Μαρίνα Αλεξανδρή
Το σχέδιο «Ελευθερία» της κυβέρνησης φαίνεται ήδη να ναυαγεί μέσα στο ευρωπαϊκό Βατερλό των εμβολιασμών. Και μαζί απειλείται με ναυάγιο και ο – ήδη υπεραισιόδοξος – στόχος για άνοιγμα από την άνοιξη της κοινωνίας και κυρίως της οικονομίας, που πια οδηγείται σε οριακή δοκιμασία.
Σύμφωνα με τα πραγματικά δεδομένα που έχουν στα χέρια τους οι επιτελείς του υπουργείου Υγείας, και μετά τη σύγκρουση της Κομισιόν με την AstraZeneca, οι ρεαλιστικές προσδοκίες λένε ότι η Ελλάδα μπορεί να περιμένει πια μέχρι τον Μάρτιο κάτι παραπάνω από 2 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων.
Συγκεκριμένα, περιμένει 1,4 εκατ. δόσεις από την Pfizer, 240 χιλιάδες από την Moderna και 730.000 από την AstraZeneca. Αυτό σημαίνει ότι ο αρχικός σχεδιασμός που ήθελε να έχει εμβολιαστεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο το 20% με 25% του πληθυσμού, δεν βγαίνει πλέον ούτε με απλά μαθηματικά.
Αντιθέτως, ο στόχος πέφτει κάτω από το μισό, και το καλύτερο σενάριο αυτή την στιγμή είναι έως τις αρχές Απριλίου να έχουν γίνει λίγο περισσότεροι από 1 εκατομμύριο εμβολιασμούς, δηλαδή να έχει εμβολιαστεί το 10% του πληθυσμού.
Το πρόβλημα είναι πανευρωπαϊκό, ειδικά για την Ελλάδα όμως γίνεται ακόμη μεγαλύτερο καθώς η κυβέρνηση είχε ποντάρει εξ αρχής, και έχει δεσμεύσει τις περισσότερες προπαραγγελίες σε εμβόλια της AstraZeneca η οποία θα έχει και τις μεγαλύτερες καθυστερήσεις στις παραδόσεις.
Συνολικά, το εθνικό σχέδιο εμβολιασμών για την χώρα μας προβλέπει την προμήθεια 4,7 εκατομμυρίων δόσεων από την Pfizer/BioNTech, 7,1 εκατομμυρίων από την AstraZeneca, 4,7 εκατομμυρίων δόσεων από την Johnson & Johnson: 4,7, 4,7 εκατ. από την Sanofi / GSK: 4,7 εκατ. δόσεις, 1,8 εκατ. από την Moderna και 5,3 εκατ. δόσεων από την Curevac.
Το καλό νέο είναι πως το υπουργείο Υγείας είχε επιλέξει από την αρχή να φυλαχθούν οι ποσότητες που απαιτούνται για την δεύτερη δόση σε όσους έχουν κάνει ήδη την πρώτη δόση του εμβολίου, άρα διασφαλίζεται η πλήρης κάλυψη των ομάδων εκείνων του πληθυσμού που ήδη έχουν κληθεί στα εμβολιαστικά κέντρα. Το κακό νέο είναι πως οι ομάδες αυτές είναι πολύ περιορισμένες και ήδη γίνεται επανεξέταση του συνολικού πλάνου.
Το σχέδιο που εξετάζεται τώρα είναι να καλυφθούν πρώτα οι πιο ηλικιωμένοι και οι ευπαθείς ομάδες με εμβόλια της Pfizer/BioNTech και στη συνέχεια οι νεότερες ηλικίες, όταν θα έρθουν μεγαλύτερες ποσότητες των εμβολίων της AstraZeneca.
Ακόμη κι έτσι όμως, οι αρχικές υποσχέσεις για κάλυψη του 60% έως 70% του πληθυσμού έως τον Ιούνιο και για απόκτηση της λεγόμενης συλλογικής ανοσίας έως το καλοκαίρι δεν έχουν καμία βάση. Σύμφωνα με την «Καθημερινή» της Κυριακής, οι εκτιμήσεις κυβερνητικών στελεχών που έχουν πλήρη εικόνα των εξελίξεων στην Ευρώπη, το καλό σενάριο είναι έως και τον Μάιο να έχει εμβολιαστεί το 25% με 30% του πληθυσμού.
Πρακτικά, δηλαδή, αυτό σημαίνει πως έως το καλοκαίρι θα έχουν εμβολιαστεί οι πολίτες άνω των 70 ετών, οι ευπαθείς ομάδες και οι εργαζόμενοι σε επαγγέλματα αιχμής.
Υγειονομικά και κοινωνικά, σημαίνει επίσης πως η Ελλάδα είναι αντιμέτωπη με ένα πολύ δύσκολο δίμηνο, το διάστημα Φεβρουαρίου-Μαρτίου, όπου λόγω των καιρικών συνθηκών, των μεταλλάξεων του ιού και της ανύπαρκτης ανοσίας υπάρχει ισχυρός κίνδυνος για τρίτο, ισχυρό κύμα της πανδημίας.
Και βεβαίως στο διάστημα αυτό δεν υπάρχει ορατή προοπτική ουσιαστικού ανοίγματος των κοινωνικών δραστηριοτήτων πέραν του «ακορντεόν» που βλέπουμε μέχρι σήμερα.
Οικονομικά, σημαίνει ότι βρίσκεται απολύτως στον αέρα η αρχική κυβερνητική αισιοδοξία ότι από τον Απρίλιο θα μπορούσε να ανοίξει πλήρως η αγορά και η οικονομία.
Το πρόβλημα γίνεται ακόμη μεγαλύτερο καθώς πια απειλείται άμεσα και η επόμενη τουριστική σεζόν, τόσο λόγω της καθυστέρησης των εμβολιασμών στην Ελλάδα όσο –ακόμη περισσότερο – στην Ευρώπη.
Ηδη, η πρώιμη τουριστική περίοδος Απριλίου και Μαίου θεωρείται χαμένη και ελάχιστοι είναι εκείνοι που επιμένουν στον ρεαλισμό του στόχου για ανάκτηση το καλοκαίρι του 50% έως 60% της τουριστικής κίνησης του 2019.