάρχουν διαφορετικές επαρχίες και φυλές και καταλήγεις, αν δεν προσέξεις πολύ, σε εμφύλιο. Και πιστεύω ότι οδεύουμε προς εμφύλιο», τόνισε ο Ουάλας. «Οι Ταλιμπάν δεν είναι μια ενιαία οντότητα, κάτω από την κοινή ονομασία υπάρχουν διαφορετικά συμφέροντα», εξήγησε ο ίδιος.
Η στάση της Γερμανίας
Η Γερμανία πρέπει να ξεπεράσει τη γραφειοκρατία και να βοηθήσει τους ντόπιους που συνεργάστηκαν με τον γερμανικό στρατό στο Αφγανιστάν να φύγουν άμεσα από την εμπόλεμη χώρα, δήλωσε σήμερα ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζέεχοφερ. “Η κατάσταση στο Αφγανιστάν γίνεται ολοένα και πιο απειλητική”, επισήμανε σε ανακοίνωσή του. “Είτε με ειδικές πτήσεις είτε με έκδοση βίζας μετά την άφιξη στη Γερμανία: στηρίζω όλα τα μέτρα που θα διευκολύνουν το ντόπιο προσωπικό μας και τις οικογένειές του να φύγουν από τη χώρα γρήγορα”, πρόσθεσε ο Ζέεχοφερ.
“Δεν υπάρχει χρόνος για γραφειοκρατία, πρέπει να δράσουμε”, υπογράμμισε.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, DW, DPA, REUTERS, AFP