Τι προβλέπει ο νόμος – και πού σταματά η εξουσία του ελεγκτή
Του Γιώργου Αθανασίου
Τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς είναι καθημερινό εργαλείο ζωής για εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες.
Όμως, πίσω από μια απλή πράξη – το εισιτήριο – κρύβεται συχνά μια ένταση, μια παρεξήγηση ή μια υπέρβαση εξουσίας.
Το ερώτημα είναι απλό αλλά ουσιαστικό:
Δικαιούται ο ελεγκτής να απαιτήσει να κατέβει επιβάτης χωρίς εισιτήριο;
Και ακόμη πιο κρίσιμο: τι συμβαίνει όταν πρόκειται για ανήλικο;
Οι υποχρεώσεις των επιβατών
Η ελληνική νομοθεσία (Ν.1214/1981 & Ν.4313/2014) ορίζει ξεκάθαρα ότι κάθε επιβάτης οφείλει να διαθέτει έγκυρο τίτλο μεταφοράς καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού του.
Όποιος εντοπίζεται χωρίς εισιτήριο, υποχρεούται να καταβάλει πρόστιμο, το οποίο ανέρχεται:
-
στο 60πλάσιο του εισιτηρίου για Αθήνα και Θεσσαλονίκη,
-
και στο 20πλάσιο για τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας.
Η διαδικασία είναι τυποποιημένη: ο ελεγκτής συντάσσει πράξη βεβαίωσης παράβασης, παραδίδει την πράξη στον επιβάτη και του δίνει τη δυνατότητα να πληρώσει άμεσα ή εντός 60 ημερών.
Πού σταματούν τα δικαιώματα του ελεγκτή
Πουθενά, σε καμία διάταξη, δεν προβλέπεται ότι ο ελεγκτής μπορεί να επιβάλει αποβίβαση σε επιβάτη χωρίς εισιτήριο.
Ο ρόλος του είναι να διαπιστώσει την παράβαση, να συντάξει πράξη και να ζητήσει τα στοιχεία του παραβάτη.
Σε περίπτωση άρνησης, μπορεί να ζητήσει τη συνδρομή της αστυνομίας – αλλά όχι να τον “κατεβάσει” από το λεωφορείο.
Ειδική προστασία για ανηλίκους
Ακόμη πιο αυστηρή είναι η πρόβλεψη για τους ανήλικους επιβάτες.
Η Υπουργική Απόφαση 362897/2023 (άρθρο 5) επιβάλλει στους μεταφορείς και τους ελεγκτές να ενεργούν με ευγένεια, σεβασμό και ιδιαίτερη επιμέλεια απέναντι σε ανηλίκους και ευπαθείς ομάδες.
Η αποβίβαση ενός παιδιού – ειδικά χωρίς συνοδό – απαγορεύεται, καθώς θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλειά του και να παραβιάσει βασικές αρχές προστασίας ανηλίκων.
Ποια είναι η νόμιμη διαδικασία
-
Ο ελεγκτής συντάσσει πράξη παράβασης.
-
Ο επιβάτης μπορεί να πληρώσει άμεσα ή εντός 60 ημερών.
-
Αν δεν πληρωθεί, η πράξη διαβιβάζεται στη Δ.Ο.Υ. και το πρόστιμο βεβαιώνεται υπέρ του συγκοινωνιακού φορέα.
-
Σε καμία περίπτωση δεν επιβάλλεται αποβίβαση από το όχημα ως κύρωση.
Η τάξη και η νομιμότητα μέσα στα λεωφορεία δεν επιβάλλεται με αυθαιρεσίες.
Ο ελεγκτής έχει ρόλο ελέγχου, όχι καταστολής.
Και η κοινωνία έχει υποχρέωση να θυμάται ότι ο σεβασμός στους κανόνες δεν μπορεί να γίνει άλλοθι για ταπείνωση ή απανθρωπιά.
Ιδίως όταν απέναντί μας βρίσκεται ένα παιδί.