Η τουρκική έκδοση της εφημερίδας Independent δημοσιεύει την Παρασκευή ρεπορτάζ αναφορικά με την πρόσφατη στοχοποίηση του Οικουμενικού Πατριάρχη, Βαρθολομαίου, και άλλων θρησκευτικών και πολιτικών ηγετών από το ισλαμικό περιοδικό Gerçek Hayat, φίλα προσκείμενου στην κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που ισχυρίζεται ότι στηρίζουν την οργάνωση των γκιουλενιστών FETÖ.
Με τίτλο «Αντίδραση στη δημοσίευση που στοχοποιεί Έλληνες, Εβραίους και Αρμένιους: Κάθε φορά που ανεβαίνει η ένταση, οι πρώτες που θυσιάζονται είναι οι κοινότητες των μειονοτήτων», η εφημερίδα φιλοξενεί συνεντεύξεις ανθρώπων των τριών κοινοτήτων, ανάμεσα στους οποίους και του εκπροσώπου των μειονοτικών ιδρυμάτων στην Τουρκία, Λάκη Βίγκα.
Η Τουρκία πρέπει να ρίξει το βάρος της σε διαφορετικά ζητήματα
Σύμφωνα με τον Λάκη Βίγκα, οι μειονότητες βρέθηκαν αντιμέτωπες με μια εξαιρετικά επικίνδυνη προσέγγιση. «Υπάρχει μια αντίληψη στην κοινή γνώμη της χώρας, που δεν έχει αλλάξει εδώ και χρόνια. Είμαστε πάντοτε ένα εμπόρευμα στην υπηρεσία των ΜΜΕ ή των πολιτικών. Κάθε λίγο εκτιθέμεθα, κάποιες φορές με τον σημερινό τρόπο, κάποιες άλλες με θετικό τρόπο».
Αισθανόμαστε αβοήθητοι
Ο Λάκης Βίγκας καταδεικνύοντας την έλλειψη επαρκούς κατανόησης της τουρκικής κοινωνίας για τις μειονότητες στη χώρα, εξηγεί κάποια περιστατικά που βίωσε. «Ρώτησα κάποια φορά ένα φίλο αστυνομικό για το “πόσοι Ρωμιοί βρίσκονται εντός των συνόρων της Τουρκίας”, για να λάβω την απάντηση “είστε 500.000”. Αυτή είναι η εκτίμηση ενός φίλου που μας γνωρίζει κιόλας. Τουλάχιστον νομίζαμε πως μας γνωρίζει καλά.
Από την άλλη, ένας άλλος Τούρκος υπάλληλος που εργάζονταν σε επιχείρηση Έλληνα της Κωνσταντινούπολης ρώτησε τον ιμάμη του “εργάζομαι για έναν μη μουσουλμάνο. Επιτρέπεται;”. Ο ένας νομίζει πως είμαστε γύρω στις 300 με 500.000, ο άλλος ανησυχεί που εργάζεται σε μη μουσουλμάνο. Δυστυχώς, αυτή είναι η αντίληψη της κοινωνίας μας. Τα ΜΜΕ και οι πολιτικοί πρέπει να το γνωρίζουν.
Επίσης, η δημογραφική μας μείωση αποτελεί έναν εξαιρετικά άσχημο παράγοντα και μας δυσκολεύει να διασφαλίσουμε το μέλλον μας, να προστατεύσουμε την μητρική μας γλώσσα και βλέπουμε τους εαυτούς μας ως εμπορεύματα προς εξυπηρέτηση συμφερόντων, την στιγμή που αγωνιζόμαστε να σώσουμε το μέλλον μας. Μερικές φορές αισθανόμαστε αβοήθητοι».
Ο Λάκης Βίγκας δηλώνει πως «όταν υπάρχουν κοινωνίες όπου το θέμα της υπηκοότητας βρίσκεται υπό συνεχή αμφισβήτηση, είναι ένα γεγονός που δεν είναι εύκολο να ξεπεραστεί και να αντιμετωπισθεί.
Τη στιγμή που έχεις την αγωνία να κρατήσεις ζωντανά τα σχολεία σου, τις οργανωτικές σου δομές και την μητρική σου γλώσσα, δεν είναι δυνατόν παράλληλα να αγωνίζεσαι και για την υπηκοότητά σου».
Μας φοβίζει η επικρατούσα πραγματικότητα – Δημογραφικά εκμηδενιζόμαστε
Η ρητορική των τουρκικών ΜΜΕ σχετικά με την Αρμενική, Ελληνική και Εβραϊκή κοινότητα κάποιες φορές προκαλεί περισσότερο άγχος παρά θλίψη, σημειώνει ο Λάκης Βίγκας. «Εμείς και οι πατέρες μας αγωνιστήκαμε για ίσα δικαιώματα πολιτών. Μπορεί να μην έχω κάποια προσωπική ανησυχία, ωστόσο μας φοβίζει ότι η επικρατούσα πραγματικότητα. Φοβάμαι πως αυτό θα καθυστερήσει τις κοινές μας προσπάθειες και τις εξελίξεις. Η σημερινή δημογραφική κατάσταση, οδηγεί σε μεγαλύτερη καθυστέρηση, σημαίνει εκμηδενισμό των κοινοτήτων».
Απαιτείται έλεγχος της ρητορικής μίσους
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο έλεγχος της ρητορικής μίσους πρέπει να γίνεται από το ίδιο το κράτος. «Αντί να παρεμποδισθεί ποινικά, θα πρέπει να δημιουργηθεί μία ενσυναίσθηση πως μόνο το κράτος μας μπορεί να μάς προστατεύσει. Εάν διαπιστωθεί κάποιο έγκλημα, ο κρατικός μηχανισμός πρέπει να το ελέγξει. Εάν οι εισαγγελείς διαπιστώσουν πως υπάρχει κάποιο έγκλημα εδώ, πρέπει να πράξουν τα δέοντα».
Άδικη η κατηγορία κατά των μειονοτήτων
Σχολιάζοντας τους ισχυρισμούς του ισλαμικού περιοδικού περί στήριξης του ιμάμη Γκιουλέν και της οργάνωσής του από τις χριστιανικές μειονότητες στην Τουρκία, δηλώνει ότι πρόκειται για μία άδικη κατηγορία.
«Ο λόγος ύπαρξης του κινήματος του Γκιουλέν δεν είναι οι κοινότητες μας. Πιστεύω πως είναι μεγάλη αδικία να επιρρίπτεται μια τέτοια κατηγορία. Είναι υπερβολικό και ξεπερνά τον ανθρώπινο νου το να καταδεικνύονται οι κοινότητες μας, την στιγμή που το κίνημα του Γκιουλέν ήταν υπαρκτό για δεκαετίες και είχε σχέσεις με κρατικές υπηρεσίες».
Οι μη μουσουλμάνοι συνεχώς αποδέκτες εχθρικής συμπεριφοράς
Ο Αρμένιος εκδότης, Ρομπέρ Κοπτάς, εκτιμά πως οι μη μουσουλμάνοι είναι πάντοτε οι αποδέκτες μιας εχθρικής συμπεριφοράς στην Τουρκία. Όπως λέει, «Η υποκρισία να παρουσιάζεται το ψέμα ως αλήθεια έχει μεταβληθεί σε όργανο του πολιτικού αγώνα, σε μια πολιτική και στρατηγική τακτική, δυστυχώς για εμάς και παντού. Πρόκειται για άθλια και ελεεινή συμπεριφορά και αυτοί που την εφαρμόζουν είναι απαράδεκτοι».
Ο Ρομπέρ Κοπτάς υπενθυμίζει πως πολλοί ασκούν βία στο όνομα του κράτους και της θρησκείας και πως έχουν γαλουχηθεί γενιές και γενιές Τούρκων, ισλαμιστών και μη-σουνιτών να πιστεύουν κάτι τέτοιο.
«Όσο υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν σε αυτές τις ανοησίες και στραγγαλίζουν τους ανθρώπους στο όνομα του κράτους και της θρησκείας και όσο οι μη μουσουλμανικές κοινότητες γίνονται στόχοι, εγκυμονεί ολέθριους κινδύνους».
Ο ίδιος απορρίπτει τόσο τον ισχυρισμό του περιοδικού για ύπαρξη επιστολής, που σύμφωνα με τους επικριτές αντάλλαξε ο Γκιουλέν με τον Αρμένιο Πατριάρχη το 1965, λέγοντας πως η μορφή και το περιεχόμενό της είναι σαφώς πλαστά, όσο και τη φερόμενη εμπλοκή της αρμενικής κοινότητας -σε συνεργασία με τον Γκιουλέν- στη δολοφονία του Αρμένιου δημοσιογράφου, Χραντ Ντινκ.
Για την περίπτωση μάλιστα της δολοφονίας του Χραντ Ντινκ, επισημαίνει πως δεν είναι υπεύθυνο μόνο η οργάνωση FETÖ, αλλά και πολλοί άλλοι κρατικοί θεσμοί, από τις μυστικές υπηρεσίες, το στρατό, την αστυνομία, τα ΜΜΕ και τον πανεπιστημιακό χώρο.
Ακόμη κι ο Ερντογάν καλλιεργεί τη ρητορική μίσους
Ο Αρμένιος δημοσιογράφος υπενθυμίζει τις εκφράσεις που χρησιμοποίησε ακόμη και ο Τούρκος πρόεδρος, κάνοντας πρώτα λόγο για όσους «γλύτωσαν από το μουσουλμανικό σπαθί», μία φράση που καλλιεργεί τη ρητορική μίσους, όσο και για τη φράση του πρόσφατα για «αρμενικά και ελληνικά λόμπι», που συσπειρώνουν –όπως είπε- όλα τα κακά πίσω τους.
Αυτή η ρητορική μίσους –εκτιμά- δημιουργεί ανησυχία στις αρμενικές, ελληνικές και εβραϊκές κοινότητες, μια ανησυχία και έναν φόβο που έχουν ιστορικές βάσεις και δεν εξαφανίζονται, αντίθετα καθίστανται βαθύτερες και δεν είναι εύκολο να ξεπερασθούν.
«Με λίγα λόγια –υπογραμμίζει- εάν δεν υπάρχει δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα, ο φόβος θα είναι πάντοτε υπαρκτός, θα ριζώσει τουλάχιστον για μια ακόμη γενιά και δεν θα είναι εύκολο να εξαφανιστούν οι συνέπειες του. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί θέλουν να φύγουν και να επιστρέψουν στην πατρίδα τους».
Και καταλήγει πως εάν η κατάσταση δεν βελτιωθεί ο πρώτος που πάντοτε θα θυσιάζεται κάθε φορά που θα υπάρχει ένταση, θα είναι ο μόνιμος εχθρός, o εχθρός εκ των έσω, οι μειονότητες.
Στο πολιτικό ασυνείδητο της Τουρκίας οι μειονότητες είναι προδότες
Στο δημοσίευμα μιλά και ο Πατριάρχης των Αρμενίων Sahak ο ΙΙ, ο οποίος με τη σειρά του απορρίπτει ως ψεύδος τη συνεργασία των μειονοτήτων με την οργάνωση FETÖ, λέγοντας πως «εάν προσθέσεις μεγάλα ονόματα στο ψέμα σου, μπορείς να βρεις περισσότερους που θα το αγοράσουν. Στην περίπτωσή μας, όταν περιλαμβάνεις μη μουσουλμάνους θρησκευτικούς ηγέτες –οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν πεθάνει- στον ισχυρισμό σου, τότε έχεις την εγγύηση ότι θα στεφθεί με επιτυχία η απόπειρα δαιμονοποίησης του πολιτικού σου αντιπάλου».
Σε ό,τι αφορά την ρητορική μίσους, ο Αρμένιος Πατριάρχης τονίζει πως στο πολιτικό ασυνείδητο της Τουρκίας οι μειονότητες συνδέονται πάντοτε με την «προδοσία», μια γιγαντιαία προκατάληψη για την αντιμετώπιση της οποίας δεν μπορούν πολλά να πράξουν οι μη μουσουλμάνοι, που αναλογούν πλέον στο ένα χιλιοστό του συνολικού πληθυσμού.
Απορρίπτει με τη σειρά του την ανταλλαγή επιστολής Γκιουλέν-Σνορκ, λέγοντας πως δεν βρέθηκε τέτοια επιστολή στα αρχεία του Πατριαρχείου, ενώ είναι καθήκον αυτών που φέρνουν το σχετικό θέμα στο προσκήνιο να αποδεικνύουν και την αυθεντικότητα του φερόμενου εγγράφου.
Όπως λέει ο Αρμένιος Πατριάρχης Sahak, «υπάρχει μια σχεδόν αλάνθαστη παράδοση ‘πολιτικού λιντσαρίσματος’. Εάν θέλεις να υπερισχύσεις των πολιτικών σου αντιπάλων, τους ταπεινώνεις αναφερόμενος στην εθνικότητα, στην προγονική τους ιστορία. Εάν αποκαλέσεις Αρμένιο, Έλληνα, Εβραίο, Σαμπαταϊστή τον πολιτικό σου αντίπαλο, τον ρίχνεις στα μάτια της κοινής γνώμης.
Διότι αυτό τον τοποθετεί κατευθείαν στην κατηγορία του προδότη και τον καθιστά μέλος της «Πέμπτης Φάλαγγας» που δρα ενάντια στο κράτος. Αυτό είναι ένας «μύθος», αλλά δυστυχώς πρόκειται για ισχυρό μύθο. Μερικές δε φορές δημιουργείται πρόβλημα και με αυτούς που προσπαθούν να τραφούν από τον μύθο αυτό. Διότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις εκπλήξεις που ενδέχεται να ξεπηδήσουν από την αρχαία γενετική δεξαμενή της Ανατολίας».
Κοινοβουλευτική ερώτηση Αρμένιου βουλευτή για τη δημοσίευση του Gerçek Hayat
Ο αρμενικής καταγωγής βουλευτής του φιλο-κουρδικού κόμματος (HDP), Γκαρό Παϊλάν, κατέθεσε ερώτηση στην τουρκική βουλή προς τον αντιπρόεδρο της Τουρκίας, Φουάτ Οκτάι, σχετικά με την δημοσίευση του περιοδικού Gerçek Hayat, που καταδεικνύει τους εκπροσώπους της Εβραϊκής, Χριστιανικής και Αρμενικής κοινότητας ως όργανα του FETÖç
«Οι κοινότητες στη χώρα μας στοχοποιούνται με ρητορική μίσους στο ειδικό τεύχος για την οργάνωση FETÖ του περιοδικού Gerçek Hayat, που ανήκει στον μιντιακό όμιλο Albayrak, γνωστό και ως «ΜΜΕ του Παλατιού».
To περιοδικό καταφέρεται με αβάσιμους ισχυρισμούς εναντίον του πρώην Πατριάρχη των Αρμενίων στην Τουρκία, Şnorhk Kalusdyan, του Ελληνορθόδοξου Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του Αρχιραββίνου İshak Haleva, ενώ αποκαλεί ορισμένους θρησκευτικούς ηγέτες –όπως τον İshak Haleva- ως «παρακλάδια του FETÖ».
Ο Παϊλάν, αφού χαρακτηρίζει ψευδείς τους ισχυρισμούς και τη ρητορική μίσους που χρησιμοποιείται, επισημαίνει ότι η στοχοποίηση προκαλεί ανησυχία στις τρεις κοινότητες οι οποίες ζητούν να υπάρξει αντίδραση.
Στο πλαίσιο αυτό ρωτά:
Εάν ο αντιπρόεδρος θεωρεί πως το περιοδικό στοχοποιεί με τη δημοσίευση του τις συγκεκριμένες κοινότητες
Εάν έχει σκεφθεί πως η ρητορική μίσους που συχνά χρησιμοποιεί ο Τούρκος πρόεδρος και τα κυβερνητικά ΜΜΕ μπορεί να οδηγήσει σε εγκλήματα μίσους, όπως στις περιπτώσεις του Χραντ Ντινκ, του ιερέα Σαντόρο ή του εκδοτικού οίκου Zirve
Eάν στις δράσεις της «Κοινότητας Γκιουλέν», για τις οποίες το περιοδικό κατηγορεί τις μειονοτικές κοινότητες για συμμετοχή, δεν συμμετείχαν και όλα τα μέλη της κυβέρνησης
Εάν αποτελεί ρατσισμό και ανηθικότητα το ότι σήμερα αποκαλείται “Αρμένιος” ο Γκιουλέν, όταν κατά την συμπόρευση του με τον Ερντογάν, η κυβέρνηση τον αποκαλούσε «σεβάσμιο δάσκαλο».
Ορισμένα ΜΜΕ πάντως αναφέρονται και στην ποινική διερεύνηση της υπόθεσης (της δημοσίευσης του περιοδικού) για διάπραξη σχετικών αδικημάτων, μετά από πρόταση του βουλευτή του φιλο-κουρδικού κόμματος (HDP), Τουμά Τσελίκ.