Σάλο έχει προκαλέσει στις Βρυξέλλες η σύλληψη της πρώην αντιπροέδρου της Κομισιόν Φεντερίκα Μογκερίνι και ακόμα δύο ατόμων για κατάχρηση ευρωπαϊκών κονδυλιών και διαφθορά, γύρω από υποθέσεις που αφορούν στην Ευρωπαϊκή διπλωματία και το Κολλέγιο της Ευρώπης.
Η αναταραχή ξέσπασε όταν σήμερα, Τρίτη, πραγματοποιήθηκαν έρευνες στο διπλωματικό τμήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες (EEAS) και σε διάφορα κτίρια του Κολλεγίου της Ευρώπης στη Μπριζ, στο πλαίσιο έρευνας για πιθανή απάτη στη χρήση κονδυλίων της ΕΕ, όπως ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Συνολικά συνελήφθησαν τρία άτομα. Ένα από αυτά είναι η πρύτανης του Κολλεγίου της Ευρώπης, Φεντερίκα Μογκερίνι. Η πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βρίσκεται επί του παρόντος υπό κράτηση, σύμφωνα με την εφημερίδα Le Soir από αξιόπιστη πηγή.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες της βελγικής εφημερίδας, τα άλλα άτομα που έχουν τεθεί υπό κράτηση για να ανακριθούν είναι ένας διευθυντής του Κολλεγίου της Ευρώπης και ο πρώην γενικός γραμματέας του EEAS (2021-2025), ο Ιταλός διπλωμάτης Stefano Sannino.
Ευνοιοκρατία
Η έρευνα εστιάζει σε υποψίες ευνοιοκρατίας και πιθανής αθέμιτης πολιτικής ανταγωνισμού στην ανάθεση από την EEAS στο διάσημο Κολλέγιο της Ευρώπης ενός προγράμματος κατάρτισης διάρκειας εννέα μηνών, για μελλοντικούς Ευρωπαίους διπλωμάτες.
Οι κατηγορίες που έχουν αποδοθεί χρονολογούνται από την περίοδο 2021-2022 και, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, ενδέχεται να περιλαμβάνουν «απάτη στην ανάθεση δημόσιων συμβάσεων, διαφθορά, σύγκρουση συμφερόντων και παραβίαση του επαγγελματικού απορρήτου».
Η ποινική διερεύνηση άρχισε μετά από καταγγελίες ότι η EEAS και το Κολλέγιο της Ευρώπης συνεργάστηκαν αθέμιτα για να παρακάμψουν κανόνες χρηματοδότησης και προμηθειών κατά τη δημιουργία της νέας Ευρωπαϊκής Διπλωματικής Ακαδημίας κατά την περίοδο 2021–2022.
Το Κολλέγιο της Ευρώπης είναι ένα ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που εκπαιδεύει πολλούς Ευρωπαίους υπαλλήλους. Οι ερευνητές προσπαθούν να διαπιστώσουν «εάν το Κολλέγιο της Ευρώπης ή εκπρόσωποί του είχαν ενημερωθεί εκ των προτέρων για τα κριτήρια επιλογής», στο πλαίσιο της διαδικασίας υποβολής προσφορών που προκήρυξε η διπλωματική υπηρεσία της ΕΕ για ένα πρόγραμμα κατάρτισης.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Euractiv, ερευνάται η υποψία ότι το Κολλέγιο της Ευρώπης ή στελέχη του είχαν προνομιακή, εμπιστευτική πρόσβαση σε στοιχεία του δημόσιου διαγωνισμού που είχε προκηρύξει η EEAS για τη λειτουργία της νέας Διπλωματικής Ακαδημίας. Ο διαγωνισμός, που τελικά κατακυρώθηκε στο Κολλέγιο το 2022, ήταν ανοιχτός σε όλα τα ευρωπαϊκά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Οι έρευνες εστιάζουν κυρίως την αγορά ενός κτιρίου στην οδό Spanjaardstraat στην Μπριζ, αξίας 3,2 εκατ. ευρώ, το οποίο το Κολλέγιο της Ευρώπης αγόρασε το 2022, σε περίοδο οικονομικών πιέσεων, για να στεγάσει τους φοιτητές της νέας ακαδημίας. Ένα από τα προαπαιτούμενα του διαγωνισμού ήταν η ύπαρξη σχεδίου στέγασης.
Λίγο μετά την αγορά του κτιρίου, η EEAS προκήρυξε τον διαγωνισμό, ο οποίος απέφερε στο Κολλέγιο της Ευρώπης χρηματοδότηση 654.000 ευρώ. Οι αρχές διερευνούν εάν το ίδρυμα ή στελέχη του είχαν αποκτήσει παράνομη πρόσβαση σε πληροφορίες που τους παρείχαν αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι άλλων υποψηφίων. Τότε πρύτανης του Κολλεγίου ήταν Μογκερίνι.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), που ιδρύθηκε επίσημα το 2021, είναι ένα ανεξάρτητο όργανο της ΕΕ που είναι αρμόδιο για την καταπολέμηση της απάτης σε βάρος των πόρων της Ένωσης και κάθε άλλου αδικήματος που βλάπτει τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ (διαφθορά, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, διασυνοριακή απάτη στον τομέα του ΦΠΑ).
Αυτή η υπερεθνική αρχή είναι αρμόδια για τη διερεύνηση, αλλά και για τη δίωξη των δραστών τέτοιων παραβάσεων, μια άνευ προηγουμένου εξουσία, που δεν είχε η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (Olaf).
Άρση της ασυλίας
Η έρευνα διεξάγεται υπό την κοινή διεύθυνση ενός ανακριτή της Δυτικής Φλάνδρας, της βελγικής επαρχίας όπου βρίσκεται η Μπριζ. Οι έρευνες πραγματοποιήθηκαν από την ομοσπονδιακή αστυνομία του Βελγίου.
Πριν από αυτή την αστυνομική επιχείρηση, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία είχε ζητήσει την άρση της ασυλίας που απολαμβάνουν αρκετοί ύποπτοι, η οποία και της χορηγήθηκε, όπως τόνισε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, χωρίς να αναφερθούν ονόματα ή θέσεις.
Ένας αξιωματούχος της ΕΕ επιβεβαίωσε στο Γαλλικό πρακτορείο ότι η διπλωματική υπηρεσία στις Βρυξέλλες ήταν ένας από τους στόχους της αστυνομικής επιχείρησης, για «δραστηριότητες που χρονολογούνται από προηγούμενες θητείες», πριν από την ανάληψη των καθηκόντων της Κάγια Κάλας ως Ύπατης Εκπροσώπου για τις Εξωτερικές Υποθέσεις στα τέλη του 2024. Μάλιστα όταν η αστυνομία εισέβαλε στην υπηρεσία, οι αστυνομικοί ζήτησαν από τους υπαλλήλους να εγκαταλείψουν τα γραφεία τους, αφού πρώτα ξεκλειδώσουν όλα τα συρτάρια και τα ερμάρια.