Όταν 68 χρόνια πριν προσχώρησαν φερέλπιδες στο ΝΑΤΟ Ελλάδα- Τουρκία, ευελπιστούσαν αμφότερες ότι η είσοδός τους σ’ αυτό θα συνέβαλε στη σταθεροποίηση και βαθμιαία ανάκαμψη της Οικονομίας και της Εξωτερικής πολιτικής τους.
Ήταν η εποχή όπου η Αμερική προσπαθούσε να δώσει ένα χέρι βοήθειας με το Σχέδιο Μάρσαλ (υπουργού Εξωτερικών της κυβέρνησης Χάρι Τρούμαν) στην αποδεκατισμένη οικονομικά απ’ τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο Ευρώπη, η οποία είχε να αντιμετωπίσει συν τοις άλλοις τον ιδεολογικό και φυσικό χωρισμό της, αφού στο Ανατολικό τμήμα της δημιουργήθηκαν κομμουνιστικά καθεστώτα με την ώθηση του Στάλιν και της μυστικής αστυνομίας του.
Ήταν η εποχή όπου οι ΗΠΑ με το Δόγμα Τρούμαν εφάρμοσαν την πολιτική ανάσχεσης στον κομμουνισμό και διασφάλισαν με την παρεμβατική τακτική του Προέδρου τους ότι η Ελλάδα και η Τουρκία θα ήταν απ’ τη ”δεξιά” πλευρά του ”Σιδηρού Παραπετάσματος”.
Ωστόσο στα 60 χρόνια που ακολούθησαν η Ελλάδα προχώρησε στο δρόμο της μοίρας της μέσα από δύσκολα μονοπάτια της ιστορίας, χωρίς τα έμπρακτα ”εύγε” και ”ευχαριστώ” για τις προσφερθείσες υπηρεσίες της στους Μεγάλους ”συμμάχους” και ”φίλους” της.
Γι’ αυτό και η πορεία της ήταν βραδυπορούσα, προβληματική, γεμάτη από περιόδους αστάθειας, οικονομικής καχεξίας, πολιτικής και πολιτειακής αρρυθμίας και με πολλά πισωγυρίσματα στην Εξωτερική της πολιτική. Μέχρι που έφτασε επεισοδιακά στην τελευταία δεκαετία, τη μνημονιακή, για να γίνει το επίκεντρο της Ευρώπης λόγω της οικονομικής της κατάρρευσης.
Σ’ αυτό το διάστημα, εντωμεταξύ, που η Ελλάδα είχε περιπέσει σε πρωτοφανή οικονομική δίνη η οποία την κρατούσε καθηλωμένη στην Εξωτερική της πολιτική και τον αμυντικό προγραμματισμό της, η Τουρκία – έχοντας ξεπεράσει επιτυχώς τον εφιάλτη του ΔΝΤ στις αρχές της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα – γινόταν εξελικτικά το νέο κέντρο δύναμης στην Μεσόγειο και την Μέση Ανατολή, για να φτάσει την τελευταία πενταετία να γίνει το φόβητρο και των δύο…
Κι αυτό δεν έγινε τυχαία ούτε ευκαιριακά. Έγινε με τις πλάτες των άλλων, των Μεγάλων. Και κυρίως με τη… φιλική συμμετοχή των ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Γερμανίας (το ένα τρίτο των πολεμικών όπλων της οποίας εξάγονται στην Τουρκία), οι οποίοι της έδωσαν το πράσινο φως για να παίξει εν ου παικτοίς στη γεωπολιτική σκακιέρα της Μεσογείου.
Και το έκαναν αυτό αφενός για να την ευχαριστήσουν για τις μέχρι τώρα υπηρεσίες της στην Βορειοατλαντική Συμμαχία και αφετέρου για να την έχουν από κοντά – μην τους φύγει απ’ το ΝΑΤΟ – τώρα που έχει στρατηγική συμμαχία με τη Ρωσία και δείχνει πιο έτοιμη από ποτέ να εκμεταλλευτεί την γεωστρατηγική θέση της.
Και την εκμεταλλεύεται θαυμάσια μέχρι στιγμής απλώνοντας τα πλοκάμια της επιρροής της σε τρεις ηπείρους (Ευρώπη, Ασία, Αφρική). Επιπλέον, έχει το πεδίο ελεύθερο ή, σχεδόν, ελεύθερο (γιατί προέκυψε ο… ενοχλητικός Μακρόν, που απειλεί να ματαιώσει τα σχέδιά της), για να ικανοποιήσει τις ακόρεστες φιλοδοξίες της .
Φιλοδοξίες πραγματικά ηγεμονικές και μεγαλεπήβολες, οι οποίες αρχίζουν απ’ την καθιέρωση της Τουρκίας σε κυρίαρχη περιφερειακή δύναμη της Μεσογείου, με βάση τη στρατηγική της ”Γαλάζιας Πατρίδας” (που περιλαμβάνει Αιγαίο και Κύπρο) και φτάνουν στη δημιουργία μιας νέας Οθωμανικής αυτοκρατορίας με προδιαγραφές χαλιφάτου ολκής και σύμβολα βυζαντινής και μουσουλμανικής επιρροής.
Σε ρόλο επικυρίαρχου στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου και με τα γκέμια ελεύθερα (λόγω της ανοχής των Μεγάλων) και την κατακτητική της διάθεση στο Θεό (λόγω των επιτυχιών της στη Συρία και της στρατηγικής συμμαχίας της με τη Ρωσία, που την εξόπλισε σαν αστακό), η Τουρκία του εκκολαπτόμενου νέου Χίτλερ του 21ου αιώνα Ταγίπ Ερντογάν έφτασε στο απόγειο της κλιμάκωσης των εδαφικών διεκδικήσεών της απ’ την Ελλάδα.
Την Ελλάδα η οποία, αν και βρίσκεται σε παρατεταμένη οικονομική αδυναμία λόγω των χρόνων της επώδυνης κρίσης που προηγήθηκαν κι έχουν αφήσει τα σημάδια τους στο σώμα και την ψυχή της, εξακολουθεί να είναι το γωνιακό και προνομιούχο οικόπεδο της Μεσογείου που θέλει σαν τρελή η γείτονα χώρα, όχι μόνο γιατί είναι μεγάλη αποθήκη ενέργειας και σταυροδρόμι μεταφοράς της, αλλά γιατί είναι ασύγκριτη σαν αξία γεωπολιτική, ιστορική, πολιτιστική και συμβολική.
Γι’ αυτό έχουν λυσσάξει οι Τούρκοι να κάνουν δικό τους το ”μήλον της έριδος” ή, έστω, ένα βράχο, ένα νησί, για να μην πω όλες τις βραχονησίδες και τα νησιά της Ελλάδας. Γι’ αυτό φρύαξαν στην προοπτική καθυστέρησης των σχεδίων τους λόγω… αστάθμητων παραγόντων.
Και οι αστάθμητοι παράγοντες, δεν είναι μόνο οι φωνές που άρχισαν να πληθαίνουν σε βάρος τους, ακόμα κι από ομοθρήσκους τους (ΗΑΕ, Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος), αλλά και το μη αναμενόμενο εμπόδιο του Εμανουέλ Μακρόν της Γαλλίας, που φαίνεται αποφασισμένος να τους σταματήσει.
Τους ξεκαθάρισε, άλλωστε, ο Γάλλος Πρόεδρος πως η Τουρκία ”δεν είναι πλέον εταίρος στην Ανατολική Μεσόγειο”, θυμίζοντας παράλληλα ότι ”υπήρξαν απαράδεκτες τουρκικές πρακτικές στις ακτές της Λιβύης απέναντι στην υπό νατοϊκή διοίκηση γαλλική φρεγάτα η οποία έπλεε στην περιοχή. Πέραν αυτών, η Τουρκία έχει υπογράψει απαράδεκτες συμφωνίες με την κυβέρνηση εθνικής συμφωνίας της Λιβύης, αρνούμενη τα νόμιμα δικαιώματα της Ελλάδας”.
Με δεδομένα αυτά και πολλά άλλα που κάνουν τους Τούρκους να εκρήγνυνται μπροστά στον φιλελληνισμό του Μακρόν, η καταφυγή ελπίδας για τον Ερντογάν και την Τουρκία είναι οι δύο Μεγάλοι (Αμερική-Γερμανία) και ένας τρίτος (ΝΑΤΟ), σε ρόλο φύλακα-άγγελου της χώρας του, αφού ο ΓΓ της Συμμαχίας έχει δώσει επανειλημμένα τα διαπιστευτήρια της υποστήριξής του.
Τελευταίο δείγμα αυτής ήταν το προ ημερών ”επικοινωνιακό πραξικόπημα” που επιχείρησε λειτουργώντας όχι σαν δίκαιος κριτής, αλλά σαν πιστός… ”μισθοφόρος” της Τουρκίας, για να φτάσει στο σημείο να προβάλει την επιθυμία του (συμφωνία διαλόγου Ελλάδας-Τουρκίας) σαν γεγονός σε tweet του προκαλώντας εγκεφαλικά στην Αθήνα, που τον διέψευσε κατηγορηματικά:
”Μετά τις συζητήσεις με τους ηγέτες Ελλάδας και Τουρκίας, οι δύο σύμμαχοι συμφώνησαν να ξεκινήσουν τεχνικές συνομιλίες στο ΝΑΤΟ για τη θέσπιση μηχανισμών προκειμένου να υπάρξει στρατιωτική αποκλιμάκωση και να μειωθεί ο κίνδυνος περιστατικών και ατυχημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο”, είχε γράψει χαρακτηριστικά ο θλιβερός Στόλτενμπεργκ.
Για να επιβεβαιωθεί πανηγυρικά πως ο ΓΓ του ΝΑΤΟ υιοθετεί την ίδια πολιτική των δύο μέτρων και δύο σταθμών κάποιων γνωστών και μη εξαιρετέων προκατόχων του με φιλοτουρκικές διαθέσεις. Ο στόχος του, εν προκειμένω, είναι εμφανής: Θέλει να δορυφοποιήσει την Ελλάδα, ώστε να την αναγκάσει να συρθεί εκβιαστικά σε διάλογο με την Τουρκία υπό το κράτος του φόβου και της πολεμικής απειλής εκ μέρους της.
Την ίδια πολιτική, με διαφορετικά δεδομένα, ακολουθούσε το ’80 η Βορειοατλαντική Συμμαχία επί ημερών του Γιόζεφ Λουνς, ο οποίος είχε εκδώσει – παράνομα και αναρμόδια – διαταγή με την οποία καθόριζε καθεστώς αποστρατικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου.
Το δυστύχημα είναι ότι εκείνη η απαράδεκτη διαταγή δεν απαντήθηκε από κανέναν Έλληνα πρωθυπουργό μέχρι τώρα και, ως εκ τούτου, είναι ακόμα σε ισχύ, αφού στο ενδιάμεσο διάστημα καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν ύψωσε το ανάστημά της για να αντιδράσει αποτελεσματικά σ’ εκείνην την αυθαίρετη παρέμβαση υπέρ των τουρκικών συμφερόντων…
Στο ίδιο φιλοτουρκικό κλίμα είχε κινηθεί δεκαπέντε χρόνια αργότερα (1995) και ο τότε ΓΓ του ΝΑΤΟ Χαβιέ Σολάνα, που ”έθεσε με διαταγή του – παράνομα και αυθαίρετα – είκοσι ελληνικά νησιά σε καθεστώς αποστρατικοποίησης, με βάση (υποτίθεται) τις Συνθήκες Λωζάνης και Παρισίων”, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τις κατακτητικές διαθέσεις των Τούρκων, που περίμεναν την αποστρατικοποίηση για να κάνουν την εισβολή.
Μετά την έντονη αντίδραση της Ελλάδας και τη δυσφορία κάποιων συμμάχων της, η πρόταση Σολάνα είχε ανασταλεί προσωρινά, αλλά το ΝΑΤΟ την επανέφερε το 2004 επί ΓΓ Γιαπ ντε Χοπ Σέφερ, για να κάνει το χατήρι της Τουρκίας και του Ταγίπ Ερντογάν, που είχε εκλεγεί πρωθυπουργός της (57ος στη σειρά) τον Μάρτιο του προηγούμενου χρόνου.
Για τα μάτια του τελευταίου ο Γενς Στόλτενμπεργκ υπερέβη τα εσκαμμένα της πολιτικής ίσων αποστάσεων μεταξύ των μελών της Συμμαχίας και τουίταρε στις 3 Σεπτεμβρίου τα περί έναρξης ”τεχνικού” διαλόγου, αφού είχε παραδώσει λίγο πριν κείμενο στους Έλληνες αξιωματούχους (οι οποίοι είχαν 7λεπτη επικοινωνία με τους Τούρκους ομολόγους τους στο ΝΑΤΟ) ως πρόταση της Συμμαχίας για βάση συζήτησης του ελληνοτουρκικού διαλόγου.
Μια βάση παγιδευτική για την Ελλάδα, αφού εμπεριείχε φράση απορριπτέα για μας ως μη ανταποκρινόμενη στην αλήθεια (” οι δύο χώρες σέβονται την κυριαρχία η μία της άλλης”, τη στιγμή που η Τουρκία παραβιάζει κατάφωρα και εξακολουθητικά τα κυριαρχικά μας δικαιώματα).
Με δεδομένη την άδικη και υποτιμητική για την Ελλάδα στάση του ΝΑΤΟ απέναντί της, αλλά και την ανύπαρκτη συμβολή του ως τώρα στη λύση του Κυπριακού, εκτιμώ όλο και περισσότερο ως σοφή την απόφαση του Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1974 να μας βγάλει απ’ το στρατιωτικό σκέλος του και κρίνω ως άκρως εκφοβιστικό και ύποπτο τον ισχυρισμό που διαιωνίζεται ότι ”αν κάνουμε ότι φεύγουμε από το ΝΑΤΟ, σίγουρα θα διαμελιστούμε”.
Κι αυτό γιατί ο κίνδυνος ενός εθνικού ακρωτηριασμού μας από την Τουρκία (βίαιη αρπαγή των νησιών μας και ποιος ξέρει τι άλλο σε βάρος μας) μάς κατατρύχει και τώρα που είμαστε μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και εταίροι με την Τουρκία σ’ αυτήν.
Άρα δε θα έχουμε το πλεονέκτημα συνδρομής του ΝΑΤΟ υπέρ μας σε περίπτωση σύγκρουσής μας μαζί της, έστω κι αν είμαστε αμυνόμενοι και ηθικά δικαιωμένοι. Για να μη σας πω ότι φοβάμαι πως δε θα κρατήσει – σε επίπεδο ηγεσίας του – ούτε καν τα προσχήματα της ουδετερότητας.
Ως εκ τούτου – για μένα, τουλάχιστον – το ΝΑΤΟ αποτελεί για την Ελλάδα και την Κύπρο ένα ”πουκάμισο αδειανό”, αφού η φωνή τους δεν εισακούγεται ποτέ, με τελευταία απόδειξη την μη απάντησή του στο τελευταίο αίτημα της Ελλάδας – κατά τη Συνεδρίαση των Μονίμων Αντιπροσώπων της Συμμαχίας – για αποχώρηση απ’ την ελληνική υφαλοκρηπίδα του Oruc Reis και των άλλων τουρκικών συνοδευτικών.
Όπερ σημαίνει ότι το ΝΑΤΟ είναι ανώφελο για μας, αφού έχει μετατραπεί σε σιδερόφρακτη φυλακή για τον Ελληνισμό, με φωτεινές μόνο εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Έχει στοιχηθεί ουσιαστικά – σε επίπεδο ηγεσίας, τουλάχιστον – με την ”γκρίζα” πολιτική της Τουρκίας.
Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, που δέχεται δια της σιωπής του τους θρασύτατους πέντε όρους που μας επιβάλλει αυτή [α. υποστήριξη των πρωτοβουλιών του ΓΓ της Συμμαχίας, β. παύση της (κατα)πίεσης στην ”τουρκική μειονότητα” Δ. Θράκης, γ. αποστρατικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένου και του Καστελόριζου, δ. απομάκρυνση των ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και ε.απόσυρση των ελληνικών πολεμικών πλοίων που ”απειλούν” το ερευνητικό Oruc Reis].
Όπερ πιστοποιεί, με τον πιο εξόφθαλμο τρόπο, αυτό που σας έλεγα. Ότι έχει μετατραπεί, δηλαδή, για τον Ελληνισμό σε ένα ”πουκάμισο αδειανό”. Μια φυλακή ”Γκρίζων” Γενικών Γραμματέων, οι οποίοι – καθ’ υπόδειξη των Μεγάλων – λειτουργούν προστατευτικά για τα συμφέροντα της Τουρκίας…
Κρινιώ Καλογερίδου (Βούλα Ηλιάδου, συγγραφέας)