Ο καθηγητής Τζεφ Χάνκοκ από το πανεπιστήμιο του Στάνφορντ καλεί συχνά τους φοιτητές του σε διάφορες προκλήσεις. Πριν από το 2008, ο καθηγητής ζητούσε ανά περιόδους από τους φοιτητές του να παραμείνουν μακριά από το Διαδίκτυο για τουλάχιστον 48 ώρες και στη συνέχεια να μοιραστούν τις εμπειρίες τους στην αίθουσα διδασκαλίας.
Όμως, όταν το 2009, ο Δρ. Χάνκοκ επέστρεψε στο πανεπιστήμιο μετά από μία μακρά περίοδο εκπαιδευτικής άδειας, τα πράγματα είχαν αλλάξει δραματικά. «Όταν προσπάθησα να καλέσω τους φοιτητές του στην ίδια πρόκληση, στην αίθουσα σημειώθηκε μία εξέγερση», λέει ο Χάνκοκ, ο οποίος μελετά τις ψυχολογικές και κοινωνικές διεργασίες που σχετίζονται με την online επικοινωνία. «Οι φοιτητές είπαν ότι αυτή η πρόκληση ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί και την χαρακτήρισαν άδικη».
Υποστήριξαν ότι το να μείνουν εκτός διαδικτύου έστω και για μία εβδομάδα θα ήταν κάτι που θα τους εμπόδιζε από το να ολοκληρώσουν τις εργασίες τους για το πανεπιστήμιο, θα κατέστρεφε την κοινωνική τους ζωή και θα έκανε την οικογένει και τους φίλους τους ανησυχούν και να πιστεύουν ότι κάτι κακό έχει συμβεί σε αυτούς. Γι’ αυτό το λόγο, από εκείνη τη στιγμή ο κ. Χάνκοκ σταμάτησε μία για πάντα να προκαλεί τους φοιτητές του να μένουν offline. «Αυτό έγινε το 2009. (σ.σ Φανταστείτε) πώς θα αντιδρούσαν οι φοιτητές αν τους προκαλούσα ξανά σήμερα, που τα κινητά έχουν περάσει παντού στις ζωές μας. Ενδεχομένως να με κατήγγειλαν μέχρι και στον πρόεδρο του τμήματος», λέει ο καθηγητής.
Αλλά στον σύγχρονο τρόπο ζωής ο οποίος είναι απόλυτα συνδεδεμένος με την πλοήγηση στο Διαδίκτυο, το ερώτημα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ: «Τι θα συνέβαινε αν το Ίντερνετ σταματούσε να λειτουργεί για μία ολόκληρη ημέρα;». Οι επιπτώσεις δεν είναι τόσο αναμενόμενες, όσο φαντάζεστε.
Είναι ίσως περιττό να αναφερθεί ότι περίπου ο μισός πληθυσμός των ανθρώπων στον πλανήτη μας χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο. Όπως αναφέρει το BBC, επικαλούμενο έρευνα του Pew Research Centre, το ένα πέμπτο του συνόλου των Αμερικανών πολιτών χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο σχεδόν όλη την ημέρα, κάθε ημέρα. Για την Αγγλία, σε μία έρευνα του 2016 περίπου το 90% των ενήλικων πολιτών δήλωσαν ότι είχαν χρησιμοποιήσει το Διαδίκτυο τους τελευταίους 3 μήνες. Για την Ελλάδα, στοιχεία της έρευνας Web ID της Focus Bari το 2015 κατέδειξαν ότι έξι στους δέκα Έλληνες χρησιμοποιούν, πλέον, καθημερινά το Διαδίκτυο. Συνεπώς, δεν είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτό ότι πλέον είναι σχεδόν απίθανο να προσπαθήσει κάποιος να φανταστεί τη ζωή του χωρίς Ίντερνετ.
«Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που δημιουργεί το Ίντερνετ σήμερα είναι ότι οι άνθρωποι το παίρνουν για δεδομένο και δεν έχουν καταλάβει ακόμα σε ποιο βαθμό οι ίδιοι έχουν επιτρέψει να μπει σε κάθε έκφανση της ζωής τους», λέει ο Γουίλιαμ Ντούτον από το πανεπιστήμιο Michigan State, που είναι επίσης συγγραφέας του βιβλίου: «Κοινωνία και Ίντερνετ».
Αλλά το Ίντερνετ δεν είναι απαράβατο. Θεωρητικά θα μπορούσε να απομακρυνθεί από την παγκόσμια κλίμακα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Κακόβουλα λογισμά από τους χάκερ θα μπορούσαν να φέρουν το Διαδίκτυο σε αδιέξοδο, προκαλώντας δυσλειτουργία στη φόρτωση εκατομμυρίων ιστοσελίδων.
Επιπλέον η καταστροφή των χιλιάδων υποθαλάσσιων καλωδίων ανά την υφήλιο που τροφοδοτούν το Ίντερνετ θα μπορούσαν να προκαλέσουν σημαντικές διαταραχές. Αυτά τα καλώδια δεν βρίσκονται στο στόχαστρο των χάκερ αλλά συχνά σε αυτά σημειώνονται διάφορα ατυχήματα.
Ορισμένες κυβερνήσεις διαθέτουν επίσης «κουμπιά απενεργοποίησης», με τα οποία μπορούν ανά πάσα στιγμή να απενεργοποιήσουν το Διαδίκτυο στη χώρα τους. Για παράδειγμα, η Αίγυπτος έκανε κάτι ανάλογο το 2011 με την άνοδο της Αραβικής Άνοιξης, έτσι ώστε να αποτρέψει τους διαδηλωτές από το να διοργανώνουν με μεγαλύτερη ευκολία τις κινητοποιήσεις τους.
Αλλά η μεγαλύτερη απειλή για το Διαδίκτυο προέρχεται από το διάστημα. Μία μεγάλη ηλιακή καταιγίδα θα μπορούσε να οδηγήσει στην καταστροφή των ηλεκτρικών δικτύων και των συστημάτων των ηλεκτρονικών υπολογιστών, λέει ο Ντέιβιντ Ίγκλιμαν, νευροεπισήμονας στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.
Ας αναφερθούμε ωστόσο στις επιπτώσεις:
Για αρχή ο αντίκτυπος στην οικονομία ίσως να μην είναι τόσο σοβαρός. Το 2008, το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, ρώτησε τον Σκοτ Μποργκ, πρόεδρο της αμερικανικής Consequences Unit, μιας εταιρείας κυβερνοασφάλειας τι θα μπορούσε να συμβεί αν το διαδίκτυο έπεφτε. Εξετάζοντας τις τριμηνιαίες οικονομικές εκθέσεις από 20 εταιρείες, εκείνος και οι συνάδελφοί του συμπέραναν ότι μετά από μία τετραήμερη διακοπή του Διαδικτύου ο αντίκτυπος στην οικονομία δεν θα ήταν σημαντικός. Ίσα ίσα αποδείχθηκε ότι η διακοπή του Διαδικτύου θα ανάγκαζε τους ανθρώπους να συγκεντρωθούν περισσότερο στη δουλειά τους, αυξάνοντας την παραγωγικότητά τους και συνεπώς τα κέρδη.
Επιπλέον, ούτε τα ταξίδια φαίνεται πως θα επηρεάζονταν από μία σύντομη διακοπή του Διαδικτύου. Τα αεροπλάνα μπορούν να πετάξουν χωρίς Ίντερνετ και τα τρένα και τα λεωφορεία μπορούν να κινηθούν χωρίς την «πολυπόθητη» πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Μεγαλύτερης διάρκειας διακοπή του Ίντερνετ ωστόσο θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιδράσεις στον ανεφοδιασμό των μέσων μεταφοράς. «Έχω προτείνει ότι οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις θα έπρεπε να έχουν ένα σχέδιο το οποίο θα μπορούσαν να θέσουν σε ισχύ σε περίπτωση διακοπής του Ίντερνετ», λέει ο Ίγκλιμαν.
Ωστόσο, μία ημέρα χωρίς Ίντερνετ θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες βασίζονται σε αυτό. Οι μητέρες ανήλικων παιδιών επίσης εκφράζουν ανησυχία στο ενδεχόμενο της διακοπής της λειτουργίας του Διαδικτύου, υποστηρίζοντας ότι με αυτόν τον τρόπο όταν τα παιδιά τους βρίσκονται στο σχολείο δεν θα είναι σε θέση να είναι ενήμερες σε περίπτωση που παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα.
Οι ψυχολογικές επιπτώσεις είναι εξίσου σημαντικές. Συναισθήματα όπως αυτό της απομόνωσης και του άγχους θα μπορούσαν να κατακλύσουν τους ανθρώπους σε όλους τους τομείς. «Είμαστε «κατασκευασμένοι» κατά τέτοιον τρόπο ώστε να μπορούμε να επικοινωνούμε ο ένας με τον άλλον, ανά πάσα στιγμή. Ένα εμπόδιο στην επικοινωνία των ανθρώπων θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά ανησυχητικό για την ψυχική υγεία τους», λέει ο Χάνκοκ.