Δύο διαφορετικά, αλλά υπό προϋποθέσεις «συγκοινωνούντα» , σενάρια βρίσκονται πίσω από την αισιοδοξία του Μαξίμου, και του ίδιου του πρωθυπουργού, για λύση σύντομα στο θέμα του χρέους
«Πιστεύω ότι είμαστε πιο κοντά από ποτέ άλλοτε σε μία ουσιαστική διευθέτηση του χρέους», διαμήνυσε χθες, από το υπουργείο Παιδείας ο Αλέξης Τσίπρας προσθέτοντας: «Θα μου επιτρέψετε να μη δώσω λεπτομέρειες για τις συζητήσεις που διεξάγονται, αλλά διεξάγονται συζητήσεις και διαπραγματεύσεις. Και θα διεξάγονται μέχρι τις 22 του Μάη. Μέχρι το κρίσιμο Eurogroup».
Είναι ίσως η πιο προωθημένο θέση που έχει εκφράσει μέχρι τώρα ο έλληνας πρωθυπουργός για το θέμα του χρέους –μια θέση, που έρχεται μεν κόντρα στα μηνύματα ακαμψίας και καθυστερήσεων του «συστήματος Σόιμπλε» αλλά οι πληροφορίες θέλουν να έχει ουσιαστική βάση.
Η «τμηματοποίηση» της ελάφρυνσης του χρέους
Στην πραγματικότητα, οι εν εξελίξει συζητήσεις στις οποίες αναφέρθηκε ο Αλέξης Τσίπρας έχουν προχωρήσει πολύ πέραν των παρασκηνιακών διαβουλεύσεων και, αυτή τη στιγμή, έχουν αποκρυσταλλωθεί σε δύο βασικά σενάρια και σε συγκεκριμένα κείμενα εργασίας τα οποία εξετάζονται τόσο στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο όσο και στην Ουάσιγκτον.
Το πρώτο εξ αυτών έφερε στη δημοσιότητα η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, παράλληλα με το κείμενο του επικαιροποιημένου Μνημονίου που συμφώνησαν Αθήνα και δανειστές.
Πρόκειται για το έγγραφο του ESM υπό τον τίτλο «Ελαφρύνσεις του ελληνικού χρέους: Δυνατότητες για κίνητρα» που, ουσιαστικά, προβλέπει ήπια ελάφρυνση του χρέους δια της σταδιακής επιμήκυνσης των ελληνικών δανείων και δια της σύνδεσής της με «ρήτρα μεταρρυθμίσεων» – ήτοι, δια της σύνδεσης της μείωσης του χρέους με προαπαιτούμενα μέτρα που θα πρέπει να εφαρμόζει η Αθήνα.
Η «ρήτρα» επίτευξης δημοσιονομικών στόχων
Με βάση το εν λόγω σενάριο, μπορεί να υπάρξει σταδιακή επιμήκυνση αποπληρωμών έως το 2050 με παράλληλο πλαφόν στο ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους. Η διαδικασία που προτείνεται είναι τριών σταδίων – η πρώτη φάση έως το 2030, η δεύτερη έως το 2040 και η τρίτη έως το 2050. Προκειμένου, δε, να προχωρά η κάθε φάση επιμήκυνσης, η Αθήνα θα πρέπει προηγουμένως να έχει επιτύχει συγκεκριμένους οικονομικούς και δημοσιονομικούς στόχους.
Παρ΄ότι το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών αρνήθηκε να σχολιάσει το δημοσίευμα και αρκέστηκε να επαναλάβει ότι δεν θα ληφθούν αποφάσεις για το χρέος στο Eurogroup της 22ας Μαίου, πηγές κοντά στη διαπραγμάτευση σημειώνουν ότι πρόκειται για ένα σενάριο που έχει «σφραγίδα Σόιμπλε».
Και τούτο όχι μόνον επειδή φέρει την υπογραφή του γερμανοκρατούμενου ESM, αλλά επειδή στην πράξη δείχνει ένα ήπιο reprofiling του χρέους χωρίς ουσιαστικό κόστος για τη Γερμανία και εμπεριέχει αυστηρή ρήτρα προαπαιτούμενων από την Αθήνα.
Ακριβώς για τον ίδιο λόγο όμως, πρόκειται για μία φόρμουλα που δύσκολα θα ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του ΔΝΤ, καθώς το Ταμείο θεωρεί την – ουσιαστική – ελάφρυνση του χρέους επιβεβλημένη άνευ αστερίσκων και προαπαιτούμενων προκειμένου να δώσει πιστοποιητικό βιωσιμότητας και να μετάσχει στο πρόγραμμα.
Οι εγγυήσεις στο ΔΝΤ και η αποπληρωμή των δανείων του
Ενώπιον αυτού του χάσματος, ένα δεύτερο, πολύ πιο προωθημένο σενάριο που έχουν εκπονήσει οι υπηρεσίες της Κομισιόν και του ESM έχει επίσης τεθεί εν γνώσει όλων των εμπλεκομένων πλευρών.
Με βάση αυτή την εκδοχή, διατηρείται μεν η πρόβλεψη «τμηματοποίησης» της ελάφρυνσης του χρέους προκειμένου να ικανοποιηθεί η γερμανική πλευρά, ταυτόχρονα όμως δίνονται παράλληλες, ισχυρότατες εγγυήσεις στο ΔΝΤ.
Η πρώτη από αυτές τις εγγυήσεις θα είναι η πλήρης αποπληρωμή των έως τώρα δανείων του Ταμείου προς την Ελλάδα (περίπου 13 δις) πριν αυτό συναινέσει στην συμμετοχή του σε νέο μονοετές πρόγραμμα με την Αθήνα. Το ποσό μπορεί να διατεθεί από τα χρήματα που έχουν περισσέψει από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ενώ ως δεύτερος γύρος εγγυήσεων προς το Ταμείο – για την συμμετοχή στο νέο πρόγραμμα – προβλέπεται η χρήση των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που διακρατούν οι ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες.
Και αυτή η φόρμουλα περιλαμβάνει επιμηκύνσεις αποπληρωμών και μιας μορφής σταθεροποίηση επιτοκίων, ενώ οι πιθανές παραλλαγές αλλά και ο συνδυασμός των δύο σεναρίων αναμένεται να συζητηθούν στις κρίσιμες επαφές που θα γίνουν για το ελληνικό ζήτημα στο τριήμερο 11 έως 13 Μαίου και στο περιθώριο της συνόδου της G7 στο Μπάρι της Ιταλίας.
Το τελικό πλαίσιο που θα συμφωνηθεί εκεί θα αποτελέσει και τη βάση των αποφάσεων στο Eurogroup της 22ας Μαΐου, σύμφωνα με πηγές όμως τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στην Ουάσιγκτον, η οριστικοποίηση των αποφάσεων όμως δεν αναμένεται – στην ευνοϊκή για την Ελλάδα περίπτωση – πριν από τα μέσα Ιουνίου.