Ένας παρατεταμένος πόλεμος, που θα διαρκέσει από μήνες έως χρόνια, θα μπορούσε να είναι μια αποδεκτή, ίσως ακόμη και ευνοϊκή, έκβαση για τη Μόσχα. Θα ήταν σίγουρα μια τρομερή έκβαση για την Ουκρανία, η οποία θα ήταν κατεστραμμένη ως χώρα, και για την Δύση, η οποία θα αντιμετώπιζε χρόνια αστάθειας στην Ευρώπη και την συνεχή απειλή των παράπλευρων συνεπειών.
Η LIANA FIX είναι πρώην εσωτερική συνεργάτις στο German Marshall Fund, στην Ουάσιγκτον.
Ο MICHAEL KIMMAGE είναι καθηγητής Ιστορίας στο Catholic University of America και επισκέπτης συνεργάτης στο German Marshall Fund. Από το 2014 έως το 2016 υπηρέτησε στο προσωπικό του Σχεδιασμού Πολιτικής του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, όπου κατείχε το χαρτοφυλάκιο Ρωσίας/Ουκρανίας.
Όλοι οι πόλεμοι τελειώνουν και οι τελευταίες στιγμές τους είναι συχνά ζωηρές και αξιομνημόνευτες. Πάρετε, για παράδειγμα, την παράδοση του στρατηγού της Συνομοσπονδίας, Robert E. Lee, στον στρατηγό της Ένωσης, Ulysses S. Grant, τον Απρίλιο του 1865, που έβαλε τέλος στον Εμφύλιο Πόλεμο των ΗΠΑ. Ή την ανακωχή που τερμάτισε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία υπογράφηκε από την Γερμανία και τους Συμμάχους σε ένα βαγόνι τρένου κοντά στο Παρίσι, τον Νοέμβριο του 1918. Ή το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, που συμβολίστηκε με την κατεδάφιση του Τείχους του Βερολίνου τον Νοέμβριο του 1989 και, αργότερα, με την υποστολή της σοβιετικής σημαίας από το Κρεμλίνο την ημέρα των Χριστουγέννων του 1991. Αυτές οι σκηνές προβάλλουν έντονα στο πολιτισμικό φαντασιακό ως αποφασιστικές στιγμές που έδωσαν την αίσθηση ενός οριστικού τέλους.
Θρηνώντας σε ένα κοιμητήριο στην Bucha, στην Ουκρανία, τον Απρίλιο του 2022. Zohra Bensemra / Reuters
——————————————————-
Αλλά το θέαμα γύρω από το τέλος ενός πολέμου μπορεί να είναι παραπλανητικό. Η παράδοση της Συνομοσπονδίας στο Δικαστήριο της [πόλης] Appomattox δεν διευθέτησε τις πολιτικές ή τις πολιτισμικές εντάσεις μεταξύ του Βορρά και του Νότου, ούτε επέλυσε τις σχετιζόμενες [με αυτές] φυλετικές προκαταλήψεις και τις πολιτικές διαφορές, που επέζησαν για πολύ καιρό αφότου καταργήθηκε η δουλεία. Την περίοδο του μεσοπολέμου των δεκαετιών του 1920 και του 1930 στην Ευρώπη ήταν διάχυτες οι αγωνίες και οι εντάσεις, οι οποίες ολοκληρώθηκαν με έναν άλλον μεγάλο πόλεμο. Η ολοκλήρωση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου σηματοδότησε την αυγή του Ψυχρού Πολέμου. Και, παρά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, ο Ψυχρός Πόλεμος μπορεί να μην έχει τελειώσει -μπορεί να είναι ακόμη σε εξέλιξη, όπως υποστήριξε πρόσφατα ο ιστορικός Stephen Kotkin σε αυτές τις σελίδες.
Στον ρωσικό πόλεμο στην Ουκρανία, ίσως να μην υπάρξει μια διακριτή στιγμή που θα σηματοδοτήσει το τέλος του πολέμου —τουλάχιστον, όχι για κάποιο χρονικό διάστημα. Μετά από οκτώ εβδομάδες πολέμου —κατά τα φαινόμενα, πολύ περισσότερες από όσες περίμενε κάθε πλευρά— είναι μια πραγματική πιθανότητα ότι καμία χώρα δεν θα επιτύχει αυτό που επιθυμεί να επιτύχει. Η Ουκρανία μπορεί να μην είναι ικανή να εκδιώξει πλήρως τις ρωσικές δυνάμεις από το έδαφος που έχουν καταλάβει από τον Φεβρουάριο που η Μόσχα ξεκίνησε την εισβολή της. Η Ρωσία είναι πιθανώς ανήμπορη να επιτύχει τον κύριο πολιτικό της στόχο: τον έλεγχο της Ουκρανίας. Αντί να καταλήξει σε μια οριστική επίλυση, ο πόλεμος ίσως κάλλιστα να εγκαινιάσει μια νέα εποχή σύγκρουσης, που θα χαρακτηρίζεται από έναν κύκλο ρωσικών πολέμων στην Ουκρανία. Εάν ο πόλεμος δεν τελειώσει σύντομα, το κρίσιμο ερώτημα είναι: υπέρ ποιας πλευράς δουλεύει ο χρόνος;
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΕΙΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ
Ο χρόνος θα μπορούσε να δουλεύει υπέρ της Ρωσίας. Ένας παρατεταμένος πόλεμος, που θα διαρκέσει από μήνες έως χρόνια, θα μπορούσε να είναι μια αποδεκτή, ίσως ακόμη και ευνοϊκή, έκβαση για τη Μόσχα. Θα ήταν σίγουρα μια τρομερή έκβαση για την Ουκρανία, η οποία θα ήταν κατεστραμμένη ως χώρα, και για την Δύση, η οποία θα αντιμετώπιζε χρόνια αστάθειας στην Ευρώπη και την συνεχή απειλή των παράπλευρων συνεπειών. Ένας μακροχρόνιος πόλεμος θα γινόταν επίσης αισθητός παγκοσμίως, προκαλώντας πιθανώς κύματα λιμού και οικονομικής αβεβαιότητας. Ένας αέναος πόλεμος στην Ουκρανία διακινδυνεύει να διαβρώσει την υποστήριξη προς το Κίεβο στις Δυτικές κοινωνίες, οι οποίες δεν είναι καλά τοποθετημένες για να υπομείνουν εξουθενωτικές στρατιωτικές συγκρούσεις, ακόμη και αυτές που συμβαίνουν αλλού. Οι μεταμοντέρνες, εμπορικά προσανατολισμένες Δυτικές κοινωνίες που είναι συνηθισμένες στις ανέσεις ενός παγκοσμιοποιημένου ειρηνικού κόσμου, θα μπορούσαν να χάσουν το ενδιαφέρον τους για τον πόλεμο -σε αντίθεση με τον πληθυσμό της Ρωσίας, τον οποίο η μηχανή προπαγάνδας του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει ταράξει και κινητοποιήσει [μετατρέποντας τον] σε μια πολεμική κοινωνία.
Μολονότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους δικαιολογούνται να ελπίζουν και να εργάζονται για μια γρήγορη νίκη της Ουκρανίας, οι Δυτικοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει επίσης να προετοιμάζονται για έναν εκτεταμένο πόλεμο. Τα εργαλεία πολιτικής που έχουν στην διάθεσή τους -όπως η στρατιωτική βοήθεια και οι κυρώσεις— δεν θα αλλάξουν αναλογικά με την διάρκεια του πολέμου. Η μέγιστη στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία [1] είναι απαραίτητη, ανεξάρτητα από την τροχιά του πολέμου. Οι κυρώσεις που στοχεύουν την Ρωσία, ιδίως [αυτές που] στοχεύουν τον ενεργειακό τομέα, ιδανικά θα οδηγούσαν με την πάροδο του χρόνου σε αλλαγές στον ρωσικό υπολογισμό και είναι ταιριαστές με τον σχεδιασμό για την μακροπρόθεσμη παρακμή της ρωσικής πολεμικής μηχανής.
Η βασική πρόκληση δεν έγκειται τόσο στη μορφή της υποστήριξης της Ουκρανίας. Έγκειται στη μορφή της υποστήριξης του πολέμου εντός των χωρών που υποστηρίζουν την Ουκρανία. Στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της συναισθηματικότητας που ωθείται από τις εικόνες, η κοινή γνώμη μπορεί να είναι άστατη. Για να πετύχει η Ουκρανία, η παγκόσμια κοινή γνώμη θα πρέπει να μείνει αμετακίνητη υπέρ της. Αυτό θα εξαρτηθεί, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, από την ικανή και υπομονετική πολιτική ηγεσία [2].
Ο Πούτιν έχει πολλούς λόγους να μην τερματίσει τον πόλεμο που ο ίδιος έχει ξεκινήσει. Δεν είναι καθόλου κοντά στο να επιτύχει τους βασικούς στόχους του. Μέχρι στιγμής, οι στρατιές του δεν έχουν αποδώσει αρκετά καλά ώστε η Ρωσία να υποχρεώσει την Ουκρανία σε συνθηκολόγηση και η Ρωσία απέχει πολύ από το να ανατρέψει την ουκρανική κυβέρνηση. Οι αποτυχίες του ήταν εξευτελιστικά δημόσιες. Έχοντας υποχωρήσει απότομα από τις περιοχές γύρω από το Κίεβο, ο ρωσικός στρατός πρέπει να παρακολουθεί καθώς ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντιμίρ Ζελένσκι, φιλοξενεί ξένους επισκέπτες στην πρωτεύουσα και καθώς οι πρεσβείες ανοίγουν ξανά. Η βύθιση του ρωσικού πολεμικού πλοίου Moskva, πιθανώς από ουκρανικούς πυραύλους, είναι ένα άλλο πολύ ορατό παράδειγμα της στρατιωτικής ντροπής της Ρωσίας από τα χέρια των ουκρανικών δυνάμεων. Ο Πούτιν έχει ήδη πληρώσει ακριβό τίμημα για την εισβολή του. Από την σκοπιά του, οποιαδήποτε μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία που δεν θα κερδίσει σημαντικές παραχωρήσεις από την Ουκρανία θα ήταν δυσανάλογη με την απώλεια ζωών, την απώλεια υλικού, και την διεθνή απομόνωση που έχει βιώσει η Ρωσία. Έχοντας κινητοποιήσει τους Ρώσους για πόλεμο -θυμίζοντας επί τη ευκαιρία συμβολικές συγκρούσεις όπως ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος της Σοβιετικής Ένωσης εναντίον της Ναζιστικής Γερμανίας- ο Πούτιν ίσως δεν συμβιβαστεί με μια άδοξη ειρήνη.
Μολονότι ο πόλεμος ήταν ένα στρατηγικό λάθος της Ρωσίας, ο Πούτιν πιθανότατα θα έβλαπτε πολιτικά τον εαυτό του με το να παραδεχτεί την γκάφα του. Πριν από την εισβολή του στην Ουκρανία, η Ρωσία είχε ακόμη σχέση με την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και μια λειτουργική οικονομία. Η Ουκρανία ήταν ένα τυπικά αδέσμευτο κράτος με πολλές εσωτερικές διαιρέσεις και ευαλωτότητες. Δεν υπήρχαν επικείμενα σχέδια επέκτασης του ΝΑΤΟ προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Λίγες εβδομάδες αργότερα, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει καταστρέψει την σχέση της Ρωσίας με την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Με την πάροδο του χρόνου θα καταστρέψει την ρωσική οικονομία, ενώ θα ωθήσει την Ουκρανία περαιτέρω προς την Δύση. Η Φινλανδία και η Σουηδία πιθανώς θα ενταχθούν στο ΝΑΤΟ αυτό το καλοκαίρι. Με το να κάνει έναν πόλεμο για να αποτρέψει την υποτιθέμενη περικύκλωσή [της], η Ρωσία έχει, αντίθετα, εδραιώσει το ΝΑΤΟ και έχει ενδυναμώσει τους διατλαντικούς δεσμούς. Αυτό θα κάνει δυσκολότερο —όχι ευκολότερο— για τον Πούτιν περικόψει τις απώλειές του στην Ουκρανία.
Ο Πούτιν μπορεί να καταφύγει σε έναν πόλεμο φθοράς, ο οποίος έχει πολλά πλεονεκτήματα για αυτόν. Εάν πρόκειται να ηττηθεί, μπορεί να μεταθέσει την ήττα με έναν μακροχρόνιο πόλεμο και ίσως ακόμη και να παραδώσει την καταδικασμένη σύγκρουση σε έναν διάδοχο. Επίσης, ένας μακροχρόνιος πόλεμος ευνοεί ορισμένα από τα εγγενή πλεονεκτήματα της Ρωσίας. Θα έδινε στην Ρωσία τον χρόνο να στρατολογήσει και να εκπαιδεύσει εκατοντάδες χιλιάδες νέους στρατιώτες, κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει την έκβαση [του πολέμου]. Εάν ο πόλεμος διαρκέσει χρόνια, ο ρωσικός στρατός θα μπορούσε να επανοικοδομήσει τις εξαντλημένες δυνάμεις του, ειδικά εάν ο κρατικός προϋπολογισμός της Ρωσίας παραμείνει σταθερός -δηλαδή εάν συνεχιστούν οι πληρωμές για την ενέργεια από την Ευρώπη και αλλού. Ούτε χρειάζεται η Ρωσία απαραιτήτως νίκες στο πεδίο της μάχης για να ασκήσει πίεση στο Κίεβο, ιδιαίτερα εάν ο πόλεμος γίνει παρατεταμένος. Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει εκτιμήσει στο 45% τις απώλειες του ΑΕΠ της Ουκρανίας το 2022. Η οικονομική καταστροφή της Ουκρανίας είναι ένα από τα σημαντικά, αν και λιγότερο ορατά, αποτελέσματα του πολέμου.
Ένας πόλεμος φθοράς μπορεί να βοηθήσει τον Πούτιν να ασκήσει πίεση στην διατλαντική συμμαχία, ειδικά εάν η υποστήριξη για την Ουκρανία αρχίσει να φθίνει στην Δύση. Ο Πούτιν θεωρεί τις Δυτικές δημοκρατίες ως ασταθείς και αναποτελεσματικές και μπορεί να ποντάρει σε πολιτικές μεταβάσεις στην Ευρώπη ή τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς η καταπόνηση του πολέμου μεγαλώνει με την πάροδο του χρόνου. Εάν ο Ντόναλντ Τραμπ επανεκλεγεί στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2024, μπορεί να προσπαθήσει ξανά να φτάσει σε συμφωνία με την Ρωσία, πιθανώς σε βάρος του ΝΑΤΟ. Μια νίκη της Μαρίν Λεπέν στον δεύτερο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών στις 24 Απριλίου, επίσης θα άνοιγε πόρτες για τον Πούτιν. Είναι ένας δικτάτορας. Πεπεισμένοι ότι η λαβή τους στην εξουσία είναι αιώνια, οι δικτάτορες έχουν συχνά την πολυτέλεια να παίξουν το μακρό παιχνίδι. Ή τουλάχιστον πιστεύουν ότι μπορούν.
ΜΗΝ ΒΙΑΖΕΣΤΕ
Η Ουκρανία έχει επίσης πολλούς λόγους να μην τερματίσει τον πόλεμο μέσω μιας πρόωρης κατάπαυσης του πυρός με τους ρωσικούς όρους. Ο στρατός της έχει αποδώσει εξαιρετικά. Αντιμέτωπες με την απρόκλητη επίθεση μιας από τις μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις του κόσμου, οι ουκρανικές δυνάμεις απώθησαν την Ρωσία στα βόρεια και στα βορειοανατολικά της χώρας. Η Ρωσία [3] έχασε τη μάχη για το Κίεβο και ήταν ανήμπορη να ωθήσει πέρα από τη νότια πόλη του Μικολάιβ προς την Οδησσό. Η Ουκρανία έχει δείξει ότι η επιμονή και το ηθικό, διογκωμένα από drones και σύγχρονα αντιαρματικά όπλα, μπορούν να ενισχύσουν τις αμυντικές ικανότητες ενός στρατού. Η Ρωσία έχει μια υπολογίσιμη πιθανότητα να χάσει αυτόν τον πόλεμο˙ η Ουκρανία έχει επομένως μια υπολογίσιμη πιθανότητα να διευθετήσει τον πόλεμο με καλύτερους όρους από τις απαράδεκτα μεγάλες παραχωρήσεις που θέλει αυτή την στιγμή η Μόσχα από το Κίεβο.
Θα ήταν δύσκολο για την κυβέρνηση στο Κίεβο να μην επιδιώξει καλύτερους όρους, μέσω της περαιτέρω προόδου στο πεδίο της μάχης και της απώθησης της επίθεσης της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία. Η βάναυση διεξαγωγή του πολέμου από την Ρωσία έχει περιπλέξει τις διαπραγματεύσεις για μια πιθανή μελλοντική κατάπαυση του πυρός. Η Ρωσία έχει στοχεύσει αμάχους και μη στρατιωτικές υποδομές σε ολόκληρη την Ουκρανία. Έχει διαπράξει εγκλήματα πολέμου και θηριωδίες, συμπεριλαμβανομένης της εκτεταμένης σεξουαλικής βίας και της απέλασης Ουκρανών πολιτών στην Ρωσία. Αυτός είναι ένας πόλεμος κατά του λαού της Ουκρανίας. Πρέπει να υποθέσει κανείς ότι κάθε έδαφος που διατηρεί η Ρωσία θα υπόκειται σε βάρβαρη κατοχή. Η ουκρανική κυβέρνηση δεν μπορεί να δεχτεί τέτοιες θηριωδίες εναντίον του ίδιου της του πληθυσμού εντός της επικράτειάς της. Μια πρόωρη κατάπαυση του πυρός με τους ρωσικούς όρους θα προέβλεπε ότι η Ουκρανία θα παραδώσει μέρος των εδαφών που έχει καταλάβει η Ρωσία από την έναρξη της εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου. Θα εμπεριείχε την κατάληψη από την Ρωσία μεγαλύτερου τμήματος της [περιοχής] Ντονμπάς από το κομμάτι που απέκλεισε η Ρωσία το 2014 και ενδεχομένως θα περιελάμβανε και τις πόλεις Χάρκοβο και Μαριούπολη. Η Ρωσία θα επιδίωκε επίσης μεγαλύτερες παραχωρήσεις για το στρατιωτικό καθεστώς της Ουκρανίας. Ο Ζελένσκι έχει ήδη συμφωνήσει να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Αλλά ο αφοπλισμός και η αποστρατιωτικοποίηση των ουκρανικών δυνάμεων θα περιόριζε την ουκρανική κυριαρχία τόσο θεωρητικά όσο και επί του πεδίου. Έχοντας ενθυλακώσει αυτές τις παραχωρήσεις, η Ρωσία θα μπορούσε αργότερα να ξαναρχίσει τον πόλεμο εναντίον ενός «αποστρατιωτικοποιημένου» ουκρανικού στρατού για να ολοκληρώσει αυτό που ξεκίνησε.
Οποιεσδήποτε παραχωρήσεις που θα γίνονταν από το Κίεβο θα έπρεπε επίσης να εγκριθούν από τον ουκρανικό πληθυσμό. Η Ουκρανία πληρώνει με αίμα αυτόν τον τρομερό πόλεμο. Μια συμφωνία με τον διάβολο μπορεί να εκληφθεί ως χειρότερη από τη μη συμφωνία. Ο Ζελένσκι πέτυχε να ενώσει τον ουκρανικό λαό και να συγκεντρώσει υποστήριξη για την Ουκρανία διεθνώς -οι ουκρανικές σημαίες είναι πλέον πανταχού παρούσες εκτός Ουκρανίας. Η κυβέρνηση και ο πληθυσμός έχουν έρθει πιο κοντά και η χώρα είναι πιο συνεκτική από όσο ήταν πριν από τον πόλεμο. Αν υπάρχει κάποιος που μπορεί να πείσει τους Ουκρανούς για μια διευθέτηση μέσω διαπραγμάτευσης, αυτός είναι ο χαρισματικός και δημοφιλής Ζελένσκι. Αλλά θα πρέπει να παρουσιάσει μια συμφωνία με όρους που θα είναι αποδεκτοί από το κοινό. Τούτες οι συνθήκες -που θα επιτρέψουν στην Ουκρανία να διαφυλάξει όσο περισσότερο μπορεί την κυριαρχία, την ακεραιότητα, και την ασφάλειά της- πιθανώς εξαρτώνται από τις περαιτέρω ουκρανικές προόδους στο πεδίο της μάχης. Το κόστος ενός γρήγορου τερματισμού αυτού του πολέμου μπορεί κάλλιστα να είναι πολύ υψηλότερο για την Ουκρανία παρά για την Ρωσία. Για την Ρωσία, το να τερματίσει τον πόλεμο με τους όρους της Ουκρανίας διακινδυνεύει να βλάψει την υπερηφάνεια ενός δικτάτορα. Για την Ουκρανία, το να σπεύσει να αποδεχτεί τους ρωσικούς όρους θέτει σε κίνδυνο την ευημερία των πολιτών της και την ύπαρξή της ως ανεξάρτητου κράτους.
Ωστόσο, ένας μακροχρόνιος πόλεμος θέτει πολιτικές προκλήσεις για την Ουκρανία. Εάν ο πόλεμος «τραβήξει» για χρόνια, η Ουκρανία θα πρέπει να διατηρήσει το πολιτικό της σύστημα ανέπαφο και την δημοκρατία της ζωντανή. Οι επόμενες προεδρικές εκλογές στην Ουκρανία είναι προγραμματισμένες για την άνοιξη του 2024 —ακριβώς όταν θα διεξαχθούν οι επόμενες ρωσικές προεδρικές εκλογές. Αλλά οι εκλογές της Ρωσίας θα είναι ψεύτικες, και οι εκλογές της Ουκρανίας θα είναι αληθινές. Όπως προειδοποίησε ο πολιτικός φιλόσοφος Alexis de Tocqueville, «Κανένας παρατεταμένος πόλεμος δεν μπορεί να μην θέσει σε κίνδυνο την ελευθερία μιας δημοκρατικής χώρας». Η Ουκρανία θα πρέπει να τον διαψεύσει.
ΠΟΛΥ ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΧΟΛΙΓΟΥΝΤ
Ένας παρατεταμένος πόλεμος στην Ουκρανία θα είχε βαθιές συνέπειες για την ευρωπαϊκή ήπειρο. Η Ευρώπη δεν θα ήταν ολόκληρη, ελεύθερη, και εν ειρήνη. Εντός της θα περιείχε μια εμπόλεμη ζώνη [που θα ήταν] φορτισμένη με την απειλή της κλιμάκωσης. Οι στρατιές της Ρωσίας δεν είναι σε οποιαδήποτε κατάσταση για να προελάσουν στην Πολωνία ή στις δημοκρατίες της Βαλτικής, αλλά μια πριονωτή γραμμή κινδύνου θα εκτείνεται από τον βορρά προς τον νότο, [και θα είναι] πολύ λιγότερο σταθερή από το Σιδηρούν Παραπέτασμα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, απαιτώντας νέες μεθόδους άμυνας από το ΝΑΤΟ. Η έξοδος των Ουκρανών προσφύγων θα συνεχιστεί και με τον καιρό οι μετανάστες μπορεί να αποφασίσουν να εγκατασταθούν μόνιμα στην Ευρώπη.
Ένας μακροχρόνιος πόλεμος στην Ουκρανία θα έχει επίσης συνέπειες σε παγκόσμια κλίμακα. Αν εδραιωθεί, σίγουρα θα επιδεινώσει την παγκόσμια πείνα, δεδομένου ότι η Ουκρανία και η Ρωσία είναι σημαντικοί παραγωγοί τροφίμων όπως το σιτάρι. Η παγκόσμια πείνα είναι μοχλός παγκόσμιας αστάθειας. Στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, πληθυσμοί φαινομενικά απομακρυσμένοι από την Ουκρανία ενδέχεται να βρεθούν σε πολιτικές κρίσεις που θα προκληθούν από τις παράπλευρες συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία. Αυτή η άσχημη πραγματικότητα θα διακόψει τα όνειρα για μια κομψή έξοδο από την πανδημία της COVID-19. Οι αποκλίσεις ως προς την διεθνή απάντηση στην σύγκρουση έχουν ήδη αρχίσει να αναδύονται. Πολλές χώρες βλέπουν δύο μέτρα και δύο σταθμά στην ενθουσιώδη υποδοχή των Ουκρανών προσφύγων από την Δύση και στην τιμωρία της Ρωσίας [4] για έναν πόλεμο της επιλογής της, όταν, όπως έχουν ισχυριστεί ορισμένοι παρατηρητές, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πολεμήσει αρκετούς τέτοιους πολέμους τα τελευταία χρόνια. Μόνο 37 χώρες έχουν επιβάλει κυρώσεις στην Ρωσία, ενώ 141 χώρες έχουν καταδικάσει στα Ηνωμένα Έθνη την εισβολή, μια απόκλιση που δείχνει ότι δεν έχουν όλα τα μέλη της διεθνούς κοινότητας την ίδια άποψη για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Καθώς ο πόλεμος σέρνεται και τα πεπραγμένα της ρωσικής βαναυσότητας αυξάνονται, οι κυρώσεις θα συσσωρεύονται και οι τιμές για εμπορεύματα όπως το πετρέλαιο θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Οι οικονομικές επιπτώσεις θα γίνουν αισθητές σε όλη την Ευρώπη και θα πληρωθούν κυρίως από τους Ευρωπαίους. Ως εκ τούτου, η υποστήριξη στην Ουκρανία μπορεί να εξασθενήσει όσο περισσότερο συνεχίζεται ο πόλεμος. Οι φωνές που απαιτούν από την Ουκρανία να αποδεχθεί την κατάπαυση του πυρός με οποιοδήποτε κόστος θα μπορούσαν να γίνουν δυνατότερες. Άλλες συγκρούσεις, όπως ο πόλεμος στην Συρία που έχει ξεθωριάσει εδώ και καιρό, καταδεικνύουν ότι ένας ατέρμονος πόλεμος μπορεί να γίνει μπελάς για τις άνετες και περισπασμένες κοινωνίες, εισπράττοντας λίγα παραπάνω από μια παραμέληση με την πάροδο του χρόνου. Οι Δυτικοί πολιτικοί θα πρέπει να αντιμετωπίσουν προληπτικά αυτήν την πρόκληση και να εξηγήσουν γιατί η υποστήριξη στην Ουκρανία δεν είναι απλώς αλτρουιστική, αλλά ουσιαστικά θεμελιώδης για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και για το μέλλον των ελεύθερων κοινωνιών. Αυτή η εκστρατεία για την υποστήριξη της Ουκρανίας δεν θα είναι δωρεάν. Αλλά εάν ο Πούτιν κερδίσει στην Ουκρανία, θα ενθαρρυνθεί να διευρύνει την περίμετρο της ρωσικής επιθετικότητας.
Ο τελικός στόχος της Ουκρανίας είναι ξεκάθαρος. Είναι η διατήρηση της ουκρανικής ανεξαρτησίας και κυριαρχίας. Αυτό αξίζει η χώρα —και αυτό είναι που χρειάζεται η Ευρώπη για την δική της ασφάλεια. Εάν η Ουκρανία επικρατήσει, η κυριαρχία της θα αποτελέσει ένα κρίσιμο προηγούμενο για την προώθηση μιας σταθερής, φιλελεύθερης διεθνούς τάξης πραγμάτων. Σε καμία περίπτωση οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη δεν θα πρέπει να πιέσουν το Κίεβο προς μια διευθέτηση μέσω διαπραγμάτευσης. Ούτε θα πρέπει να μπλοκάρουν μια διευθέτηση εάν ο Ζελένσκι βρει κάποια [που θα είναι] αποδεκτή από αυτόν και τον ουκρανικό πληθυσμό. Αλλά αυτό μπορεί να προκύψει μόνο μετά από χρόνια μάχης. Στο μεταξύ, οι ηγέτες των ΗΠΑ και της Ευρώπης πρέπει να εξηγήσουν στο κοινό τους το τι διακυβεύεται —για τους Ουκρανούς και για τον κόσμο— σε αυτόν τον πόλεμο.
Το πιο σημαντικό είναι ότι πρέπει να διατυπώσουν την αξία μιας ουκρανικής νίκης. Οι πρώτες οκτώ εβδομάδες του πολέμου έφεραν περιστασιακά στον νου τα μοτίβα και τα στερεότυπα μιας ταινίας του Χόλιγουντ. Υπάρχει ο κακός — ο Πούτιν [5]— απόμακρος και παθολογικά μόνος στο μακρύ τραπέζι του στο Κρεμλίνο. Υπάρχει ένας γενναίος ήρωας -ο Ζελένσκι- που αψηφά τον θάνατο για να σώσει το έθνος του. Υπάρχει η αξιοσημείωτη έκπληξη της ρωσικής στρατιωτικής ανικανότητας και της ουκρανικής επιτυχίας στο πεδίο της μάχης. Αυτά τα ηθικά και αφηγηματικά τόξα μπορεί να υποδηλώνουν ότι θα υπάρξει ένα αίσιο τέλος -και ίσως υπάρξει. Αν είναι έτσι, δεν θα έρθει σύντομα. Έχοντας επαγρύπνηση για το μικρό εύρος προσοχής των ψηφοφόρων τους, οι πολιτικοί ηγέτες στις χώρες που υποστηρίζουν την Ουκρανία θα πρέπει να διαμορφώσουν τα μηνύματά τους λιγότερο από τα σενάρια του Χόλιγουντ, τα οποία διακινούν την στιγμιαία ικανοποίηση, και περισσότερο από τις πολεμικές ομιλίες του Βρετανού πρωθυπουργού Ουίνστον Τσόρτσιλ, o οποίος συνιστούσε την επιμονή και δεν υποσχέθηκε ποτέ μια γρήγορη νίκη. Το Κίεβο θα βιώσει πολλές αποτυχίες σε έναν πόλεμο που θα έχει εκτεταμένες στρατηγικές, πολιτικές, και ανθρωπιστικές συνέπειες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους πρέπει να προετοιμαστούν να υποστηρίξουν την Ουκρανία για καιρό.
Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2021-12-10/dont-sell-out…
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2020-01-23/why-ame…
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/russia-fsu/2022-02-07/how-break-…
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2021-09-27/kremlin…
[5] https://www.foreignaffairs.com/articles/russia-fsu/2021-06-14/how-biden-…
Copyright © 2022 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.
Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2022-04-20/what-if-war-u…
Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition