Ετος ορόσημο για την εξυγίανση των ελληνικών τραπεζών, θεωρείται το 2021, αφενός λόγω της επίλυσης του προβλήματος με τα κόκκινα δάνεια αφετέρου με τις αλλαγές που φέρνει το «Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής για το 2021», εξελίξιες που θα δημιουργήσουν μία νέα πραγματικότητα για το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Στο πλαίσιο αυτό δομικές χαρακτηρίζονται αλλαγές όπως η ψηφιοποίηση όλων των συναλλαγών για τα φυσικά πρόσωπα και η εξυπηρέτηση μόνο των επιχειρήσεων από τα καταστήματα που θα παραμείνουν ανοικτά.
Ειδικότερα, το κυβερνητικό σχέδιο περιλαμβάνει:
- Την ολοκλήρωση του ψηφιακού και πράσινου μετασχηματισμού. Σχέδιο για πραγματοποίηση όλων των συναλλαγών από τα φυσικά πρόσωπα. Ηλεκτρονικά αποκλειστικά μέσα από τις υπηρεσίες που θα προσφέρουν οι τράπεζες (internet banking, mobile banking κ.α.). Αντίθετα, τα καταστήματα που θα παραμείνουν εν λειτουργία θα εξυπηρετούν ως επί το πλείστον τις επιχειρήσεις.
Επίσης, σχεδιάζεται η δημιουργία νέων χρηματοδοτικών εργαλείων (π.χ. εταιρικά πράσινα ομόλογα) και εκμετάλλευση των νέων τεχνολογιών (fintech, blockchain, artificial intelligence). Σύμφωνα με πληροφορίες, η ψηφιοποίηση θα οδηγήσει και στη μείωση των φυσικών καταστημάτων σε περίπου 200 με 250 στο τέλος του 2021. Την ίδια ώρα, σχεδιάζεται η ανανέωση του προσωπικού με προσλήψεις προσαρμοσμένες στις απαιτήσεις της νέας ψηφιακής εποχής.
- Μείωση των κόκκινων δανείων μέσω του προγράμματος «Ηρακλής II». Ο «Ηρακλής ΙΙ» θα στηρίζει την περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) μέσω του εργαλείου των τιτλοποιήσεων. Ο «Ηρακλής Ι» τέθηκε σε εφαρμογή τον Δεκέμβριο του 2019 με στόχο τη μείωση των ελληνικών NPLs.
Οι τράπεζες διαθέτουν 27 δισ. ευρώ κεφάλαια και υπολογίζεται ότι για τις τιτλοποιήσεις θα πρέπει να δαπανήσουν από 6 έως 6,4 δισ. ευρώ κεφάλαια. Αυτό σημαίνει ότι στο τέλος του 2021 θα έχουν μειώσει τα κεφάλαια τους περίπου 6 δισ. δηλαδή στα 21 δισ. ευρώ. Στο τέλος της νέας χρονιάς και εφόσον έχουν προχωρήσει με ταχύτατους ρυθμούς τα σχέδια τιτλοποιήσεων προβληματικών δανείων τα δάνεια σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά θα έχουν μειωθεί στα 116-120 δισ. από 146 δισ. ευρώ της τρέχουσας περιόδου.
- Την εφαρμογή του νέου πλαισίου ρύθμισης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας για την αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους, που αποτελεί τη σημαντικότερη μεταρρυθμιστική προτεραιότητα της κυβέρνησης. Η μεταρρύθμιση του πλαισίου ρύθμισης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας θα δίνει στους υποχρεωμένους οφειλέτες τη δυνατότητα συνολικής ρύθμισης για όλα τα χρέη, καθώς και τη δυνατότητα διαγραφής όλων των χρεών υπό προϋποθέσεις, ενώ ενσωματώνει και ρυθμίσεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών. Επιπλέον, δρομολογείται η ίδρυση ενός δημόσιου φορέα πιστοληπτικής αξιολόγησης «ως συνεκτικό, κοινωνικά ευαίσθητο και εθνικά αναπτυξιακό πλαίσιο», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά.
- Τις χορηγήσεις. Βασικό εργαλείο που θα οδηγήσει τις τράπεζες σε αναπτυξιακή τροχιά -όπως και το σύνολο της ελληνικής οικονομίας- αποτελεί η αύξηση των χορηγήσεων, με αιχμή την χρηματοδότηση των επιχειρήσεων από μεγάλα επενδυτικά έργα μέχρι μικρότερης δυναμικής. Ατού για τις τράπεζες αποτελούν στο μέτωπο των χορηγήσεων -πέραν του απευθείας τραπεζικού δανεισμού- τα δάνεια ύψους περίπου 13 δισ. ευρώ που θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης.