Νοέλια Ραμίρεθ(*)
Συνέβη την 1η Μαϊου, εν μέσω της προεκλογικής εκστρατείας στη Γαλλία. Ο Ζαν-Μαρί Λεπέν έδωσε συνέντευξη Τύπου δίπλα στο άγαλμα της Ζαν Ντ’ Αρκ για να κατακεραυνώσει τον Εμανουέλ Μακρόν επειδή δεν έχει παιδιά και να εξάρει την πατρότητα ως απαραίτητο στοιχείο για τη διακυβέρνηση της χώρας. «Μας μιλά για το μέλλον, και δεν έχει παιδιά!» εξανέστη ο ακροδεξιός πολιτικός, επαινώντας στη συνέχεια την κόρη του, μια «οικογενειάρχη που είναι εδώ και χρόνια αφοσιωμένη στο δημόσιο συμφέρον».
Η Μαρίν Λεπέν έχει πάρει διαζύγιο δύο φορές και έχει τρία παιδιά. Η Μπριζίτ Τρονιέ, η σύζυγος του Μακρόν, έχει τρία παιδιά από προηγούμενο γάμο ? ο Μακρόν έχει πει ότι τα επτά εγγόνια της Μπριζίτ τον φωνάζουν χαϊδευτικά daddy -, αλλά η ηλικία της (είναι 64 ετών) καθιστά δύσκολο να αποκτήσει παιδιά και με τον νέο πρόεδρο της Γαλλίας.
Ο τελευταίος δεν πτοήθηκε πάντως από τις κατηγορίες του Λεπέν. «Είμαι εχθρός της οικογένειας επειδή η δική μου οικογένεια είναι διαφορετική;» αναρωτήθηκε σε μια προεκλογική συγκέντρωση. «Κύριε Λεπέν, έχω παιδιά και εγγόνια στην καρδιά μου. Είναι μια οικογένεια που πρέπει να κτίσεις, που πρέπει να κατακτήσεις, μια οικογένεια που δεν σου χρωστά τίποτα, και που εσείς δεν θα αποκτήσετε ποτέ!»
Στον κόσμο της Λεπέν ο Μακρόν είναι ένας ευνούχος, έγραψε στο περιοδικό New Yorker η δημοσιογράφος και συγγραφέας Λορίν Κόλινς, για την οποία η υπερηφάνεια του Μακρόν για τη μη συμβατική του οικογένεια και η επιμονή του να τη νομιμοποιήσει θεωρούνται ένα είδος προοδευτισμού. Το κόμμα του, άλλωστε, υπερασπίζεται τη διαφορετικότητα των οικογενειακών σχέσεων και τα ίσα δικαιώματα για όλες τις μορφές τους.
Τερέζα Μέι μπορεί να μη συμμερίζεται αυτή την προοδευτική εκδοχή της οικογένειας, έχει δεχθεί όμως κι αυτή επιθέσεις για το γεγονός ότι δεν έχει παιδιά. Η βρετανίδα πρωθυπουργός είναι παντρεμένη εδώ και 37 χρόνια με τον Φίλιπ Μέι και έχει χρειαστεί να εξηγήσει επανειλημμένα στον Τύπο γιατί δεν έχει και δεν μπορεί να κάνει παιδιά. «Φυσικά και με πειράζει ότι δεν έχω παιδιά», είπε στη διάρκεια της προεκλογικής της εκστρατείας, «αλλά δέχεσαι αυτά που σου δίνει η ζωή. Και μερικές φορές υπάρχουν πράγματα που θα ήθελες να έχεις κάνει, αλλά δεν μπορούσες».
Το ζήτημα αυτό έλαβε πολιτικές διαστάσεις τον περασμένο Ιούλιο, όταν η Αντρέα Λίντσομ, αντίπαλος της Μέι στη διεκδίκηση της ηγεσίας του κόμματος, είπε στο Time ότι το γεγονός πως είναι μητέρα αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τη Μέιλ. Μετά τον σάλο που δημιουργήθηκε, αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη και αποσύρθηκε από την κούρσα. Ανάλογη εμπειρία είχε και η Αγγελα Μέρκελ, που επίσης δεν έχει παιδιά, αλλά έχει μετατραπεί στη λαϊκή φαντασία σε mutti (μανούλα) των Γερμανών. Το 2005, η Ντόρις Σρέντερ-Κεπφ (σύζυγος του Γκέρχαρντ Σρέντερ) είπε στην Ντι Τσάιτ ότι «η ζωή της κ. Μέρκελ δεν αποτυπώνει την εμπειρία των περισσοτέρων γυναικών», οι οποίες προσπαθούν να συνδυάσουν το επάγγελμά τους με τη μητρότητα.
«Αυτός δεν είναι ο κόσμος της Μέρκελ», τόνισε. Όπως επισημαίνει όμως η γνωστή συγγραφέας Ρέινμποου Μάρεϊ στο βιβλίο της «Cracking the highest glass ceiling: a global comparison of women?s campaigns», την επόμενη φορά που η Μέρκελ διεκδίκησε την καγκελαρία είχε ήδη μετατρέψει αυτό το γεγονός σε θετικό στοιχείο. «Όλοι οι ψηφοφόροι γνώριζαν πλέον ότι η Μέρκελ δεν είχε παιδιά, αλλά χάρις στην εκστρατεία της είχε μετατραπεί στη μεταφορική μητέρα του έθνους». Εξ ου και διάφορα εξώφυλλα περιοδικών όπως του Ντερ Σπίγκελ, που την παρουσίαζε ως «μητέρα όλων μας».
Η Ευρώπη και οι άτεκνοι ηγέτες της αποτελούν ένα εντελώς διαφορετικό πρότυπο από το αμερικανικό, όπου η οικογένεια είναι ένα επιπλέον κριτήριο για να κερδίσει κάποιος την κοινή γνώμη. Ο Τραμπ είναι ο δεύτερος διαζευγμένος πρόεδρος στην ιστορία (ο προηγούμενος ήταν ο Ρίγκαν), αλλά ο συμβολισμός της «ενωμένης φυλής» είναι τόσο ισχυρός, που ακόμη και η κόρη του είναι μέρος του επιτελείου του. Η Ρόζα Φερλίτα, μια Ρεπουμπλικάνα που ήταν υποψήφια δημοτική σύμβουλος το 2011 στην Τάμπα, είχε δεχθεί σφοδρές επιθέσεις από τον Τύπο, που τη χαρακτήριζε «unmarried, unsure and unelectable» (ανύπαντρη, ανασφαλή και ακατάλληλη να εκλεγεί». Ο αντίπαλός της, αντίθετα, ήταν ένας οικογενειάρχης αφοσιωμένος στα δύο του παιδιά.
Σήμερα, στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, ο Εμανουέλ Μακρόν διακηρύσσει ότι ένας ηγέτης που ανήκει σε ένα μη παραδοσιακό οικογενειακό μοντέλο δεν έχει κανέναν λόγο να ντρέπεται γι΄ αυτό.
(Πηγή: El Pais)
(*) Η Νοέλια Ραμίρεθ είναι αρθρογράφος της El Pais