Τι λέει το καταστατικό της Τραπέζης της Ελλάδος που έχει καταστρατηγηθεί
Πολλαπλά εκτεθειμένος αποδεικνύεται ο Γιάννης Στουρνάρας, τόσο για τη νομιμότητα του διορισμού του ως διοικητή το 2014 όσο και για την έως τώρα θητεία του στην Τράπεζα της Ελλάδος. Τα ερωτήματα που εγείρονται είναι πολύ σοβαρά, ενώ τίθεται εν αμφιβόλω και η δυνατότητά του να ασκεί με αντικειμενικότητα και ουδετερότητα τα καθήκοντά του, όπως αρμόζει στον θεσμό του διοικητή της κεντρικής τράπεζας της χώρας!Εκτός από το θέμα του διορισμού του στην Τράπεζα της Ελλάδος κατά παράβαση του καταστατικού της, στον κ. Στουρνάρα καταλογίζεται -από παράγοντες που παρακολουθούν με προσοχή τα τραπεζικά δρώμενα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό χώρο- ότι, κατά την τριετία αυτή, δεν λειτουργεί ως τεχνοκράτης, αλλά ως πολιτικό πρόσωπο, και μάλιστα ως επίδοξος πρωθυπουργός. Δεν εγκατέλειψε, δηλαδή, τη λογική που ακολουθούσε ως υπουργός της κυβέρνησης Σαμαρά. Το μείζον θέμα που γεννάται, άλλωστε, συνδέεται με την υπουργική ιδιότητα που κατείχε κατά την προηγούμενη διετία 2012-2014: Ο κ. Στουρνάρας τοποθετήθηκε διοικητής, μολονότι το καταστατικό της Τραπέζης της Ελλάδος δεν το επέτρεπε…
Το άρθρο 22 ορίζει ρητώς ότι «δεν είναι εκλέξιμοι» ως σύμβουλοι και, κατ’ επέκταση, δεν μπορούν να αναλάβουν καθήκοντα διοικητή και υποδιοικητών της Τραπέζας της Ελλάδος, μεταξύ άλλων:
• Μέλη της κυβέρνησης, δημόσιοι υπάλληλοι, υπάλληλοι δημόσιων ιδρυμάτων και επιχειρήσεων.
• Μέλη της Βουλής.
• Σύμβουλοι ή υπάλληλοι άλλων τραπεζών.
Οταν ο κ. Στουρνάρας, όμως, επελέγη από τον τότε πρωθυπουργό Αντ. Σαμαρά για τη θέση του διοικητή ήταν ακόμη μέλος της κυβέρνησης. Και μόνο όταν οριστικοποιήθηκε η τοποθέτησή του πραγματοποιήθηκε ο ανασχηματισμός, με τον Γκίκα Χαρδούβελη διάδοχό του στο υπουργείο Οικονομικών.
Ο κ. Στουρνάρας παρέμεινε υπουργός έως τις 9 Ιουνίου 2014 και τυπικά η ανακοίνωση για την πρόταση διορισμού του ως νέου διοικητή, στη θέση του Γ. Προβόπουλου, έγινε από το Γενικό Συμβούλιο της τράπεζας μόλις δύο ημέρες αργότερα, στις 11 Ιουνίου. Η επικύρωση από το υπουργικό συμβούλιο έγινε στις 20 Ιουνίου. Επί της ουσίας, δηλαδή, μετακινήθηκε από το υπουργικό συμβούλιο στη διοίκηση της Τραπέζης της Ελλάδος, παρά το σαφές κώλυμα που υπήρχε.
Η παραβίαση του σχετικού καταστατικού περιορισμού προκύπτει και από τις ανακοινώσεις και τα δημοσιεύματα εκείνης της περιόδου, που προανήγγελλαν, ενόσω ήταν ακόμη εν ενεργεία υπουργός, την επιλογή του ως νέου διοικητή της ΤτΕ. Τα ρεπορτάζ περιελάμβαναν, μάλιστα, πλούσιο παρασκήνιο για τα παζάρια κορυφής μεταξύ των κ. Σαμαρά και Βενιζέλου, διάρκειας μηνών, μέχρις ότου «κλειδώσει» το όνομα του κ. Στουρνάρα.
«Πρωτοτυπία»
Πέραν αυτών, το πρόβλημα καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι σε καμία άλλη χώρα της ευρωζώνης υπουργός δεν έγινε διοικητής της κεντρικής τράπεζάς της. Τέτοιο προηγούμενο δεν υπάρχει και η «πρωτοτυπία» με τον κ. Στουρνάρα έρχεται να επιβεβαιώσει και από πλευράς του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου την ύπαρξη μείζονος ζητήματος, το οποίο έχει προκαλέσει τεράστιο πλήγμα και στο κύρος και στον θεσμό της Τραπέζης της Ελλάδος. Τα «θανάσιμα αμαρτήματα» του κ. Στουρνάρα, όμως, δεν σταματούν εδώ. Αναλαμβάνοντας τα ηνία της ΤτΕ είχε την ευκαιρία να γυρίσει σελίδα και να λειτουργήσει ως τεχνοκράτης. Με την όλη πολιτεία του στα τρία χρόνια θητείας του έχει δώσει, ωστόσο, τα εντελώς αντίθετα δείγματα. Γι’ αυτό και εγκαλείται ότι έχει εμπλέξει μια αμιγώς τεχνοκρατική θέση στην καθημερινή πολιτική διαπάλη και αντιπαράθεση.
Αντί να λειτουργεί με βάση τις αρχές της αμεροληψίας, της διαφάνειας και της ουδετερότητας απέναντι στο πολιτικό σύστημα, εκείνος έχει πολιτικοποιήσει τον θεσμό και παραγοντίζει. Στον κ. Στουρνάρα προσάπτεται ότι, εξαιτίας των πράξεων και των παραλείψεών του, ακρωτηριάστηκαν η ανεξαρτησία και η ουδετερότητα της ΤτΕ απέναντι στο πολιτικό σύστημα της χώρας. Μάλιστα, το πλήγμα θεωρείται ανεπανόρθωτο, διότι η αρχή της αντικειμενικότητας και της τεχνοκρατικής δράσης, που ήταν ανέκαθεν ο ακρογωνιαίος λίθος στον οποίο στηριζόταν ο εκάστοτε διοικητής της ΤτΕ, γκρεμίστηκε από τον κ. Στουρνάρα. Εξαλείφοντας από το πρόσωπό του αυτά τα χαρακτηριστικά, γεννάται πλέον δυσπιστία προς τον ίδιο, ενώ ο θεσμός της ΤτΕ αδυνατεί να παίξει τον ρυθμιστικό και εποπτικό ρόλο του.
Τα οκτώ «θανάσιμα αμαρτήματα» του κεντρικού τραπεζίτη
Από τα περιστατικά που επιβεβαιώνουν ότι, παραβαίνοντας το τεχνοκρατικό καθήκον του, δρα ως πολιτικό πρόσωπο, καταλογίζονται στον κ. Στουρνάρα ως πιο χαρακτηριστικά τα εξής:
• Τον Μάιο του 2015 είχε προκληθεί ο πρώτος σάλος για e-mail αποδιδόμενο σε συνεργάτη του προς δημοσιογράφους, στο οποίο γινόταν λόγος για «αναξιοπιστία» της κυβέρνησης που προ μηνών είχε αναλάβει.
• Τον Ιούνιο του 2016 παρεκάθησε στο γνωστό γεύμα των «8» υπό τον Κ. Σημίτη, όπου του προτάθηκε να ηγηθεί της Κεντροαριστεράς. Από μόνη της αυτή η συνεύρεση συνιστά μείζον θέμα, καθώς σε οποιαδήποτε άλλη χώρα-μέλος της ΟΝΕ θα ήταν αδιανόητο να δειπνήσει ο κεντρικός τραπεζίτης με πολιτικούς παράγοντες για να του προτείνουν να ηγηθεί της Κεντροαριστεράς. Μια τέτοια αποκάλυψη αυτομάτως θα προκαλούσε την παραίτησή του. Κατ’ αναλογίαν, π.χ. στην Ιταλία δεν θα τολμούσαν ποτέ η Κεντροαριστερά ή η Κεντροδεξιά να καλέσουν σε γεύμα τον Μ. Ντράγκι και αυτός να παρευρεθεί.
• Φέτος τον Φεβρουάριο είχε εφ’ όλης της ύλης συνάντηση με την Ντόρα Μπακογιάννη, όπως αποκάλυψε η «κυριακάτικη δημοκρατία» δίχως να διαψευστεί, στο πλαίσιο διεργασιών για να τεθεί επικεφαλής μεταβατικού σχήματος, στα πρότυπα της κυβέρνησης Παπαδήμου.
• Καλλιεργώντας το προφίλ του επίδοξου «οικουμενικού» πρωθυπουργού, οργάνωσε και γεύμα ανάλογων προδιαγραφών με τους επικεφαλής των συστημικών τραπεζών, εν είδει «υπουργικού συμβουλίου» του, με πρόσχημα το θέμα των «κόκκινων» δανείων.
• Καθ’ όλη τη διάρκεια της δεύτερης αξιολόγησης, με παρεμβάσεις του υποστήριζε ευθέως τις απαιτήσεις των δανειστών, με πιο χαρακτηριστική και εξοργιστική τη δήλωσή του ότι θέλουν κι άλλο κόψιμο οι συντάξεις, επειδή παραμένουν «γενναιόδωρες»!
• Φέτος τον Μάιο, με αφορμή τις γαλλικές εκλογές, έκανε διαρροές στα μέσα ενημέρωσης ότι ο ίδιος είναι «ο Μακρόν της Ελλάδας».
• Οταν η κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει στη δοκιμαστική έξοδο στις αγορές, επιχείρησε με δημόσια παρέμβασή του να την μπλοκάρει, αν όχι να την υπονομεύσει.
• Πριν από μερικές εβδομάδες, τον Αύγουστο, συμμετείχε σε γεύμα με σαφώς πολιτικό περιεχόμενο με τον Αντ. Σαμαρά (στο σπίτι του), τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον μεγαλοεπενδυτή Prem Watsa, διευθύνοντα σύμβουλο της Fairfax.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ