Κάποια στιγμή πρέπει να θυμηθούμε ξανά τι σημαίνει πολιτική και τι σημαίνει ηγεσία, ιδίως στον προοδευτικό χώρο
Γράφει ο Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος
Πολύ φοβάμαι ότι ο Στέφανος Κασσελάκης, παρά τη βραχεία παρουσία του στην πολιτική ζωή του τόπου, έχει ήδη αφήσει μια αρνητική κληρονομιά.
Δεν αναφέρομαι τόσο στην τρέχουσα εσωκομματική αντιπαράθεση, πιο σωστά ανοιχτή εσωκομματική κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ.
Άλλωστε, κάποια στιγμή όλα αυτά μπορεί να λειτουργήσουν και ως καταλύτες για το άνοιγμα νέων δρόμων.
Αναφέρομαι στον τρόπο που διαμόρφωσε ένα νέο «παράδειγμα» ηγεσίας στην Αριστερά ειδικά και στην πολιτική γενικότερα.
Είναι η αντίληψη ότι αυτό που χρειάζεται ένας πολιτικός χώρος είναι το νέο ανερχόμενο αστέρι.
Αυτόν που κάνει μια εντυπωσιακή είσοδο στη σκηνή. Εχει ένα μεγάλο χιτ και αμέσως στρέφει τους προβολείς πάνω του και αλλάζει τα πράγματα και τις ισορροπίες.
Αυτό σίγουρα λειτουργεί στη show business αλλά, ευτυχώς, δεν λειτουργεί -τουλάχιστον ακόμη- έτσι και στην πολιτική.
Πιο σωστά, ούτε στη show business λειτουργεί ακριβώς έτσι και ας φαίνεται κάτι τέτοιο. Γιατί ακόμη και στον χώρο του θεάματος τα νέα αστέρια έχουν συνήθως πολλή δουλειά πίσω τους.
Ωστόσο, ο Στέφανος Κασσελάκης έδωσε το έναυσμα να πιστέψουν διάφοροι πως αρκεί να εμφανιστείς σε μια συνθήκη που ένας χώρος περνάει κρίση και έχει κενό εξουσίας, να έχεις επικοινωνιακή αποτελεσματικότητα και να αποπνέεις τον αέρα του άφθαρτου και να «κερδίσεις την παρτίδα». Ακόμη και εάν δεν έχεις καταγεγραμμένες θέσεις, στρατηγική πρόταση, μακρόχρονη τριβή με τον πολιτικό χώρο την ηγεσία του οποίου διεκδικείς.
Όμως σε αυτή την περίπτωση δεν εκπροσωπείς την ανάγκη για ανανέωση, που είναι πάντα θεμιτή. Εκπροσωπείς τη βαθιά κρίση ενός χώρου που αναγκάζεται να αναζητήσει έναν «αστέρα» εκτός των γραμμών του. Μπας και ανακόψει την καθοδική πορεία του.
Και οι επιπτώσεις της κακής κληρονομιάς που ήδη έχει αφήσει ο Στέφανος Κασσελάκης φαίνονται από τις κινήσεις του Χάρη Δούκα, που καλά καλά δεν έχει κλείσει χρόνο στον Δήμο της Αθήνας, ένα από τα δυσκολότερα και απαιτητικότερα αιρετά δημόσια αξιώματα στη χώρα μας, στον οποίο βρέθηκε πρωτίστως γιατί οι πολίτες αποδοκίμασαν την προηγούμενη δημοτική αρχή, και σπεύδει να δηλώσει «παρών» στη διεκδίκηση της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ.
Θεμιτή η κάθε φιλοδοξία, αλλά δεν λειτουργούν έτσι τα πράγματα. Ιδίως στον ευρύτερο δημοκρατικό χώρο, τον χώρο που θέλει να εκπροσωπήσει τη μεσαία τάξη και τα λαϊκά στρώματα.
Ποιο είναι το πρόβλημα;
Γιατί το βασικό πρόβλημα εκεί δεν είναι ότι δεν υπάρχουν ηγέτες, αλλά ότι δεν υπάρχει λαός, κοινωνικό σώμα.
Δεν έχει, δηλαδή, υπάρξει η πολιτική, οργανωτική και προγραμματική προσπάθεια ώστε αντί για ένα κατακερματισμένο σύνολο από παράπονα, διαμαρτυρίες, φόβους και ανησυχίες, να υπάρχει μια κοινωνία με επίγνωση του τι διεκδικεί και ποια παράταξη μπορεί να την εκπροσωπήσει.
Μόνο που αυτό δεν επιτυγχάνεται ούτε με δήθεν επικοινωνιακού τύπου παρεμβάσεις ούτε με την αλαζονεία του αυτόκλητου πολιτικού αστέρα. Θέλει συλλογικότητα, θέλει ανθρώπους που να έχουν όντως «υπηρετήσει την κοινωνία» από τη θέση τους, θέλει έργο και γνώση. Και προφανώς θέλει να μην αποτελεί το κύριο, αν όχι και το μοναδικό, κίνητρο η υπέρμετρη φιλοδοξία.
Γιατί εάν κοιτάξει κανείς την πρόσφατη ιστορία θα δει ότι ακόμη και εκεί όπου όντως εμφανίστηκε ένα νέο πρόσωπο, όπως έγινε με την περίπτωση του Αλέξη Τσίπρα, δεν ήταν ένα πρόσωπο «από το πουθενά». Είχε πολιτικοποίηση, διαδρομή, παρουσία κομματική.
Αλλά και πάλι, πολύ νωρίς φάνηκε ακόμη και στην περίπτωση του πολιτικά καταρτισμένου Αλέξη Τσίπρα ότι δεν αρκούσε η θετική «αύρα» και το επικοινωνιακό χάρισμα, αλλά χρειάστηκε να δώσει μάχη για να αποδείξει ότι όντως μπορούσε να ηγηθεί, φτάνοντας μέχρι την πρωθυπουργία.
Όλα αυτά όμως τώρα, όλοι δείχνουν έτοιμοι να τα ξεχάσουν. Στην αγωνία να απαντήσουν με όρους προσώπων. Σε ένα πρόβλημα που στον πυρήνα του είναι πρόβλημα πολιτικής, στρατηγικής και κοινωνικής εκπροσώπησης.
Με αποτέλεσμα να κινδυνεύουμε να βρεθούμε σε μια θέση όπου από τη μια θα έχουμε τη Νέα Δημοκρατία ως τον μόνο «συμπαγή» πολιτικό χώρο. Από την άλλη έναν ακόμη μεγαλύτερο κατακερματισμό του πολιτικού συστήματος. Ιδίως της δημοκρατικής, προοδευτικής πλευράς του, γεγονός που απλώς θα κάνει το ενδεχόμενο εφαρμογής μιας διαφορετικής πολιτικής ακόμη πιο μακρινό.
Με υπαρκτό τον κίνδυνο εάν στη διαδρομή μπορέσει να είναι η ακροδεξιά τελικά αυτή που ανασυγκροτείται, όπως ήδη γίνεται σε όλη την Ευρώπη, να είναι αυτή που θα διεκδικήσει να αποτελέσει την εναλλακτική στη ΝΔ.
Μόνο που τότε θα είναι πολύ αργά.