ΜΠΟΧΑ ΣΚΑΝΔΑΛΩΝ:Σκάνδαλο με τα σκάφη-«φαντάσματα» του Λιμενικού και την υπογραφή του τότε υπουργού Ναυτιλίας!

– Η χώρα μας παρήγγειλε 6 σκάφη για την ενίσχυση του Λιμενικού και, κατόπιν διαγωνισμού, το έργο ανέλαβε κροατική εταιρία, η οποία, αφού έλαβε το 50% της συνολικής σύμβασης και μας προμήθευσε μόνο 2 σκάφη (χωρίς ανταλλακτικά), κήρυξε πτώχευση, αδυνατώντας -όπως ισχυρίστηκε- να μας αποζημιώσει ή να μας επιστρέψει τα εκατ. ευρώ που καρπώθηκε

– Η Ελλάδα -βάσει των υπογραφών των τότε αρμοδίων- πλήρωσε στους Κροάτες 6,7 εκατ. ευρώ (από τα συνολικά 13,4 εκατ. ευρώ), παρά το γεγονός ότι το έργο προέβλεπε συγχρηματοδότηση του 75% από κοινοτικά κονδύλια (!), ζημιώνοντας έτσι το Δημόσιο με πολλά εκατ. ευρώ για σκάφη που δεν παρέλαβε ποτέ

Με την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, ο τότε υπουργός Ναυτιλίας, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, πανηγύριζε για την παραλαβή των 6 σκαφών που η χώρα δεν… παρέλαβε ποτέ

Γράφει ο Ειδικός Συνεργάτης

Ένα νέο σκάνδαλο, παρόμοιο με εκείνο των υποβρυχίων που έγερναν και που δεν τα παραλάβαμε ποτέ, αν και τα χρυσοπληρώσαμε, αποκαλύπτει σήμερα η «Κυριακάτικη Εφημερίδα». Πρόκειται για τα ταχύπλοα-«φαντάσματα» του Λιμενικού από την Κροατία, που επίσης τα χρυσοπληρώσαμε, αλλά παραλάβαμε μόνο τα δύο από τα έξι, χωρίς ανταλλακτικά και συντήρηση.
Η συμφωνία με τους Κροάτες έκλεισε επί υπουργίας Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, δίνοντας προκαταβολή το 50% της συνολικής αξίας των ταχύπλοων, αν και το ελληνικό Δημόσιο έπρεπε να καταβάλει μόλις το 25% και το υπόλοιπο θα προέκυπτε από κοινοτική χρηματοδότηση. Ωστόσο, η κροατική εταιρία δήλωσε αδυναμία εκπλήρωσης των όρων της συμφωνίας και αμέσως μετά… πτώχευσε! Και οι προκαταβολές έγιναν… καπνός!
Η υπόθεση έχει μπει στο μικροσκόπιο της αρμόδιας Εισαγγελίας, εξετάζοντας τις ευθύνες πολιτικών και μη προσώπων για τον διαγωνισμό που έγινε το 2014, επί υπουργίας Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη.

«Άοπλο» το Λιμενικό Σώμα
Εκτός από οσμή σκανδάλου, οι εξελίξεις στην υπόθεση έχουν και ευρύτερες διαστάσεις, καθώς αφήνουν «άοπλο» το Λιμενικό σε μία κρίσιμη συγκυρία, όταν στο Αιγαίο οι επιχειρησιακές ανάγκες του Λιμενικού είναι αυξημένες λόγω των προσφυγικών ροών και των, σχεδόν, καθημερινών εντάσεων στο Αιγαίο, από την τακτική που ακολουθεί η Τουρκία. Τα συγκεκριμένα ταχύπλοα προορίζονταν να ανανεώσουν τον στόλο του Λιμενικού και να ενισχύσουν τις δυνατότητες για την επιτήρηση των θαλάσσιων συνόρων της χώρας μας.
Η υπόθεση με τα «κροατικά φαντάσματα» εξετάζεται, πλέον, από την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων του Λιμενικού μετά από παραγγελία της Εισαγγελίας για επείγουσα προκαταρκτική εξέταση. Αφορά τον διαγωνισμό που προκηρύχθηκε το 2013, για την προμήθεια έξι ταχύπλοων σκαφών, με στόχο να ανανεωθούν τα πλωτά μέσα του Λιμενικού. Ο διαγωνισμός ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2014, το έργο ανέλαβε η κροατική εταιρία Montmontaza Greben, η οποία λίγο αργότερα δήλωσε αδυναμία εκτέλεσης των υποχρεώσεών της και πτώχευσε. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι το Λιμενικό να έχει παραλάβει μόλις δύο από τα έξι σκάφη κι αυτά χωρίς ανταλλακτικά και συντήρηση!

Τους χαρίσαμε εκατομμύρια
Την απόφαση για την κατακύρωση του διαγωνισμού στην κροατική εταιρία έλαβε το υπουργείο Ναυτιλίας, επί υπουργίας Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, με συνολικό τίμημα περίπου 13,4 εκατ. ευρώ. Με την υπογραφή της σύμβασης, το ελληνικό Δημόσιο κατέβαλε στους Κροάτες, ως προκαταβολή, το 50% της συνολικής αξίας των έξι σκαφών, παρά το γεγονός ότι το έργο προέβλεπε συγχρηματοδότηση του 75% από κοινοτικά κονδύλια!
Ωστόσο, η κατασκευάστρια εταιρία δεν κατάφερε να υλοποιήσει το σύνολο της συμφωνίας, επικαλούμενη οικονομικά προβλήματα, με αποτέλεσμα, το 2016, το ελληνικό Δημόσιο να κινηθεί δικαστικά εναντίον της, διεκδικώντας τα ποσά της προκαταβολής.

Πολιτικές προεκτάσεις
Η υπόθεση των έξι πλωτών μέσων του Λιμενικού, εκτός από το γεγονός ότι δημιουργεί τεράστια προβλήματα στη επιχειρησιακή δυνατότητα του Λιμενικού σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο, έχει και πολιτικές προεκτάσεις, με βάση τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν και τον τρόπο χειρισμού του θέματος από τους εκάστοτε αρμόδιους υπουργούς.
Η κροατική εταιρία κέρδισε τον διαγωνισμό, επιδεικνύοντας την εμπειρία της στον συγκεκριμένο τομέα, καθώς τα ναυπηγεία της λειτουργούν από το 1948 και διέθετε σημαντικό πελατολόγιο στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Με την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, ο τότε υπουργός Ναυτιλίας, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, πανηγύριζε για τη «μεγάλη προμήθεια», αν και το ελληνικό Δημόσιο είχε, ήδη, προκαταβάλει στους Κροάτες περίπου 6,7 εκατ. ευρώ, τα οποία στη συνέχεια έγιναν… καπνός! Να σημειωθεί ότι η κοινοτική συμμετοχή στο πρόγραμμα ανερχόταν σε περίπου 10 εκατ. ευρώ και η εθνική συμμετοχή σε περίπου 3,35 εκατ. ευρώ!

Η ακτινογραφία των σκαφών
Η χώρα μας θα προμηθευόταν έξι σκάφη τύπου POB-24G, μήκους 24,70 μέτρων, πλάτους 6 μέτρων, με αυτονομία τα 300 ναυτικά μίλια, με μέγιστη ταχύτητα τους 30 κόμβους σε ήρεμη θάλασσα και με το 100% του φόρτου. Τα συγκεκριμένα σκάφη έχουν τη δυνατότητα μεταφοράς 25 ατόμων, ενώ προβλέπεται ότι θα διαθέτουν επταμελές πλήρωμα.

Ανύπαρκτα σέρβις
Η παραλαβή του πρώτου σκάφους έγινε στις αρχές του 2015, όταν το υπουργείο μόλις είχε αναλάβει ο κ. Θοδωρής Δρίτσας, ο οποίος επισήμανε την ανάγκη να παραδοθούν το συντομότερο τα υπόλοιπα πέντε σκάφη. Τον Ιούνιο του 2015 ήταν έτοιμο και το δεύτερο σκάφος, το οποίο ήταν και το τελευταίο που έφτανε στην Ελλάδα!
Λίγες εβδομάδες αργότερα, οι Κροάτες δήλωσαν αδυναμία ολοκλήρωσης της συμφωνίας, κηρύσσοντας πτώχευση. Παράλληλα, ενημέρωσαν ότι δεν είχαν τη δυνατότητα παράδοσης των απαραίτητων ανταλλακτικών ούτε για τα δύο πρώτα σκάφη, κάτι που στην ουσία σημαίνει ότι τα ολοκαίνουργα πλωτά μέσα θα παρέμεναν ακινητοποιημένα, σε περίπτωση βλάβης.
Η ζημιά για το ελληνικό Δημόσιο είναι μεγάλη, όχι μόνο διότι το Λιμενικό μένει χωρίς νέα πλωτά μέσα, που είναι τόσο αναγκαία στην παρούσα συγκυρία, με την προσφυγική κρίση και την ένταση στο Αιγαίο, αλλά και γιατί, στην ουσία, χάθηκαν αρκετά εκατομμύρια ευρώ.
Παράλληλα, τα δύο σκάφη που παραλήφθηκαν αντιμετωπίζουν προβλήματα που έχουν να κάνουν, κυρίως, με το επιχειρησιακό σκέλος. Τα περιπολικά τύπου POB-24G δεν εξυπηρετούν κατά 100% τις ανάγκες του Λιμενικού στο Αιγαίο, ενώ για μεγάλο χρονικό διάστημα «κατέστη αδύνατη η επιχειρησιακή τους εκμετάλλευση, λόγω μη εκπλήρωσης του αναδόχου αναφορικά με τη συντήρηση».

Αμαρτωλές υπογραφές
Επιπλέον, τα κοινοτικά κονδύλια που προορίζονταν για να καλύψουν το 75% του προϋπολογισμού του έργου, είναι δεσμευμένα μόνο για τη συγκεκριμένη προμήθεια και παραμένουν ανεκμετάλλευτα.
Σε κάθε περίπτωση, ευθύνες υπάρχουν σε όσους υπέγραψαν τις σχετικές αποφάσεις, πολιτικά πρόσωπα και μη. Χάθηκαν, σχεδόν, τέσσερα χρόνια, αλλά και αρκετά εκατομμύρια, που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την ανανέωση του στόλου του Λιμενικού. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Σεπτέμβριο του 2015, ο υπηρεσιακός αναπληρωτής υπουργός Ναυτιλίας, Χρήστος Ζώης, στη σύντομη παραμονή του στο υπουργείο, είχε επισημάνει το πρόβλημα, υπογραμμίζοντας ότι από τα περιπολικά σκάφη του Λιμενικού Σώματος, το 36% βρίσκεται σε ακινησία, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται για την επιτήρηση και προστασία των θαλάσσιων συνόρων της χώρας.

Ερωτήματα που… καίνε

Η οσμή σκανδάλου διαφαίνεται από τα «καυτά» και σοβαρά ερωτήματα που προκύπτουν και που χρήζουν απαντήσεων:
i. Ποιοι έκριναν ότι οι Κροάτες είναι οι πιο κατάλληλοι να αναλάβουν το έργο και πώς διασφάλισαν το συμφέρον του ελληνικού Δημοσίου, ιδιαίτερα στην περίοδο της οικονομικής κρίσης;
ii. Ο τότε υπουργός Ναυτιλίας, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, που πανηγύριζε για τη συμφωνία, δεν φέρει καμία ευθύνη για το ότι δόθηκε προκαταβολή, διπλάσια από την εθνική συμμετοχή, για σκάφη που δεν παρέλαβε (και ούτε πρόκειται να παραλάβει, όπως όλα δείχνουν) το Λιμενικό;
iii. Ούτε για το ότι το ελληνικό Δημόσιο έχασε μερικά εκατομμύρια ευρώ, ενώ παράλληλα υπονομεύτηκε η επιχειρησιακή δυνατότητα εκείνων των δυνάμεων που έχουν επωμισθεί το βάρος της φύλαξης των θαλάσσιων συνόρων της χώρας;
iv. Ποιος και με ποια οικονομικά στοιχεία έκρινε ότι η Montmontaza Greben είναι φερέγγυα για να αναλάβει την προμήθεια των σκαφών, όταν μόλις ενάμιση χρόνο αργότερα κήρυξε πτώχευση;

Το δεύτερο ήρθε με υπογραφή Σταθάκη

Η υπόθεση έχει και… ουρά, καθώς τον Ιούνιου του 2015, με απόφαση του τότε υπουργού Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, Γιώργου Σταθάκη, απορρίπτεται η… απόρριψη της Επιτροπής Παραλαβής του Λιμενικού, που αφορούσε το δεύτερο προς παράδοση σκάφος, καθώς διαπιστώθηκαν διαφοροποιήσεις του εξοπλισμού από τις τεχνικές προδιαγραφές και την αρχική σύμβαση. Σημειώνεται ότι η απόφαση της Επιτροπής ήταν ομόφωνη, όμως άλλη Επιτροπή («Αξιολόγησης Αποτελεσμάτων Τακτικών Διαγωνισμών») έκρινε (επίσης ομόφωνα, όπως προκύπτει από την υπουργική απόφαση) ότι «οι διαφοροποιήσεις του εξοπλισμού δεν επηρεάζουν την καλή λειτουργία και επιχειρησιακή εκμετάλλευση» του σκάφους.

Διεκδίκηση αποζημιώσεων από τη σημερινή κυβέρνηση

Επί κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ., το ελληνικό Δημόσιο έκανε το πρώτο βήμα για να διεκδικήσει αποζημιώσεις από την κροατική εταιρία, καθώς από τον Οκτώβριο του 2015, με ομόφωνη απόφαση, η Επιτροπή Αξιολόγησης Αποτελεσμάτων Τακτικών Διαγωνισμών κήρυξε έκπτωτη τη Montmontaza Greben, η οποία δήλωσε αδυναμία υλοποίησης της συμφωνίας. Το υπουργείο ζήτησε την κατάπτωση της εγγύησης καλής εκτέλεσης, ύψους 892.533,20 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 10% της αξίας των τεσσάρων σκαφών, που δεν παραδόθηκαν ποτέ. Παράλληλα, η ελληνική πλευρά ζήτησε την έντοκη επιστροφή της προκαταβολής για τα τέσσερα σκάφη, ύψους 4.462.666 ευρώ.
Η υπόθεση με τα «κροατικά σαπάκια» φέρνει στις μνήμες των λιμενικών την αντίστοιχη με τα τέσσερα σκάφη αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, που προμηθευτήκαμε τη δεκαετία του ’90, τα οποία όχι απλώς είναι ανενεργά, αλλά πριν καν παραληφθούν, η ισπανική εταιρία που τα είχε προμηθεύσει, έκλεισε αιφνιδίως (και περιέργως!). Μέχρι και σάκους με άμμο έβαζαν οι λιμενικοί, προκειμένου πετύχουν την ευστάθεια αυτών των πλωτών μέσων! Τα συγκεκριμένα σκάφη βρίσκονται είτε παροπλισμένα σε χώρους των λιμενικών αρχών, όπως στην Ελευσίνα, είτε έχουν παραδοθεί στον ΟΔΔΥ για εκποίηση.