Ένα βήμα πριν από τον πόλεμο είναι οι ΗΠΑ και το Ιράν, σύμφωνα με τον Economist
Όπως επισημαίνεται σχετικά, από τότε που η Hamas επιτέθηκε στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, ο πρόεδρος Joe Biden προσπάθησε να βοηθήσει το Ισραήλ να κερδίσει τον πόλεμο στη Γάζα και να αποτρέψει τη μετατροπή της σύγκρουσης σε περιφερειακό πόλεμο με το Ιράν και τους πληρεξούσιους του.
Ωστόσο, αυτό το εγχείρημα αποδεικνύεται δύσκολο…
Την ίδια στιγμή, ο «άξονας της αντίστασης» του Ιράν, αλλά και το Ισραήλ μαζί με την Αμερική, εξαπολύουν ολοένα και πιο επικίνδυνα χτυπήματα, δολοφονιών συμπεριλαμβανομένων.
Aπό την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, oι σύμμαχοι του Ιράν στο Ιράκ και τη Συρία έχουν προβεί σε περίπου 140 επιθέσεις με ρουκέτες και μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατά των αμερικανικών στρατευμάτων.
Ίσως το πιο σοβαρό από αυτά, σύμφωνα με την Κεντρική Διοίκηση της Αμερικής, πραγματοποιήθηκε στις 20 Ιανουαρίου, με ένα χτύπημα «πολλαπλών βαλλιστικών πυραύλων και ρουκετών» που εκτοξεύτηκαν στη βάση Al Assad στο δυτικό Ιράκ.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι πύραυλοι Patriot αναχαίτισαν τους περισσότερους από αυτούς, αλλά μερικές χτύπησαν τη βάση, τραυματίζοντας άγνωστο αριθμό Αμερικανών και Ιρακινών.
Μέχρι στιγμής η Αμερική αντεπιτίθεται εναντίον τοπικών πληρεξουσίων.
Eύλογα, o Biden αντιμετωπίζει τώρα αυξανόμενη πίεση για να αναλάβει ισχυρότερη δράση εναντίον του ίδιου του Ιράν.
Το δίλημμα έχει ως εξής: να μη κάνει τίποτα και η Αμερική να φανεί αδύναμη ή να διακινδυνεύσει ένα νέο πόλεμο ενόψει εκλογών.
Εν τω μεταξύ, η Αμερική εξαπέλυσε την έβδομη επίθεσή της σε έναν άλλο Ιρανό σύμμαχο, την πολιτοφυλακή Houthi που διοικεί μεγάλο μέρος της Υεμένης, σε μια προσπάθεια να ανακόψει τις επιδρομές που γίνονται εναντίον πλοίων που περνούν το στενό Bab al-Mandab.
Οι Houthi ισχυρίζονται ότι ενεργούν υπέρ των Παλαιστινίων, ενάντια σε πλοία που πλέουν προς το Ισραήλ ή σε δυτικά πολεμικά πλοία.
Αλλά η στόχευσή τους είναι τυχαία, παρά τις αναφορές ότι παίρνουν βοήθεια από μέλη του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (irgc) για τον εντοπισμό πλοίων και τη λειτουργία όπλων.
Ο ίδιος ο Biden παραδέχεται ότι τα πλήγματα της Αμερικής δεν θα τους σταματήσουν.
Ωστόσο, η Washington Post αναφέρει ότι η κυβέρνηση Biden εκπονεί σχέδια για μια «παρατεταμένη στρατιωτική εκστρατεία» στην Υεμένη, παρά τους ενδοιασμούς ορισμένων αξιωματούχων.
Εν τω μεταξύ, στον Λίβανο, που είναι ο παλαιότερος και ισχυρότερος περιφερειακός σύμμαχος του Ιράν, η Hezbollah, μια σιιτική πολιτοφυλακή και πολιτικό κόμμα, ανταλλάσσει τακτικά πυρά με τις ισραηλινές δυνάμεις.
Και ενώ έχει εκφράσει την υποστήριξή της στη Hamas, αλλά δεν έχει ριχτεί σε πόλεμο εναντίον του Ισραήλ.
Σημειώνεται πως η κυβέρνηση Biden απέτρεψε το Ισραήλ από το να ξεκινήσει μια επίθεση κατά της Hezbollah αμέσως μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.
Αλλά το Ισραήλ απειλεί με δράση εάν η διπλωματία δεν καταφέρει να πείσει τις δυνάμεις της Hezbollah να σταματήσουν τους πυροβολισμούς και να απομακρυνθούν από την περιοχή των συνόρων.
Επικίνδυνα παιχνίδια
Σύμφωνα με τον Economist, η Αμερική και το Ιράν επιδίδονται σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι ακροβατώντας στο χείλος του γκρεμού ενός πολέμου ο οποίος μπορεί να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και να έχει πρωτοφανείς επιπτώσεις.
Το Ιράν βοήθησε τους συμμάχους του στον «άξονα αντίστασης» να οργανώσουν επιθέσεις με σκοπό να αποδυναμώσουν το Ισραήλ, να εκτοπίσουν την Αμερική και να δυσφημήσουν τα αραβικά κράτη που έχουν συνάψει ειρήνη (ή επιδιώκουν) με το Ισραήλ.
Η Αμερική, από την πλευρά της, έχει προβεί σε αντίποινα περιορισμένης κλίμακας.
Μέχρι στιγμής, και οι δύο αποφεύγουν τη σύγκρουση – αλλά οι ισορροπίες αλλάζουν από ώρα σε ώρα…
Πρώτον, το Ισραήλ διεξάγει έναν όχι και τόσο μυστικό πόλεμο εναντίον του Ιράν και των συμμάχων του, παράλληλα με τις απροκάλυπτες αντιπαραθέσεις με τη Hamas και τη Hezbollah.
Στα τέλη Δεκεμβρίου, ένας διοικητής της irgc, δηλαδή των Φρουρών της Επανάστασης, σκοτώθηκε σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στη Δαμασκό.
Μια εβδομάδα αργότερα, ο Saleh al-Arouri, ανώτερος αξιωματούχος της Hamas, δολοφονήθηκε σε επίθεση στο προπύργιο της Hezbollah στη νότια Βηρυτό.
Στις 20 Ιανουαρίου μια επίθεση με ρουκέτες στη Δαμασκό σκότωσε πέντε μέλη του irgc, συμπεριλαμβανομένου του Hojatallah Omidvar, επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών στη Συρία για τη Δύναμη Quds, το τμήμα ξένων επιχειρήσεων του irgc.
Στις 4 Ιανουαρίου, η Αμερική σκότωσε τον Mushtaq al-Jawari, έναν ηγέτη της Harakat al-Nujaba, μιας ομάδας που εμπλέκεται σε επίθεση κατά των αμερικανικών δυνάμεων με drone στη Βαγδάτη.
Την ίδια στιγμή, στο εσωτερικό του Ιράν, μια σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων έχουν συγκλονίσει το ιρανικό καθεστώς.
Μεταξύ αυτών ήταν μια διπλή βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας, την οποία ανέλαβε η τζιχαντιστική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος, που σκότωσε περίπου 100 ανθρώπους στο μνημόσυνο του Qassem Suleimani, στρατηγού της Irgc που δολοφονήθηκε από την Αμερική το 2020, και τη δολοφονία τουλάχιστον 11 αστυνομικών στην ανατολική επαρχία Μπαλουχιστάν από μια ομάδα Βελούχων που έχουν έδρα το Πακιστάν, την Jaish al-Adl.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Ayatollah Ali Khamenei, κάλεσε τις ιρανικές δυνάμεις να επιδείξουν «στρατηγική υπομονή».
Αλλά ο Ali Vaez της Διεθνούς Ομάδας Κρίσεων υποστηρίζει ότι το ιρανικό καθεστώς αισθάνεται ότι πρέπει να «αποκαταστήσει τα πράγματα» και έχει πάρει την κατάσταση στα χέρια του.
Μάλιστα, την περασμένη εβδομάδα εκτόξευσε πυραύλους σε τρεις γειτονικές χώρες: εναντίον υποτιθέμενων τρομοκρατικών στόχων στη Συρία και το Πακιστάν και σε μια υποτιθέμενη ισραηλινή βάση κατασκοπείας στο ιρακινό Κουρδιστάν.
(Η επίθεση στο Πακιστάν προκάλεσε πυραυλικό χτύπημα στο Ιράν, αλλά φαίνεται πως οι σχέσεις των δύο χωρών βαίνουν προς εξομάλυνση.)
«Οι Ιρανοί εξακολουθούν να αποστρέφονται τον κίνδυνο» λέει ο κ. Vaez.
Υπάρχει η αντίληψη ότι το Ισραήλ τους έχει βάλει μια παγίδα – είτε για να δικαιολογήσει την επέκταση του πολέμου είτε για να σύρει τις ΗΠΑ σε αυτόν.
Όσον αφορά τις ΗΠΑ, αξιωματούχοι της κυβέρνησης Biden επιμένουν ότι δεν θέλουν έναν περιφερειακό πόλεμο.
Το 2020, ο προκάτοχος του Biden, Donald Trump, διέταξε τη δολοφονία του Suleimani ως απάντηση στις επιθέσεις στις αμερικανικές δυνάμεις από φιλοϊρανικές πολιτοφυλακές.
Αυτό προκάλεσε ένα χαλάζι από ιρανικούς βαλλιστικούς πυραύλους στο Al Assad παρόμοια με την πρόσφατη (στην οποία ο Trump επέλεξε να μην απαντήσει).
Ο δε Biden είναι προσεκτικός. Δεν θέλει να παρασυρθεί σε έναν πόλεμο στη Μέση Ανατολή σε μια εποχή που η Αμερική έχει ήδη εξασθενησει υποστηρίζοντας την Ουκρανία στον πόλεμό της εναντίον της Ρωσίας και προσπαθεί να αποτρέψει έναν άλλο πόλεμο εναντίον της Κίνας για την Ταϊβάν.
Εξάλλου, o Αμερικανός πρόεδρος επιδιώκει να επανεκλεγεί φέτος.
Πρόβλημα χωρίς λύση…
Στο Ιράκ και τη Συρία, οι αμερικανικές δυνάμεις δεν απαντούν πάντα στις επιθέσεις που δέχονται .
Ομοίως στην Υεμένη, η Αμερική περιορίστηκε στην κατάρριψη πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών που απειλούσαν το Ισραήλ ή διερχόμενα πλοία, εξέδωσε προειδοποιήσεις και εξασφάλισε ένα υποστηρικτικό ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ προτού χτυπήσει απευθείας τους Houthi.
«Η κυβέρνηση των ΗΠΑ γνωρίζει ότι έχει ένα πρόβλημα χωρίς λύση» λέει ο Aaron David Miller του Carnegie Endowment for International Peace, ενός think tank στην Ουάσιγκτον. «Μπορεί μόνο να προσπαθήσει να το διαχειριστεί».
Μοναδική ελπίδα του Biden είναι το Ισραήλ να κερδίσει σύντομα στον πόλεμο με τη Hamas ή τουλάχιστον να σταματήσουν οι εχθροπραξίες και έτσι να καταλαγιάσουν το μίσος και η οργή που κατακλύζουν τους κατοίκους της περιοχής.
Αλλά το Ισραήλ δεν έχει νικήσει τη Hamas ούτε έχει απελευθερώσει τους ομήρους τους, ενώ δείχνει ελάχιστα σημάδια ότι είναι έτοιμο να σταματήσει.
Ο αριθμός των νεκρών των Παλαιστινίων έχει ξεπεράσει τις 25.000.
Κάποιοι κατηγορούν το Ισραήλ για γενοκτονία.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Benjamin Netanyahu, απορρίπτει κατηγορηματικά την έκκληση του Biden για παλαιστινιακό κράτος.
Καθώς Biden αγωνίζεται να κρατήσει τη Μέση Ανατολή, ο Miller λέει ότι είμαστε ένα ατύχημα ή μια τρομοκρατική επίθεση μακριά από έναν περιφερειακό πόλεμο.
«Εάν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί, και ένα από αυτά τα χτυπήματα σκοτώσει σημαντικό αριθμό Αμερικανών, η κυβέρνηση δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να χτυπήσει το Ιράν».