Οι μεταρρυθμίσεις που κάποτε υπόσχονταν να ανανεώσουν τη γαλλική οικονομία έχουν πλέον βαλτώσει. Ο Emmanuel Macron, περικυκλωμένος από πολιτική παράλυση, βλέπει τη χώρα του να επιστρέφει σε ένα αδιέξοδο κοινωνικό κράτος που δεν μπορεί να συντηρήσει
Οι πρώτες του μεταρρυθμίσεις, τολμηρές και αναγκαίες, έδωσαν αρχικά την αίσθηση πως η Γαλλία μπορούσε να αλλάξει. Επτά χρόνια αργότερα, εκείνη η ελπίδα μοιάζει πια μακρινή.
Στα πρώτα χρόνια της θητείας του, ο Macron πέτυχε ό,τι οι προκάτοχοί του δεν τόλμησαν. Απλοποίησε τον φορολογικό κώδικα, καθιέρωσε ενιαίο φόρο 30% στις επενδύσεις, κατάργησε τον φόρο περιουσίας εκτός ακινήτων και έδωσε μεγαλύτερη ευελιξία στις επιχειρήσεις.
Η αγορά εργασίας απελευθερώθηκε, οι μικρομεσαίες εταιρείες απέκτησαν τη δυνατότητα να διαπραγματεύονται απευθείας με τους εργαζομένους, και η ανεργία – κάποτε σταθερά πάνω από το 10% – άρχισε να μειώνεται.
Από το 2016 έως το 2019, η ανάπτυξη αυξήθηκε από 0,8% σε 2%, ενώ η ανεργία έπεσε στο 7,2%. Η νεανική ανεργία υποχώρησε από 25% σε 20%. Ήταν μικρά, αλλά ιστορικά βήματα για μια χώρα που παραδοσιακά αντιστέκεται στις μεταρρυθμίσεις.
Ο Macron ήξερε όμως πως αυτό ήταν μόνο η αρχή. Η Γαλλία, με το τεράστιο κοινωνικό της κράτος, χρειαζόταν ένα νέο δημοσιονομικό μοντέλο.
Ο ίδιος δεν το είπε ποτέ τόσο ωμά όσο ο Γερμανός καγκελάριος Friedrich Merz, που παραδέχθηκε πως η κοινωνική πρόνοια της Γερμανίας «δεν είναι πλέον βιώσιμη», αλλά πίστευε το ίδιο για τη Γαλλία.
Η πραγματικότητα όμως άλλαξε. Το πολιτικό σύστημα, ήδη διχασμένο, βούλιαξε στην ακινησία. Η πάλαι ποτέ δυναμική του προεδρική πλειοψηφία έχει διαλυθεί στη Βουλή.
Η Αριστερά πολεμά κάθε νέα μεταρρύθμιση, ενώ η Δεξιά της Marine Le Pen εκμεταλλεύεται τη λαϊκή δυσαρέσκεια χωρίς να προτείνει λύσεις. Ο Macron βρίσκεται πια απομονωμένος, με πέντε πρωθυπουργούς μέσα σε δύο χρόνια, προσπαθώντας απλώς να διαχειριστεί τη φθορά.
Ακόμη και μια ήπια αλλαγή – η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 – προκάλεσε μαζικές διαδηλώσεις και τον ανάγκασε να υποχωρήσει. Οι δαπάνες αυξάνονται, οι επενδύσεις υποχωρούν, και η γαλλική βιομηχανία χάνει έδαφος.
Με την οικονομία να πιέζεται από το κόστος άμυνας και το δημόσιο χρέος να ξεπερνά το 110% του ΑΕΠ, η Γαλλία δείχνει εγκλωβισμένη. Οι μεταρρυθμίσεις που κάποτε φάνταζαν η απαρχή μιας νέας εποχής έχουν γίνει μακρινή ανάμνηση.
Ο Emmanuel Macron, ο πρόεδρος που ήθελε να φέρει τη Γαλλία στον 21ο αιώνα, βλέπει τώρα τη χώρα του να παρασύρεται πίσω, σε ένα σύστημα που κανείς δεν μπορεί πλέον να συντηρήσει.
Και, όπως φαίνεται, τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμα.