Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της εισβολής στην Κύπρο το 1974, πολλά ειδησεογραφικά δίκτυα είχαν βρεθεί στο νησί για να καλύψουν την απόβαση των τουρκικών στρατευμάτων στη Μεγαλόνησο, ενώ πολλές φορές ξένοι δημοσιογράφοι έγιναν μάρτυρες της βαρβαρότητας των τούρκων.
Τον Αύγουστο του ΄74 ο δημοσιογράφος της αγγλικής εφημερίδας «Sun», Ίαν Γουόκερ, θέλοντας να μεταφέρει το κλίμα που επικρατούσε εκείνες τις τραγικές μέρες, είχε πάρει συνεντεύξεις από Έλληνες της Κύπρου στη Λευκωσία.
Με τον τίτλο «Βάρβαροι», το πρωτοσέλιδο της «Sun» έκανε το γύρο του κόσμου, καθώς οι λεζάντες με τις μαρτυρίες ήταν κάτι περισσότερο από σοκαριστικές.
Μία 20χρονη Ελληνίδα της Κύπρου, διηγήθηκε στον άγγλο δημοσιογράφο τα όσα πέρασε όταν η ίδια μαζί με τον αρραβωνιαστικό της και άλλους έξι άνδρες συνελήφθησαν αιχμάλωτοι από τούρκους στρατιώτες.
«Ο αρραβωνιαστικός μου και άλλοι έξι άντρες πυροβολήθηκαν στο κεφάλι. Οι τούρκοι στρατιώτες γελούσαν μαζί μου και μετά με βίασαν»
Ο Γουόκερ, όπως ο ίδιος το μετέφερε στην εφημερίδα, άκουγε με αποτροπιασμό τις νεαρές κοπέλες να του λένε με κάθε λεπτομέρεια τις εφιαλτικές στιγμές που πέρασαν στα χέρια των τούρκων, αυτές και άλλοι που είχαν άγρια δολοφονηθεί μπροστά στα μάτια τους.
Μία άλλη 32χρονη Ελληνίδα Κύπρια είδε να σκοτώνουν με μίσος τον πατέρα της. Η ωμή περιγραφή της προκαλούσε φρίκη: «Οι τούρκοι στρατιώτες έκοψαν τα χέρια και τα πόδια του πατέρα μου. Μετά τον πυροβόλησαν μπροστά στα ματιά μου».
Η «θηριωδία των στρατιωτών», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γουόκερ, δεν έμεινε εκεί. Ένας βοσκός ο οποίος βρισκόταν στα βουνά όταν ο στρατός δολοφονούσε τον άμαχο πληθυσμό, διηγήθηκε την τραγική σκηνή της άνανδρης δολοφονίας μίας γυναίκας από τους τούρκους.
«Πρώτα σκότωσαν τους άντρες. Μετά, η γυναίκα του φίλου μου είπε στους τούρκους στρατιώτες: Γιατί τώρα πρέπει να ζήσω χωρίς τον άντρα μου; Αμέσως ένας στρατιώτης την πυροβόλησε στο κεφάλι».
Μια από τις πιο τραγικές σελίδες της τουρκικής εισβολής έχει γραφτεί στο Ορνίθι. Εκεί όπου ο κατοχικός στρατός δολοφόνησε εν ψυχρώ και έθαψε σε δύο ομαδικούς τάφους τους εκατόν πέντε (105) πολίτες, οι οποίοι είχαν αρχικά συλληφθεί, με τους εβδομήντα (70) περίπου από αυτούς να έχουν καταγωγή από την κατεχόμενη Άσσια. ΑΔΙΑΣΕΙΣΤΑ είναι τα στοιχεία που τεκμηριώνουν αυτό το φρικαλέο έγκλημα πολέμου για το οποίο η Άγκυρα ουδέποτε απολογήθηκε.
Οι κατοχικές αρχές στην προσπάθεια τους να αφανίσουν τα τεκμήρια του αποτρόπαιου αυτού εγκλήματος που διέπραξαν εναντίον αμάχων πολιτών, προχώρησαν σε ακόμη μια απεχθή πράξη που τοποθετείται χρονικά γύρω στο 1995.
Προέβησαν σε εσκεμμένη, οργανωμένη εκταφή και μετακίνηση των λειψάνων σε περιοχή του Δικώμου με αποτέλεσμα το θέμα της διακρίβωσης της τύχης αριθμού αγνοουμένων της Άσσιας να παραμένει ανοικτή πληγή για τις οικογένειες που καρτερικά περιμένουν απαντήσεις για τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
Η βεβήλωση των οστών των αγνοουμένων της Άσσιας στους ομαδικούς τάφους στο Ορνίθι, αποτέλεσε αντικείμενο εξέτασης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στις 12 Φεβρουαρίου 2015 ως πράξη ύβρεως και ως εγκληματική συμπεριφορά από τα τουρκικά στρατεύματα, και μάλιστα με τη διαδικασία της κατ’ επείγουσας περίπτωσης καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ισχυρό Ψήφισμα καταδίκης της Τουρκίας.
Παρόλα αυτά, η αδιάλλακτη στάση της Τουρκίας που συνεχίζει να βλέπει απάνθρωπα το ανθρωπιστικό θέμα των αγνοουμένων και η επίμονη άρνηση του τουρκικού στρατού να δώσει περαιτέρω στοιχεία για τον νέο χώρο ταφής, προκαλούν έντονο προβληματισμό και συντηρεί δικαιολογημένα για πέντε δεκαετίες τα αισθήματα αγανάκτησης, πικρίας, αδικίας και πόνου των Ασσιωτών.
* Δρ. Αυγουστίνος (Ντίνος) Αυγουστή
Καθηγητής Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Από το Μονάγρι Λεμεσού
av.avgoustinοs@gmail.com