Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, παρουσίασε στη Βουλή τους 4 πυλώνες του αμυντικού προγραμματισμού των Ενόπλων Δυνάμεων σε βάθος 12ετίας. Αλλάζουν πολλές από τις προτεραιότητες των εξοπλιστικών προγραμμάτων.
του Χρήστου Μαζανίτη
Μεγάλες αλλαγές στην φιλοσοφία των Ενόπλων Δυνάμεων, τον τρόπο με τον οποίο θα επιλέγονται στο εξής τα εξοπλιστικά προγράμματα αλλά και την ποιότητα των συστημάτων που θα επιλέγονται ανέφερε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη Βουλή ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, στη συζήτηση επί του Σχεδίου Νόμου «Κύρωση του Κρατικού Προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2024».
Όπως ανέφερε ο υπουργός, ο προγραμματισμός των Ενόπλων Δυνάμεων περιλαμβάνει 4 πυλώνες, με εντελώς διαφορετική φιλοσοφία εν σχέσει με όσα είχαν αναφερθεί από τον προκάτοχό του.
Το σπουδαιότερο είναι ότι δεν έκανε πουθενά αναφορά για τον πρόγραμμα των κορβετών, που πέρυσι τέτοια εποχή ήταν θέμα εβδομάδων να ανακοινωθεί. Κι ο λόγος που προκαλεί εντύπωση, πέραν του γεγονότος ότι θεωρείτο βέβαιο πώς θα εκτελεστεί αφού είχαν προϋπολογιστεί χρήματα και το είχε ανακοινώσει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, είναι ότι στην προκρινόμενη προμήθεια των 4 LCS από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ, έρχεται σε αντίθεση με την φιλοσοφία που επιχειρεί να εμφυσήσει ότι στο εξής η χώρα μας δεν θα είναι καταναλωτής οπλικών συστημάτων αλλά παραγωγός, με συνεργασίες και συνέργειες.
Κι αν οι LCS εμφανίζονται ως μία δελεαστική λύση για νέες πλώρες που έχει ανάγκη το Πολεμικό Ναυτικό, το ερώτημα που γεννάται είναι πώς με την ενδεχόμενη ακύρωση του προγράμματος των κορβετών θα βγει οφελημένη η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία;
Όπως ανέφερε ο Νίκος Δένδιας, «οι τεχνολογικές εξελίξεις, οι περιβαλλοντικές εξελίξεις, ο πόλεμος στην Ουκρανία, έχουν αναδείξει νέες πραγματικότητες. Οι πραγματικότητες αυτές πρέπει να μελετηθούν, να συζητηθούν, να αξιολογηθούν και η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών καθιστά αναγκαία τη θωράκισή μας σε πεδία που μέχρι πρότινος ή δεν υπήρχαν ή τα είχαμε υποτιμήσει».
Επί της ουσίας ανέφερε ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις πρέπει να ακολουθήσουν τον δρόμο των έξυπνων όπλων, που έχουν μικρό οικονομικό κόστος, όμως είναι ουσιαστικοί πολλαπλασιαστές ισχύος.
«Παρατηρείται ευρεία χρήση νέων συστημάτων διοίκησης, ελέγχου, νέων οπλικών συστημάτων μικρού κόστους μέγιστου αποτελέσματος. Αυτά πρέπει να τα μελετήσουμε, να αντλήσουμε διδάγματα, να τα προσαρμόσουμε στα δικά μας δεδομένα. Κι έχουμε ήδη εκκινήσει διαδικασίες για την κατάρτιση 12ετούς, μακροπρόθεσμου δηλαδή, προγράμματος» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στον πρώτο πυλώνα του προγραμματισμού του υπουργείου δίδεται έμφαση στο θέμα της θητείας, των δεξιοτήτων που θα μπορούν να αποκτούν όσο υπηρετούν τη θητεία τους ενώ θα επανεξεταστεί ο θεσμός των εφέδρων και της εκπαίδευσης. Το μοντέλο που προκρίνεται ως σκέψη είναι το Φιλανδικό, όμως πρέπει να γίνουν πολλά έως ότου υιοθετηθεί ή προσαρμοστεί στις ελληνικές ανάγκες.
Στο Φιλανδικό μοντέλο ο στρατεύσιμος αποκτά δεξιότητες με έμφαση στις νέες τεχνολογίες, οι οποίες μάλιστα μοριοδοτούνται σε σχετικούς διαγωνισμούς του δημοσίου ενώ λαμβάνει και σχετικό τίτλο σπουδών, ο οποίος μπορεί να αποτελέσει ένα επιπλέον προσόν στο βιογραφικό του για αναζήτηση δουλειάς στον ιδιωτικό τομέα.
Ο δεύτερος πυλώνας περιλαμβάνει την υλοποίηση μεγάλων εξοπλιστικών προγραμμάτων που ήδη τρέχουν. Όπως οι φρεγάτες FDI Belharra, με τον ίδιο να βρίσκεται στην τελετή παραλαβής της «ΚΙΜΩΝ» λίγες εβδομάδες πριν. Τα αεροσκάφη Rafale, ο εκσυγχρονισμός των F-16 και βεβαίως σε μέσο χρόνο τα F-35. Για όλα αυτά έχουν προβλεφθεί πιστώσεις 2,57 δισεκατομμυρίων στον προϋπολογισμό.
Ο τρίτος πυλώνας είναι η αμυντική βιομηχανία, στον οποίο δίδεται αφενός έμφαση τον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης για συστήματα που θα προορίζονται για στρατιωτική και πολιτική χρήση κι αφετέρου στην στήριξη των παρεμβάσεων στα πρότυπα χωρών με τεράστια εμπειρία στα αμυντικά συστήματα καινοτομίας: Ηνωμένες Πολιτείες, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ισραήλ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
«Δεν μπορούν οι Ένοπλές Δυνάμεις να συνεχίσουν να είναι απλώς καταναλωτές ξένων οπλικών συστημάτων. Οφείλουμε τα χρήματα που επενδύουμε, εν μέρει τουλάχιστον, να τα οδηγήσουμε στην ανάπτυξη αυτού του οικοσυστήματος καινοτομίας. Θα δημιουργηθεί ένα καινούριο νομικό πρόσωπο, το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Έρευνας και Ανάπτυξης Καινοτομίας, που θα κινητοποιεί όλους τους διαθέσιμους πόρους. Και πρέπει να σας πω ότι οι πόροι υπάρχουν ήδη, δεν χρειάζεται να εξευρεθούν. Σε συγκεκριμένο κονδύλιο βρήκα 25 εκατομμύρια για την έρευνα. Στο αμυντικό οικοσύστημα θα συμμετέχουν και τα κέντρα ερευνών των Ενόπλων Δυνάμεων και οι ανώτατες στρατιωτικές σχολές. Ο στόχος του Κέντρου είναι η αξιοποίηση των διεθνών διακρατικών σχέσεων, η μεταφορά τεχνογνωσίας, η αξιοποίηση όλων των διεθνών αμυντικών οργανισμών που συμμετέχει η Ελλάδα (και συμμετέχουμε σε πολλούς), αλλά και η διασύνδεση των μερών με το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας» ανέφερε.
Στην ομιλία του στη Βουλή, ο υπουργός ανέπτυξε περισσότερο τον 3ο πυλώνα, στον οποίο έδωσε περισσότερες πληροφορίες για το τι συμβαίνει με την ΕΑΒ, αποκαλύπτοντας μάλιστα ότι έχουν χαθεί 100 εκατ. ευρώ σε υλικά. «Πάνω από 350 εκατομμύρια ευρώ απαίτηση στον ισολογισμό της εταιρίας δεν θα εισπραχθεί ποτέ. Αφορά πρόγραμμα προ εικοσαετίας και πλέον. Πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ εμφανίζονται σαν υλικά σε αποθήκες χαμένα. Δεν υπάρχει απογραφή αποθήκης από το 2014. Πάνω από 120 εκατομμύρια της Πολεμικής Αεροπορίας έχουν δοθεί και καταβληθεί για προγράμματα που δεν έχουν υλοποιηθεί.
Δεν υπάρχει εταιρεία η οποία να εμφανίζει ισολογισμούς που να συνιστούν τέτοιο ευχολόγιο και δεν υπάρχει εταιρεία που οι ελεγκτές της να μην μπορούν να επιβεβαιώσουν κανέναν από τους αριθμούς που περιλαμβάνονται στον ισολογισμό της. Μόνο το ’23 20 εκατομμύρια δεν μπόρεσαν καν να απορροφηθούν για επισκευές αεροσκαφών και επιστρέφονται στον Υπουργείο Οικονομικών. Είναι εθνική ανάγκη να δώσουμε λύση για την ΕΑΒ» είπε.
Όπως ανέφερε, μετά την ΕΑΒ στόχος είναι να μπει τάξη και στα προβληματικά ΕΑΣ, τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα. Προχθές κήρυξε έκπτωτα τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα, για παραγγελία πυρομαχικών, η οποία είχε δοθεί το 2006 και είχε δοθεί σωρεία παρατάσεων και μου ζητήθηκε και άλλη παράταση!
Στον τέταρτο πυλώνα, δίδεται έμφαση στο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων με την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης να είναι προτεραιότητα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
«Έχουμε καταρτίσει ένα μεγαλόπνοο πρόγραμμα κατασκευής 1400 κατοικιών, χωρισμένο σε φάσεις υλοποίησης. Ελπίζω ότι σε συνεννόηση με τον αρμόδιο Υπουργό, το Νίκο Παπαθανάση, θα χρηματοδοτηθεί η πρώτη φάση 500 κατοικιών σε 13 νησιά του Αιγαίου, όπου το κόστος κατοικίας είναι υψηλότατο και δεν υπάρχει δυνατότητα με τους μισθούς που δίνει το Ελληνικό Δημόσιο τα στελέχη μας να μπορούν να διαβιώσουν με αξιοπρέπεια.
Κι επειδή αυτό δεν αφορά μόνο τις Ένοπλες Δυνάμεις, 15% αυτών των κατοικιών θα δοθούν για την κάλυψη άλλων αναγκών του δημοσίου τομέα, με προτεραιότητα στους γιατρούς και στους δασκάλους και τους καθηγητές και ελπίζω ότι εφόσον δοθούν όπως έχει συζητηθεί οι αναγκαίοι πόροι, μπορούμε να ολοκληρώσουμε και να παραδώσουμε αυτό το πρώτο κομμάτι, τις 500 κατοικίες, το καλοκαίρι του 2026» είπε ο Ν. Δένδιας.