Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ υπαινίχθηκε ότι ίσως στείλει πυραύλους κρουζ, Tomahawk στην Ουκρανία, κάτι που θα έδινε στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι τη δυνατότητα να χτυπήσει τη Μόσχα με ακριβή όπλα ικανά για μεγάλη καταστροφή και μάλιστα βαθιά στο ρωσικό έδαφος. Τα πλήγματα με Tomahawk είναι εξοντωτικά.
Λόγω της μεγάλης εμβέλειάς τους, της ακρίβειας και του χαμηλού κόστους τους σε σύγκριση με τα επανδρωμένα πολεμικά αεροσκάφη, οι Tomahawk θεωρούνται εδώ και πολύ καιρό όπλο-κλειδί στο οπλοστάσιο του Πενταγώνου.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εκτοξεύσει πάνω από 2.300 Tomahawk σε επιχειρήσεις σε διάστημα άνω των 40 χρόνων. Οι πιο πρόσφατες εκδόσεις κοστίζουν περίπου 2,5 εκατομμύρια δολάρια η κάθε μία.
Η κρίσιμη στιγμή
Το ερώτημα αν θα σταλούν τελικώς οι Tomahawk στην Ουκρανία θα το απαντήσει ο ίδιος ο πρόεδρος Τραμπ, μετά το «ναι» που έδωσε την Παρασκευή το Πεντάγωνο στην αποστολή τους. Η θετική απάντηση του Πενταγώνου ήταν στο ερώτημα κατά πόσον οι ΗΠΑ θα αποδυναμωθούν, αν στείλουν τους πυραύλους που έχουν σε απόθεμα στην Ουκρανία.
Το ερώτημα είχε θέσει ο πρόεδρος Τραμπ, σε μια προσπάθεια να αποφύγει να απαντήσει την δεδομένη στιγμή, στο αν θα έστελνε τους πυραύλους. Ήταν ένα ερώτημα που όταν το έθεσε του επέτρεψε να κερδίσει χρόνο.
Τώρα που ήρθε η η απάντηση και είναι θετική, η στιγμή είναι πολύ ιδιαίτερη. Γιατί ΗΠΑ και Ρωσία έχουν αρχίσει μιας κούρσας εξοπλισμών και πυρηνικών δοκιμών, αναβιώνοντας στην ουσία τον Ψυχρό Πόλεμο.
Αν ο Τραμπ αποφασίσει να σταλούν οι Tomahawk στην Ουκρανία, θα πρέπει να περιμένει και την αντίστοιχη απάντηση από το Κρεμλίνο.
Πύραυλος πλεύσης
Οι Tomahawk είναι πύραυλοι τύπου κρουζ, κάνουν δηλαδή πλεύση στον αέρα. Κινούνται με μικρό κινητήρα τύπου τζετ. Έχουν πτέρυγες που παράγουν άνωση και τους επιτρέπουν να πετούν σαν αεροπλάνο, το οποίο καθοδηγείται μόνο του προς έναν στόχο.
Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι η ανάπτυξή τους άρχισε στην δεκαετία του 1970. Για πρώτη φορά τους χρησιμοποίησαν σε μάχη κατά τη διάρκεια του Πόλεμου του Κόλπου το 1991 και τον έχουν χρησιμοποιήσει σε δεκάδες συγκρούσεις έκτοτε. Το βεληνεκές τους ξεπερνά τα 1.000 μίλια. Η απόσταση Κίεβο Μόσχα είναι περίπου 500 μίλια.
Όταν ο πύραυλος βρίσκεται σε λειτουργία κρουζ, μπορεί να πετάει χαμηλά πάνω από το έδαφος, γεγονός που τον κάνει δύσκολα ανιχνεύσιμο από ραντάρ. Επίσης πετάει σχετικά γρήγορα με 550 μίλια την ώρα, ή περίπου με το 70 τοις εκατό της ταχύτητας του ήχου. Το πιο χρήσιμο για την Ουκρανία είναι ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν πολλές εκατοντάδες Tomahawk, σχολιάζουν οι New York Times.
Πώς εκτοξεύονται οι πύραυλοι;
Όπως κάθε πύραυλος κρουζ, ο Tomahawk χρειάζεται κάποια βοήθεια προτού μπορέσει να αρχίσει να πετάει μόνος του προς έναν στόχο. Οι Tomahawk του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ χρησιμοποιούν ένα πυραυλοκινητήρα στερεού καυσίμου για να ανεβάσουν τον πύραυλο στα περίπου 1.500 πόδια πάνω από την επιφάνεια.
Ο πυραυλοκινητήρας αποσπάται, οι πτέρυγες του πυραύλου αναπτύσσονται και το εισαγωγικό στόμιο αέρα για τον κινητήρα τζετ ανοίγει, επιτρέποντας στον Tomahawk να αρχίσει να πετάει σαν αεροπλάνο.
Το 2024, ο αμερικανικός στρατός ανέπτυξε ένα νέο επίγειο σύστημα εκτόξευσης για Tomahawk και άλλους ναυτικούς πυραύλους, που ονομάζεται Typhon, το οποίο στην ουσία είναι ένα πρότυπο κοντέινερ μεταφοράς, που κρύβει τέσσερις σωλήνες πυραύλων οι οποίοι περιστρέφονται προς τα πάνω για εκτόξευση.
Ο Στρατός δοκίμασε για πρώτη φορά την εκτόξευση Tomahawk από αυτό το σύστημα το 2023. Αν δοθούν Tomahawk στην Ουκρανία θα είναι τα όπλα με το μεγαλύτερο βεληνεκές που έχουν σταλεί στο Κίεβο.
Η έκδοση με Typhon
Το Πεντάγωνο ανέπτυξε τον Typhon σχετικά γρήγορα αφότου το Σύμφωνο για τους Πυραύλους Μέσου και Μικρού Βεληνεκούς μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ — το οποίο είχε απαγορεύσει τους επίγειους πυραύλους κρουζ — κατέρρευσε το 2019.
Ο Αμερικανικός Στρατός ανέπτυξε για πρώτη φορά τον Typhon στις Φιλιππίνες, το 2024, ως επίδειξη ισχύος προς την Κίνα. Οι εκτοξευτές στάλθηκαν, αργότερα, στην Αυστραλία, για άσκηση τον Ιούλιο και στην Ιαπωνία, τον Σεπτέμβριο.
Οι ουκρανικές δυνάμεις δεν χρειάζονται ιδιαίτερη εκπαίδευση για να τους χρησιμοποιήσουν. Το καλοκαίρι του 2022, ο ουκρανικός στρατός έμαθε γρήγορα ένα άλλο αμερικανικής κατασκευής κινητό σύστημα εκτόξευσης, το HIMARS, το οποίο εκτοξεύει κατευθυνόμενες ρουκέτες σε απόσταση άνω των 70 μιλίων και πυραύλους ATACMS με βεληνεκές μέχρι τα 190 μίλια.
Αν και το σύστημα Typhon διαφέρει σε κάποια σημεία, απαιτεί επίσης από τους στρατιώτες να εισάγουν δεδομένα σε έναν υπολογιστή ελέγχου πυρός πριν από την εκτόξευση. Το Πεντάγωνο πιθανότατα θα στείλει επίσης και τον εξοπλισμό που απαιτείται για να συντάσσονται οι πληροφορίες σχεδιασμού πτήσης που χρειάζεται ο πύραυλος. Αλλιώς θα πρέπει να προμηθεύσει την Ουκρανία με πακέτα δεδομένων για στόχους μέσα στη Ρωσία.
Τι έχουν οι κεφαλές των Tomahawk
Τυπικά, η κεφαλή τους έχει εκρηκτική ισχύ ισοδύναμη περίπου με 400 λίβρες TNT. Υπάρχουν επίσης εκδόσεις με κεφαλή υποπυρομαχικών (cluster), η πιο κοινή από τις οποίες μεταφέρει 166 μικρότερα βλήματα. Αυτός ο τύπος χρησιμοποιήθηκε πιο πρόσφατα τον Δεκέμβριο του 2009 κατά τη διάρκεια μιας μυστικής και αποτυχημένης αμερικανικής επίθεσης σε υποτιθέμενα εκπαιδευτικά στρατόπεδα της Αλ Κάιντα στην Υεμένη.
Η άλλη παραλλαγή, που παραμένει απόρρητη, έχει σχεδιαστεί για να προκαλεί προσωρινή απενεργοποίηση του ηλεκτρικού δικτύου ενός αντιπάλου απελευθερώνοντας μικρά δοχεία με ανθρακονήματα που καλύπτουν γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και προκαλούν βραχυκυκλώματα σε μετασχηματιστές και άλλον εξοπλισμό.
Η νεότερη γενιά πυραύλων Tomahawk του Ναυτικού θα είναι επίσης ικανή να επιτίθεται σε κινούμενα πλοία στη θάλασσα. Μια παραλλαγή εξοπλισμένη με πυρηνική κεφαλή αποσύρθηκε το 2013, σύμφωνα με την Υπηρεσία Ερευνητικών Υποθέσεων του Κογκρέσου.
Ο Tomahawk σχεδιάστηκε αρχικά για να χρησιμοποιεί δεδομένα που «φορτώνονται» στον υπολογιστή καθοδήγησής του πριν από την εκτόξευση. Μεταγενέστερες εκδόσεις ενσωμάτωσαν καθοδήγηση GPS και ραδιοφωνικές κεραίες που επέτρεπαν στους πυραύλους να αναδρομολογηθούν σε νέο στόχο μετά την εκτόξευση.
Είναι όπλα που μπορούν να αλλάζουν πορεία για να περάσουν γύρω από εμπόδια όπως εχθρικές αεράμυνες, κτίρια ή βουνά πριν φτάσουν στον στόχο τους.