Νέα έκθεση του ΟΟΣΑ αποκαλύπτει ότι το 8% των ερωτηθέντων σε 22 χώρες της ΕΕ δηλώνουν ότι δεν έχουν στενούς φίλους, ενώ το 3% αναφέρει πως δεν έχει στενά μέλη της οικογένειας
Οι νέοι και οι άνδρες συγκαταλέγονται στις πιο ευάλωτες ομάδες της Ευρώπης στη μοναξιά, καθώς δηλώνουν συχνότερα πως δεν έχουν στενούς φίλους, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ για τις κοινωνικές επαφές.
Οι άνεργοι και όσοι έχουν χαμηλό εισόδημα έχουν επίσης διπλάσιες πιθανότητες να αναφέρουν ότι νιώθουν μοναξιά.
Σε 21 ευρωπαϊκές χώρες του ΟΟΣΑ, οι καθημερινές πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπιδράσεις με φίλους και οικογένεια μειώθηκαν σταθερά μεταξύ 2006, 2015 και 2022, ενώ η εξ αποστάσεως επαφή αυξήθηκε μετά την πανδημία του κορονοϊού.
Το 2022, το μερίδιο των ατόμων που ανέφεραν ότι ένιωθαν μόνοι «τις περισσότερες φορές» ή «πάντα» τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες ήταν το υψηλότερο στη Γαλλία και τη Λιθουανία, με 11% και 9%, αντίστοιχα.
Αξιοσημείωτο είναι, μάλιστα, όπως προκύπτει από την έρευνα πως το να ξοδεύουν οι άνθρωποι λίγο χρόνο αλληλεπιδρώντας με άλλους και να νιώθουν μοναξιά συνδέονται με έως και 871.000 θανάτους παγκοσμίως κάθε χρόνο.
Η μοναξιά συνδέεται επίσης με χαμηλότερη εργασιακή απόδοση, υψηλότερο κίνδυνο ανεργίας ή εγκατάλειψης της εκπαίδευσης νωρίς και μπορεί να διαμορφώσει ακόμη και την… εκλογική συμπεριφορά.
«Η επιδείνωση των αποτελεσμάτων των κοινωνικών σχέσεων για τους νέους (και ιδιαίτερα τους νέους άνδρες) δεν είναι ακόμη καλά κατανοητή», αναφέρει η έκθεση του ΟΟΣΑ, γράφει το Euronews. Και προσθέτει πως «ενώ η ακαδημαϊκή έρευνα βρίσκει μικτά αποτελέσματα σχετικά με τον αντίκτυπο της ψηφιακής τεχνολογίας στα συναισθήματα μοναξιάς και απομόνωσης, υπάρχει συναίνεση στο ότι ο τρόπος χρήσης των ψηφιακών εργαλείων, καθώς και οι τύποι διαδικτυακών συμπεριφορών έχουν σημασία».
Πρώτοι οι Έλληνες στις καθημερινές επαφές με φίλους και συγγενείς
Η Ελλάδα και η Σλοβενία είναι οι χώρες της ΕΕ με το υψηλότερο ποσοστό ερωτηθέντων που δήλωσαν ότι αλληλεπιδρούν με φίλους ή συγγενείς τουλάχιστον καθημερινά μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ.
Αντίθετα, η Λιθουανία έχει το υψηλότερο ποσοστό ερωτηθέντων που δεν έχουν αλληλεπιδράσει (είτε αυτοπροσώπως είτε εξ αποστάσεως) με φίλους ή συγγενείς οι οποίοι ζουν κοντά, τις τελευταίες επτά ημέρες.
Σε 22 χώρες της ΕΕ, το 8% των ερωτηθέντων λέει πως δεν έχει στενούς φίλους, ενώ το 3% ισχυρίζεται ότι δεν έχει στενά μέλη της οικογένειας.
Η Ουγγαρία έχει το υψηλότερο ποσοστό ερωτηθέντων που αναφέρουν πως δεν έχουν στενούς φίλους, ενώ το Βέλγιο έχει το υψηλότερο ποσοστό εκείνων που δηλώνουν ότι δεν έχουν στενά μέλη της οικογένειας.
Πώς αντιμετωπίζει η Ευρώπη το ζήτημα της απομόνωσης;
Τον Μάιο του 2025, η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας ενέκρινε ψήφισμα που προσδιορίζει την κοινωνική επαφή ως βασικό ζήτημα για την παγκόσμια ατζέντα για την υγεία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Επιτροπή για την Κοινωνική Σύνδεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έχουν επίσης προσδιορίσει την κοινωνική απομόνωση και τη μοναξιά ως προτεραιότητες της δημόσιας υγείας.
Σε τοπικό επίπεδο, η Γερμανία, η Δανία, η Φινλανδία, η Ολλανδία, η Σουηδία και η Ισπανία έχουν εισαγάγει εθνικές στρατηγικές για να στοχεύσουν τη μοναξιά.
Για παράδειγμα, στη Φινλανδία, η κυβέρνηση υιοθέτησε το Εθνικό Πρόγραμμα Εργασίας για τη Νεολαία και την Πολιτική για τη Νεολαία, το οποίο περιλαμβάνει πρωτοβουλίες για να βοηθήσει τους νέους να βρουν δουλειά, οικονομική συμβουλευτική και θεραπεία τέχνης, αθλητισμό και κοινωνική υπηρεσία.
Άλλες χώρες έχουν επίσης λάβει μέτρα, στοχεύοντας ιδίως στον τρόπο με τον οποίο η υπερβολική χρήση κινητών τηλεφώνων μπορεί να βλάψει τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Για παράδειγμα, για να ενθαρρύνουν τις κατά πρόσωπο και όχι τις διαδικτυακές επαφές μεταξύ των νέων, η Ελλάδα, το Βέλγιο, η Φινλανδία, η Γαλλία και η Ουγγαρία έχουν περιορίσει ή έχει απαγορεύσει τη χρήση τηλεφώνων στα σχολεία.
«Η συμμετοχή σε λιγότερες πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπιδράσεις μπορεί να μειώσει την ανάπτυξη σημαντικών ψυχολογικών δεξιοτήτων στους νέους, καθώς οι πραγματικές συναντήσεις απαιτούν διαφορετικό σύνολο κοινωνικών δεξιοτήτων από αυτό των διαδικτυακών επαφών», επισημαίνει η έκθεση του ΟΟΣΑ.