Ιδιαιτέρως κρίσιμο για τις εξελίξεις είναι το διάστημα που διανύουμε. Την ώρα που η ένταση στα ελληνοτουρκικά μεγαλώνει, το Μεταναστευτικό μετά την καταστροφή της Μόριας αναζωπυρώνεται, η οικονομία έχει μπει σε βαθύ τούνελ και από τη Δευτέρα αρχίζει -μαζί με το άνοιγμα των σχολείων- η μάχη της μάσκας, στη Ν.Δ. διαμορφώνονται συνθήκες ρευστότητας.
Του Ανδρέα Καψαμπέλη
«δημοκρατία»
Το σαφές προβάδισμα που διατηρεί, μάλιστα, έναντι της αντιπολίτευσης δεν είναι αρκετό για να ωραιοποιείται η κατάσταση και να κρύβονται τα προβλήματα. Τα ανοιχτά μέτωπα είναι τόσα, που δοκιμάζουν πλέον την αντοχή της σημερινής κυβέρνησης και τροφοδοτούν σενάρια για πυκνές διεργασίες μέσα στο επόμενο δίμηνο. Ο δε Κυριάκος Μητσοτάκης μπήκε στη δυσκολότερη, έως τώρα, φάση της πρωθυπουργικής θητείας του.
Για όσους αρέσκονταν στη φαινομενική ηρεμία, το απρόσμενο αποτέλεσμα μιας -κατά τα λοιπά- ψηφοφορίας ρουτίνας το μεσημέρι της Πέμπτης στη Βουλή έβγαλε στην επιφάνεια την ακανθώδη πραγματικότητα. Η απόρριψη της πρότασης για άρση της ασυλίας του Π. Πολάκη έμοιαζε όντως με κεραυνό εν αιθρία, αλλά τα «μπουμπουνητά» στην Κοινοβουλευτική Ομάδα -και όχι μόνο- της Ν.Δ. ακούγονταν εδώ και αρκετό καιρό. Οι περισσότεροι εκ των μισών βουλευτών που απείχαν δεν συμπάθησαν ξαφνικά τον πρώην υπουργό του ΣΥΡΙΖΑ (και δη τον συγκεκριμένο), αλλά ήθελαν να στείλουν μήνυμα δυσαρέσκειας πρωτίστως προς το Μέγαρο Μαξίμου. Τελικώς, το μήνυμα αποδείχθηκε τόσο ισχυρό που, εκτός από την απαλλαγή Πολάκη, προκάλεσε και αλυσιδωτές αναταράξεις στο κυβερνητικό οικοδόμημα. Ενδεικτικό των διαθέσεων είναι το γεγονός ότι αρκετοί εκ των «γαλάζιων» βουλευτών την ώρα της ψηφοφορίας βρίσκονταν στο κτίριο του Κοινοβουλίου ή στα πέριξ.
Τα πρώτα σημάδια δυσφορίας στους κόλπους της πλειοψηφίας τοποθετούνται στις αρχές του καλοκαιριού. Η προσδοκία του ανασχηματισμού μετρίασε τη μουρμούρα και έκρυψε σε πρώτη φάση κάτω από το χαλί πολλά παράπονα. Καθώς όμως σημειώθηκε το πρωτοφανές, να μην αλλάξει ουδείς υπουργός ή υφυπουργός, οι καλοκαιρινές διακοπές αποτέλεσαν περίοδο επώασης της απογοήτευσης, η οποία συνδυάστηκε με τις κάθε άλλο παρά ευχάριστες εξελίξεις σε όλα σχεδόν τα μέτωπα.
Με την επανέναρξη των εργασιών της Βουλής, το τρίτο δεκαήμερο του Αυγούστου, τα… καμπανάκια χτύπησαν, αλλά το Μέγαρο Μαξίμου έδειξε είτε να αδιαφορεί είτε να υποτιμά το κλίμα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα. Η λευκή απεργία, ωστόσο, καταγράφηκε αμέσως μόλις συνεδρίασαν οι αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές για να ενημερωθούν από τη Ν. Κεραμέως και τον Β. Κικίλια σχετικά με τον κορονοϊό και την επιστροφή των μαθητών στα σχολεία. Εκτοτε είναι εμφανής η απροθυμία πολλών να ενεργοποιηθούν, αφήνοντας περισσότερο χώρο ελεύθερο για την αντιπολίτευση μέσα στη Βουλή.
Αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι η νέα σεζόν ξεκινά με ένα τεράστιο, τουλάχιστον ψυχικό, χάσμα ανάμεσα στην ηγεσία και στους βουλευτές της Ν.Δ. Οπως μάλιστα έχει αποδειχθεί διαχρονικά, καμιά κυβέρνηση δεν μπόρεσε να σταθεί έχοντας «χάσει» την ενεργή στήριξη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της. Σε αυτό το λεπτό οριακό σημείο βρίσκεται σήμερα και η Ν.Δ., καθώς, πέρα από τις πικρίες για τον ανασχηματισμό, οι βουλευτές διαμαρτύρονται ότι είναι παραγκωνισμένοι και ότι συναντούν κλειστές πόρτες τόσο από το Μέγαρο Μαξίμου όσο και από πολλούς υπουργούς. Μέσα σε αυτό το βαρύ κλίμα, η πρωτοβουλία του (διευθυντή του πρωθυπουργικού γραφείου) Γρηγόρη Δημητριάδη να οργανώσει το βράδυ της Τρίτης δείπνο σε μικρή ομάδα -και δη νεοεκλεγέντων- βουλευτών σε ταβέρνα του Παγκρατίου μάλλον δεν βοήθησε ιδιαίτερα. Οι παλαιότεροι το εξέλαβαν ως προσπάθεια να στηθεί εσωτερική γραμμή άμυνας απέναντί τους και το συνυπολόγισαν στην «απάντησή» τους κατά την ψηφοφορία της Πέμπτης…
Δεν είναι όμως καλύτερη, σύμφωνα με πληροφορίες, η κατάσταση και εντός του υπουργικού συμβουλίου. Το σύστημα του «επιτελικού κράτους», που στήθηκε μετά τις εκλογές στο Μέγαρο Μαξίμου, αντιμετωπίζει με ανάλογη υπεροψία και τους περισσότερους υπουργούς, ιδιαίτερα όσους δεν ανήκουν στον στενό κύκλο επιρροής. Εσχάτως, μάλιστα, έχουν αρχίσει, με σπερμολογίες και διαδόσεις ακόμη και σε ανοιχτούς χώρους, να τους καταλογίζουν ανικανότητα και να τους μετακυλίουν τις ευθύνες για την άσχημη πορεία των πραγμάτων σε διάφορους τομείς. Το αποτέλεσμα είναι να μεγαλώνει η αποξένωση του πρωθυπουργικού περίγυρου από τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου, αλλά και από τους βουλευτές, επηρεάζοντας αρνητικά, από όλες τις πλευρές, την ενότητα του κυβερνώντος κόμματος.
Υπό άλλες συνθήκες, οι εσωτερικές τριβές αυτού του τύπου θα είχαν πεπερασμένη σημασία. Στην παρούσα συγκυρία, όμως, με τα σύννεφα να συγκεντρώνονται απειλητικά στον ορίζοντα των εθνικών (αλλά και των οικονομικών) θεμάτων, η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική και το μείγμα που δημιουργείται εκρηκτικό. Καθώς μάλιστα οι χειρισμοί ειδικά στα ελληνοτουρκικά έχουν την προσωπική σφραγίδα του Κ. Μητσοτάκη και των επιτελών του, η διαφαινόμενη διολίσθηση σε θέσεις πέραν των πάγιων «κόκκινων» γραμμών της χώρας αυξάνει την ανησυχία και τους προβληματισμούς στη Ν.Δ.
Οι αποκαλύψεις για την άσκηση μυστικής διπλωματίας και την «έγγραφη συμφωνία» του Βερολίνου πρόσθεσαν τις τελευταίες ημέρες και νέα ερωτήματα για τις προωθούμενες υποχωρήσεις, υπό την πίεση της Γερμανίας και του ΝΑΤΟ, εν αγνοία ακόμη και των αρμόδιων υπουργών.
Τούτων δοθέντων, εκτός από τον τρόπο άσκησης της διακυβέρνησης και την προσπάθεια του Μεγάρου Μαξίμου για απόλυτο έλεγχο, οι διεργασίες στο κυβερνητικό στρατόπεδο τροφοδοτούνται και από συγκεκριμένες επιλογές στα κρίσιμα μέτωπα. Σύμφωνα με πληροφορίες της «κυριακάτικης δημοκρατίας», η εσωκομματική κινητικότητα το τελευταίο διάστημα έχει αυξηθεί κατακόρυφα, καθώς φαίνεται ότι ενεργοποιούνται και πολλά παραταξιακά ανακλαστικά εν όψει πιθανών παρεκκλίσεων από τις βασικές αρχές και θέσεις της Ν.Δ. Μάλιστα, έχουν πυκνώσει επαφές και γεύματα που προοιωνίζονται θεαματική αναδιάταξη των συμμαχιών, ενώ στο πλαίσιο αυτό παρατηρείται μια πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση της «καραμανλικής» και της «σαμαρικής» πτέρυγας. Ετσι κι αλλιώς, οι δύο πρώην πρωθυπουργοί, Κ. Καραμανλής και Αντ. Σαμαράς -με ισχυρές επιρροές αμφότεροι και στην Κοινοβουλευτική Ομάδα-, παραμένουν εκ των πραγμάτων καθοριστικοί παράγοντες των ισορροπιών και εμφανίζονται -αν και δημοσίως σιωπηλοί- αποφασισμένοι να έχουν λόγο στις εξελίξεις που άπτονται των ελληνοτουρκικών. Αυτό δημιουργεί ένα νέο δεδομένο για τον Κ. Μητσοτάκη και το εύρος των ελιγμών του. Ο ίδιος όμως μάλλον δυσανασχετεί μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, γι’ αυτό και δεν θεωρείται τυχαίο ότι τα τελευταία εικοσιτετράωρα διακινούνται εσωτερικά στη Ν.Δ., ως «απάντηση», απειλές για επαναφορά των σεναρίων περί πρόωρων εκλογών…
Οι 88 βουλευτές της Ν.Δ. που απείχαν από την ψηφοφορία της Πέμπτης
Κ. Μητσοτάκης
Π. Πικραμμένος
Μ. Γιαννάκου
Γ. Γεραπετρίτης
Τ. Θεοδωρικάκος
Χ. Ταραντίλης
Ο. Κεφαλογιάννη
Β. Κικίλιας
Κ. Χατζηδάκης
Α. Γεωργιάδης
Ν. Κεραμέως
Γ. Κουμουτσάκος
Ζ. Ράπτη
Μ. Βαρβιτσιώτης
Ν. Δένδιας
Κ. Κυρανάκης
Α. Καραμανλή
Γ. Τραγάκης
Γ. Μαρτίνου
Μ. Βορίδης
Γ. Βλάχος
Β. Οικονόμου
Μ. Σαλμάς
Κ. Βλάσης
Χρ. Αλεξοπούλου
Α. Κουτσούμπας
Α. Πάτσης
Μ. Ιατρίδη
Α. Ζεμπίλης
Σπ. Πνευματικός
Κ. Κοντογεώργος
Κ. Τζαβάρας
Απ. Βεσυρόπουλος
Α. Μπαρτζώκας
Λ. Τσαβδαρίδης
Λ. Αυγενάκης
Β. Γιόγιακας
Κ. Καραμανλής
Κ. Γκιουλέκας
Ε. Ράπτη
Στ. Σιμόπουλος
Α. Ευθυμίου
Δ. Κούβελας
Θ. Καράογλου
Σ. Αναστασιάδης
Δ. Βαρτζόπουλος
Σ. Καλογιάννης
Ν. Παναγιωτόπουλος
Μ. Λαζαρίδης
Κ. Τσιάρας
Γ. Γεωργαντάς
Ε. Κωνσταντινίδης
Χρ. Δήμας
Ν. Ταγαράς
Ι. Βρούτσης
Κ. Μονογιού
Φ. Φορτωμάς
Θ. Δαβάκης
Μ. Χαρακόπουλος
Χ. Κέλλας
Στ. Μπίζιου
Ι. Πλακιωτάκης
Θ. Καββαδάς
Αντ. Σαμαράς
Ι. Λαμπρόπουλος
Μ. Χρυσομάλλης
Σπ. Τσιλιγγίρης
Γ. Καρασμάνης
Λ. Βασιλειάδης
Σ. Χιονίδης
Στ. Γιαννάκης
Γ. Κεφαλογιάννης
Ε. Στυλιανίδης
Χρ. Στεφανάδης
Κ. Καραμανλής
Φ. Αραμπατζή
Τ. Χατζηβασιλείου
Θ. Λεονταρίδης
Κ. Σκρέκας
Αθ. Λιούτας
Χ. Σταϊκούρας
Ι. Οικονόμου
Θ. Χειμάρας
Ι. Αντωνιάδης
Γ. Βαγιωνάς
Ντ. Μπακογιάννη
Β. Διγαλάκης
Ν. Μηταράκης