Μία στιγμή ένα σαββατιάτικο βράδυ της 6ης Δεκεμβρίου του 2008 σημάδεψε την ιστορία της χώρας. Ο ειδικός φρουρός της ΕΛΑΣ Επαμεινώνδας Κορκονέας δολοφόνησε τον 15χρονο μαθητή Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο στα Εξάρχεια.
Πορείες διαμαρτυρίας, που διοργανώθηκαν το ίδιο βράδυ του περιστατικού και την επομένη, προκάλεσαν μεγάλες υλικές καταστροφές γραφείων, καταστημάτων, δημοσίων και ιδιωτικών κτηρίων. Η 6η Δεκεμβρίου 2008 και οι ταραχές που ακολούθησαν έμειναν γνωστές ως η Εξέγερση του Δεκεμβρίου του 2008 ή Ελληνικός Δεκέμβρης.
Το χρονικό της δολοφονίας
Ήταν γύρω στις 21.00. Σάββατο 6 Δεκεμβρίου 2008. Παρέα εφήβων περπατούσε στα Εξάρχεια. Είχαν βρεθεί μαζί για να γιορτάσουν με τον φίλο τους Νίκο Ρωμανό. Κάποια στιγμή διαπληκτίστηκε με δύο ειδικούς φρουρούς που επέβαιναν σε περιπολικό. Το συμβάν φάνηκε ότι έληξε εκεί καθώς οι έφηβοι συνέχισαν τον δρόμο τους και οι δυο άνδρες διατάχθηκαν να αποσυρθούν από τον τόπο του επεισοδίου. Προς στιγμή υπάκουσαν στις εντολές των προϊσταμένων τους, αλλά λίγο μετά επανήλθαν πεζοί στην οδό Τζαβέλα, όπου βρισκόταν η παρέα των νεαρών, και απαίτησαν τον λόγο από τους εφήβους. Ο Επαμεινώνδας Κορκονέας έβγαλε το όπλο του και πυροβόλησε έναν από τους εφήβους. Ήταν ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος. Έπεσε αιμόφυρτος. Διακομίστηκε στον “Ευαγγελισμό” αλλά ήταν αργά, καθώς οι γιατροί μπόρεσαν μόνο να διαπιστώσουν τον θάνατό του.
Μετά το περιστατικό οι δύο ειδικοί φρουροί ενημέρωσαν μέσω ασυρμάτου ότι είχαν δεχθεί επίθεση. Μάλιστα, ο Κορκονέας αρχικά είπε ότι ο ίδιος και ο Σαραλιώτης δέχθηκαν επίθεση από περίπου 30 κουκουλοφόρους, οι οποίοι, όπως ισχυρίστηκε, πιθανότατα ανήκαν στον αντιεξουσιαστικό χώρο. Είπε ότι πυροβόλησε τρεις φορές, δύο στον αέρα και μία στο έδαφος. Η τελευταία σφαίρα, σύμφωνα με τον Κορκονέα, εξοστρακίστηκε στο έδαφος και χτύπησε τον νεαρό στο στήθος.
Πάντως, μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων, όπως μεταδόθηκαν από τα μέσα ενημέρωσης, ανέφεραν ότι η αντιπαράθεση περιορίστηκε σε φραστική διένεξη των δύο αστυνομικών με μία ομάδα 4-5 ατόμων και είχε ως αποτέλεσμα να πυροβολήσει ο ειδικός φρουρός σε ευθεία βολή το πλήθος και να πετύχει τον νεαρό μαθητή στον θώρακα.
Σύμφωνα με το ιατροδικαστικό πόρισμα, η μία από τις δύο σφαίρες από το υπηρεσιακό περίστροφο του Κορκονέα διαπέρασε την καρδιά του νεαρού Αλέξανδρου και καρφώθηκε στον 10ο θωρακικό σπόνδυλο. Ο θάνατός του ήταν ακαριαίος.
Αφού πληροφορήθηκε το περιστατικό, ο υφυπουργός Εσωτερικών Παναγιώτης Χηνοφώτης κίνησε άμεσα η διαδικασία προκειμένου να τεθούν σε διαθεσιμότητα οι δυο ειδικοί φρουροί, όπως επίσης και ο διοικητής του Αστυνομικού Τμήματος Εξαρχείων. Λίγο αργότερα οι εμπλεκόμενοι φρουροί προσήχθησαν στο αστυνομικό τμήμα για ανάκριση, ενώ ορίστηκαν άμεσα τρεις εισαγγελείς προκειμένου να διερευνήσουν τα αίτια του περιστατικού.
Ο εισαγγελέας άσκησε ποινική δίωξη για ανθρωποκτονία από πρόθεση και για παράνομη οπλοχρησία στον ειδικό φρουρό που πυροβόλησε, και στον συνάδελφό του άσκησε δίωξη για απλή συνέργεια σε ανθρωποκτονία. Οι δύο ειδικοί φρουροί παραπέμφθηκαν σε τακτικό ανακριτή από τον οποίο έλαβαν προθεσμία για να απολογηθούν την Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου.
Η δολοφονία του Αλέξη πυροδότησε έντονες αναταραχές με δεκάδες εμπρηστικές επιθέσεις σε διάφορα σημεία της πόλης και οδομαχίες έξω από πανεπιστημιακά ιδρύματα. Το κέντρο της Αθήνας μετατράπηκε σε πεδίο μάχης, όπου κυριαρχούσαν τα οδοφράγματα, ο πετροπόλεμος, οι μολότοφ και οι συγκρούσεις, ενώ ο αναβρασμός εξαπλώθηκε και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας.
Ο φίλος του Αλέξη, ο 15χρονος Νίκος Ρωμανός άρχισε την κατάθεσή του λέγοντας: «Ο φίλος μου δεν δολοφονήθηκε, εκτελέστηκε εν ψυχρώ».
Από τις 6 Δεκεμβρίου 2008 έως τις 14 Ιανουαρίου 2009 οι αστυνομικές Αρχές προχώρησαν σε περισσότερες από 250 συλλήψεις πανελλαδικά, 67 από τις οποίες κατέληξαν σε προφυλακίσεις.
Σύμφωνα με τον απολογισμό του ΕΒΕΑ 435 επιχειρήσεις στην πρωτεύουσα υπέστησαν σοβαρές ζημιές, 37 μάλιστα από αυτές κατεστράφησαν ολοσχερώς. Το συνολικό κόστος των ζημιών ανήλθε σε 50 εκατ. ευρώ. Ο Εμπορικός Σύλλογος της Θεσσαλονίκης έκανε λόγο για 88 επιχειρήσεις που υπέστησαν ζημιές με 10 από αυτές να καταστρέφονται ολοσχερώς.
Ποιος ήταν ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος
Ο 15χρονος μαθητής που έπεσε νεκρός από τη σφαίρα του ειδικού φρουρού ήταν παιδί των βορείων προαστίων. Είχε κατέβει στα Εξάρχεια για να γιορτάσει με τον φίλο του Νίκο Ρωμανό τη γιορτή του, στα χέρια του οποίου ξεψύχησε. Οι φίλοι του τον ονόμαζαν “Gregory” παίζοντας με το επώνυμό του. Κατοικούσε στο Ψυχικό. Φοιτούσε στη Σχολή Μωραΐτη έως έναν χρόνο πριν από τον θάνατό του, ενώ στη συνέχεια είχε πάει στο ιδιωτικό λύκειο «Ώθηση» όπου προετοιμαζόταν για τις Πανελλήνιες. Του άρεσε η ροκ μουσική και έπαιζε κιθάρα.
Η μητέρα του Τζίνα Τσαλικιάν έχει κοσμηματοπωλείο, ενώ ο πατέρας του Βαγγέλης Γρηγορόπουλος ήταν διευθυντής σε τραπεζικό υποκατάστημα. Πέθανε τον Οκτώβριο του 2016.
Ο Αλέξανδρος ζούσε με τη μητέρα του, τη γιαγιά του και την αδερφή του σε οικοδομικό συγκρότημα με κοινόχρηστη πισίνα. Τον Ιούνιο του 2013 η μητέρα του έφερε στον κόσμο ένα υγιέστατο αγοράκι, στην ηλικία των 51 ετών. Πατέρας του παιδιού, είναι ο σύντροφός της, Ανδρέας Κωνσταντίνου, ο οποίος ήταν και εκπρόσωπος της οικογένειας σε εκείνες τις δύσκολες ημέρες.
Ο Αλέξανδρος είχε καλύτερο φίλο τον Νίκο, που ζούσε στα Εξάρχεια. Φοιτούσαν μαζί στου Μωραΐτη. Ήταν ένα από τα παιδιά που κρατούσαν το φέρετρο του νεκρού μαθητή.
Μετά τον θάνατο του φίλου του, ο Νίκος έκρυβε την οργή του. Συνελήφθη τον Φεβρουάριο του 2013 μαζί με ακόμη τρία άτομα για απόπειρα ένοπλης ληστείας στην Αγροτική Τράπεζα και στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο στο Βελβεντό Κοζάνης.
Οι πράξεις αυτές αποσυνδέθηκαν τελικώς από τους «Πυρήνες της Φωτιάς» και ο Ν.Ρωμανός καταδικάστηκε σε δεύτερο βαθμό σε ποινή κάθειρξης 11 ετών. Καταδικάστηκε επίσης σε 18 χρόνια κάθειρξη για κατοχή και τοποθέτηση εκρηκτικών μηχανισμών το 2012. Μεταξύ των «στόχων» το σπίτι του έγκλειστου σήμερα πρώην υπουργού Γιάννου Παπαντωνίου. Αποφυλακίστηκε τον Μάιο του 2019 έπειτα από έξι χρόνια φυλάκισης. Με ένα περιγραφικό κείμενο που αναρτήθηκε στο athens.indymedia την 1η Δεκεμβρίου του 2015, ο Νίκος Ρωμανός, μίλησε με λεπτομέρειες για τον Αλέξη Γρηγορόπουλο και διηγήθηκε τα γεγονότα που έζησε. Ξεκίνησε τη διήγησή του από τη γνωριμία του με τον Αλέξη και κατέληξε στη νύχτα εκείνη της 6ης Δεκεμβρίου του 2008, που ο Γρηγορόπουλος έπεσε νεκρός.Όπως σημειώνει: “Επόμενο καρέ σε αυτή την αφήγηση είναι εκείνη η καταραμένη νύχτα της 6ης Δεκεμβρίου. Καθόμουν εγώ, ο Αλέξανδρος και κάποια άλλα παιδιά στον πεζόδρομο της Μεσολογγίου όπως κάναμε σχεδόν σε καθημερινή βάση. Μετά από λίγη ώρα ήρθε ένας σύντροφος και μας πρότεινε να πάμε στην Χαριλάου Τρικούπη να περιμένουμε να περάσει κάποιο περιπολικό για να του πετάξουμε κάτι πέτρες που είχε μαζέψει. Όντως λοιπόν πήγαμε και περιμέναμε ενώ ο Αλέξανδρος καθόταν πιο πίσω. Μετά από λίγη ώρα πέρασε το περιπολικό με τον Κορκονέα και τον Σαραλιότη. Χωρίς να το ξέρω το πλήρωμα του χρόνου είχε φτάσει για όλους μας, ήταν η στιγμή που θα άλλαζε τα πάντα. Η κλεψύδρα της ζωής γύρισε την στιγμή που η πέτρα έπεφτε πάνω στο περιπολικό του Κορκονέα” γράφει μεταξύ άλλων.
Συμμαθήτρια του Αλέξανδρου μιλώντας στην “Καθημερινή” είχε αποκαλύχει ότι τη μέρα πριν από τη δολοφονια του έλεγαν τι θα κάνουν όταν τελειώσουν το σχολείο: “Μία μέρα πριν, λέγαμε τι θα κάνουμε όταν τελειώσουμε το σχολείο. Ο Αλέξης μου είπε «εγώ δεν είμαι σίγουρος τι θα γίνω. Αλλά θα μάθουν όλοι το όνομά μου. Θα το δεις. Εγώ θα γίνω διάσημος μια μέρα»”
Η δίκη της υπόθεσης ορίστηκε για τις 15 Δεκεμβρίου 2009 στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Χαλκίδας για λόγους ασφαλείας. Ύστερα από αντίδραση τοπικών φορέων, ο Άρειος Πάγος μετέφερε τη δίκη στην Άμφισσα και όρισε την έναρξη διεξαγωγής της την 20ή Ιανουαρίου 2010. Η ακροαματική διαδικασία διήρκεσε σχεδόν δέκα μήνες και χρειάστηκαν συνολικά 84 συνεδριάσεις για να εκδώσει το δικαστήριο την απόφασή του.
Στις 11 Οκτωβρίου 2010, το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Άμφισσας (αποτελούταν από 3 τακτικούς δικαστές και 4 ένορκους) έκρινε και τους δύο ειδικούς φρουρούς ένοχους. Ο Κορκονέας καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη (ψήφοι 4-3) και 15 μήνες για ανθρωποκτονία από πρόθεση, με άμεσο δόλο, χωρίς κανένα ελαφρυντικό, ενώ ο Σαραλιώτης υποβλήθηκε στην ποινή της κάθειρξης για δέκα χρόνια (ψήφοι 6-1).
Στο σκεπτικό της ετυμηγορίας του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Άμφισσας, αναφερόταν ότι ο αστυνομικός σκόπευσε ευθεία και πυροβόλησε όχι μία, αλλά δύο επαναληπτικές βολές. Στο ίδιο κείμενο αναφερόταν ότι ο ειδικός φρουρός προέβη σε αυτήν την πράξη χωρίς να έχει προκληθεί με οποιονδήποτε τρόπο. Επίσης, αναφερόταν μεταξύ άλλων ότι η «ακατάσχετη επιθυμία του Επαμεινώνδα Κορκονέα να προκαλέσει με κάθε τρόπο άοπλα νεαρά άτομα και να κάνει επίδειξη ισχύος, εμφορούμενος από την ασφάλεια που του παρείχε η κατοχή του οπλισμού του» ήταν μία από τις αιτίες που όπλισαν το χέρι του με αποτέλεσμα τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Ακόμη, χαρακτήριζε τη συμπεριφορά του «εριστική, ανάρμοστη και προκλητική».
Σάλος από την αποφυλάκιση του Κορκονέα – Η παρέμβαση του Άρειου Πάγου
Τον Ιούλιο του 2019 ο Επαμεινώνδας Κορκονέας, αφέθηκε ελεύθερος, μετά την απόφαση του Εφετείου, σύμφωνα με την οποία, «έσπασαν» τα ισόβια με τα οποία είχε τιμωρηθεί πρωτοδίκως και, βάσει του νέου Ποινικού Κώδικα, του είχε επιβληθεί ποινή καθείρξεως 13 ετών. Συγκεκριμένα, το Μικτό Ορκωτό Εφετείο της Λαμίας έκρινε ένοχο τον Κορκονέα για ανθρωποκτονία από πρόθεση με άμεσο δόλο, αναγνωρίζοντάς του το ελαφρυντικό του σύννομου βίου.
Συνυπολογίζοντας την ποινή που έχει εκτίσει ήδη και τα μεροκάματα που έκανε στις Φυλακές, ο Κορκονέας απέκτησε μετά την απόφαση του Εφετείου δικαίωμα αποφυλάκισης. Ωστόσο, η απόφαση του Μικτού Ορκωτού Εφετείου της Λαμίας για την υπόθεση δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου προκάλεσε την παρέμβαση της εισαγγελίας του Αρείου Πάγου.
Συγκεκριμένα, η εισαγγελία του Αρείου Πάγου ζήτησε από το Εφετείο της Λαμίας να διαβιβαστεί αντίγραφο της απόφασής, μόλις αυτή καθαρογραφεί, προκειμένου από τη μελέτη του σχετικού υλικού να αποφασιστεί, αν θα πρέπει να ασκηθεί αναίρεση από τον Άρειο Πάγο. Εάν αυτό συμβεί, τότε η δίκη θα επαναληφθεί μέσα στο νομικό πλαίσιο, που θα καθορίζει η αναιρετική απόφαση.
Η μητέρα του Αλέξη Τζίνα Τσαλικιάν, σχολιάζοντας την απόφαση του Μικτού Ορκωτού Εφετείου Λαμίας χαρακτήρισε “στυγερό δολοφόνο” τον Επαμεινώνδα Κορκονέα και “αδίστακτο συνεργάτη” τον Βασίλη Σαραλιώτη, σημείωσε ότι το παιδί της δεν δολοφονήθηκε μόνο μία φορά και ότι η ίδια αντιμετώπισε εχθρότητα στην αίθουσα του δικαστηρίου, “που με εμπόδισε να παρακολουθήσω αυτή τη δίκη”. Αναφερόμενη, δε, στη δικαστική απόφαση έκανε λόγο για ένα “ολοκληρωτικό χτύπημα”.
Διαβάστε ολόκληρη τη δήλωση της κ. Τσαλικιάν:
“Το παιδί μου δολοφονήθηκε από ένα στυγερό δολοφόνο και από τον αδίστακτο συνεργάτη του.
Αλλά το παιδί μου δεν δολοφονήθηκε μια φορά. Δολοφονήθηκε ξανά και ξανά από την υπεράσπιση των δολοφόνων και τους υποστηρικτές τους με συκοφαντίες, που αν και καταρρίφθηκαν από τους αυτόπτες μάρτυρες και το βίντεο που κατέγραψε τη δολοφονία, συνέχισαν να επαναλαμβάνονται.
Έχω υποφέρει πολλά και έχω υποστεί όλες αυτές τις δολοφονίες του παιδιού μου και αντί να ακούσω μια ειλικρινή συγγνώμη από τους δολοφόνους και τους συκοφάντες υποστηρικτές τους, αντιμετώπισα τόση εχθρότητα μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου, που με εμπόδισε να παρακολουθήσω αυτή τη δίκη. Ήθελα μόνο να φωνάξω δυνατά και να με ακούσει ολόκληρη η κοινωνία: «Εγώ είμαι η μάνα του αδικοσκοτωμένου παιδιού, δεν είμαι η μάνα του δολοφόνου». Οι γονείς όμως του δολοφόνου αντιμετωπίστηκαν με μεγάλη κατανόηση από το δικαστήριο.
Τώρα ήρθε και το ολοκληρωτικό χτύπημα. Το παιδί μου στο χώμα και οι δολοφόνοι ελεύθεροι.
Το άδικο όμως δεν πνίγει μόνο εμένα, πνίγει ολόκληρη την κοινωνία. Την κοινωνία που θέλει να ζήσει ειρηνικά και να χαρεί τα παιδιά της. Αυτή η κοινωνία ας δείξει με όποιο ειρηνικό τρόπο διαθέτει ότι η δικαστική απόφαση δεν συμβαδίζει με το κοινό περί δικαίου αίσθημα”.
Σε δημοσίευμα της Realnews της 1η Δεκεμβρίου αναφερόταν πως ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Βασίλης Πλιώτας, με ένα σκεπτικό-«κόλαφο» για τον Κορκονέα, ζήτησε την αναίρεση της απόφασης του Μεικτού Εφετείου Λαμίας ως προς το σκέλος της χορήγησης του ελαφρυντικού του πρότερου σύννομου βίου στον πρώην ειδικό φρουρό.
Αναίρεση με την οποία, εφόσον γίνει δεκτή από το Ποινικό Τμήμα του Ανώτατου Δικαστηρίου, ο δολοφόνος του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου επιστρέφει στη φυλακή.
Κατά τον εισαγγελικό λειτουργό, το δικαστήριο που του «έσπασε» με το ελαφρυντικό τα ισόβια δεν έλαβε υπόψη του «περιστατικά που υποδηλώνουν ερριζωμένη θρασύτητα και έλλειψη σεβασμού σε έννομα αγαθά και δικαιώματα της τιμής και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας των τρίτων», τα οποία συνέβησαν πριν από τη δολοφονία.
Παράλληλα, να σημειωθεί ότι το Μικτό Ορκωτό Εφετείο Λαμίας, που εκδίκασε την υπόθεση της δολοφονίας του Γρηγορόπουλου τον Ιούλιο του 2019 έκρινε ομόφωνα αθώο λόγω αμφιβολιών τον Βασίλειο Σαραλιώτη, που πρωτόδικα είχε καταδικαστεί από το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Άμφισσας σε δεκαετή κάθειρξη χωρίς ελαφρυντικά.
Ο ίδιος ο Σαραλιώτης απόκτησε δικαίωμα επανόδου στην υπηρεσία και πλήρους αποκατάστασης αφότου κρίθηκε ομόφωνα αθώος λόγω αμφιβολιών. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, ο Σαραλιώτης δικαιούται να υποβάλει αίτηση επαναπρόσληψης στο Αρχηγείο της ΕΛΑΣ η οποία θα κριθεί θετικά από το δευτεροβάθμιο πειθαρχικό όργανο, καθώς έχει αθωωθεί οριστικώς. Εκτός από την επανένταξή του στο Σώμα, δικαιούται να λάβει αναδρομικά και τους αναλογούντες βαθμούς.