Καθώς μεγάλο μέρος της Ευρώπης παλεύει με την πτώση των ποσοστών γεννήσεων που σύμφωνα με τους ειδικούς απειλεί τη μακροπρόθεσμη οικονομική ευημερία, η Ελλάδα αποτελεί ένα τρανό παράδειγμα του πόσο δύσκολο θα είναι να αντιστραφεί η τάση.
Ο λοχίας Χρήστος Γιαννακίδης σχεδίαζε να κάνει δεύτερο παιδί όταν η κρίση χρέους της Ελλάδας εξερράγη την περασμένη δεκαετία, επιβαρύνοντας τα οικονομικά του και διαγράφοντας την ελπίδα για επέκταση της οικογένειας του.
Ένας γιος είναι αρκετά ακριβός, λέει, ειδικά το κόστος μεταφοράς του στην απομακρυσμένη γωνιά που ζει στη βορειοανατολική Ελλάδα, όπου ο αριθμός των παιδιών έχει πέσει κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια.
Τα περισσότερα απογεύματα μεταφέρει τον 13χρονο Νίκολας για 50 χιλιόμετρα, για να παίξει ποδόσφαιρο με τα λίγα άλλα παιδιά που είναι διάσπαρτα στην περιοχή. Αν ο Νικόλας χρειάζεται παιδίατρο, πρέπει να τον μεταφέρει ακόμα πιο μακριά.
«Για να κάνεις οικογένεια αυτές τις μέρες, πρέπει να είσαι ήρωας», είπε ο κ. Γιαννακίδης στο περιθώριο μιας πρόσφατης προπόνησης ποδοσφαίρου. «Για να κάνεις δεύτερο παιδί, πρέπει να μπουν περισσότερα χρήματα στο σπίτι».
Το χωριό του Γιαννακίδη, το Ορμένιο και ο ευρύτερος δήμος Ορεστιάδας – ένας από τους φτωχότερους της χώρας – αποκαλύπτουν το μέγεθος του προβλήματος.
Ο πληθυσμός της Ορεστιάδας, μιας γεωργικής περιοχής που συνορεύει με την Τουρκία και τη Βουλγαρία, συρρικνώθηκε κατά 16% μεταξύ 2011 και 2021, δείχνουν τα στοιχεία της απογραφής. Το Ορμένιο κάποτε ήταν γεμάτο παιδιά, αλλά τώρα τα δύο τρίτα των 300 κατοίκων είναι άνω των 70 ετών, είπε ο πρόεδρος του χωριού Στράτος Βασιλειάδης.
Ο Νίκολας, ο μόνος 13χρονος στο Ορμένιο, περνά πολλά από τα Σαββατοκύριακά του παίζοντας βιντεοπαιχνίδια μόνος του. Θέλει να φύγει στα 18 του.
«Μπορεί να τον στείλω στην αδερφή μου στη Γερμανία για σπουδές», είπε ο πατέρας του.
Η σιωπή που σκεπάζει το Ορμένιο σπάει περιστασιακά από τις καμπάνες των εκκλησιών που χτυπούν πάνω από κλειστές επιχειρήσεις και μια άδεια παιδική χαρά την ώρα που ηλικιωμένοι άνδρες παίζουν μερικές παρτίδες τάβλι στο καφενείο του χωριού.
Το 2022, η Ελλάδα κατέγραψε τον χαμηλότερο αριθμό γεννήσεων των τελευταίων 92 ετών, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, εξαιτίας της κρίσης χρέους που οδήγησε σε χρόνια λιτότητας και μετανάστευσης, καθώς και της αλλαγής της στάσης των νέων. Τα προκαταρκτικά ανεπίσημα στοιχεία δείχνουν νέα πτώση το 2023.
Ο δείκτης γονιμότητας της Ελλάδας είναι ένας από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη: ορισμένα χωριά δεν έχουν καταγράψει ούτε μία γέννηση εδώ και χρόνια. Η κυβέρνηση σχεδιάζει τον Μάιο να παρουσιάσει νέα μέτρα για την αύξηση των γεννήσεων, δήλωσαν αξιωματούχοι στο Reuters.
Το σχέδιο περιλαμβάνει παροχές σε χρήμα για οικογένειες, προσιτή στέγαση για νέους, οικονομικά κίνητρα για υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και ενσωμάτωση των μεταναστών στο εργατικό δυναμικό, σύμφωνα με αξιωματούχους που επεξεργάζονται τις πρωτοβουλίες, μεταξύ των οποίων και ο υπουργός Οικογένειας.
Ωστόσο, παρόμοια μέτρα έχουν πέσει στο κενό σε άλλες χώρες της ΕΕ τις τελευταίες δεκαετίες και οι δημογράφοι αναμένουν μικρή διαφορά στην Ελλάδα. Ακόμη και αυτοί που βρίσκονται πίσω από τα σχέδια έχουν αμφιβολίες.
“Αν σας έλεγα ότι οποιοσδήποτε υπουργός σε οποιοδήποτε υπουργείο … μπορεί να αντιστρέψει την τάση, θα ήταν ψέμα”, δήλωσε στο Reuters η Σοφία Ζαχαράκη, υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας της Ελλάδας.
Παρόλα αυτά, είπε, “πρέπει να συνεχίσουμε να προσπαθούμε”.
Η ελληνική οικονομία έχει ανακάμψει τα τελευταία χρόνια (τουλάχιστον στα χείλη των επισήμων), αλλά η μείωση των γεννήσεων αποτελεί, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, “εθνική απειλή” και “ωρολογιακή βόμβα” για τις συντάξεις.
“Πρόκειται για ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην ΕΕ συνολικά”, δήλωσε στο Reuters ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης. “Αποτελεί προτεραιότητά μας … ό,τι κι αν χρειαστεί”.
Τα παραπάνω προέρχονται από το άρθρο “The losing battle against Greece’s tumbling birth rate” που δημοσιεύθηκε από την αγγλική έκδοση της Καθημερινής, η οποία εκδίδεται επίσης στην Ελλάδα και την Κύπρο μαζί με τους New York Times International.
Το άρθρο της Καθημερινής αποτελεί αναπαραγωγή ρεπορτάζ που έγινε από το Reuters. Παραδόξως, η “Καθημερινή” και το Reuters δεν κάνουν καμία αναφορά στις “θανατηφόρες” επιπτώσεις του εμβολίου, όπως συνεχώς και ψευδώς προωθούν τα εταιρικά μέσα ενημέρωσης εδώ και χρόνια. Και όπως συνηθίζεται για τα εταιρικά μέσα ενημέρωσης, ο ελέφαντας στο δωμάτιο – οι βλαβερές και θανατηφόρες επιπτώσεις των ενέσεων COVID – αγνοείται πλήρως.
Στην παρουσίαση διαφανειών που ακολουθεί υπάρχουν τρία διαγράμματα που προέρχονται από το Our World inData’s Population & Demography Data Explorer. Κάντε κλικ στα βέλη στα αριστερά ή στα δεξιά της εικόνας προβολής ή σύρετε το δάχτυλό σας προς τα αριστερά ή προς τα δεξιά για να μετακινηθείτε από τη μία εικόνα στην επόμενη.
Το πρώτο διάγραμμα είναι ο ρυθμός γεννήσεων για την Ελλάδα από το 1950 έως το 2021, το δεύτερο είναι ο ρυθμός θανάτων για την ίδια περίοδο και το τρίτο είναι ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού για τη δεκαετία 2011 έως 2021.
Όλες οι εικόνες που περιλαμβάνονται σε αυτό το άρθρο αντλήθηκαν από τον ιστότοπο Our World in Dataστις 10 Απριλίου 2024.
Η εκστρατεία μαζικού εμβολιασμού COVID στην Ελλάδα ξεκίνησε στις 27 Δεκεμβρίου 2020. Σύμφωνα με το Covid-19 Data Explorer του Our World inData, στις 5 Φεβρουαρίου 2022, το 75% των περίπου 10,5 εκατομμυρίων Ελλήνων κατοίκων είχε λάβει τουλάχιστον μία ένεση COVID.
Ακολουθεί το διάγραμμα του Our World inData για τη σωρευτική υπερβάλλουσα θνησιμότητα από όλες τις αιτίες στην Ελλάδα από τις 5 Ιανουαρίου 2020 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023. Το πρώτο διάγραμμα αφορά τον αριθμό των ατόμων και το δεύτερο το ποσοστό της υπερβάλλουσας θνησιμότητας σε σύγκριση με μια πρόβλεψη που βασίζεται σε προηγούμενα έτη.
