Στην καρδιά της Αφρικής, εκεί όπου η ζωή παλεύει καθημερινά με τη φτώχεια, τις φυσικές καταστροφές και την κρατική εγκατάλειψη, μαίνεται μια σιωπηλή, αλλά απίστευτα αιματηρή γενοκτονία.
Είναι μια γενοκτονία που δεν απασχολεί διεθνή φόρα, δεν γεμίζει πρωτοσέλιδα, δεν συγκινεί ανθρωπιστικούς θεσμούς· μια γενοκτονία χριστιανών από ισλαμιστές, στην οποία πρωταγωνιστεί ο λεγόμενος «Ισλαμικός Κράτος της Μοζαμβίκης» (ISMP) και το παράρτημα του Ισλαμικού Κράτους στην Κεντρική Αφρική (ISCAP).
Οι οργανώσεις αυτές, βγαλμένες από τη μήτρα του συριακού και ιρακινού Ισλαμικού Χαλιφάτου, επαναλαμβάνουν πλέον τις σφαγές και τις επιδείξεις βαρβαρότητας στη μαύρη ήπειρο. Καίνε χωριά, αποκεφαλίζουν αμάχους, πυρπολούν εκκλησίες, στρατολογούν παιδιά. Η τελευταία σειρά φρικαλεοτήτων έλαβε χώρα στη Μοζαμβίκη και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όπου δεκάδες χριστιανοί σφαγιάστηκαν εν ψυχρώ από μαχητές του Ισλαμικού Κράτους, ενώ χιλιάδες εκτοπίστηκαν σε πρόχειρους καταυλισμούς.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο MEMRI, το οποίο παρακολουθεί τη δραστηριότητα της ισλαμικής τρομοκρατίας παγκοσμίως, οι τζιχαντιστές επιδίδονται σε συστηματικές επιθέσεις κατά «χωριών των Χριστιανών» στην επαρχία Κάμπο Ντελγκάντο της Μοζαμβίκης. Δημοσιοποιημένες φωτογραφίες δείχνουν κατεστραμμένες εκκλησίες, σπίτια που καίγονται, ακρωτηριασμένα πτώματα και αποκεφαλισμούς. Τρεις χριστιανοί πολίτες και μέλη τοπικών πολιτοφυλακών φέρονται να εκτελέστηκαν, ενώ το σκηνικό της ωμής βίας προκαλεί ανατριχίλα: νεκροί με δεμένα χέρια, κομμένα κεφάλια και κατατρομαγμένοι κάτοικοι που τρέχουν να γλιτώσουν.
Πρόκειται για μια επιχείρηση «θρησκευτικής εκκαθάρισης», όπως δηλώνει ευθέως ο Alberto Miguel Fernandez, αντιπρόεδρος του MEMRI και πρώην Αμερικανός διπλωμάτης. Όπως σημειώνει: «Οι χριστιανοί δεν καλούνται να ενταχθούν· απλώς στοχοποιούνται για εξόντωση. Οι μουσουλμάνοι γείτονές τους λαμβάνουν τελεσίγραφα: ‘ή θα ενταχθείτε στο Ισλαμικό Κράτος ή θα πεθάνετε’». Οι επιλογές είναι λίγες: υποταγή ή θάνατος. Η λογική της καθολικής κυριαρχίας του φονταμενταλισμού δεν κάνει εξαιρέσεις, δεν αφήνει χώρο για πολυθρησκευτική συνύπαρξη.
Στο Κονγκό, στην επαρχία Ιτούρι, οι τζιχαντιστές χτύπησαν το χωριό Κομάντα στις 27 Ιουλίου. Έκαψαν εκκλησίες, σπίτια, οχήματα και μαγαζιά. Άφησαν πίσω τους τουλάχιστον 45 νεκρούς, οι περισσότεροι χριστιανοί πιστοί που βρίσκονταν σε λατρευτικό χώρο. Η φρίκη ξετυλίγεται με στατιστική ακρίβεια: εννέα νεκροί στη Μοζαμβίκη το διάστημα 20–28 Ιουλίου, έξι αποκεφαλισμένοι χριστιανοί στο χωριό Νατοκούα, τρεις ακόμη σε επιθέσεις στις 24 και 25 Ιουλίου στην Τσιούρε. Και πίσω απ’ αυτούς τους αριθμούς, αμέτρητα παιδικά βλέμματα που είδαν τους γονείς τους να σφάζονται, γυναίκες που βιάστηκαν και οικογένειες που ξεριζώθηκαν βίαια από τα σπίτια τους.
Το πιο ανατριχιαστικό στοιχείο δεν είναι μόνον η βία – είναι η σιωπή. Το Ισλαμικό Κράτος χρησιμοποιεί την Αφρική ως νέο πεδίο ανασύνταξης. Το παλιό «χαλιφάτο» ηττήθηκε στρατιωτικά στη Συρία και το Ιράκ, αλλά η ιδεολογία του ζει και εξαπλώνεται εκεί όπου το κράτος είναι αδύναμο, τα σύνορα διάτρητα και η παγκόσμια κοινότητα απρόθυμη να δράσει. «Το βλέπουμε σαν παιχνίδι του ‘χτύπα τον τυφλοπόντικα’», λέει ο Fernandez. «Το Ισλαμικό Κράτος δεν εξαφανίστηκε· απλώς μεταφέρθηκε. Και αν δεν συντριβεί ολοκληρωτικά στην Αφρική, οι κάτοικοι θα συνεχίσουν να το βλέπουν ως θεϊκή εντολή».
Η υποκρισία των διεθνών οργανισμών ξεχειλίζει. Ο ΟΗΕ αναφέρει μεν ότι υπήρξαν επιθέσεις και εκτοπισμοί στη Μοζαμβίκη — πάνω από 46.000 άνθρωποι έχασαν τα σπίτια τους μέσα σε 8 ημέρες τον Ιούλιο — αλλά αποφεύγει να κατονομάσει τα θύματα. Ούτε λέξη για τους χριστιανούς, καμία αναφορά στο θρησκευτικό μίσος, καμία καταγγελία για γενοκτονία. «Προτιμούν την ασάφεια, γιατί τους βολεύει πολιτικά», σχολιάζει ο Fernandez. «Το να ονομάσεις τη θρησκευτική εξόντωση ενοχλεί τις διεθνείς ισορροπίες». Αντίθετα, το μόνο που προβάλλεται είναι ο «εκτοπισμός πληθυσμών» — χωρίς να εξηγείται ποιοι είναι αυτοί οι πληθυσμοί και ποιοι τους σφαγιάζουν.
Εν τω μεταξύ, ανθρωπιστικές οργανώσεις όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες, παρέχοντας ιατρική φροντίδα σε στρατόπεδα προσφύγων στην Τσιούρε. Όμως η ανθρωπιστική βοήθεια δεν αρκεί. Χωρίς στρατιωτική πίεση και πολιτική καταδίκη των τζιχαντιστικών ομάδων, το αίμα θα συνεχίσει να κυλά.
Το πρόβλημα είναι και γεωπολιτικό. Η επαρχία Κάμπο Ντελγκάντο της Μοζαμβίκης διαθέτει τεράστια κοιτάσματα φυσικού αερίου. Το 2021, η γαλλική εταιρεία TotalEnergies ανέστειλε έργο αξίας 20 δισ. δολαρίων εξαιτίας της ισλαμικής τρομοκρατίας. Το οικονομικό κόστος είναι τεράστιο, αλλά η παγκόσμια κοινότητα δείχνει να ανησυχεί περισσότερο για τις ενεργειακές επενδύσεις παρά για τις ζωές των χριστιανών αγροτών που αποκεφαλίζονται. Το ίδιο συμβαίνει και στο Κονγκό, όπου η ισλαμιστική ομάδα ADF, που έχει ορκιστεί πίστη στο ISIS, στοχεύει σε δημιουργία χαλιφάτου στην Ουγκάντα. Η σφαγή αμάχων είναι το εργαλείο της στρατηγικής της.
Οι εικόνες που έρχονται από την Αφρική θυμίζουν τις πιο σκοτεινές στιγμές του 20ού αιώνα. Όμως αυτή τη φορά, δεν υπάρχει ούτε Νυρεμβέργη, ούτε παγκόσμια κινητοποίηση, ούτε καν ένας Πάπας που να σταθεί με σαφήνεια στο ύψος των περιστάσεων. Οι σφαγές χριστιανών περνούν απαρατήρητες· δεν είναι «trending». Η ανεκτικότητα στον ισλαμικό φονταμενταλισμό παρουσιάζεται ως πολιτισμικός σεβασμός· ο φόβος να κατηγορηθείς για «ισλαμοφοβία» οδηγεί σε σιγή ένοχη.
Στο μεταξύ, οι τζιχαντιστές γνωρίζουν ότι το πεδίο είναι ελεύθερο. Κανείς δεν θα τους σταματήσει. Καμία G7, καμία UNESCO, καμία Σύνοδος Κορυφής. Στα μάτια των μαχητών, η Αφρική είναι το νέο προνομιακό τους πεδίο. Και οι χριστιανοί κάτοικοι της, τα νέα άγραφα θύματα ενός παρατεταμένου ολοκαυτώματος.
Ο κόσμος βλέπει, γνωρίζει, αλλά δεν μιλά.
Και αυτή είναι η μεγαλύτερη ντροπή.