Το Στενό του Ορμούζ αναγνωρίζεται ευρέως ως ένα ζωτικής σημασίας σημείο ασφυξίας για τη διαμετακόμιση πετρελαίου
Η κλιμάκωση της κρίσης στη Μέση Ανατολή έχει φέρει στο προσκήνιο την πιο σημαντική… αρτηρία πετρελαίου στον κόσμο. Ο λόγος για το Στενό του Ορμούζ, ένα ζωτικής σημασίας πέρασμα για το πετρέλαιο. Βρίσκεται μεταξύ του Ιράν και του Ομάν και αποτελεί ένα στενό αλλά στρατηγικά σημαντικό κανάλι που συνδέει τους παραγωγούς αργού πετρελαίου στη Μέση Ανατολή με βασικές αγορές σε όλο τον κόσμο. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το 2022, η ροή πετρελαίου στο Στενό του Ορμούζ ήταν κατά μέσο όρο 21 εκατ. βαρέλια την ημέρα, σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών για την Ενέργεια (EIA). Αυτό ισοδυναμεί με το 21% περίπου του παγκόσμιου εμπορίου αργού πετρελαίου.
Σε περίπτωση, όμως, που το πετρέλαιο θα μπορεί να περάσει από ένα σημαντικό σημείο -έστω και προσωρινά- οι τιμές ενέργειας θα εκτοξευθούν, το κόστος μεταφοράς θα αυξηθεί, ενώ θα δημιουργηθούν σημαντικές καθυστερήσεις στον εφοδιασμό.
Το χειρότερο σενάριο
Για πολλούς ενεργειακούς αναλυτές, ένα γεγονός όπου θα υπάρξει αποκλεισμός ή σημαντική διακοπή των ροών μέσω των Στενών του Ορμούζ, είναι το χειρότερο σενάριο, ένα σενάριο που θα μπορούσε να ωθήσει τις τιμές του πετρελαίου να σκαρφαλώσουν πολύ πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι.
«Το χειρότερο σενάριο, θα μπορούσε κάλλιστα να είναι αν το Ισραήλ χτυπήσει το Ιράν [και] το Ιράν λάβει μέτρα για να επιβραδύνει ή ενδεχομένως να προσπαθήσει να μπλοκάρει το Στενό του Ορμούζ», δήλωσε ο Alan Gelder από τη Wood Mackenzie, μιλώντας στο CNBC. «[Αυτό] θα είχε πολύ πιο δραματικές επιπτώσεις, διότι από εκεί διέρχεται το 20% των παγκόσμιων εξαγωγών αργού από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ και το Ιράκ -και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα σε κάποιο βαθμό- που είναι οι κάτοχοι της παγκόσμιας πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας», δήλωσε ο Gelder. «Έτσι, εκτιμούμε ότι η αγορά δεν αναμένει το χειρότερο σενάριο, αλλά τον πιθανό αντίκτυπο στις ιρανικές ενεργειακές υποδομές», πρόσθεσε ο ίδιος.
Η υπόσχεση του Ισραήλ να αντεπιτεθεί στο Ιράν, έπειτα από επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους την περασμένη εβδομάδα, έχει τροφοδοτήσει τις εικασίες ότι η χώρα θα μπορούσε σύντομα να εξαπολύσει επίθεση στις ενεργειακές υποδομές της Τεχεράνης.
Το Ιράν, που έχει υποσχεθεί μια δική του δυναμική απάντηση σε περίπτωση περαιτέρω ισραηλινών ενεργειών, είναι σημαντικός παίκτης στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου.
Πόσο ψηλά μπορεί να φτάσουν οι τιμές του πετρελαίου;
Οι αναλυτές ενέργειας έχουν αμφισβητήσει το κατά πόσον οι αγορές πετρελαίου είναι πολύ εφησυχαστικές όσον αφορά τους κινδύνους μιας διεύρυνσης των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή.
Ο Saul Kavonic της MST Financial δήλωσε ότι οι διαταραχές του εφοδιασμού κατά μήκος του Στενού του Ορμούζ θα μπορούσαν να στείλουν τις τιμές του πετρελαίου σημαντικά υψηλότερα. «Αν δούμε μια επίθεση στην ιρανική παραγωγή, θα μπορούσε να περιοριστεί έως και περίπου 3% της παγκόσμιας προσφοράς και ακόμη και αν δούμε απλώς αυστηρότερες κυρώσεις, αυτό θα μπορούσε -επίσης- να αρχίσει να περιορίζει την προσφορά έως και 3%. Αυτό από μόνο του θα μπορούσε να δει το πετρέλαιο να πλησιάζει τα 100 ή ακόμη και να ξεπερνά τα 100 δολάρια ανά βαρέλι», δήλωσε ο Kavonic στο CNBC στις 3 Οκτωβρίου.
«Εάν [η διέλευση από τα Στενά του Ορμούζ] επηρεαστεί, μιλάμε για μια επίπτωση στην τιμή του πετρελαίου που θα ήταν τρεις φορές μεγαλύτερη από τα σοκ των τιμών του πετρελαίου της δεκαετίας του 1970, στον απόηχο της ιρανικής επανάστασης και του αραβικού εμπάργκο πετρελαίου, και τώρα μιλάμε για 150 δολάρια και πλέον το βαρέλι πετρελαίου», πρόσθεσε.
Οι τιμές του πετρελαίου διαπραγματεύονταν περισσότερο από 3% τη Δευτέρα, επεκτείνοντας τα κέρδη ακόμη και μετά την καταγραφή της μεγαλύτερης εβδομαδιαίας ανόδου τους από τις αρχές του 2023 την περασμένη εβδομάδα.
Τα διεθνή futures του Brent με λήξη τον Δεκέμβριο διαπραγματεύονταν για τελευταία φορά 1,5% χαμηλότερα στα 79,74 δολάρια το βαρέλι, ενώ τα αμερικανικά συμβόλαια West Texas Intermediate διαμορφώνονταν στα 75,99 δολάρια, με πτώση 1,5%.
Ο Bjarne Schieldrop από τη SEB δήλωσε ότι ο γενικός κανόνας στις αγορές εμπορευμάτων είναι ότι αν η προσφορά περιορίζεται σημαντικά, τότε η τιμή συχνά εκτοξεύεται σε πέντε έως δέκα φορές το κανονικό της επίπεδο. «Έτσι, αν το χειρότερο έρθει και το Στενό του Ορμούζ κλείσει για ένα μήνα ή περισσότερο, τότε το αργό τύπου Brent θα εκτοξευθεί πιθανότατα στα 350 δολάρια/βαρέλι, η παγκόσμια οικονομία θα καταρρεύσει και η τιμή του πετρελαίου θα πέσει ξανά κάτω από τα 200 δολάρια/βαρέλι σε κάποιο χρονικό διάστημα», επεσήμανε ο Schieldrop την Παρασκευή σε ερευνητικό σημείωμα. «Αλλά βλέποντας πού βρίσκεται η τιμή του πετρελαίου αυτή τη στιγμή, η αγορά δεν φαίνεται να συγκεντρώνει καθόλου πολλές πιθανότητες για μια τέτοια εξέλιξη», πρόσθεσε.
Τι γίνεται με τις αγορές φυσικού αερίου;
Ο Warren Patterson από την ING δήλωσε ότι τυχόν διαταραχές στη διέλευση κατά μήκος του Στενού του Ορμούζ θα είχαν σεισμικές συνέπειες για τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας.
«Η βασική ανησυχία, αν και εξακολουθεί να είναι ακραία, θα ήταν ότι αυτές οι διαταραχές θα επεκταθούν στο Στενό του Ορμούζ, επηρεάζοντας τις ροές πετρελαίου του Περσικού Κόλπου», επισημαίνει ο Patterson σε ερευνητικό σημείωμα που δημοσιεύθηκε στις 4 Οκτωβρίου.
«Μια σημαντική διαταραχή σε αυτές τις ροές θα ήταν αρκετή για να ωθήσει τις τιμές του πετρελαίου σε νέα υψηλά ρεκόρ, ξεπερνώντας το υψηλό ρεκόρ των σχεδόν 150 δολαρίων/βαρέλι το 2008», πρόσθεσε.
Ο Patterson της ING δήλωσε ότι οποιαδήποτε διαταραχή του εφοδιασμού σε σχέση με τα Στενά του Ορμούζ δεν θα περιοριστεί στην αγορά πετρελαίου. «Θα μπορούσε επίσης δυνητικά να οδηγήσει σε διαταραχές στις ροές [υγροποιημένου φυσικού αερίου] από το Κατάρ, οι οποίες αποτελούν περισσότερο από το 20% του παγκόσμιου εμπορίου υγροποιημένου φυσικού αερίου», συνέχισε και συμπλήρωσε «αυτό θα αποτελούσε σοκ για τις παγκόσμιες αγορές φυσικού αερίου, ιδίως καθώς εισερχόμαστε στο χειμώνα του βόρειου ημισφαιρίου, όπου βλέπουμε μεγαλύτερη ζήτηση φυσικού αερίου για σκοπούς θέρμανσης. Ενώ βλέπουμε μια αύξηση της νέας δυναμικότητας εξαγωγής LNG, αυτή εξακολουθεί να υπολείπεται κατά πολύ των εξαγωγικών όγκων του Κατάρ».
www.bankingnews.gr