Οι Παλαιστίνιοι επέκριναν με σφοδρότητα το ειρηνευτικό σχέδιο που παρουσίασε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για το Μεσανατολικό, όμως βραχυπρόθεσμα δεν έχουν πολλές επιλογές για να εμποδίσουν το Ισραήλ να το εφαρμόσει, ξεκινώντας από την προσάρτηση στρατηγικών εδαφών, όπως της κοιλάδας του Ιορδάνη.
Το αμερικανικό σχέδιο παραχωρεί στο Ισραήλ τον έλεγχο της Ιερουσαλήμ. Επίσης, το Ισραήλ προσαρτά την κοιλάδα του Ιορδάνη και τους εβραϊκούς οικισμούς στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Σε αντάλλαγμα, προτείνει την ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, στα εναπομείναντα εδάφη της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας, καθώς και επενδύσεις και οικονομική βοήθεια μερικών δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Από τους ισλαμιστές της Χαμάς μέχρι τη Φάταχ, όλες οι παλαιστινιακές οργανώσεις καταδίκασαν το σχέδιο. Ο επικεφαλής διαπραγματευτής των Παλαιστινίων, ο Σαέμπ Ερεκάτ, κάλεσε τις άλλες χώρες να αναλάβουν τα ηνία των ειρηνευτικών συνομιλιών, καθώς οι Ισραηλινοί θα μπορούσαν να προχωρήσουν γρήγορα στην εφαρμογή του σχεδίου.
Πώς θα μπορούσαν να αντισταθούν στην προσάρτηση; «Οι παλαιστινιακές επιλογές είναι περιορισμένες, για πολλούς λόγους», εκτιμά ο Χιού Λόβατ, αναλυτής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων. «Πρώτ’ απ΄όλα, έχουν να αντιμετωπίσουν τον δικό τους διχασμό, δεύτερον, τη (δυσμενή) περιφερειακή δυναμική και τρίτον τις διαφορές μεταξύ των Ευρωπαίων», εξήγησε.
Οι Παλαιστίνιοι είναι διχασμένοι μεταξύ της Παλαιστινιακής Αρχής του Μαχμούντ Αμπάς, που ελέγχει τη Δυτική Όχθη και της Χαμάς του Ισμαήλ Χανίγιε, στη Λωρίδα της Γάζας. Οι δύο πλευρές, αν και αντίπαλες εδώ και πάνω από μια δεκαετία, συμφώνησαν την Τρίτη σε ένα πράγμα: ότι διαφωνούν με τις προτάσεις του αμερικανικού ειρηνευτικού σχεδίου.
Σε περιφερειακό επίπεδο, οι μεγάλες δυνάμεις του Κόλπου, όπως η Σαουδική Αραβία, έχουν προσεγγίσει τα τελευταία χρόνια το Ισραήλ, επειδή έχουν έναν κοινό εχθρό: το Ιράν.
Ο Αμπάς δήλωσε ότι αναμένεται «πολλά υποσχόμενες (διεθνείς) αντιδράσεις απέναντι στο σχέδιο του Τραμπ. «Θα βασιστούμε σ’ αυτές», τόνισε. Όμως στην πράξη, η Σαουδική Αραβία και οι άλλες χώρες της περιοχής είπαν ότι θέλουν να μελετήσουν τις αμερικανικές προτάσεις προτού να τις σχολιάσουν λεπτομερώς. Και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα χαρακτήρισαν μάλιστα το σχέδιο «σημαντική αφετηρία» για τις ειρηνευτικές συνομιλίες.
Όσο για την Ευρωπαϊκή Ένωση, εμφανίζεται εξίσου διχασμένη όσον αφορά την προσάρτηση εδαφών της Δυτικής Όχθης από το Ισραήλ, όπως επισήμαναν διπλωματικές πηγές. Σήμερα, σύμφωνα με δύο διπλωμάτες που μίλησαν στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ερεκάτ κάλεσε τις Βρυξέλλες να αναγνωρίσουν το κράτος της Παλαιστίνης -επαναλαμβάνοντας ένα αίτημα πολλών ετών. Όμως φαίνεται πως είναι δύσκολο να επιτευχθεί ομοφωνία, αφού ορισμένες χώρες, όπως η Ουγγαρία, διαφωνούν.
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Μαχμούντ Αμπάς ενδέχεται να μεταβεί ακόμη και σήμερα στο Κάιρο, στην έδρα του Αραβικού Συνδέσμου και στη συνέχεια να επισκεφθεί χώρες που ιστορικά στηρίζουν τους Παλαιστίνιους.
«Θα ζητήσει στήριξη προς τους Παλαιστίνιους για να αντικρούσουν τις πιέσεις» των Ισραηλινών και των Αμερικανών, είπε ο υπουργός Εξωτερικών της Παλαιστινιακής Αρχής Ριάντ αλ Μάλικι.
Ο Αμπάς κάλεσε επίσης για ένα «λαϊκό» κίνημα ενάντια στο σχέδιο Τραμπ. Αλλά οι πρώτες διαδηλώσεις, την Τρίτη, ήταν σχετικά μικρές.
Νωρίτερα σήμερα, περίπου 100 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην κοιλάδα του Ιορδάνη, μια εύφορη πεδιάδα που αποτελεί το 30% της Δυτικής Όχθης και την οποία το αμερικανικό σχέδιο παραχωρεί στο Ισραήλ.
Ο Αμπάς, που μποϊκοτάρει την κυβέρνηση Τραμπ αφού η Ουάσινγκτον αναγνώρισε την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, θα πρέπει να περιμένει μέχρι τα τέλη του έτους, με την ελπίδα ότι ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος θα ηττηθεί στις εκλογές του Νοεμβρίου, εκτίμησε ο Όφερ Ζάλζμπεργκ, αναλυτής στο International Crisis Group.
Στη Γάζα, οι διαδηλώσεις είχαν περισσότερο νεύρο. Όμως η Χαμάς, που έχει εμπλακεί σε τρεις πολέμους με το Ισραήλ από το 2008, δεν θέλει προς το παρόν να εμπλακεί και τέταρτη φορά, σύμφωνα με τους αναλυτές. «Η στρατιωτική λύση δεν βολεύει… Η Χαμάς και ο Ισλαμικός Τζιχάντ απομακρύνονται αυτή τη στιγμή από αυτό το ενδεχόμενο και μάλλον θα επιδιώξουν να καταβάλουν κοινές προσπάθειες με τον πρόεδρο Αμπάς», είπε ο Τζαμάλ αλ Φάντχι, καθηγητής πολιτικών επιστημών στη Γάζα.