Συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974, που συμπίπτει με τα 50 χρόνια από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ., κομμάτων που κυρίως άσκησαν την εξουσία αυτή την περίοδο, γι’ αυτό είναι χρήσιμο να γίνουν κάποιες επιγραμματικές παρατηρήσεις για τη δράση τους.
Του Δημήτρη Γαρούφα
Καταρρέοντας η δικτατορία το 1974 παρέδωσε την εξουσία στον Κ. Καραμανλή, που έκανε κάποιες σωστές κινήσεις κλείνοντας το κεφάλαιο του εμφυλίου με νομιμοποίηση του ΚΚΕ και θεσπίζοντας ένα δημοκρατικό Σύνταγμα. Τον Σεπτέμβριο του 1974 ιδρύθηκε το ΠΑΣΟΚ και Οκτώβριο του 1974 η Ν.Δ. ως κόμματα αρχών, αλλά πολύ γρήγορα ο Α. Παπανδρέου για να ελέγξει το ΠΑΣΟΚ διέγραψε τα μισά ιδρυτικά στελέχη, ενώ και η Ν.Δ αργότερα διέγραψε τα πιο ανανεωτικά στελέχη της, τα στελέχη της αποκληθείσης «Κίνησης Βόλβης», που απλώς ζητούσαν δημοκρατικές διαδικασίες στη Ν.Δ., περιορισμό της οικογενειοκρατίας, κατάργηση του ρουσφετιού και αξιοκρατική στελέχωση του κρατικού μηχανισμού.
Επιγραμματικά επισημαίνω ότι η Ν.Δ. έχει στο ενεργητικό της την ψήφιση δημοκρατικού Συντάγματος και την εισδοχή της χώρας στην ΕΟΚ, στο ΠΑΣΟΚ οφείλονται κάποιες κινήσεις εκσυγχρονισμού, όπως η δημιουργία του ΕΣΥ, η ίδρυση των ΚΕΠ, ο νόμος για προσλήψεις στο Δημόσιο μέσω ΑΣΕΠ, ο εκσυγχρονισμός διατάξεων του οικογενειακού Δικαίου, ενώ στο ενεργητικό και των δύο κομμάτων είναι οι πρωτόγνωρες πολιτικές ελευθερίες για τους πολίτες και η σταθεροποίηση του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Τα δύο κόμματα, όμως, τα βαρύνουν και πολλά αρνητικά: Οι χρηματοδοτήσεις της ΕΟΚ και της Ε.Ε. δεν αξιοποιήθηκαν για δημιουργία υποδομών, αλλά διοχετεύονταν στην κατανάλωση. Παράλληλα (κυρίως από το ΠΑΣΟΚ) γινόταν εκμαυλισμός των πολιτών με αθρόους ρουσφετολογικούς διορισμούς στο Δημόσιο, με αποτέλεσμα γιγάντωση και αναποτελεσματικότητα αυτού, ενώ με δανεισμό δίνονταν υπέρογκες αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις και θεσπίζονταν επιδόματα του τύπου «έγκαιρης προσέλευσης στην εργασία», με καταστροφικά αποτελέσματα για τη χώρα. Οι πολιτικοί και από τα δύο κόμματα (με λίγες εξαιρέσεις) δεν είχαν όραμα, αλλά ούτε και το θάρρος για ρήξεις και τομές και υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που είχε ανάγκη η χώρα. Ο τρόπος λειτουργίας των κομμάτων οδήγησε, δυστυχώς, στη σταδιακή απομάκρυνση των πιο ανιδιοτελών και οραματιστών από τα στελέχη τους, που στην πορεία είδαν ότι ο αγώνας ήταν «για ένα πουκάμισο αδειανό», και τα κόμματα έχασαν την επαφή με την κοινωνία.
Το τέλος της Μεταπολίτευσης ήρθε με τριγμούς, με χρεοκοπία της χώρας και με πελαγωμένους τους πολίτες να αναζητούν διέξοδο εκδικούμενοι το πολιτικό σύστημα, ενισχύοντας τα άκρα και φέρνοντας στην εξουσία κόμμα της Αριστεράς που για χρόνια κινούταν στο 3%-4%.Εχουν ήδη συνειδητοποιήσει ότι το πείραμα απέτυχε, γιατί κι ο ΣΥΡΙΖΑ λόγω ιδεοληψιών οδήγησε τη χώρα στα πρόθυρα καταστροφής, ενώ εμφανώς διακατέχεται από ιδεοληψίες, γι’ αυτό και περιθωριοποιήθηκε μετά και τις πρόσφατες διασπάσεις του.
Σίγουρα μπαίνει το ερώτημα αν μακροπρόθεσμα έχουν μέλλον τα πολιτικά μας κόμματα. Νομίζω ότι για να έχουν μέλλον πρέπει να εκσυγχρονιστούν, να ανοιχτούν στην κοινωνία και να αποκτήσουν αξιοπιστία, εξοστρακίζοντας τα στελέχη τους που μπερδεύουν το νόμιμο με το ηθικό, να έχουν όραμα και να αγωνιστούν έμπρακτα για υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που έχει ανάγκη η χώρα. Σήμερα έχει συρρικνωθεί μέχρι περιθωριοποίησης το ΠΑΣΟΚ και μειώθηκε η εκλογική επιρροή της Ν.Δ. και λόγω Μνημονίου αλλά και γιατί συγκυβερνώντας λειτούργησαν με κανόνες του χθες. Για να έχουν μέλλον πρέπει, πέραν της εξόδου από την κρίση, άμεσα να προχωρήσουν σε πραγματικό άνοιγμα στην κοινωνία προστατεύοντας τους αδύνατους οικονομικά πολίτες, αλλά και ταυτόχρονα δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη της χώρας, και να θυμούνται πάντα αυτό που είχε πει κάποτε ο γερουσιαστής των ΗΠΑ Α. Μπέβεριτζ: «Ένα κόμμα μόνο αναπτυσσόμενο ζει. Όταν πάψει να ανέχεται τις νέες ιδέες πεθαίνει».