Της Ελευθερίας Κούρταλη
“Καμπανάκι” χτυπάει η Moody’s για νέες αναταράξεις στις αγορές προσεχώς, τονίζοντας πως η μεταβλητότητα θα είναι το κύριο συστατικό για τις μετοχές το επόμενο διάστημα. Οι κίνδυνοι και οι αβεβαιότητες έχουν συσσωρευτεί όπως επισημαίνει, και αρκεί ένα μικρό “τσαφ” για να φέρει ένα ισχυρό sell-off.
Πιο αναλυτικά, όπως σημειώνει ο οίκος, η αναγνώριση ότι o κινεζικός κολοσσός της αγοράς ακινήτων Evergrande μπορεί να μην εκπληρώσει τις δανειακές του υποχρεώσεις, έχει ταρακουνήσει τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Αν και οι αγορές μετοχών στις ανεπτυγμένες οικονομίες συνήθως δεν αντιδρούν τόσο έντονα σε μία είδηση που αφορά μία μεμονωμένη εταιρεία στην Κίνα, είναι πιθανό ότι οι εξελίξεις με την Evergrande προκάλεσαν επίσης ανησυχίες για την κινεζική ανάπτυξη, κάτι που θα έχει παγκόσμιες επιπτώσεις, όπως προειδοποιεί η Moody’s. Δεδομένου ότι οι συμμετέχοντες στην αγορά αξιολογούσαν ήδη τους κινδύνους σχετικά με τον πληθωρισμό, την αναταραχή που μπορεί να προκαλέσουν οι εξελίξεις γύρω από το ανώτατο όριο του χρέους των ΗΠΑ, το πιθανό “κλείσιμο” της αμερικανικής κυβέρνησης και την επικείμενη μείωση των αγορών περιουσιακών στοιχείων από την Fed, το ζήτημα της Evergrande προκάλεσε σημαντική αστάθεια της αγοράς. Και καθώς οι επενδυτές επανεκτίμησαν τους κινδύνους στα χαρτοφυλάκιά τους, οι διεθνείς αγορές σημείωσαν σημαντική διόρθωση.
Όπως επισημαίνει ο οίκος, οι “απαντήσεις” των αγορών σε όλες αυτές τις εξελίξεις αντικατοπτρίζουν τον τρόπο με τον οποίο τα χρηματοπιστωτικά γεγονότα σε ένα μέρος του κόσμου μπορούν να “μεταδοθούν” και να επηρεάσουν τις πιστωτικές συνθήκες σε άλλες περιοχές μέσω απότομων μεταβολών του επενδυτικού κλίματος και της ρευστότητας. Η Moody’s αναμένει συνεπώς πως η μεταβλητότητα θα δώσει ηχηρό “παρών” στις αγορές τα επόμενα τρίμηνα καθώς θα αυξάνεται η ανησυχία για τη βιωσιμότητα των αυξημένων εταιρικών και κυβερνητικών χρεών, με την πιθανότητα η νομισματική πολιτική να γίνει σταδιακά ουδέτερη το 2022, μετά την εποικοδομητική στάση που την χαρακτήρισε φέτος.
Ωστόσο, όπως προσθέτει ο οίκος, το ευρύτερο οικονομικό αποτέλεσμα κάθε “επεισοδίου”, όπως αυτό της Evergrande, θα εξαρτηθεί από το μακροοικονομικό, χρηματοπιστωτικό και πολιτικό περιβάλλον στο οποίο εμφανίζεται. Στην τρέχουσα συγκυρία, η Moody’s αναμένει ότι οι κυβερνήσεις και οι νομισματικές αρχές θα ενεργήσουν για να περιορίσουν τους κινδύνους και η οικονομική ανάκαμψη θα συνεχιστεί, περιορίζοντας έτσι τη “ζημιά” στις πιστωτικές συνθήκες από την αυξημένη αποστροφή των επενδυτών στο ρίσκο.
Επιπλέον, όπως αναφέρει, οι τιμές των μετοχών παραμένουν υψηλές, με βάση πολλούς δείκτες αποτιμήσεις, όπως η τιμή προς κέρδη (P/E). Σε κάθε περίπτωση πάντως, επισημαίνει η Moody’s, οι υψηλές αποτιμήσεις της αγοράς μετοχών εξηγούνται από τα χαμηλά επιτόκια και ένα μεγαλύτερο από το συνηθισμένο risk premium των μετοχών. Ωστόσο, όπως προειδοποιεί, είναι πλέον ξεκάθαρο πως η εμφάνιση ενός ή περισσότερων κινδύνων στο επόμενο διάστημα θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική διόρθωση των αγορών.
Παρ’ όλο που διάφοροι παράγοντες μπορεί να έχουν μειώσει την επενδυτική διάθεση, φαίνεται ότι δεν έχουν επηρεάσει τις ευρύτερες προσδοκίες για την παγκόσμια οικονομία. Για παράδειγμα, η απόδοση των 10ετών αμερικανικών ομολόγων παρέμεινε χαμηλή αλλά σε γενικές γραμμές σταθερή καθ ‘όλη τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου, αντί να μειωθεί όπως θα ήταν πιθανό εν μέσω σοβαρών ανησυχιών ότι η οικονομική ανάκαμψη επιβραδύνεται. Και οι δείκτες υψηλής συχνότητας διεθνώς, φαίνεται να υποστηρίζουν τις προσδοκίες ανάκαμψης.
Η σιωπηλή αντίδραση των αγορών στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου της Fed, όπως επισημαίνει η Moody’s, δείχνει ότι οι επενδυτές θεώρησαν ότι το tapering και οι προοπτικές αύξησης των επιτοκίων αποτελούν επιβεβαίωση της δύναμης της οικονομικής ανάκαμψης. Η Fed δεν ανακοίνωσε tapering, αλλά διαμήνυσε ότι “η οικονομία έχει σημειώσει πρόοδο” προς τους μέγιστους στόχους απασχόλησης και σταθερότητας τιμών, οι οποίοι είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να αρχίσουν να μειώνονται οι αγορές περιουσιακών στοιχείων. Ο Powell δήλωσε ότι η ανακοίνωση του tapering θα μπορούσε να γίνει στην επόμενη συνεδρίαση και το QE θα τελειώσει μέχρι τα μέσα του 2022, υπό την προϋπόθεση ότι η ανάκαμψη δεν θα εκτροχιαστεί, ενώ όσον αφορά το “πότε” θα έρθει η αύξηση των επιτοκίων, οι απόψεις είναι μοιρασμένες μεταξύ του 2022 και του 2023.
Σε ό,τι αφορά το επόμενο διάστημα, τόσο η μεταβλητότητα όσο και η διόρθωση είναι στο “τραπέζι” για τις αγορές. Όπως τονίζει η Moody’s, με βάση τις προσδοκίες για συνέχιση της παγκόσμιας ανάκαμψης (αν και με διαφορετικούς ρυθμούς ανά χώρα) και τις πιθανές ενέργειες των υπεύθυνων χάραξης πολιτικής να περιορίσουν τους κινδύνους, η μεταβλητότητα στις αγορές μετοχών θα είναι βραχύβια αλλά πιο συχνή το επόμενο έτος.
Αν και οι επενδυτές είναι αντιμέτωποι με την ισχυρή μεταβλητότητα και αβεβαιότητα, η μετάδοση από την Κίνα στις παγκόσμιες αγορές είναι πιθανό να είναι σχετικά μέτρια λόγω των περιορισμένων χρηματοοικονομικών δεσμών μεταξύ της Κίνας και άλλων μεγάλων οικονομιών. Ωστόσο, οι αρνητικοί κίνδυνοι για την παγκόσμια ανάπτυξη από την επιβράδυνση της Κίνας κινδυνεύουν να ταρακουνήσουν έντονα τις διεθνείς αγορές, όπως συνέβη το 2015. Εκείνη τη χρονιά, η επιβράδυνση της ανάπτυξης της Κίνας οφειλόταν κυρίως στην αποδυνάμωση της αγοράς ακινήτων και των εξαγωγών. Επιπλέον, με τις εταιρείες και τα κράτη να βγαίνουν από την πανδημία με υψηλότερα φορτία χρέους, αναμένεται να δούμε όλο και περισσότερες περιπτώσεις βραχυχρόνιας αστάθειας στις αγορές ως απάντηση τόσο στις αρνητικές όσο και στις θετικές ειδήσεις σχετικά με τις εταιρείες και τους εκδότες χρέους.