Εντός ενός … εργασιακού «λαβύρινθου» θα πρέπει να μάθει να κινείται πλέον κάθε Έλληνας μισθωτός, καθώς το νέο νομοσχέδιο που παρουσίασε η Κυβέρνηση κρύβει αρκετές «παγίδες». Και αν αρχικά τα βλέμματα είχαν τραβήξει οι διατάξεις για τα «δύο 8ώρα», το νέο εργασιακό νομοσχέδιο περιέχει αρκετές καινοτομίες για τις οποίες αν δεν είναι απόλυτα ενημερωμένος ο κάθε εργαζόμενος υπάρχει κίνδυνος να καταστεί αντικείμενο εκμετάλλευσης από κακόβουλους εργοδότες. Αποδυναμώνονται οι απεργιακές κινητοποιήσεις.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Μεταξύ άλλων προβλέπονται νέες ευέλικτες συμβάσεις εργασίας, με απαραίτητες πρόνοιες ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα κατάχρησης από τους εργοδότες, δυνατότητα 6ήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, με προσαυξημένο κατά 40% ημερομίσθιο, μείωση της δοκιμαστικής περιόδου εργασίας σε 6 από 12 μήνες, με το δικαίωμα αποζημίωσης να παραμένει όμως εάν η απόλυση επέλθει μετά το 12μηνο. Σημαντική και η πρόβλεψη που υποχρεώνει τον εργοδότη να δίνει στα χέρια του εργαζόμενου έγγραφη σύμβαση ή έστω λεπτομερή έγγραφη ενημέρωση των βασικών όρων εργασίας του, εντός 1 εβδομάδας από την πρόσληψη, αντί του 2μήνου που ίσχυε μέχρι σήμερα.
«Δεξαμενές» με … «κατά παραγγελία» εργαζόμενους
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει μια νέου τύπου σύμβαση, αυτή που περιγράφεται ως «σύμβαση κατά παραγγελία»: Με τις νέου τύπου συμβάσεις η κάθε επιχείρηση θα έχει την δυνατότητα να διαμορφώσει μια «δεξαμενή» εργαζομένων με σύμβαση κατά παραγγελία, αορίστου χρόνου, όπου θα έχει συμφωνήσει το σύνολο ωρών απασχόλησης , ανά εβδομάδα / μήνα χωρίς όμως εκ των προτέρων να έχει προσδιοριστεί επακριβώς ο χρονικός προγραμματισμός εκτέλεσης της εργασίας αν δηλ. θα λάβει χώρα Δευτέρα με Παρασκευή.
Με αυτό τον τρόπο και σύμφωνα με το σκεπτικό του νομοσχεδίου αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της μη προβλέψιμης εργασίας, ένεκα της οποίας δεν μπορεί να τηρηθεί οργανωμένος σχεδιασμός εκτέλεσης της, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στις μεταφορές προϊόντων, στο χώρο της εστίασης και του catering, στις εκδηλώσεις πολιτιστικού ενδιαφέροντος, σε επισκευαστικές εργασίες κτλ.
Για τη σύναψη συμβάσεων κατά παραγγελία τίθενται συγκεκριμένοι προστατευτικοί όροι για τον εργαζόμενο, ώστε να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά ο αιφνιδιασμός του εργαζόμενου, η τυχόν απώλεια εισοδήματός του και η αποφυγή καταχρήσεων.
Και συγκεκριμένα απαιτείται σωρευτικά
- Η εργασία να παρέχεται εντός προκαθορισμένων ωρών και ημερών αναφοράς, τις οποίες ο εργοδότης υποχρεωτικά θα πρέπει εξ υπαρχής να έχει γνωστοποιήσει στον εργαζόμενο.
- Ο εργαζόμενος να έχει ειδοποιηθεί από τον εργοδότη για την ανάθεση της εργασίας εγγράφως ή με γραπτό μήνυμα μέσω κινητού τηλεφώνου (sms) ή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή με άλλο πρόσφορο τρόπο, σε εύλογο χρόνο που δεν μπορεί να είναι μικρότερος των είκοσι τεσσάρων (24) ωρών πριν από την ανάληψη της εργασίας, πλην περιπτώσεων που δικαιολογούν αντικειμενικά μικρότερο χρόνο προειδοποίησης, τον οποίο ο εργοδότης γνωστοποιεί στον εργαζόμενο.
Προστατευτικές δικλείδες συνιστούν και οι εξής παρακάτω προβλέψεις/ρήτρες:
- Ο εργαζόμενος δικαιούται να αρνηθεί την ανάληψη εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση απαγορεύεται οποιαδήποτε δυσμενής διάκριση σε βάρος του εργαζόμενου από τον εργοδότη. Εδώ ο υπάλληλος θα πρέπει να γνωρίζει ότι μπορεί να αρνηθεί την εργασία χωρίς συνέπειες εάν δεν έχει ειδοποιηθεί νωρίτερα και συγκεκριμένα τουλάχιστον 24 ώρες πριν, με e-mail ή sms για τον τόπο, τον χρόνο και την υφή της εργασίας. Εάν πάντως ο εργαζόμενος απειληθεί και εντέλει απολυθεί εξαιτίας αυτής της άρνησης, τότε υπάρχει η πρόβλεψη στις περιπτώσεις εκδικητικής απόλυσης, όπου καθίσταται άκυρη η καταγγελία απόλυσης αν διαπιστωθεί ότι ο εργαζόμενος απολύθηκε λόγω άσκησης των νομίμων δικαιωμάτων του
- Αν οποιαδήποτε χρονική στιγμή και πάντως πριν από την ανάληψη της εργασίας, ο εργοδότης ακυρώσει την ανάθεσή της, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση που αντιστοιχεί στο ημερομίσθιο της εργασίας που δεν του ανατέθηκε.
- Tα συμβαλλόμενα μέρη υποχρεούνται να συμφωνούν έναν ελάχιστο αριθμό αμειβόμενων ωρών εργασίας, αλλιώς η σύμβαση κατά παραγγελία είναι άκυρη.
- Εφαρμόζονται όλες οι προστατευτικές για τον εργαζόμενο διατάξεις που συνδέονται με τη σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας τουκαι ειδικά για την υπερεργασία, την υπερωρία και τον χρόνο ημερήσιας ανάπαυσης
- Οι συμβάσεις κατά παραγγελία θα αναγγέλλονται στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και θα παρακολουθούνται από τους εργαζόμενους μέσω της εφαρμογής MyErgani app.
- Ο έλεγχος της εργασίας κατά παραγγελία θα διενεργείται από την Επιθεώρηση Εργασίαςκαι για όποιες παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίες θα επιβάλλονται τα αντίστοιχα προβλεπόμενα πρόστιμα.
Ποινικώς κολάσιμη η «περιφρούρηση» απεργιακής κινητοποίησης
Πάντως, πολλή «κουβέντα» σηκώνει και η διάταξη η οποία στο «όνομα» της προστασίας του δικαιώματος της εργασίας αναγορεύεται σε ποινικώς κολάσιμη πράξη η παρεμπόδιση της εργασίας.
Και αυτό γιατί ορίζεται ότι όποιος εμποδίζει,
Α. την ελεύθερη προσέλευση ή αποχώρηση από την εργασία ή
Β. την παροχή της εργασίας από εργαζομένους που επιθυμούν να εργαστούν ή
Γ. για όποιον ασκεί σωματική ή ψυχολογική βία σε βάρος αυτών των εργαζομένων που επιθυμούν να εργαστούν ή
Δ. για όποιον συμμετέχει σε κατάληψη χώρων εργασίας ή εισόδων τους κατά τη διάρκεια ή μη απεργίας,
τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον 6 μηνών και χρηματική ποινή τουλάχιστον 5.000,00 ευρώ, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη.
Με άλλα λόγια το συνδικαλιστικό κίνημα «χάνει» ουσιαστικά το «όπλο» της «περιφρούρησης» μιας απεργιακής κινητοποίησης: Αντίστοιχη πρόβλεψη όμως δεν υπάρχει στις περιπτώσεις που ο εργοδότης ασκεί για παράδειγμα «ψυχολογική πίεση» σε εργαζόμενο προκειμένου αυτός να μην μετάσχει σε απεργιακή κινητοποίηση.