Η πανδημία του κορονοϊού είναι ο εκτροχιασμός ενός τρένου σε αργή κίνηση. Η συντριβή θα μπορούσε να αποδειχθεί η σπίθα που θα πυροδοτήσει την κατάρρευση ολόκληρης της παγκόσμιας κοινωνίας όπως συνέβη στους παγκόσμιους πολέμους του 20ού αιώνα.
Αυτοί ήταν συγκρούσεις μεταξύ των ανθρώπων. Ίσως πολλοί να μη το έχουν διαπιστώσει, αλλά οι παγκόσμιοι πόλεμοι του 21ου αιώνα έχουν ήδη ξεκινήσει και σε αντίθεση με εκείνες του περασμένου αιώνα, οι νέες συγκρούσεις είναι μεταξύ της ανθρωπότητας και της φύσης.
Η πανδημία είναι η πρώτη επίθεση της φύσης σε παγκόσμιο επίπεδο στον σύγχρονο ανθρώπινο κόσμο. Ενώ πυροδοτήθηκε, όπως και ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, από μια σκληρή στροφή της μοίρας, υπήρχε ένα εύθραυστο σημείο του συστήματος που ελλόχευε. Ο υπερπληθυσμός, η υπερ-παγκοσμιοποίηση, η εκτεταμένη φτώχεια, οι αδύναμες κυβερνήσεις, η μειωμένη διεθνής συνεργασία και, κυρίως, η ανεξέλεγκτη περιβαλλοντική εκμετάλλευση είναι τα δεινά του αποτυχημένου status quo
Η ανθρωπότητα απέτυχε να μεταρρυθμιστεί επαρκώς μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Κοινωνία των Εθνών ήταν μια με το ζόρι, και τελικά μάταιη, προσπάθεια για την πρόληψη μιας άλλης παγκόσμιας σύγκρουσης. Θα χρειαζόταν την απόλυτη καταστροφή της Ευρώπης και της Ανατολικής Ασίας και περισσότερους από 70 εκατομμύρια θανάτους κατά τη διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου προτού τεθούν τα σταθερά θεμέλια της ειρήνης και της ευημερίας σε αυτές τις περιοχές.
Σήμερα, είμαστε ξανά στο ίδιο σημείο. Η πανδημία είναι η πρώτη μάχη του πολέμου του ανθρώπινου πολιτισμού εναντίον της μητέρας φύσης, μια πλήρης πρόβα και μια αφύπνιση για τη μεγαλύτερη σύγκρουση που θα έρθει. Μια κλιματική κατάρρευση σίγουρα θα είναι πολλαπλάσια καταστροφική και παρατεταμένη. Τα Ηνωμένα Έθνη προειδοποιούν ότι ο αριθμός των προσφύγων εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής θα μπορούσε να φτάσει το ένα δισεκατομμύριο μέχρι το 2050. Θα μάθουμε από αυτήν την καταστροφή και θα αποτρέψουμε τον επόμενο παγκόσμιο πόλεμο του 21ου αιώνα;
Σύμφωνα με το Al Jazeera, τρεις παράμετροι θα πρέπει να μελετηθούν ώστε να γίνει πιο κατανοητή ποια θα μπορούσε να είναι η μελλοντική πορεία μας.
Οι καταιγίδες μετά την καταιγίδα
Εάν η πανδημία κρατήσει για καιρό θα έχει άφθονη δύναμη για να πυροδοτήσει μια σειρά από ανεξέλεγκτες αλυσιδωτές αντιδράσεις.
Η παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία και η οικονομική καταστροφή, δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος, έχουν ήδη πυροδοτήσει την παράλογη συντριβή της αγοράς πετρελαίου και μια κλιμάκωση της έντασης μεταξύ της Κίνας των ΗΠΑ και άλλων εθνών.
Μια παρατεταμένη κατάσταση ιογενούς καταστολής θα αυξάνει πάντοτε τους κινδύνους οικονομικών κρίσεων, πολιτικών και κοινωνικών αναταραχών, αποσταθεροποιώντας έναν ήδη αναστατωμένο κόσμο.
Εάν ο κορονοϊός χτυπήσει σκληρά τις αναπτυσσόμενες χώρες, η κατάσταση θα μπορούσε εύκολα να βγει εκτός ελέγχου. Χωρίς επαρκή εθνική δημοσιονομική ικανότητα, δίχτυ χρηματοοικονομικής ασφάλειας και ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, η πανδημία μπορεί να είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου για δισεκατομμύρια ανθρώπους.
Η επιτάχυνση των επιταχύνσεων
Η δεκαετία του 2020 είναι έτοιμη για τρεις μεγάλες επιταχύνσεις. Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, η διεθνής αναταραχή και ο συνειδητός καπιταλισμός και ο καταναλωτισμός επισπεύδουν την επικρατούσα πραγματικότητα. Η πανδημία επιτάχυνε τα πράγματα περισσότερο.
Οι παγκόσμιοι πόλεμοι του 20ού αιώνα επιτάχυναν τη βιομηχανική εποχή μέσω της ταχείας τεχνολογικής ανάπτυξης για στρατιωτικούς, επικοινωνιακούς και ιατρικούς σκοπούς. Τα ισοδύναμα του 21ου αιώνα θα παροτρύνουν επίσης την πρόοδο στην ψηφιακή εποχή και θα επιταχύνουν την 4η βιομηχανική επανάσταση.
Η πανδημία σχημάτισε αμέσως την «οικονομία της απομόνωσης», όπου μια σχεδόν ολοκληρωμένη ποικιλία υπηρεσιών και φυσικών αγαθών μπορεί να παραδοθεί στον καταναλωτή, και την διάχυτη κουλτούρα «εργασίας, μελέτης και παιχνιδιού εκεί όπου ζείτε». Αυτές είναι καταστάσεις που μας επιβλήθηκαν αρκετά χρόνια πριν την ώρα τους.
Αναμένετε ότι η ψηφιακή μεταμόρφωση των βιομηχανιών και η υιοθέτηση τεχνολογιών τέταρτης γενιάς (για παράδειγμα, έξυπνη ρομποτική, συναρπαστικά μέσα, τεχνητή νοημοσύνη) θα ενταθεί, καθώς οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές απαιτούν ολοένα και χαμηλότερο κόστος για να επιβιώσουν.
Ο συνεχιζόμενος γεωπολιτικός κατακερματισμός και η παρακμή της διεθνούς τάξης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ θα επιτευχθεί νωρίτερα με την πανδημία. Βλέπουμε την επιδείνωση στην αντιπαλότητα ΗΠΑ-Κίνας, τη μετατόπιση εξουσίας από τη Δύση προς την Ανατολή, την κρίση των φιλελεύθερων δημοκρατιών, τη διαίρεση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη διάβρωση της προβληματικής παγκόσμιας τάξης. Πολλά έθνη-κράτη θα μπορούσαν να διαλυθούν μπροστά στην υπαρξιακή απειλή που δημιουργεί η πανδημία. Η παγκόσμια τάξη θα μπορούσε να καταλήξει σε διεθνή εντροπία – αργά στην αρχή και γρήγορα στην συνέχεια, σαν ένας πύργος από τραπουλόχαρτα.
Τα τελευταία χρόνια, ο συνειδητός καπιταλισμός και ο καταναλωτισμός ριζώνουν, ως αντανακλαστικό της κοινωνίας στη χρόνια κλιματική κρίση. Η πανδημία αποτελεί μια έντονη υπενθύμιση της καταστροφικότητας της φύσης όταν χάσει την ισορροπία της. Κάθε ένας από εμάς, αλλά και οι κοινωνίες εν συνόλω θα πρέπει να αντιμετωπίσουν ενεργά αυτά τα ζητήματα.
Βαθύτερα επίπεδα χρέους
Πυροδοτούμενα από χρόνια χαμηλών επιτοκίων, τα επίπεδα του παγκόσμιου χρέους ήταν σε ρεκόρ ύψους 255 τρισεκατομμυρίων δολαρίων το 2019. Αυτό ήταν 322% του ΑΕΠ και 40% υψηλότερο από ό, τι στην αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008. Το παγκόσμιο δημόσιο χρέος ανέρχεται στα 70 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Εξαιτίας του κορονοϊού, μέχρι σήμερα, περίπου 8 τρισεκατομμύρια δολάρια έχουν δεσμευτεί για την αναζωογόνηση των οικονομικών, κυρίως από προηγμένες οικονομίες, ενώ 103 χώρες έχουν ζητήσει χρηματοδότηση έκτακτης ανάγκης από το ΔΝΤ.
Οι εταιρείες και οι καταναλωτές αντιμετωπίζουν την ίδια επισφαλή οικονομική κατάσταση. Με τις χώρες, τις εταιρείες και τους πολίτες να βυθίζονται σε βαθύτερο χρέος, θα απομείνει καθόλου ενέργεια για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής; Τα 8 τρισεκατομμύρια δολάρια, και όσα θα προστεθούν, θα είχαν επιταχύνει τη μετάβασή μας σε ένα φιλικό προς το κλίμα μέλλον.
Μετά από αυτήν τη βίαιη καταιγίδα, αυτό που απομένει είναι πιο κατακερματισμένη διεθνής τάξη, μειωμένη οικονομική ικανότητα, απογοητευμένη παγκόσμια κοινωνία και τεχνολογικά υπερφορτωμένο περιβάλλον. Θα μεταμορφώσει η ανθρωπότητα τις δομές, τα συστήματα και τις συμπεριφορές της εγκαίρως για να αποφύγει τον επόμενο παγκόσμιο πόλεμο του 21ου αιώνα; Σύμφωνα με τους ειδικούς, παρότι στο εξής θα είμαστε πιο πρόθυμοι να το πετύχουμε, λόγω της πανδημίας, θα είμαστε πιο ανίκανοι.