Κλιμάκωση και νέος κόσμος

Σάββας Καλεντερίδης

Από τις 7 Οκτωβρίου, μετά την εισβολή της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ και τις βαρβαρότητες που διέπραξε εις βάρος εκατοντάδων αόπλων, ακολούθησε η επιχείρηση των ισραηλινών ένοπλων δυνάμεων κατά της Γάζας, που είναι σε εξέλιξη.

Αν και, όπως αναφέραμε στο προηγούμενο άρθρο μας, αυτόν τον πόλεμο κανένας δεν τον θέλει, υπάρχει κίνδυνος να επεκταθεί, ειδικά μετά την είσοδο στον πόλεμο της Υεμένης και το τελεσίγραφο της Χεζμπολάχ προς Ισραήλ και ΗΠΑ, να σταματήσουν οι επιθέσεις στη Γάζα, τελεσίγραφο που έληξε σήμερα το πρωί.

Αν επεκταθεί ο πόλεμος με την εμπλοκή της Χεζμπολάχ, τότε υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να εμπλακεί και το Ιράν, και τότε πλέον θα μιλάμε για έναν περιφερειακό πόλεμο.
Ασχετα με την πορεία που θα έχει ο πόλεμος και την κατάληξή του, ήδη μιλάμε για αναδιαμόρφωση των ισορροπιών στη Μέση Ανατολή και την ευρύτερη περιοχή.
Το Ιράν έχει καταστεί αδιαμφισβήτητα περιφερειακή δύναμη, αφού έχει αποκτήσει τη δυνατότητα να ασκεί επιρροή στο Ιράκ, όπου οι σιίτες είναι πλειονότητα, στη Συρία, όπου ιδιοποιείται τους αλαουίτες, στον Λίβανο, με τους σιίτες και τη Χεζμπολάχ, στη Γάζα με τη Χαμάς και στην Υεμένη με τους εκεί σιίτες, που έχουν μετατραπεί σε υπολογίσιμη στρατιωτική δύναμη στην Αραβική Χερσόνησο και την Ερυθρά Θάλασσα.

Η Τουρκία προσπαθεί να ανταγωνιστεί το Ιράν και διά του Ερντογάν διεκδικεί ρόλο στον μουσουλμανικό σουνιτικό κόσμο και ως διάδοχος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Παλαιστίνη, ξεχνώντας ότι την πούλησε στους σιωνιστές και στον Χερτζλ για να αντιμετωπίσει το δυσβάσταχτο χρέος της καταρρέουσας αυτοκρατορίας του ο σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ ο Δεύτερος, ο οποίος είναι και το ίνδαλμα του Τούρκου προέδρου.
Ο Ερντογάν, μετά την «εκγύμνασή» του τόσα χρόνια ακολουθώντας την πολιτική του εκκρεμούς μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον και τη σκληρή στάση που τήρησε έναντι του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ στο θέμα της Σουηδίας, τώρα δίνει τα «ρέστα» του στο θέμα της Παλαιστίνης.

Προσπαθεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο και επιδιώκει μια λύση στην οποία η Τουρκία να είναι εγγυήτρια δύναμη, με παρουσία, μάλιστα, τουρκικών στρατευμάτων στην Παλαιστίνη, αφού δημιουργηθεί το κράτος στα όρια του 1967 με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ, όπως είναι η επίσημη θέση της χώρας του.

Ομως ο Ερντογάν δεν αρκείται σ’ αυτά. Επιδιώκει την αναδόμηση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, με την Τουρκία να διεκδικεί σ’ αυτό μόνιμη θέση, εκπροσωπώντας τον «τουρκικό και τον μουσουλμανικό κόσμο», που τώρα δεν εκπροσωπείται. Μάλιστα, ο ίδιος έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι «ο κόσμος είναι μεγαλύτερος από πέντε», εννοώντας ότι τα πέντε μόνιμα μέλη δεν μπορούν να εκπροσωπούν τον σύγχρονο κόσμο.

Ο ΟΗΕ ιδρύθηκε τις 24 Οκτωβρίου 1945, στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ, αμέσως μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ως μετεξέλιξη της Κοινωνίας των Εθνών, η οποία ιδρύθηκε το 1920, αμέσως μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο Παρίσι.
Και οι δύο διεθνείς οργανισμοί ιδρύθηκαν από τους νικητές αμέσως μετά τη λήξη δύο παγκοσμίων πολέμων και η δομή τους είναι τέτοια, ούτως ώστε να διασφαλίζονται τα γεωπολιτικά και στρατηγικά συμφέροντα των νικητών μεγάλων δυνάμεων.
Ο Τούρκος πρόεδρος έχει δηλώσει επανειλημμένα, και μάλιστα στην έδρα του ΟΗΕ, σε ομιλίες του στη Γενική Συνέλευση, ότι είναι ανάγκη η αναμόρφωση του Οργανισμού και του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Τώρα, με αφορμή τον πόλεμο στη Γάζα και την αδυναμία του ΟΗΕ να διαχειριστεί την κρίση και να περιορίσει την επέκταση του πολέμου, ο Ερντογάν επανέρχεται, προτείνοντας μάλιστα τη δημιουργία νέας διεθνούς δομής με πρωτοβουλία της Τουρκίας.

Ο επικεφαλής Επικοινωνίας του προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυσή της, δημοσίευσε άρθρο στο οποίο υποστηρίζει ότι «το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και παρόμοιες διεθνείς δομές δεν είναι σε θέση να λύσουν πλήρως τα παγκόσμια προβλήματα και έχουν αρχίσει ακόμα και να τα βαθαίνουν και να οδηγούν σε κρίσεις», προαναγγέλλοντας την ανάληψη πρωτοβουλίας από την Τουρκία για ίδρυση ενός νέου διεθνούς οργανισμού.

Οπως είναι πλέον ορατό διά… γυμνού οφθαλμού, η Τουρκία θέλει να διατηρήσει τη στρατηγική ανεξαρτησία συνεργαζόμενη με τη Ρωσία και την Κίνα, ακόμα και αν διατηρεί τους δεσμούς της με τη Δύση.

Αυτήν τη νέα πραγματικότητα είναι ανάγκη να αναλύσει η Ελλάδα, που είναι έτοιμη να κάνει τολμηρά βήματα, όπως η διεξαγωγή του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας στη Θεσσαλονίκη, τις 7 Δεκεμβρίου 2023. Οι εμπνευστές αυτής της πρωτοβουλίας ας εντοπίσουν τουλάχιστον σε τι ρόλο θέλει την Ελλάδα ο Ερντογάν στο νεοοθωμανικό του όνειρο.

Απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.