Ο τυφώνας Μελίσα άφησε δεκάδες νεκρούς και προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές σε όλη την Κούβα, στην Τζαμάικα και στην Αϊτή την Τετάρτη, διακόπτοντας την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και αναγκάζοντας τους κατοίκους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους σε πλημμυρισμένες πόλεις, ενώ πλέον κατευθύνεται, μειούμενος, στις Μπαχάμες, τμήματα των οποίων εκκενώνονται.
Ο Μελίσα υπέστη δύο ταχείες ενισχύσεις σε διάστημα 24 ωρών. Η «ταχεία ενίσχυση» οφείλεται στα εξαιρετικά ζεστά νερά του Ατλαντικού Ωκεανού, τα οποία τον τροφοδότησαν. Και οι τρεις τυφώνες κατηγορίας 5 που έχουν σημειωθεί, μέχρι στιγμής, το 2025, στον Ατλαντικό είχαν περιόδους ταχείας ενίσχυσης. Και αυτό είναι μια ανησυχητική τάση καθώς οι ωκεανοί γίνονται θερμότεροι, σύμφωνα με το CNN.
Τι είναι και πώς γίνεται η ταχεία ενίσχυση
Η ταχεία ενίσχυση του τυφώνα συμβαίνει όταν οι μέγιστοι άνεμοί του αυξάνονται κατά τουλάχιστον 35 μίλια ανά ώρα (περίπου 56 χλμ/ώρα) σε 24 ώρες ή λιγότερο. Ο Μελίσα το πέτυχε αυτό δύο φορές από το πρωί του Σαββάτου έως τις πρώτες ώρες του απογεύματος της Δευτέρας.
Η πρώτη από αυτές τις δύο αυξήσεις της έντασής του ήταν μάλιστα σε άλλο επίπεδο: Την πρώτη φορά είχαμε μία εξαιρετικά ταχεία ενίσχυση (αύξηση της ταχύτητας των ανέμων) κατά τουλάχιστον 58 mph (93 χλμ/ωρα) σε 24 ώρες ή λιγότερο. Την δεύτερη φορά οι άνεμοι του Μελίσα αυξήθηκαν ακόμα περισσότερο, κατά 70 mph (112 χλμ/ωρα) σε 18 ώρες, στο διάστημα από το πρωί του Σαββάτου έως το πρωί της Κυριακής.
Η θερμότερη από το μέσο όρο Καραϊβική θάλασσα, σε συνδυασμό με ευνοϊκούς ανέμους στην ανώτερη ατμόσφαιρα δημιούργησαν τις συνθήκες για να εξελιχθεί η Μελίσα σε έναν ιστορικό τυφώνα κατηγορίας 5.
Η προσγείωση στην Τζαμάικα
Ως τέτοιας κατηγορίας τυφώνας έπληξε την Τζαμάικα την Τρίτη, με μέγιστες ανέμους 295 χλμ/ώρα. Ήταν ένας από τους ισχυρότερους τυφώνες του Ατλαντικού που είχαν καταγραφεί, ως εκείνη την ημέρα, πριν προχωρήσει προς την Κούβα. Ακόμα και οι χώρες που δεν βρέθηκαν όμως στην άμεση πορεία της τεράστιας καταιγίδας, όπως η Αϊτή και η Δομινικανή Δημοκρατία, ένιωσαν τις καταστροφικές επιπτώσεις του.
Οι αρχές ανέφεραν την Τετάρτη ότι περίπου 735.000 άνθρωποι παρέμεναν σε καταφύγια στην ανατολική Κούβα, όπου η καταιγίδα έπληξε την ξηρά ως καταιγίδα κατηγορίας 3. Ο Μελίσα, που τώρα πλέον έχει υποβαθμιστεί σε καταιγίδα κατηγορίας 2 αλλά αυξάνεται σε μέγεθος, άρχισε να επηρεάζει τις νοτιοανατολικές Μπαχάμες από το απόγευμα της Τετάρτης.
Καθώς το κέντρο της καταιγίδας, το «μάτι του κυκλώνα», θα κινηθεί στην περιοχή αργότερα μέσα στην ημέρα, αναμένεται να προκαλέσει κύμα ύψους έως και 2 μέτρων στην περιοχή. Μέχρι αργά το βράδυ της Πέμπτης, ο Μελίσα αναμένεται να περάσει ακριβώς δυτικά των Βερμούδων.
Μια νεότερη ενημέρωση από την Αϊτή ανέφερε 40 νεκρούς, ωστόσο ο επίσημος απολογισμός είναι 20 νεκροί, μεταξύ των οποίων 10 παιδιά. Ωστόσο υπάρχουν και 10 αγνοούμενοι στις πλημμύρες. Η πραγματικότητα είναι ότι οι καταστροφές τόσο στην Αϊτή, όσο και στην Τζαμάικα είναι τόσο μεγάλες που δεν είναι ακόμα δυνατή μία ακριβής καταγραφή των θυμάτων και των ζημιών.
Οι ζημιές στην Κούβα και η καταστροφή στην Τζαμάικα
Ο τυφώνας Μελίσα έπληξε την Κούβα με ανέμους ταχύτητας 185 χλμ/ώρα και έντονες βροχοπτώσεις που προκάλεσαν επίσης «απειλητικές για τη ζωή» καταιγίδες. Το Σαντιάγο ντε Κούβα, στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού, είναι μία από τις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο. Ο τυφώνας Μελίσα προκάλεσε χάος στην Τζαμάικα, καθώς το νησί της Καραϊβικής βρέθηκε αντιμέτωπο με την σφοδρότερη καταιγίδα στη σύγχρονη ιστορία του.
Ένας αξιωματούχος της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της Τζαμάικας είχε προειδοποιήσει ότι οι συνθήκες θα επιδεινωθούν σημαντικά, ενώ το Αμερικανικό Εθνικό Κέντρο Τυφώνων (NHC) προέβλεψε «καταστροφικούς ανέμους, ξαφνικές πλημμύρες και ισχυρές θαλάσσιες εξάρσεις».
Οι αρχές της Τζαμάικα κάλεσαν τους κατοίκους και τους επισκέπτες να παραμείνουν σε καταφύγια, καθώς σχεδόν το ένα τρίτο της χώρας έχει μείνει χωρίς ρεύμα. Οι φωτογραφίες που προέρχονται από την Τζαμάικα μετά το χτύπημα του τυφώνα δείχνουν πεσμένα δέντρα και κατεστραμμένα σπίτια.
«Είναι μια καταστροφική κατάσταση», δήλωσε η Anne-Claire Fontan, ειδική της Παγκόσμιας Μετεωρολογικής Οργάνωσης για τους τροπικούς κυκλώνες, προειδοποιώντας για θαλάσσιες εξάρσεις ύψους έως και τεσσάρων μέτρων.
Η πρώην γερουσιαστής της Τζαμάικα, Imani Duncan-Price, είπε στο BBC ότι οι στέγες νοσοκομείων έχουν ξηλωθεί. «Ο κόσμος προσπαθεί να διασώσει ανθρώπους μέσα στη μέση της καταιγίδας, απλώς για να σώσει ζωές», πρόσθεσε.
Οι φόβοι για τους κροκόδειλους
Στην Τζαμάικα, περίπου το 70% του πληθυσμού των 2,8 εκατομμυρίων κατοίκων ζει σε απόσταση μικρότερη των 5 χλμ από τη θάλασσα. Ο πρωθυπουργός Andrew Holness δήλωσε στο CNN ότι αναμένει «καταστροφικές επιπτώσεις».
«Οι αναφορές που έχουμε μέχρι στιγμής περιλαμβάνουν ζημιές σε νοσοκομεία, σε κατοικίες, σε εμπορικά και δημόσια κτίρια», είπε. Η κυβέρνηση δεν έχει λάβει νέες αναφορές για θανάτους σχετιζόμενους με την καταιγίδα, δήλωσε ο Holness, αλλά με δεδομένη τη σφοδρότητα του τυφώνα, «αναμένουμε ότι θα υπάρξουν απώλειες ζωών».
Η άγρια ζωή αποτελεί επίσης απειλή. Οι πλημμύρες ενδέχεται να εκτοπίσουν κροκόδειλους από τα φυσικά τους καταφύγια, ανέφεραν οι υγειονομικές αρχές της Τζαμάικας. «Η άνοδος της στάθμης του νερού σε ποτάμια, ρέματα και βάλτους μπορεί να προκαλέσει τη μετακίνηση κροκοδείλων σε κατοικημένες περιοχές», δήλωσε η Περιφερειακή Υγειονομική Αρχή Νοτιοανατολικής Τζαμάικα.
Ο βρυχηθμός του νερού
«Συνιστάται στους κατοίκους κοντά σε αυτές τις περιοχές να παραμείνουν σε επιφυλακή και να αποφεύγουν περιοχές πλημμυρισμένες με νερά.» Ο Winston Warren, που ζει λιγότερο από 1 χλμ από τη θάλασσα, περιέγραψε «έναν συνεχή βρυχηθμό νερού». «Κάποιες στιγμές αναρωτιέσαι — θα πέσουν τα κύματα πάνω στο σπίτι; Έχουμε δει πολλές στέγες να παρασύρονται», είπε.
Η αργή πορεία του τυφώνα σήμαινε ότι τα φαινόμενα ήταν ισχυρά επί όση ώρα ο τυφώνας διέσχιζε την Τζαμάικα, με τις ορεινές κοινότητες να είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε κατολισθήσεις και πλημμύρες.
Ακόμη και πριν φτάσει το μάτι του τυφώνα στην ξηρά, η περιοχή βίωνε ακραία καιρικά φαινόμενα και θανάτους. Τη Δευτέρα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν σε περιστατικά που σχετίζονταν με την καταιγίδα, λόγω πτώσης δέντρων.
Στην Κούβα, οι αρχές δήλωσαν ότι περίπου 500.000 άνθρωποι έχουν εκκενώσει περιοχές που είναι ευάλωτες σε ανέμους και πλημμύρες. «Η Melissa θα φτάσει με δύναμη, και υπάρχει μεγάλη ανησυχία για το τι μπορεί να καταστρέψει στο πέρασμά της», δήλωσε ο Πρόεδρος της Κούβας. Στην χώρα, περίπου 140.000 άνθρωποι έχουν αποκοπεί, λόγω της ανόδου της στάθμης των ποταμών.