Φλεγόμενη ήπειρος: οι άγνωστοι πόλεμοι της Αφρικής

Αυτή τη στιγμή στην Αφρική διεξάγονται ένοπλες συγκρούσεις ή υπάρχουν αναταραχές σε δεκατρείς(!) χώρες. Συγκεκριμένα, τα κράτη αυτά είναι τα εξής: Μπουρκίνα Φάσο, Καμερούν, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Δημοκρατία του Κονγκό, Αιθιοπία, Μάλι, Μοζαμβίκη, Νιγηρία, Σενεγάλη, Λιβύη, Σομαλία, Σουδάν και Νότιο Σουδάν. Ίσως κάποιες χώρες να τις αγνοούν οι περισσότερες και οι περισσότεροι. Για τους πολύ παλιούς, Μπουρκίνα Φάσο είναι η παλιά Άνω Βόλτα, με πρωτεύουσα την Ουαγκαντούγκου. Το Νότιο Σουδάν, πατρίδα του μπασκετμπολίστα του Παναθηναϊκού Γουένιεν Γκέιμπριελ, πλούσιο σε πετρέλαιο, μετά από μακροχρόνιο εμφύλιο πόλεμο, τον πλέον πολύχρονο στην αφρικανική ιστορία ανεξαρτητοποιήθηκε από το Σουδάν (πρωτεύουσα Χαρτούμ) το 2011. Τώρα, 14 χρόνια αργότερα, τόσο το (υπόλοιπο) Σουδάν, όσο και το Νότιο Σουδάν, βρίσκονται σε εμφύλιο πόλεμο! Δεν αποκλείεται δε, το Σουδάν να διχοτομηθεί εκ νέου…

Ποιοι είναι όμως όλοι αυτοί που εμπλέκονται στους εμφύλιους πολέμους της Αφρικής; Ως επί το πλείστον πρόκειται για ένοπλες, βέβαια ,ανταρτικές ομάδες που συγκρούονται με κυβερνητικά στρατεύματα, ενώ κάποιες φορές ένοπλοι αντάρτες, συγκρούονται με άλλους ενόπλους! Οι περισσότερες από αυτές τις συγκρούσεις γίνονται για την εξουσία (την παραμονή σε αυτήν ή την κατάληψή της από άλλους) ή για την ανεξαρτητοποίηση κάποιων περιοχών. Σε μερικές περιπτώσεις, ιδιαίτερα στη Νιγηρία, όπου το 35% των κατοίκων είναι Χριστιανοί υπεισέρχεται και το θρησκευτικό στοιχείο. Άμαχοι Χριστιανοί σφάζονται στην κυριολεξία από Μουσουλμάνους, ένοπλους αντάρτες.

Ένα από τα αποτελέσματα όλων αυτών των συγκρούσεων, που αφορά άμεσα τη χώρα μας είναι η άφιξη εκατοντάδων προσφύγων, ιδιαίτερα στη Γαύδο και τα νότια παράλια της Κρήτης, με τη στήριξη ποιων άραγε; Ο Ταγίπ Ερντογάν και ηΤουρκία, μάλλον δεν είναι αμέτοχοι, ενώ και κάποιες Μ.Κ.Ο. (για τις οποίες κάποτε επιτέλους θα πρέπει να γίνει ένας καθολικός, εξονυχιστικός έλεγχος) επιδεικνύουν πραγματικά εντυπωσιακή ευαισθησία για τους πρόσφυγες (κατ’ αυτούς) ή λαθρομετανάστες (για άλλους). Οι περισσότεροι απ’ όλους αυτούς που ταξιδεύουν προς την Ελλάδα, στοιβαγμένοι σε άθλια πλοιάρια και εκπέμπουν σήμα κινδύνου μόλις φτάνουν κοντά στις ελληνικές ακτές, έχουν ξεκινήσει από την Αίγυπτο ή τη Λιβύη, η οποία επίσης βρίσκεται σε κατάσταση εμφυλίου πολέμου… Για όσους δεν γνωρίζουν υπάρχουν στη Βόρεια Αφρική δύο ισπανικές πόλεις – θύλακες, η Θέουτα, ακριβώς απέναντι από το Γιβραλτάρ και η Μελίγια απέναντι από τα ισπανικά παράλια. Πρόκειται για τις μοναδικές πόλεις ευρωπαϊκής χώρας που βρίσκονται στην Αφρική, απομεινάρια της άλλοτε τεράστιας Ισπανικής Αυτοκρατορίας. Τις διεκδικεί το Μαρόκο, από το οποίο χωρίζονται με ψηλούς φράχτες. Όλοι αυτοί οι πρόσφυγες προτιμούν να κάνουν το γεμάτο κινδύνους ταξίδι στις ακτές της Λιβύης και της Αιγύπτου και από εκεί, με σαπιοκάραβα να έρθουν, ταξιδεύοντας στην επίσης επικίνδυνη Μεσόγειο,

στην Ελλάδα και πολύ σπάνια, να φτάσουν στην Ευρώπη μέσω των ισπανικών θυλάκων στη Β. Αφρική.

Ας επιστρέψουμε όμως στους εμφύλιους πολέμους της Αφρικής. Στην Μπουρκίνα Φάσο, μετά το πραξικόπημα του 2022 από τις ένοπλες δυνάμεις, ανέλαβε τη διακυβέρνηση στρατιωτική χούντα που καταδικάστηκε από διεθνείς οργανισμούς και δεν αναγνωρίζεται ούτε από την Αφρικανική Ένωση. Κρούσματα βίας και τρομοκρατίας είναι πολύ συχνά στη χώρα.

Στο Μάλι, ο εμφύλιος πόλεμος έχει ξεκινήσει από το 2012, με την οργάνωση MNLA να προσπαθήσει να δημιουργήσει ανεξάρτητο κράτος για τους Τουαρέγκ στο βόρειο τμήμα της χώρας. Ο πόλεμος, με αυξομειώσεις στην ένταση και τη σφοδρότητα των συγκρούσεων με τις κυβερνητικές δυνάμεις συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Στο Σουδάν συγκρούονται οι κυβερνητικές δυνάμεις, με τις λεγόμενες Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης, οι οποίες κατέχουν το νοτιοδυτικό και το βορειοδυτικό τμήμα της χώρας, αλλά και το διεθνές αεροδρόμιο της πρωτεύουσας Χαρτούμ. Οι νεκροί μέσα στα τελευταία δύο χρόνια έχουν ξεπεράσει τα 4 εκατομμύρια. Αυτοί είναι κυρίως άμαχοι.

Στο Νότιο Σουδάν, το νεότερο ανεξάρτητο κράτος στον κόσμο συγκρούονται ο Πρόεδρος με τον Αντιπρόεδρο της χώρας, οι οποίοι ανήκουν σε διαφορετικές φυλές.

Στη Σομαλία υπάρχουν πάντα μικρότερες ή μεγαλύτερες συγκρούσεις μεταξύ πολιτοφυλακών πιστών στην κυβέρνηση της πρωτεύουσας Μογκαντίσου και δυνάμεων της λεγόμενης Σομαλιλάνδης, μιας de facto ανεξάρτητης χώρας η οποία όμως δεν έχει αναγνωριστεί.

Στο βόρειο τμήμα της Μοζαμβίκης έχουν εμπλακεί ισλαμιστές, ενώ στη Νιγηρία, πάνω από 10 εκατομμύρια Χριστιανοί έχουν σφαγιαστεί ή εκτοπιστεί από τις εστίες τους τα τελευταία χρόνια. Περισσότερα από 60.000 Χριστιανοί έχουν χάσει τη ζωή τους, επειδή

«έκαναν το λάθος» να γεννηθούν σε μια χώρα, η πλειοψηφία των κατοίκων της οποία είναι Μουσουλμάνοι. Δυστυχώς, το Ισλάμ αποδεικνύει για μια ακόμη φορά ότι έχει μηδενική ανοχή απέναντι σε όλες τις άλλες θρησκείες. Να σημειώσουμε τέλος, ότι πρόσφατα στον εμφύλιο του Σουδάν ενεπλάκησαν και δυνάμεις του Λίβυου Στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ.

Με λίγα λόγια, αν εξαιρέσουμε την Αίγυπτο, όπου η ισχυρή προσωπικότητα και πολιτική του αλ Σίσι, δεν αφήνει πολλά περιθώρια για αποσταθεροποιητικές κινήσεις, η Αφρική μέχρι τη ζώνη του Σαχέλ, την περιοχή δηλαδή νότια της Σαχάρας με στεπώδη βλάστηση βρίσκεται σε αναβρασμό.

Στην περιοχή του Σαχέλ έχει σοβαρά οικονομικά συμφέροντα η Γαλλία, ενώ η Τουρκία, πανταχού παρούσα, στηρίζει το Ισλαμικό Κράτος της Μεγάλης Σαχάρας (EIGS). Όλες αυτές οι συγκρούσεις, που μπορεί να σταματούν για λίγο, αλλά με ασήμαντες αφορμές

αναζωπυρώνονται δημιουργούν προσφυγικά κύματα σε πιο σταθερές χώρες, όπως η Αιθιοπία, αλλά κυρίως προς την Ευρώπη, ιδίως μέσω Ελλάδας. Είναι φανερό ότι η Τουρκία «χτυπά» με κάθε αθέμιτο μέσο τη χώρα μας, όπου και όπως μπορεί. Οι ειρηνευτικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται είτε από ευρωπαϊκές χώρες, είτε από την Αφρικανική Ένωση, είτε από άλλους διεθνείς φορείς είναι καταδικασμένες να αποτύχουν.

Οι αφρικανικές χώρες έδωσαν σκληρούς αγώνες για να αποτινάξουν τα αποικιοκρατικά καθεστώτα των Ευρωπαίων, αλλά φαίνεται ότι δεν μπορούν να αξιοποιήσουν και να απολαύσουν την ανεξαρτησία τους. Το αποτέλεσμα είναι στις περισσότερες να έχουν γίνει στο παρελθόν πραξικοπήματα ή να παραμένουν για δεκαετίες στην εξουσία ηγέτες, όπως ο Ντάνιελ Αράπ Μόι, που κυβέρνησε τη Κένυα από το 1978 ως το 2002 ή ο βασιλιάς Χουσεΐν του Μαρόκου, μονάρχης στη χώρα του, από το 1961 ως το 1999!

Ας μην νομίζουμε ότι μόνο η σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πρέπει να μας προβληματίζουν. Σημαντικότατο πρόβλημα είναι και όσα γίνονται στην Αφρική. Η εμπλοκή της Τουρκίας και των ακραίων ισλαμιστών, σίγουρα προοιωνίζονται δυσάρεστες εξελίξεις για τη χώρα μας, ιδιαίτερα όσο παραμένουμε απλοί παρατηρητές των γεγονότων…

ΥΓ. Την ώρα που γράφαμε το σημερινό άρθρο διαβάσαμε για τα νέα προβλήματα που δημιουργεί στη χώρα μας η κυβέρνηση της Τρίπολης στη Λιβύη, υποκινούμενη 100% από την Τουρκία. Και μιλά για Διεθνές Δίκαιο η χώρα που έχει κλείσει παράνομα τον Κόλπο της Σύρτης σαν «ιστορικό»… Αυτό το γεγονός από μόνο του στερεί μεγάλο μέρος υφαλοκρηπίδας από τη χώρα μας. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που γράψαμε για κακούς γείτονες. Δυστυχώς επιβεβαιωνόμαστε. Αυτά προς το παρόν, θα επανέλθουμε το Σ/Κ με άρθρα που αφορούν και τη σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν.