Οι έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων (WB6), εξουθενωμένες εξαιτίας της μακροχρόνιας παραμονής τους στον προθάλαμο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εμφανίζουν όλο και περισσότερο σημάδια κόπωσης και απογοήτευσης, ενώ το πολιτικό περιβάλλον στο εσωτερικό τους γίνεται όλο και πιο τοξικό. Μπορεί ο νέος Επίτροπος της Ε.Ε. Olivér Várhelyi, αρμόδιος για τη διεύρυνση, να υποστηρίζει ότι η πολυαναμενόμενη νέα μεθοδολογία των Βρυξελλών θα καταστήσει την ενταξιακή διαδικασία “πιο αξιόπιστη, με ισχυρότερη πολιτική βούληση, πιο δυναμική και προβλέψιμη”, ωστόσο η έλλειψη ενθουσιασμού εκ μέρους των δυτικοβαλκανικών χωρών είναι πλέον εμφανής.
Το ευρωπαϊκό όραμα ξεθωριάζει στα Δυτικά Βαλκάνια
Η νέα στρατηγική προσχώρησης στην Ε.Ε. φαίνεται απίθανο να αναστρέψει μια μακρά διαδικασία απογοήτευσης και απομάκρυνσης των χωρών της περιοχής από το ευρωπαϊκό όραμα. Ειδικά την απογοήτευση της πλειοψηφίας των πολιτών τους που, έχοντας χάσει την πίστη στις θετικές προοπτικές, συνεχίζουν να μεταναστεύουν αθρόα προς τη Δύση. Αυτή η έλλειψη ενθουσιασμού για την ένταξη στην Ε.Ε. δείχνει πως η εικόνα της Ευρώπης βρίσκεται σε πολύ χαμηλή εκτίμηση ανάμεσα στους πολίτες των Δυτικών Βαλκανίων. Αυτό ίσως οδηγήσει κι αυτή τη νέα στρατηγική ένταξης εκ μέρους των Βρυξελλών να είναι μια ακόμη χαμένη ευκαιρία.
Οι πολιτικοί και οι κυβερνώντες στις χώρες της περιοχής αντιδρούν, σιωπηρά για την ώρα, στις νέες απαιτήσεις των Βρυξελλών, παρά τη δήθεν πρόθεσή τους να “ενισχύσουν την ενταξιακή διαδικασία”. Παρότι οι κυβερνήσεις των WB6 υποστηρίζουν πως εξακολουθούν να ασχολούνται με την προετοιμασία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, εντούτοις το 2020 προβλέπεται να είναι ένα «θερμό» πολιτικό έτος στο οποίο οι περισσότερες χώρες της περιοχής διεξάγουν τοπικές ή γενικές εκλογές ή και τις δύο π.χ. η Βόρεια Μακεδονία θα έχει πρόωρες εκλογές στις 12 Απριλίου του 2020, ενώ η Σερβία έχει προκηρύξει εθνικές εκλογές για τις 26 Απριλίου 2020.
Συνασπισμένη η σέρβικη αντιπολίτευση απέναντι στον Βούτσιτς
Η Σερβία, μια χώρα με βαθείς ιστορικούς, θρησκευτικούς, πολιτιστικούς και οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία, αλλά και με την Ευρώπη, μετά την αυταρχική περίοδο του καθεστώτος Μιλόσεβιτς κατά τη δεκαετία του 1990, βρίσκεται και πάλι υπό ένα αυταρχικό καθεστώς, με επίφαση δημοκρατίας, εκείνο του Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Κατά την περίοδο του Μιλόσεβιτς η κατακερματισμένη αντιπολίτευση έπρεπε τελικά να συνασπιστεί εναντίον του για να καταφέρει να τον ρίξει. Έτσι και σήμερα η σέρβικη αντιπολίτευση, παρά τις ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές μεταξύ των κομμάτων, έχει συνειδητοποιήσει πως μόνον ενωμένη σ’ έναν ευρύτερο συνασπισμό θα καταφέρει να απαλλαγεί από το αυταρχικό καθεστώς του Αλεξάνταρ Βούτσιτς, που βρίσκεται ιδεολογικά κοντά στον Βίκτορ Όρμπαν, στον Νίκολα Γκρουέφσκι (πρώην εθνολαϊκιστική πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας), στον Ερντογάν και φυσικά στον Πούτιν.
Ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς δεν έχει άλλη πολιτική στρατηγική από το να διατηρήσει την εξουσία του. Γι ‘αυτό και επί οκτώ χρόνια (ανήλθε στην εξουσία το 2012), κρατάει την πλειονότητα των Σέρβων πολιτών στη φτώχεια και στο φόβο, εκβιάζοντας και καταπιέζοντάς τους. Η κριτική και αντίδραση απέναντι στον αυταρχισμό του Βούτσιτς δεν προέρχεται μόνον από την Αριστερά και τον προοδευτικό χώρο στην Σερβία, που είναι παραδοσιακά στριμωγμένος, αλλά και από τους συντηρητικούς κύκλους της Δεξιάς, τον λεγόμενο “πατριωτικό” χώρο, και φυσικά από τους οπαδούς των φιλελεύθερων αξιών της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της ισότητας.
Λαϊκή εξέγερση στο Μαυροβούνιο
Στο μεταξύ στο Μαυροβούνιο έχουν ξεσπάσει μαζικές διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις απέναντι στο νέο νόμο της κυβέρνησης του Μίλο Τζουκάνοβιτς που ουσιαστικά επιδιώκει οριστικό διαζύγιο ανάμεσα στη νεότευκτη Εκκλησία του Μαυροβουνίου από τη “μητέρα” Σέρβικη Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά και λεηλασία της εκκλησιαστικής περιουσίας της. Σέρβοι, Μαυροβούνιοι, Ορθόδοξοι, Καθολικοί και Μουσουλμάνοι, συμμετέχουν μαζικά σε αυτές τις διαμαρτυρίες. Ο νόμος αυτός ήταν μια σκανδάλη και πυροκροτητής εξελίξεων. Μια νέα πληγή άνοιξε έτσι στην κοινωνία του Μαυροβουνίου, όπου εξερράγη η λαϊκή δυσαρέσκεια για το χρόνιο έγκλημα και τη διαφθορά.
Ο λαός του Μαυροβουνίου θέλει να ελευθερώσει το αιχμαλωτισμένο κράτος του από ένα καθεστώς το οποίο θεωρεί διεφθαρμένο και “μαφιόζικο”. Αυτό που συμβαίνει στους δρόμους των πόλεων του Μαυροβουνίου είναι μια λαϊκή καταδίκη απέναντι σε μια “λησταρχική” ομάδα που λεηλατεί το Μαυροβούνιο. Ο λαός του Μαυροβουνίου θα πρέπει κι αυτός να αποφασίσει ποιος θα κυβερνήσει αυτή τη μικρή βαλκανική χώρα, όταν απελευθερωθεί από την “πολιτική μαφία” που τον καταδυναστεύει εδώ και τρεις δεκαετίες. Οι Μαυροβούνιοι πολίτες μοιάζει σαν να έχουν ξυπνήσει ξαφνικά από μακροχρόνιο λήθαργο. Δύσκολα πλέον θα μπορέσει να κανείς να εξαπατήσει, να ταπεινώσει και να λεηλατήσει αυτό τον λαό.
Το “Βαλκανικό Σύνδρομο”
Αυτή η κατάσταση τείνει να λάβει τη μορφή Βαλκανικού Συνδρόμου σε όλα τα Δυτικά Βαλκάνια. Τζοουκάνοβιτς στο Μαυροβούνιο, Βούτσιτς στη Σερβία, Ράμα στην Αλβανία, Θάτσι στο Κόσοβο (η Βόρεια Μακεδονία είχε τον Γκρουέφσκι, αλλά απαλλάχθηκε το 2017 από το καθεστώς του)...
Πρόκειται για μια εγκληματική σύμπραξη εθνολαϊκιστών και διεφθαρμένων πολιτικών, που συντηρεί μια ατμόσφαιρα συγκρούσεων στα Βαλκάνια. Αυτή η ομάδα, παρότι φαίνεται πως υποκύπτει στη Δύση, κλείνει ταυτόχρονα το μάτι της προς τη Ρωσία του Πούτιν αλλά και την Κίνα, ενώ το μόνο που προσπαθεί να κάνει είναι να υποτάξει και να ληστέψει τον ίδιο της το λαό. Αναπόφευκτα λοιπόν οι πιο συνειδητοποιημένοι και αγανακτισμένοι πολίτες αυτών των χωρών, εξεγείρονται κατά των διεφθαρμένων πολιτικών τους ελίτ, διότι βλέπουν πως στην ουσία τους έχουν φυλακισμένους, εκφοβισμένους και χωρίς καμία προοπτική.
Μλάνταν Τζόρτζεβιτς: “η Βαλκανική Ένωση Μαφίας δεν επιθυμεί πραγματική λύση στο Κόσοβο”
Για την ώρα η σερβική αντιπολίτευση είναι διχασμένη μεταξύ του γενικού μποϊκοτάζ των επερχόμενων εκλογών και της συμμετοχής της σε αυτές, τις οποίες θεωρεί όμως στημένες και ανελεύθερες. Σύμφωνα με τη σέρβικη αντιπολίτευση ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς έχει την υποστήριξη τμήματος της διεθνούς κοινότητας διότι, προτού έρθει στην εξουσία, υποσχέθηκε να επιλύσει το θέμα του Κοσόβου υπογράφοντας μια νομικά δεσμευτική συμφωνία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Στο μεταξύ, εκτός από τη συμφωνία για το Κόσοβο, η κυβέρνηση του Βούτσιτς κατηγορείται από την αντιπολίτευση ότι λεηλάτησε μια ήδη φτωχή βαλκανική χώρα, ξεπούλησε τους φυσικούς της πόρους, τα “ασημικά” της, στοχοποίησε πολιτικούς αντιπάλους και υπέθαλψε πολιτικές δολοφονίες, όπως του Όλιβερ Γιοβάνοβιτς, ενός μετριοπαθούς Σέρβου πολιτικού από το Κόσοβο.
Σύμφωνα με τον Μλάνταν Τζόρτζεβιτς, πρώην σύμβουλο του κεντροαριστερού πρωθυπουργού της Σερβίας Μπόρις Τάντιτς, “ο Βούτσιτς, ο Θάτσι, ο Ράμα και ακόμη και ο Tζουκάνοβιτς δεν επιθυμούν συμφωνία για το Κόσοβο. Απλώς θέλουν μερικά ακόμα χρόνια εντολής να “εφαρμόσουν” αυτή τη συμφωνία – δηλαδή για να λεηλατήσουν και να καταστρέψουν τα πάντα. Αυτό είναι το όνειρο της Βαλκανικής Ένωσης Μαφίας. Και η ζωή των ανθρώπων στο Κόσοβο – Αλβανοί, Σέρβοι, Μουσουλμάνοι- δεν τους νοιάζει. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Κόσοβο είναι σημαντικό. Η πώληση, η διαίρεση ή η αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσόβου δεν επιλύει το πρόβλημα. Αντίθετα, θα ανοίξει νέα προβλήματα. Θα οδηγήσει σε αστάθεια και σε νέες εθνοτικές συγκρούσεις και θα επεκτείνει τη δύναμη των εγκληματιών. Γι ‘αυτό είναι μια προδοσία και όποιος συμφωνεί με αυτό θα πληρώσει ακριβά γι’ αυτό”, τελείωσε ο Μλάντζα Τζόρτζεβιτς, υπενθυμίζοντας πως ίσως ο Βούτσιτς θα έχει παρόμοιο τέλος με τον Μιλόσεβιτς.