Το κινεζικό μπαλόνι «κατάσκοπος», που πέταξε αυτή την εβδομάδα πάνω από αμερικανικό έδαφος προκαλώντας την αναβολή της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στην Κίνα, αποτελεί ένα εργαλείο που καθοδηγείται από την τεχνητή νοημοσύνη, σύμφωνα με Αμερικανό ειδικό.
Για τον Ουίλιαμ Κιμ, ειδικό στα μπαλόνια παρακολούθησης στο κέντρο σκέψης Marathon Initiative της Ουάσινγκτον, αυτά τα αερόπλοια είναι ισχυρά εργαλεία παρακολούθησης που είναι δύσκολο να καταρριφθούν.
Τι είναι ένα μπαλόνι «κατάσκοπος» που καθοδηγείται από την τεχνητή νοημοσύνη;
Μολονότι η όψη του κινεζικού μπαλονιού μοιάζει με εκείνη ενός συνηθισμένου μπαλονιού μετεωρολογικών μετρήσεων, μερικά στοιχεία διαφέρουν, επισημαίνει ο Κιμ.
Το επιβλητικό ωφέλιμο φορτίο του, που είναι ορατό, αποτελείται από ηλεκτρονικά εργαλεία για την καθοδήγηση και την παρακολούθηση, καθώς και από ηλιακούς συλλέκτες για την τροφοδοσία του συνόλου.
Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό το μπαλόνι ενδέχεται να διαθέτει τεχνολογίες καθοδήγησης τις οποίες δεν διαθέτει ακόμα ο αμερικανικός στρατός.
Ο ειδικός εξηγεί πως με τις προόδους της τεχνητής νοημοσύνης (IA), ένα μπαλόνι μπορεί πλέον να κατευθύνεται αλλάζοντας απλώς ύψος ώστε να φθάνει σε ένα σημείο ενδεδειγμένο για να βρει έναν άνεμο που θα το ωθήσει προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Προηγουμένως έπρεπε είτε να καθοδηγείται από το έδαφος με καλώδιο «είτε το άφηνες και πήγαινε όπου το έσπρωχνε ο άνεμος», διευκρινίζει ο Ουίλιαμ Κιμ.
«Αυτό που συνέβη πολύ πρόσφατα με τις προόδους στην τεχνητή νοημοσύνη είναι ότι μπορούμε πλέον να έχουμε ένα μπαλόνι (…) που δεν έχει καν ανάγκη να διαθέτει δικά του μέσα προώθησης. Ελέγχοντας απλώς το ύψος, μπορεί να ελέγχει την κατεύθυνσή του», συνοψίζει.
Μια τέτοια τεχνολογία μπορεί πάντως να περιλαμβάνει επικοινωνίες με τη βάση του.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα σε σχέση με τους δορυφόρους;
Σύμφωνα με τον Κιμ, οι δορυφόροι είναι όλο και πιο ευάλωτοι σε επιθέσεις από τη Γη και το διάστημα.
Τα μπαλόνια από την πλευρά τους έχουν πολλαπλά πλεονεκτήματα, αρχίζοντας από την ικανότητά τους να διαφεύγουν από τα ραντάρ.
«Είναι φτιαγμένα από υλικά που δεν αντανακλούν το φως, δεν είναι από μέταλλο. Συνεπώς μολονότι μπορεί να είναι μάλλον μεγάλα (…) ο εντοπισμός τους είναι δύσκολος».
Αν είναι αρκετά μικρά, οι μηχανισμοί κατασκοπείας και το ωφέλιμο φορτίο αυτών των αερόπλοιων μπορούν μάλιστα να περνούν απαρατήρητοι.
Τα μπαλόνια έχουν επίσης το πλεονέκτημα ότι μπορούν να παραμένουν σε σταθερή θέση πάνω από τον παρακολουθούμενο στόχο, αντίθετα από τους κατασκοπευτικούς δορυφόρους που πρέπει να παραμένουν σε τροχιά.
«Μπορούν να πετούν επί μήνες πάνω από την ίδια θέση», διαβεβαιώνει ο ειδικός.
Μπορεί το μπαλόνι να έφθασε στις ΗΠΑ λόγω ατυχήματος;
Για τον Ουίλιαμ Κιμ, αυτό είναι μια «αληθινή πιθανότητα». Το κινεζικό μπαλόνι μπορεί πράγματι αρχικά να εστάλη για να συγκεντρώσει δεδομένα έξω από τα αμερικανικά σύνορα ή πολύ ψηλότερα και να έπαθε κάποια βλάβη.
«Αυτά τα μπαλόνια δεν λειτουργούν πάντα τέλεια», υποστηρίζει υπογραμμίζοντας πως η κινεζική συσκευή πετούσε σε ύψος περίπου 46.000 ποδιών πάνω από το έδαφος, αντί για τα 65.000 ή τα 100.000 πόδια στα οποία πετούν συνήθως αυτού του τύπου τα εργαλεία.
«Είναι σίγουρα λίγο χαμηλά (…) Αν ο στόχος ήταν να καταστεί δυσκολότερος ο εντοπισμός, δυσκολότερη η κατάρριψη, θα είχε νόημα να σταλεί σε μεγαλύτερο ύψος».
Σημειώνεται ότι το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας χαρακτήρισε «ατύχημα» την είσοδο «αερόπλοιου» στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ, αποδίδοντάς το σε λόγους «ανωτέρας βίας». Παράλληλα κατηγόρησε πολιτικούς και μέσα ενημέρωσης στις ΗΠΑ ότι εκμεταλλεύτηκαν το περιστατικό για να δυσφημίσουν το Πεκίνο.
Γιατί οι ΗΠΑ δεν μπορούν να το καταρρίψουν;
Το να καταρριφθεί το μπαλόνι δεν είναι τόσο εύκολο όσο φαίνεται, προειδοποιεί ο Κιμ.
«Αυτά τα μπαλόνια λειτουργούν με ήλιο (…) δεν μπορείς απλώς να το πυροβολήσεις και να το κάνεις να πάρει φωτιά» όπως ένα τηλεκατευθυνόμενο, εξηγεί ο ειδικός.
«Δεν είναι πράγματα που εκρήγνυνται ή σκάνε», συνεχίζει. «Αν του ανοίξεις τρύπα, απλώς θα ξεφουσκώσει πολύ αργά».
Ο Ουίλιαμ Κιμ υπενθυμίζει πως το 1998 η Πολεμική Αεροπορία του Καναδά έστειλε ένα μαχητικό F-18 για να επιχειρήσει να καταρρίψει ένα ανεξέλεγκτο μετεωρολογικό μπαλόνι.
«Το γάζωσαν με πυρομαχικά των 20 χιλιοστών. Και εντούτοις χρειάστηκε έξι ημέρες για να κατέβει».
Για τον Κιμ, δεν είναι προφανές αν οι πύραυλοι εδάφους αέρος λειτουργούν εναντίον αυτού του τύπου των μπαλονιών, καθώς τα συστήματά καθοδήγήσής τους έχουν πράγματι επινοηθεί για να πλήττουν ταχείς στόχους.