Στις 20 Απριλίου λήγει η προθεσμία πληρωμής δόσης της ΔΕΠΑ Εμπορίας προς τη ρωσική Gazprom στο πλαίσιο του μακροχρόνιου συμβολαίου προμήθειας που έχουν συνάψει οι δυο εταιρείες και ισχύει για πέντε χρόνια.
Ας σημειωθεί, ότι η Ρωσία καλύπτει το 45% των ενεργειακών αναγκών της χώρας μας σε φυσικό αέριο, το υπόλοιπο 55% καλύπτεται από εισαγόμενο LNG κατά 35% και το άλλο 20% από αέριο μέσω των αγωγών ΤΑΡ και Turkish Stream. Hσυνολική κατανάλωση αερίου στην χώρα για το 2021 ανερχόταν περίπου στα 5,50 δισ κυβικά, εκ των οποίων τα 2,50 περίπου μέσω αγωγών από Ρωσία.
Αν τελικά η απόφαση του Ρώσου Προέδρου γίνει πράξη, τότε η Ελλάδα θα είναι από τις πρώτες χώρες της Ε.Ε που θα βρεθεί στον κυκλώνα της ενεργειακής κρίσης. Οι χώρες που έχουν μπει στην ‘’μαύρη’’ λίστα, όπως και η δική μας, όταν δεν θα πληρώσει το ρώσικο αέριο σε ρούβλια, τότε το μόνο σίγουρο είναι ότι θα βρεθεί σε μία πρωτόγνωρη κατάσταση ενεργειακής αυτοχειρίας, λόγω διακοπήςτης αεριοδότησης της, με ό,τι αυτό σημαίνει για την εύρυθμη λειτουργία της βιομηχανίας, της ηλεκτροπαραγωγής, των μεταφορών και της ενεργειακής κάλυψης του κτηριακού της τομέα. Η χώρα μας, μαζί με την Γερμανία, την Αυστρία και κάποιες άλλες της Ε.Ε θα ζήσουν έναν πραγματικό ενεργειακό εφιάλτη.
Όσο κι αν οι αρμόδιοι υπουργοί και ενεργειακοί σύμβουλοι της κυβέρνησης προσπαθούν να καθησυχάσουν την κοινωνία και την αγορά, ξέρουν πολύ καλά, ότι οι προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι για το εναλλακτικό σενάριο είναι μάλλον μία ουτοπική προσέγγιση, που η πραγματικότητα θα τους ξεπεράσει. Το βραχυπρόθεσμο εναλλακτικό σενάριο της κυβέρνησης στηρίζεται στην επιπλέον αύξηση των ποσοτήτων ενός ακριβότερου εισαγόμενου υγροποιημένου αερίου, αλλά χωρίς τις ανάλογες υποδομές που απαιτούνται για την επιπλέον αποθήκευση και αεριοποίηση στους υπάρχοντες τερματικούς σταθμούς. Ο σταθμός της Ρεβυθούσας και του Σιδηροκάστρου έχουνπεπερασμένες δυναμικότητες αποθήκευσης και αεριοποίησης του LNG. Μιλάμε για περίπου 325 χιλιάδες κυβικά μέτρα, τα οποία αυτά αντιστοιχούνμόνο στο 35% της συνολικής ενεργειακής κάλυψης της χώρας σε αέριο.
Ακόμα κι αν με ένα μαγικό ραβδάκι, αύριο το πρωί, όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε που εξαρτώνται ενεργειακά κυρίως από το ρώσικο αέριο, κατασκεύαζαν νέους τερματικούς σταθμούς – αποθήκες για να υποδεχτούν τις επιπλέον ποσότητες υγροποιημένου αερίου από ΗΠΑ,Αλγερία, χώρες του Κόλπου κλπ στο ποσοστό αναπλήρωσης από τις αντίστοιχες απώλειες τουρώσικου αερίου, θα απαιτούνταν επιπλέον 1358 τάνκερ. Σήμερα σε όλο τον κόσμο όλα τα δεξαμενόπλοια μεταφοράς LNG δεν είναι πάνω από 650. Άλλο ένα μεγάλο δομικό πρόβλημα, είναι ότι δεν υπάρχουν οργανωμένες και αποτελεσματικές αγορές. Ο περισσότερος όγκος LNG διακινείται με μακροπρόθεσμα συμβόλαια, ενώ τα spot που αποτελούν fraction των όγκων καθοδηγούνται κυρίως από την ζήτηση στις αγορές της Κίνας και ΝΑ Ασίας. Μάλλον η κυρία Φοντερλαιεν θα πρέπει το βράδυ να μην κοιμάται ήσυχη.
Η Ελλάδα θα πληρώσει τις λανθασμένες ενεργειακές πολιτικές της, όχι μόνο της σημερινής κυβέρνησης, αλλά και των προηγούμενων, που στήριξαν σε τόσο μεγάλο ποσοστό το ενεργειακότης μείγμα στην εισαγωγή φυσικού αερίου, αλλά και άλλων ορυκτών καυσίμων. Οι λύσεις ήταν η εξόρυξη των δικών της κοιτασμάτων σε Ιόνιο και νότια της Κρήτης. Αντ’ αυτού, η σημερινή κυβέρνηση προχώρησε σε μια βίαιη απολιγνιτοποίηση, χωρίς σχέδιο ομαλής μετάβασης στην μεταλιγνιτική εποχή και χωρίς να έχει αξιοποιήσει άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με σταθερό ενεργειακό φορτίο, όπως η Γεωθερμία, ηπαραγωγή βιοκαύσιμων από την ανακύκλωση οργανικών αποβλήτων, η βιομάζα κλπ. Τα αιολικά πάρκα που ευαγγελίζονται ότι θα δώσουν την λύση, αυτά δυστυχώς δεν μπορούν να προσφέρουν την προσδοκώμενη ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, χωρίς να συνοδεύονται από αντίστοιχα συστήματα αποθήκευσης της ενέργειας, αφού η αιολική ενέργεια ως γνωστόν, είναι στοχαστικού τύπου μορφής ενέργειας.
Η Ελλάδα επιπλέον είναι η μοναδική χώρα της ΝΑ Ευρώπης που δεν διαθέτει υπόγειες δεξαμενές αποθήκευσης υδρογονανθράκων. Αρα πως μπορούμε να μιλάμε για στρατηγικά ενεργειακά αποθέματα χωρίς δεξαμενές αποθήκευσης και ειδικά όταν η Ελλάδα βρίσκεται σε μία άκρως ευάλωτη γεωστρατηγική θέση, με έναν αναθεωρητικό γείτονα που διαρκώς απειλεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Το ερώτημα που πρέπει να απαντήσει η σημερινή κυβέρνηση, είναι για ποιο λόγο έσπευσε πρώτη να μπει στο στόχαστρο μιας υπερδύναμης που κατά 45% ενεργειακά εξαρτάται από αυτήν, χωρίς να έχει ενεργειακές εφεδρείες και χωρίς να έχει τις κατάλληλες υποδομές για ομαλή μετάβαση σε ένα βιώσιμο ενεργειακό σχέδιο.
Μιχάλης Χριστοδουλίδης