Σκληρή απάντηση από Κίνα, Ινδία
Η Ρωσία έχει αναπτύξει ολόκληρο σύστημα για να αποφεύγει τις κυρώσεις, όπως τον λεγόμενο «σκιώδη στόλο» από εκατοντάδες δεξαμενόπλοια αδιευκρίνιστης ιδιοκτησίας, που κρύβουν την προέλευση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump ελπίζει να προκαλέσει οικονομικό πλήγμα στη Μόσχα μέσω δευτερογενών κυρώσεων.
Ανακοίνωσε ότι νέοι, εκτεταμένοι δευτερογενείς δασμοί θα επηρεάσουν οποιαδήποτε χώρα συνεχίζει το διμερές εμπόριο με τη Ρωσία, αν δεν συμφωνηθεί εκεχειρία με την Ουκρανία.
Την Τετάρτη 6 Αυγούστου, η Ινδία έγινε η πρώτη χώρα που υπέστη τιμωρητικούς δασμούς από τις ΗΠΑ για την αγορά ρωσικού πετρελαίου.
Περαιτέρω δευτερογενείς δασμοί θα μπορούσαν να επιβάλλουν φόρο 100% στις εισαγωγές από οποιαδήποτε χώρα εμπορεύεται με τη Ρωσία.
Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι τα κορυφαία εξαγώγιμα αγαθά της Ρωσίας, με μεγαλύτερους πελάτες την Κίνα, την Ινδία και την Τουρκία.
«Χρησιμοποίησα το εμπόριο για πολλά πράγματα, αλλά είναι εξαιρετικό για να λύνεις πολέμους», είπε ο Trump τον περασμένο μήνα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση Trump επιβάλλει δευτερογενείς δασμούς· εφαρμόζονται επίσης για την τιμωρία αγοραστών πετρελαίου από τη Βενεζουέλα.
Όμως, η χρήση τους κατά της Ρωσίας θα είχε πολύ μεγαλύτερες συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία.
Η Ρωσία παραμένει ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο, πίσω από τη Σαουδική Αραβία και τις ΗΠΑ.
Ωστόσο, οι εξαγωγές της έχουν μειωθεί φέτος, σύμφωνα με ανάλυση της Bloomberg.
Αυξήσεις στις τιμές ενέργειας και πληθωριστικές πιέσεις
«Ο βασικός μηχανισμός μέσω του οποίου οι δευτερογενείς δασμοί στους αγοραστές ρωσικής ενέργειας θα μπορούσαν να επηρεάσουν την παγκόσμια οικονομία είναι μέσω του επιπέδου των τιμών ενέργειας», λέει ο Kieran Tompkins από την Capital Economics.
Αν οι δασμοί λειτουργήσουν, θα μειώσουν τη ροή ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου στις παγκόσμιες αγορές.
Με μικρότερη προσφορά, οι τιμές μπορεί να αυξηθούν — όπως έγινε το 2022 μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, προκαλώντας πληθωρισμό παγκοσμίως.
Ο Trump δηλώνει ότι δεν ανησυχεί λόγω της παραγωγής – ρεκόρ πετρελαίου των ΗΠΑ.
Ο Tompkins σημειώνει ότι αυτή τη φορά υπάρχουν και άλλοι λόγοι για τους οποίους ο αντίκτυπος στις τιμές μπορεί να μην είναι τόσο έντονος, καθώς ο OPEC+ διαθέτει σημαντικά αποθέματα παραγωγικής ικανότητας.
Η Ρωσία έχει αναπτύξει ολόκληρο σύστημα για να αποφεύγει τις κυρώσεις, όπως τον λεγόμενο «σκιώδη στόλο» από εκατοντάδες δεξαμενόπλοια αδιευκρίνιστης ιδιοκτησίας, που κρύβουν την προέλευση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Ο ειδικός σε κυρώσεις Richard Nephew του Columbia University λέει: «Η διατήρηση των κυρώσεων είναι τόσο μεγάλη πρόκληση όσο και η επιβολή τους, επειδή το μέρος που υφίσταται κυρώσεις λαμβάνει μέτρα για να τις παρακάμψει».
Στο στόχαστρο η Ινδία
Από το 2022, η Ινδία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού πετρελαίου, σύμφωνα με το Centre for Research on Energy and Clean Air.
«Τροφοδοτούν τη μηχανή του πολέμου.
Και αν το κάνουν αυτό, δεν θα είμαι χαρούμενος», είπε ο Donald Trump στο CNBC.
Μία μέρα μετά, ο Trump υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα επιβάλλοντας επιπλέον 25% δασμό στις εισαγωγές από την Ινδία, ανεβάζοντας το συνολικό ποσοστό στο 50%.
Αν οι δευτερογενείς κυρώσεις τεθούν σε ισχύ σε 21 ημέρες, όπως προβλέπει το διάταγμα, οι αμερικανικές εταιρείες που εισάγουν προϊόντα από την Ινδία θα πληρώνουν φόρο 100%, καθιστώντας τα προϊόντα πολύ ακριβά και μειώνοντας τα έσοδα της Ινδίας.
Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει και την τιμή των iPhone, καθώς η Apple μεταφέρει σημαντικό μέρος της παραγωγής της στην Ινδία.
Η ινδική κυβέρνηση κατηγορεί τις ΗΠΑ για δύο μέτρα και δύο σταθμά, επισημαίνοντας ότι η Ουάσιγκτον συνεχίζει το εμπόριο με τη Ρωσία, κυρίως σε πρώτες ύλες για πυρηνική ενέργεια και λιπάσματα.
Η Κίνα και ο κίνδυνος κλιμάκωσης
Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού πετρελαίου. Η επιβολή δασμών στο Πεκίνο θα ήταν πολύ πιο δύσκολη, καθώς οι εισαγωγές από την Κίνα είναι πέντε φορές μεγαλύτερες από αυτές της Ινδίας και περιλαμβάνουν μεγάλο όγκο καταναλωτικών προϊόντων.
Ο καθηγητής Simon Evenett του IMD Business School προειδοποιεί ότι μια τέτοια υπερκλιμάκωση δύσκολα θα εντυπωσιάσει την Κίνα, ιδιαίτερα λόγω των στενών δεσμών Xi και Putin.
Επιπτώσεις στην ΕΕ
Η ΕΕ και η Τουρκία παραμένουν σημαντικοί αγοραστές ρωσικής ενέργειας.
Παρά τη μείωση μετά το 2022, ορισμένες εισαγωγές συνεχίζονται.
Η Ursula von der Leyen δήλωσε ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί επανειλημμένα την ενέργεια ως όπλο και δεσμεύτηκε να τερματίσει τις εισαγωγές έως το 2027.
Η εμπορική σχέση ΗΠΑ–ΕΕ είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο. Η επιβολή 100% δασμών λόγω αγοράς ρωσικής ενέργειας θα μπορούσε να πλήξει σοβαρά τις ευρωπαϊκές εξαγωγές, ιδίως σε φαρμακευτικά και μηχανήματα.
Πιθανή ύφεση στη Ρωσία
Η ρωσική οικονομία σημείωσε ανάπτυξη 4,3% πέρυσι, αλλά ο Υπουργός Οικονομίας Maxim Reshetnikov προειδοποίησε για κίνδυνο ύφεσης.
Το ΔΝΤ προβλέπει ανάπτυξη =0,9% φέτος.
Περίπου το 1/3 των δημοσίων δαπανών της Ρωσίας προέρχεται από έσοδα πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ οι εξαγωγές μειώνονται.
Ο Putin κατευθύνει το μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ σε άμυνα από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, ενώ η Ουκρανία δαπανά το 26% του ΑΕΠ της για τον πόλεμο.
Οι δασμοί του Trump στοχεύουν στη μείωση των ρωσικών εσόδων και στην παροχή βοήθειας στον Volodymyr Zelensky, ώστε να τερματιστεί η σύγκρουση.
www.bankingnews.gr